Σάββατο 8 Μαΐου 2021

Ο γιατρός, Κωνσταντίνος Φαρσαλινός στην σελίδα του στο facebook αναφέρει:

 Όποιος έχει πάει στην Ινδία (έχω πάει αρκετές φορές) και έχει δει τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής, ή γνωρίζει τις υποδομές υγείας (8 φορές λιγότερα κρεβάτια ανά 1000 κατοίκους σε σχέση με την Ελλάδα) και την πληθυσμιακή πυκνότητα (8 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα), καταλαβαίνει γιατί μια επιδημία ενός αναπνευστικού ιού μπορεί να οδηγήσει σε δύσκολες καταστάσεις. Η κατάσταση εκεί μπορεί να γίνει ακόμη δυσκολότερη, λόγω των συνθηκών και των ελλείψεων.

Πάντως αυτό που δύσκολα θα καταλάβει κάποιος είναι πως μπορεί σύμφωνα με την Καθημερινή η Ινδία είναι τρίτη στον κόσμο σε θανάτους από COVID (https://www.kathimerini.gr/.../india-anevike-stin-triti.../), ενώ σύμφωνα με το Worldometers η Ινδία είναι 114η θέση παγκοσμίως με 120 θανάτους ανά εκατομμύριο. H Ελλάδα είναι στην 43η θέση παγκοσμίως, με 1020 θανάτους ανά εκατομμύριο (δηλαδή σχεδόν 9 φορές περισσότερους θανάτους σε σύγκριση με την Ινδία). Εικόνα 1
Πάλι καλά που δεν έγραψε η Καθημερινή ότι η Ινδία είναι 3η στον κόσμο στον αριθμό εμβολίων SARS-CoV-2 (σε απόλυτο αριθμό βέβαια, αφού κατά την Καθημερινή οι απόλυτοι αριθμοί έχουν σημασία - Eικόνα 2).
Συμπεράσματα:
1. Ευτυχώς η Ελλάδα πήρε τα κατάλληλα μέτρα και καταλήξαμε να μην είμαστε Ινδία σε θανάτους από COVID, άσχετα αν τελευταία έχει (μέχρι στιγμής) 9 φορές ΛΙΓΟΤΕΡΟΥΣ καταγεγραμμένους θανάτους COVID σε σχέση με εμάς. Να χειροκροτήσουμε.
2. Να καταργηθούν άμεσα οι βάσεις δεδομένων και καταγραφής θανάτων από COVID, και να αναλάβει αυτό το ρόλο η Καθημερινή με το επιστημονικό της επιτελείο. Επίσης, να αναθεωρηθεί η επιστήμη και η λογική που ακόμη μετράει τους θανάτους ανά πληθυσμό και όχι σε απόλυτους αριθμούς, και να γίνεται πλέον η καταγραφή με όρους ποδοσφαιρικής επιστήμης (όποιος έχει το μεγαλύτερο σκορ σε απόλυτο αριθμό είναι πρώτος στη λίστα).
3. Να επιταχυνθεί άμεσα η αναζήτηση καλλιεργήσιμων εκτάσεων, γιατί το κουτόχορτο πλέον δεν φτάνει για όλους.
4. Λίγη προσπάθεια χρειάζεται ακόμη για να μας πείσουν ότι ο γάιδαρος πετάει. Αξιέπαινοι.
Μπορεί το ποστ να είναι τρόπον τινά "χιουμοριστικό" (η Ινδία έχει πράγματι σοβαρότατα προβλήματα, για πολλούς λόγους), αλλά το επίπεδο γελοιοποίησης τόσο του προβλήματος γενικότερα όσο και της ενημέρωσης και της επικοινωνίας προς τους πολίτες, είναι πλέον αξεπέραστο.
Για τους γνωστούς "ύποπτους", αναγνωρίζω ότι κάποια στιγμή θα "ντρέπομαι" γι' αυτά που γράφω. Αλλά αυτό είναι αστείο (μάλλον γελοίο) μπροστά στα ντροπιαστικά που θα καταγράψει η ιστορία (ή έστω η συνείδηση πολλών - γιατί δεν έχω καμία εμπιστοσύνη ούτε στην ιστορία πλέον) για το μεσαιωνικό αίσχος που έχουν διαμορφώσει κάποιοι τον 21ο αιώνα, και για τους άβουλους χειροκροτητές αυτού του αίσχους.
Σκέφτομαι πλέον να διακόψω τον περαιτέρω σχολιασμό για τα τεκταινόμενα. Ενώ είναι λογικό και αναμενόμενο σε ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα να υπάρχουν διαφωνίες, αντιπαραθέσεις και αντίθετες απόψεις, η σημερινή κοινωνία-έκτρωμα που διαμορφώνεται (όχι μόνο στην Ελλάδα), ο ανταγωνισμός πουλημένης συνείδησης ή/και νοητικής παράλυσης από αυτόκλητους ή εντεταλμένους υπερασπιστές του αίσχους, η συμπεριφορά δίκην φανατικών τραμπούκων-Ταλιμπάν ορισμένων (επιστημόνων και μη - ότι πιο αίσχος και αισχρό έχω συναντήσει στην καριέρα μου), και η συμμετοχή και μέρους της επιστημονικής κοινότητας σε αυτό τον εκμαυλισμό, είναι πλέον αποκρουστικά.
Ο Αϊνστάν είχε δίκιο τελικά (αν και άλλος απέδωσε τη δήλωση σε αυτόν):
“Δύο πράγματα είναι ατελείωτα: το σύμπαν και η βλακεία του ανθρώπου, όμως για το σύμπαν δεν είμαι ακόμα σίγουρος”



Διατροφογενετική και διατροφογενομική, δύο νέοι επιστημονικοί κλάδοι για την υγεία και τη διατροφή

Διατροφογενετική και διατροφογενομική, δύο σχετικά νέοι επιστημονικοί κλάδοι, που συγκεντρώνουν την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας και που και οι δυο αφορούν στην ανθρώπινη διατροφή και στο ανθρώπινο γονιδίωμα.
Ξεκινώντας από το 2001, όπου ολοκληρώθηκε η πλήρης αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, πληθώρα νέων πληροφοριών και δεδομένων ήταν διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα και στις ερευνητικές ομάδες όλων των ειδικοτήτων. 
Ο νέος ερευνητικός χώρος της διατροφογενομικής (Nutrigenomics) δημιουργήθηκε προκειμένου να ενσωματώσει τη βιολογία συστημάτων (systems biology) και τις εφαρμογές της στη διατροφική έρευνα. 
Σήμερα είναι πλέον δυνατή η χρήση εργαλείων και μεθόδων μοριακής βιολογίας και βιοπληροφορικής (microarrays,qRT-PCRdata-mining κτλ) σε κλινικές μελέτες, έρευνες για το μεταβολισμό κ.τ.λ.σκοπεύοντας στην εξατομικευμένη διατροφή ανάλογα με το γενετικό υπόβαθρο του καθενός, στην πρόληψη ασθενειών και στη διατήρηση της υγείας . 
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί η βασική διαφορά της διατροφογενομικής (nutrigenomics) από τη διατροφογενετική (nutrigenetics).
Πρόκειται για δύο σχετικά νέους επιστημονικούς κλάδους, που ήδη συγκεντρώνουν την προσοχή της επιστημονικής κοινότητας και που και οι δυο αφορούν στην ανθρώπινη διατροφή και στο ανθρώπινο γονιδίωμα. 
Παρόλα αυτά διαφέρουν ως προς την προσέγγιση: Η διατροφογενομική ερευνά το σύνολο των γονιδίων του οργανισμού μας (whole genome), τα οποία τροποποιούν την έκφρασή τους, θετικά ή αρνητικά, επηρεασμένα από διάφορους διατροφικούς παράγοντες. 
Οι παράγοντες αυτοί δύνανται να είναι είτε μια συγκεκριμένη διατροφή στο σύνολό της (π.χ. διατροφή χαμηλών θερμίδων, μεσογειακή διατροφή κτλ), είτε συγκεκριμένα συστατικά αυτής (π.χ. ιχνοστοιχεία, λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά κτλ). 
Η διατροφογενετική, από την άλλη, ενδιαφέρεται να εντοπίσει τις συγκεκριμένες «ιδιαιτερότητες» του κάθε ατόμου, δηλαδή τους συγκεκριμένους γονιδιακούς πολυμορφισμούς (SNPs - Single Nucleotide Polymorphism), που ευθύνονται για τις τυχόν θετικές ή αρνητικές επιρροές διατροφικών συνηθειών.
Συνεπώς, η διατροφογενετική συγκεντρώνεται στο ιδιαίτερο γενετικό προφίλ του καθενός, προκειμένου να εξάγει συμπεράσματα για την ευεργετική ή όχι δράση συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών, ενώ η διατροφογενομική επικεντρώνεται στη γονιδιακή έκφραση - gene expression - εξετάζοντας, σκανάροντας,ολόκληρο το ανθρώπινο γονιδίωμα, ανακαλύπτοντας τις πολλαπλές, μικρές και συνεργιστικές αλλαγές, που συμβαίνουν σε γονιδιακό επίπεδο. 
Στη διατροφογενομική δεν απαιτείται η εκ των προτέρων (a priori) γνώση συγκεκριμένων μοριακών μηχανισμών ή φυσιολογικών διαδικασιών με τους οποίους δρουν τα διάφορα συστατικά αλλά στοχεύεται μια ολιστική "χαρτογράφηση" των περίπλοκων διαδικασιών, σε μοριακό επίπεδο, που λαμβάνουν μέρος στις πιο σύνηθεις ασθένειες του Δυτικού κόσμου (π.χ. καρδιοαγγειακές παθήσειςδιαβήτηςπαχυσαρκίακαρκίνος κτλ).
Μεσογειακή Διατροφή και Διατροφογενομική έρευνα
Μεταξύ των παραγόντων κινδύνου αυτών των ασθενειών, πρωτεύον ρόλο διαδραματίζει η διατροφή, ως περιβαλλοντολογικός παράγοντας. 
Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα έχει αναγνωρίσει, μέσα από σημαντικές κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες, το σημαντικό ρόλο της Μεσογειακής Διατροφής, τόσο στην πρόληψη όσο και στην έκβαση των παραπάνω πολύπλοκων ασθενειών.
Η Μεσογειακή Διατροφή, με την πληθώρα θρεπτικών συστατικών, τη σωστή αναλογία γευμάτων και το άφθονο παρθένο ελαιόλαδο με τα αντιοξειδωτικά του, αποτελεί σημαντική πηγή για την έναρξη διατροφογενομικών ερευνών, ώστε να μπορέσουμε να κατανοήσουμε εις βάθος τον τρόπο, με τον οποίο οι μεσογειακοί λαοί είναι περισσότερο προστατευμένοι απέναντι στις προαναφερθείσες χρόνιες ασθένειες και στους παράγοντες κινδύνου, που τις επηρεάζουν.
Σύμφωνα με τη διατροφογενομική έρευνα, τα θρεπτικά συστατικά δρουν ως διαιτητικά "σήματα", τα οποία ανιχνεύονται από τους κυτταρικούς υποδοχείς επηρεάζοντας τη γονιδιακή και πρωτεϊνική έκφραση και συνεπώς την παραγωγή των αντίστοιχων μεταβολιτών.
Η μοριακή δομή του κάθε θρεπτικού συστατικού καθορίζει και το συγκεκριμένο μονοπάτι, που θα επηρεαστεί και θα δεχτεί το αντίστοιχο «σήμα». 
Οι παράγοντες μεταγραφής (transcription factors) είναι κατά κύριο λόγο οι βασικοί πράκτορες μέσω των οποίων επηρεάζεται η γονιδιακή έκφραση από τα θρεπτικά συστατικά της διατροφής μας. 
Η διατροφογενομική αναλύει την πολυπλοκότητα και μεταβλητότητα της διατροφής στο σύνολό της, και κατά επέκταση τα παρατηρούμενα αποτελέσματα θα ήταν σφάλμα να συγκριθούν με τα αντίστοιχα φαρμακογενωμικών ερευνών. 
Αυτό συμβαίνει διότι, σε αντίθεση με τις φαρμακευτικές ουσίες, η διατροφή συνδυάζει την ταυτόχρονη χορήγηση πολλαπλών συστατικών, σε ποσότητες, που μπορούν να κυμαίνονται από μΜ έως mM χωρίς να διατρέχουν φόβο τοξικότητας.
Η διατροφογενομική έρευνα προϋποθέτει γνώση και αλληλεπίδραση πολλαπλών αντικειμένων και ακριβώς για αυτό το λόγο οι ερευνητικές ομάδες διατροφογενομικής χαρακτηρίζονται από τη συνύπαρξη και συνεργασία πτυχιούχων διαφόρων ειδικοτήτων. 
Βιολόγοι, χημικοί, φυσικοί, τεχνολόγοι τροφίμων, ιατροί, επιδημιολόγοι, πτυχιούχοι πληροφορικής, στατιστικοί είναι μερικοί από τους κλάδους, οι οποίοι καλούνται να συνεργαστούν αρμονικά, ανταλλάσσοντας γνώσεις και απόψεις, προκειμένου η ποσότητα των διατρογενομικών δεδομένων να μπορεί να μεταφραστεί σε ποιοτικά αποτελέσματα χρήσιμα για τον άνθρωπο.
Οργανισμοί
Από τον Ιανουάριο του 2004 λειτουργεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διατροφογενoμικής (NuGO, www.nugo.org ) υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
Ο οργανισμός αποτελείται από 23 ερευνητικά ινστιτούτα, πανεπιστήμια, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις από 10 Ευρωπαϊκές χώρες. 
Στόχοι του οργανισμού αυτού είναι α) η εκπαίδευση των επιστημόνων στις νέες μοριακές τεχνολογίες, που μπορούν να εφαρμοστούν στη διατροφική έρευνα, β) η γρήγορη εξέλιξη και ενσωμάτωση της νέας τεχνογνωσίας στην ευρωπαϊκή δατροφική έρευνα, γ) η διευκόλυνση εφαρμογών της νέας αυτής τεχνογνωσίας σε παγκόσμια κλίμακα και δ) η δημιουργία πρωτοπόρου κέντρου παγκόσμιας αριστείας στο χώρο της διατροφογενωμικής.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αντίστοιχα, δραστηριοποιείται το τμήμα Εξατομικευμένης Διατροφής και Ιατρικής(http://www.fda.gov/AboutFDA/CentersOffices/NCTR/WhatWeDo/ResearchDivisions/ucm079056.htm) υπό την αιγίδα του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων FDA (www.fda.gov) παρέχοντας ανάλογες υπηρεσίες και βοήθεια στο χώρο της διατροφογενομικής. 
Παράλληλα, ενδιαφέρον συγκεντρώνεται ολοένα περισσότερο, και στα ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή διατροφογενομικών ερευνών στον άνθρωπο. 
Οδηγίες θεσπίζονται και ανανεώνονται τακτικά, και από τους δύο προαναφερόμενους οργανισμούς, προκειμένου τα εμπλεκόμενα σε πληθυσμιακές-γονιδιακές μελέτες ηθικά ζητήματα να καλύπτονται απόλυτα και πάντα με σεβασμό προς τον άνθρωπο.
Ο τομέας της διατροφής και της τεχνολογίας τροφίμων δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση και να μην αναμιχθεί ενεργά στη νέα τούτη τροχιά πραγμάτων, όπου η γενετική και γονιδιακή πληροφορία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο στη διατήρηση της υγείας και ομεόστασης των οργανισμών, όσο και στη πρόληψη και θεραπεία ασθενειών.
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina