κωπηλατώντας, ταξιδεύω μαζί με τη γαλέρα μου σε αχαρτογράφητα νερά, προσαράζω σε ξεχασμένα λιμάνια και συλλέγω θησαυρούς...
βλέπω πολλά, διαβάζω άλλα τόσα, καταγράφω ότι μου κεντρίζει το ενδιαφέρον και έχω μότο μου πως - το μονοπάτι της ζωής σ’ ένα γκρεμό τελειώνει
Κι οπού ‘χει στην ψυχή φτερά, τ’ ανοίγει και γλιτώνει!!!
τα νέα της γαλέρας λοιπόν...
"..μέχρι την ηλικία των δεκατριών ετών ήμουν αποπροσανατολισμένος τόσο συχνά που με θεωρούσαν καθυστερημένο. Σήμερα θα με έβαζαν στην κατηγορία των αυτιστικών. Κατά συνέπεια, έχω πολύ λίγες "πραγματικές" αναμνήσεις από την παιδική μου ηλικία. Δεν αμφιβάλλω όμως ότι το ακόλουθο περιστατικό που μου περιέγραψε η μητέρα μου αληθεύει. Όταν ήμουν στην Δ δημοτικού, ο δάσκαλος μου προβληματιζόταν από το γεγονός ότι ενώ δεν μπορούσα να λύνω άπλα προβλήματα, έβρισκα αμέσως τις λύσεις πολύπλοκων εξισώσεων άλγεβρας. Μια μέρα, αφού το συζήτησε με την μητέρα μου, με ρώτησε: "Αν το x ισούται με 1 και το y με το 7, πόσο μας κάνει 2y-x;" Χωρίς να χάσω καθόλου χρόνο του απάντησα :"Δεκατρία". Mε ρώτησε πως βρήκα την απάντηση, του απάντησα ότι την είδα. Όταν με ρώτησε τι ήταν αυτό που είδα, έκανα δυο νοητές κουκκίδες στον αέρα και μετά άλλες τρεις κάτω από τις πρώτες. Ο δάσκαλος ανέφερε ότι ει χε ακούσει για κάποιους ανθρώπους που τους έλεγαν "σοφούς" και οι οποίοι μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο. "Εννοείτε ηλίθιους σοφούς;" είπε αγανακτισμένη η μητέρα μου. Τα είπε ένα χεράκι στο δάσκαλο που με αποκαλούσε μέχρι τότε ηλίθιο, με άρπαξε από το μπράτσο και παρελάσαμε θριαμβευτικά προς την έξοδο του σχολείου. Μετά από εκείνο το επεισόδιο με άλλαξαν τάξη και μου έκοψαν τα μαθηματικά μέχρι την ΣΤ δημοτικού, οπότε άρχισα να παρακολουθώ άλγεβρα. Στην άλγεβρα έλυνα σωστά κάθε πρόβλημα του βιβλίου,κάθε άσκηση που έγραφε ο δάσκαλος στον πίνακα και όλα τα προβλήματα των διαγωνισμάτων. Παρ όλα αυτά δεν με προβίβασαν στην επόμενη τάξη. Η εξήγηση του δάσκαλου ήταν ότι ο σκοπός του μαθήματος δεν ήταν μόνο να δίνομε σωστές απαντήσεις, έπρεπε και να μάθουμε πως να λύνουμε τα προβλήματα. Εγώ δεν είχα λύσει αναλυτικά ούτε ένα. Το μόνο που είχα κάνει ήταν να γράψω τις απαντήσεις."
Επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) αναζητούν ένα αόρατο "άστρο του θανάτου", που υποψιάζονται ότι βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον ήλιο μας και το οποίο, κατά καιρούς, "στέλνει" εν δυνάμει καταστροφικούς κομήτες προς το μέρος της Γης...
...Το προς το παρόν υποθετικό άστρο, που έχει ήδη βαφτιστεί "Νέμεσις", με βάση τους υπολογισμούς, είναι τεράστιο, πέντε φορές μεγαλύτερο από τον γίγαντα Δία και 7.000 μεγαλύτερο από τη Γη! Θα μπορούσε μάλιστα να είναι αυτό που ευθύνεται για την πρόσκρουση ενός κομήτη ή αστεροειδούς, που κάποτε εξαφάνισε τους δεινόσαυρους και συγκεκριμένα πριν από περίπου 65 εκατ. χρόνια. Σύμφωνα με ορισμένους παλαιοντολόγους, κατά τα τελευταία 250 εκατομμύρια χρόνια, η Γη "βομβαρδίζεται" κάθε περίπου 26 εκατ. χρόνια από κάποιο παγωμένο ουράνιο σώμα που προκαλεί μαζική εξαφάνιση των ειδών στον πλανήτη μας.
... Μερικοί ερευνητές, σύμφωνα με τη βρετανική "Τέλεγκραφ", θεωρούν ότι πίσω από αυτές τις περιοδικές καταστροφικές προσκρούσεις βρίσκεται ένας άλλος "ένοχος", η "Νέμεσις", που στέλνει ουράνια σώματα να πέσουν πάνω στη Γη. Ορισμένοι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το "κρυφό" αυτό άστρο βρίσκεται σε απόσταση περίπου ενός τρίτου του έτους φωτός (δηλαδή 25.000 φορές την απόσταση Ήλιου-Γης).
...Εκτιμάται ότι πρόκειται για έναν ερυθρό ή καφέ "νάνο", ένα "αποτυχημένο" άστρο που δεν κατάφερε να δημιουργήσει αρκετή ενέργεια, ώστε να καίει όπως ο ήλιος μας σήμερα. Αν και δεν φαίνεται από τα τηλεσκόπια του ορατού φωτός, ελπίζεται ότι θα γίνει αντιληπτό από το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων ακτίνων WISE της NASA, που εκτοξεύτηκε πέρυσι και άρχισε από φέτος τον Ιανουάριο να "χαρτογραφεί" τους ουρανούς.
...Το τηλεσκόπιο αναμένεται να βρει 1.000 καφέ "νάνους" σε μια ακτίνα 25 ετών φωτός από τον ήλιο μας, ώσπου να του τελειώσουν τα καύσιμα τον Οκτώβριο (το κοντινότερο κανονικό άστρο στη Γη απέχει περίπου 4,5 έτη φωτός). Το ηλιακό μας σύστημα πιστεύεται ότι περιβάλλεται από μια τεράστια σφαίρα παγωμένων σωμάτων, το λεγόμενο "Νέφος Όορτ", σε υπερδιπλάσια απόσταση από την "Νέμεση".
...Μερικά από αυτά τα παγωμένα σώματα έλκονται προς τη Γη ως κομήτες και μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι γι' αυτό φταίει η ελκτική δύναμη που ασκεί η βαρύτητα της αόρατης "Νέμεσης". Μια ένδειξη ότι η τελευταία όντως υπάρχει, είναι η ανακάλυψη το 2003 ενός μυστηριώδους νάνου πλανήτη, της "Σέντνα", που έχει μια περίεργη επιμήκη τροχιά γύρω από τον ήλιο μας, διάρκειας 12.000 γήινων ετών.
.. Σύμφωνα με τον αστρονόμο Μάικ Μπράουν που την ανακάλυψε, "η Σέντνα είναι ένα πολύ περίεργο αντικείμενο. Δεν θα έπρεπε καν να βρίσκεται εκεί που βρίσκεται! Δεν πλησιάζει ποτέ κανέναν από τους γιγάντιους πλανήτες ή τον ήλιο μας. Έχει τη δική της πορεία, χάρη στην απίστευτα εκκεντρική τροχιά της. Ο μόνος τρόπος να έχει αποκτήσει μια τέτοια τροχιά, είναι να την έχει ωθήσει κάποιο άλλο γιγάντιο σώμα - άρα, λοιπόν, τι υπάρχει εκεί πέρα;"...
Για λόγους καθαρά εποπτικούς θα περιγράψουμε αρχικά το πρόβλημα, που θέτει η εικασία τουPoincaré, στις 2-πολλαπλότητες δηλαδή στις επιφάνειες του τρισδιάστατου ευκλείδειου χώρου. Μια 2-πολλαπλότητα ονομάζεται απλώς συνεκτική (simply connected) αν κάθε κλειστή καμπύλη που βρίσκεται πάνω σε αυτή μπορεί να «συρρικνωθεί», παραμένοντας πάνω στην επιφάνεια, σε ένα μόνο σημείο. Για παράδειγμα, η επιφάνεια της γνωστής μας σφαίρας (μπάλας) είναι απλώς συνεκτική 2-πολλαπλότητα.
Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και με τον τόρο δηλαδή την επιφάνεια του «ντόνατ». Πράγματι, υπάρχουν κλειστές καμπύλες στον τόρο οι οποίες δεν μπορούν να συρρικνωθούν σε σημείο κρατώντας την επαφή τους με την επιφάνεια.
Όλες οι απλώς συνεκτικές 2-πολλαπλότητες, με όρους της τοπολογίας, είναι όμοιες μεταξύ τους. Η επιφάνεια ενός αυγού για παράδειγμα είναι τοπολογικά όμοια με την επιφάνεια της σφαίρας.
Μεταξύ όλων των επιφανειών η σφαίρα καταλαμβάνει μια αξιοσημείωτη θέση επειδή είναι η μόνη επιφάνεια που είναι συγχρόνως χωρίς όρια, απλά συνεκτική και συμπαγής (που σημαίνει χοντρικά ότι οριοθετείται μέσα στο χώρο, αντιθέτως με το επίπεδο). Η διαίσθηση του Poincaré προέβλεψε ότι η ιδιότητα αυτή της σφαίρας (απουσία ορίων, συμπάγεια και απλή συνεκτικότητα) χαρακτηρίζει όχι μόνο τη συνηθισμένη σφαίρα αλλά επίσης τις σφαίρες ανώτερης διάστασης.
Η σπουδαία ερώτηση που έκανε το 1904 ο Ζιλ Ανρί Πουανκαρέ (1854-1912), βασάνιζε τους μαθηματικούς για σχεδόν έναν αιώνα. Η εικασία που ανήκει στον χώρο της τοπολογίας και δηλώνει ότι: όλες οι συμπαγείς πολλαπλότητες διάστασης n = 3 (ή περισσότερο), χωρίς όρια και απλά συνεκτικές, είναι ομοιομορφικές σε μια σφαίρα διάστασης n.
Ο Πουανκαρέ συχνά περιγράφεται ως πολυμαθής, και στον κόσμο των μαθηματικών είναι γνωστός ως ο «τελευταίος πανεπιστήμονας», καθώς διέπρεπε σε όλα τα επιστημονικά πεδία τα οποία υπήρχαν στη διάρκεια της ζωής του. Συνολικά συνέγραψε τουλάχιστον 30 βιβλία και 500 ερευνητικές εργασίες – άρθρα και οι διαλέξεις του στη Σορβόνη ήταν πάνω σε ευρύτατη ποικιλία θεμάτων. Εκτός από τη σημαντική του προσφορά στο αμιγώς μαθηματικό πεδίο, συνεισέφερε στην οπτική, τον ηλεκτρισμό, την ελαστικότητα, τη θερμοδυναμική, την κβαντική θεωρία τη σχετικότητα και την κοσμολογία. Ο Πουανκαρέ ήταν μύωψ, ιδιαίτερα αφηρημένος και αδέξιος. Είναι χαρακτηριστικό πως οι σύγχρονοί του τον αποκαλούσαν αμφιδέξιο, με την έννοια ότι είχε κακές επιδόσεις τόσο με το αριστερό όσο και με το δεξί χέρι. Στο σχολείο κατάφερε να βαθμολογηθεί με μηδέν στο σχέδιο. Ωστόσο όλες οι παραπάνω αδυναμίες του αναπληρώνονταν και με το παραπάνω από τη μαθηματική του μεγαλοφυΐα και ευρυμάθεια. Ο δάσκαλός του Elliot a Liard έγραψε το 1872: «Έχω στην τάξη μου ένα τέρας των μαθηματικών, τον Ανρί Πουανκαρέ».
Το 1889, ο Πουανκαρέ έδειξε ότι η πλήρης ανάλυση της κίνησης, έστω και τριών σωμάτων, π.χ. του Ήλιου, της Γης και της Σελήνης, με βάση τη νευτώνεια θεωρία, παρήγαγε ένα ενδογενώς μη ολοκληρώσιμο σύστημα. Ως εκ τούτου θεμελίωσε τη σημαντική δυσκολία επίλυσης των προβλημάτων της φυσικής με μαθηματική ανάλυση, ακόμα και για τρία σώματα (πολύ περισσότερο για πάνω από τρία ή για εκατομμύρια) και ανέδειξε τις πρώτες ρωγμές στο Νευτώνειο σύμπαν. Με αφορμή τη ρήση του Νεύτωνα, «η φύση ευχαριστιέται με την απλότητα και δεν αγαπάει τη μεγαλοπρέπεια των περιττών αιτίων» ο Πουανκαρέ παρατήρησε: «Πριν από ένα αιώνα ομολογείτο με ειλικρίνεια και διακηρυσσόταν ανοιχτά πως η φύση αγαπάει την απλότητα, αποδείχθηκε όμως ότι η φύση κάνει το αντίθετο σε περισσότερες από μία περιπτώσεις». Ο Πουανκαρέ ήταν μεγάλος οραματιστής και πρώτος εξέφρασε τη βασική αρχή της Θεωρίας του Χάους, ότι δηλαδή «μικρές διαφορές στις αρχικές συνθήκες προκαλούν μεγάλες διαφορές στο τελικό αποτέλεσμα».
Για αρκετά χρόνια πολλοί εργάστηκαν πάνω στην Εικασία Πουανκαρέ, ένα από τα επτά «επικηρυγμένα» προβλήματα – που ταλάνιζε τους σημαντικότερους μαθηματικούς από τις αρχές του 20ού αιώνα. Είχαν περάσει σχεδόν είκοσι χρόνια από το τελευταίο σημαντικό βήμα στην πορεία της επίλυσής της, το 1982, τότε που ο Αμερικανός Ρίτσαρντ Χάμιλτον παρουσίασε ένα προσχέδιο για την επίλυση του προβλήματος. Τελικά, το 2002, το πρόβλημα βρήκε τον «δάσκαλό» του. Έπειτα από οκτώ χρόνια προσπαθειών, ο Ρώσος μαθηματικός Γκριγκόρι Πέρελμαν, γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη το 1966, κατέληξε σε μια απόδειξη 473 σελίδων, προκαλώντας φρενίτιδα στην παγκόσμια μαθηματική κοινότητα.
Ο Γκριγκόρι Πέρελμαν (Григо́рий Я́ковлевич Перельма́н)
Ο Πέρελμαν φοίτησε σε σχολείο της Αγίας Πετρούπολης με ειδίκευση στα Μαθηματικά και τη Φυσική και σε ηλικία 16 ετών κέρδισε το χρυσό μετάλλιο, στην Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα, στη Βουδαπέστη το 1982. Αφότου ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης εργάστηκε για λίγο στη Ρωσία και μετακόμισε στις ΗΠΑ. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, στα 26 του, κλήθηκε για διαλέξεις στις ΗΠΑ, και το 1993 πήρε διετή υποτροφία για έρευνα στο πανεπιστήμιο του Berkeley. Απέρριψε στη συνέχεια προτάσεις μόνιμης θέσης σε γνωστά πανεπιστήμια, όπως το Princeton και γύρισε πίσω σ’ ένα ερευνητικό κέντρο του Λένινγκραντ, σε μια θέση καθαρά ερευνητική. Πιο πριν είχε φροντίσει να αποδείξει ένα άλλο θεώρημα μπελά, την “υπόθεση Soul”. Απορρίπτοντας μια ένδοξη ακαδημαϊκή καριέρα στα πανεπιστήμια πρώτης γραμμής της νικήτριας υπερδύναμης και γυρνώντας σε μια κατεστραμμένη χώρα με ένα μισθό ίσια 100 δολάρια τον μήνα δεν ήταν, ακόμα, το 1995, “τρελός”. Ήταν μόνο “ιδιόρρυθμος”.
Επειδή ο Πέρελμαν είχε έρθει σε διάσταση με τους υπόλοιπους μαθηματικούς που ελέγχουν τα επιστημονικά περιοδικά, γι’ αυτό και δεν την έστειλε προς δημοσίευση σε ένα από αυτά τα έγκυρα μαθηματικά περιοδικά. Μια δημοσίευση σε αυτά, με αξιολόγηση από ομότιμους κριτές (αγγλ: peer-review), θα ήταν αδύνατη αφ’ ενός διότι οι εκδότες δε θα τη δημοσίευαν, αφ’ ετέρου διότι ο ίδιος δεν ήθελε να καταστήσει κριτές του έργου του ανθρώπους τους οποίους, υπεροπτικά ίσως, θεωρούσε κατώτερούς του. Οπότε χρησιμοποίησε το διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα ελεύθερης διακίνησης επιστημονικών άρθρων του αμερικανικού πανεπιστημίου Κορνέλ, http://arxiv.org/), δημοσιεύοντας μόνο τα βασικά σημεία της μελέτης του, χωρίς πλήρη και λεπτομερή απόδειξη. Προσέφερε ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές, βασισμένες στο ερευνητικό έργο άλλων, αλλά η δημοσίευση του δεν αποτελούσε σε καμιά περίπτωση απόδειξη της Υπόθεσης. Η πρώτη αυτή δημοσίευση προκαλεί, ωστόσο, σεισμό στο χώρο των Μαθηματικών. Την εργασία του την ταχυδρόμησε σε αυτόν τον ιστοχώρο, που είναι ένας κεντρικός υπολογιστής, όπου οι ερευνητές ανεβάζουν τις εργασίες τους για μια άτυπη ανατροφοδότηση προτού να τα υποβάλουν σε ένα επιστημονικό περιοδικό.
Στις αρχές του 2003, ο Πέρελμαν δημοσιεύει δύο νέα μηνύματα, αναφέροντας χωρίς περιστροφές ότι κατέχει τη λύση. Τα κείμενα αυτά, όμως, στερούνται και πάλι λεπτομερειών. Βάση για τη λύση του υπήρξαν οι προσεγγίσεις του μαθηματικού Ρίτσαρντ Χάμιλτον του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ύστερα από μια σύντομη περιοδεία στις ΗΠΑ, κατά την οποία δεν έδωσε ούτε μία συνέντευξη, ο Πέρελμαν επέστρεψε στη Ρωσία, αφήνοντας τους μαθηματικούς να ελέγξουν κατά πόσο οι λύσεις του ήταν ορθές. Μολονότι του πρόσφεραν θέσεις εργασίας σε πολλά κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Princeton και του Stanford, εκείνος απέρριψε όλες τις προτάσεις. Παραιτήθηκε από την ερευνητική θέση που κατείχε στο Ίδρυμα Steklov, την άνοιξη του 2003 (μόλις 37 χρονών) και εγκατέλειψε την μόνη δουλειά που είχε, με το αιτιολογικό ότι δεν του αρέσει πια η επιστήμη του.
Ο Μαθηματικός, που έχει χαρακτηριστεί ο «ευφυέστερος άνθρωπος στον κόσμο»και όχι άδικα, κλεισμένος με τη μητέρα του σε ένα φτωχικό δυάρι σε απόκεντρη συνοικία στο πρώην Λένινγκραντ και νυν Πετρούπολη, απαξιώνει φίλους και συναδέλφους και δηλώνει απών. Tο γεγονός, θα μπορούσε να ενισχύσει το υπονοούμενο ότι ο μέγας ιδιοφυής πάσχει από κάποιο είδος “μελαγχολίας” – κάτι που θα ταίριαζε στο είδωλο του “μοναχικού σοφού”. Άνεργος, μένοντας με την μάνα του σ’ ένα διαμέρισμα μιας εργατικής πολυκατοικίας, ανάμεσα σε σωρούς βιβλίων, ο Perelman “μορφοποιεί” την ανεξήγητα ασκητική φιγούρα ενός μανιακού, που έβγαλε την διανοητική παρέκκλισή του στα μαθηματικά, αλλά όντας παράξενος, παράτησε κι αυτά.
Λόγω της δυσκολίας της εργασίας, πήρε 4 χρόνια δουλειά στους υπόλοιπους να κατανοήσουν και να ασχοληθούν με την απόδειξή του, χωρίς να βρουν λάθος. Χρειάστηκαν τόσα χρόνια όχι για να αποδείξουν την “υπόθεση” αλλά για να εξετάσουν αν η απόδειξη ήταν σωστή. Οι πάντες είχαν συμφωνήσει: ο Perelman είχε μαστορέψει μια συνεκτική και ιδιοφυή τομή στον τομέα αυτό των μαθηματικών, ανοίγοντας νέους δρόμους. Όπως ήταν αναμενόμενο μετά τη μεγαλειώδη αυτή επιτυχία, το 2006 απονεμήθηκε στον Πέρελμαν το Fields Medal, η υψηλότερη διάκριση στα μαθηματικά, αντίστοιχο των βραβείων Νομπέλ.
Η φιλονικία του Πέρελμαν με τη μαθηματική κοινότητα απείλησε να επισκιάσει το επίτευγμά του. Στις 20 Iουνίου του 2006, ενώ η απόδειξη του Perelman ήταν ήδη γνωστή μεταξύ των ειδικών, ο κινέζος μαθηματικός S… οργάνωνε μια διάλεξη, με καλεσμένους ειδικούς απ’ όλον τον κόσμο και κινέζους φοιτητές, πάνω στη “θεωρία των χορδών”, σε κεντρικό ξενοδοχείο του Πεκίνου. O S.. είναι ένας ιδιοφυής επιστήμονας, που ήδη απ’ τα 20 του είχε διακριθεί διεθνώς για τις εμπνεύσεις του στη θεωρία των χορδών. Στη συνέχεια έγινε καθηγητής στο Xάρβαντ και (ταυτόχρονα) στα μαθηματικά ινστιτούτα του Πεκίνου και του Xονγκ Kονγκ. Στη διάλεξή του, ο S… είχε μια έκπληξη για το κοινό του. Ανακοίνωσε ότι μαζί με δύο μαθητές του, είχαν μόλις πριν λίγες ημέρες ολοκληρώσει την απόδειξη της “υπόθεσης του Πουανακαρέ”. Επί μιάμιση ώρα ο S.. εξηγούσε αναλυτικά στο κοινό την απόδειξη της υπόθεσης του Πουανκαρέ . Πέρα απ’ τα συγχαρητήρια για τον δυναμισμό των κινέζικων μαθηματικών, ο S… έκανε και μια μικρή αναφορά στον Perelman. “H δουλειά του μας βοήθησε κι αυτή” είπε, αν και “οι βασικές του ιδέες είναι γενικόλογες, και λείπουν κρίσιμες λεπτομέρειες”. Μιλώντας στην εφημερίδα New York Times, ο καθηγητής S.. αρνήθηκε ότι είπε ότι υπήρξαν χάσματα στην εργασία του Perelman.
Ο πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Μαθηματικών Sir John Ball, επισκέφτηκε τον Πέρελμαν για να τον πείσει να δεχτεί το βραβείο. Ύστερα από δέκα ώρες συζητήσεων επί δύο ημέρες, απέτυχε. O ίδιος ο Perelman συνόψισε λίγο αργότερα την συζήτηση εκείνη: “Mου πρότεινε τρεις εναλλακτικές: να δεχτώ το βραβείο και να παραστώ στην βράβευσή μου, να το δεχτώ αλλά να μην πάω και να μου στείλουν το μετάλλιο αργότερα και να μην το δεχτώ. Eξ αρχής του διευκρίνισα ότι έχω διαλέξει την τρίτη, το βραβείο μου είναι εντελώς αδιάφορο. O καθένας μπορεί να καταλάβει ότι αν η απόδειξή μου είναι σωστή, τότε δεν χρειάζεται άλλη αναγνώριση. Δεν με ενδιαφέρουν τα λεφτά ή η φήμη και ούτε θέλω να παριστάνω το παράξενο ζώο σ’ έναν ζωολογικό κήπο. Δεν είμαι ήρωας των μαθηματικών. Δεν είμαι καν τόσο καλός και δεν θέλω να ασχολείται ο κόσμος μαζί μου”. Ισχυρίστηκε πως η συνεισφορά του στη λύση δεν ήταν μεγαλύτερη από αυτή του Άγγλου Richard Hamilton, ο οποίος εισήγαγε τη θεωρία της ροής Ricci, σχετικά με τη γεωμετρικότητα.
Τον Αύγουστο του 2006, στο Παγκόσμιο Συνέδριο Μαθηματικών στη Μαδρίτη, η κοινότητα των μαθηματικών αναμένει τον Γκρίσα να παρευρεθεί στην τελετή απονομής του μεταλλίου Fields, το μαθηματικό ισοδύναμο ενός βραβείου Νόμπελ και να αποδεχτεί την τιμητική του διάκριση. Ο ιδιόρρυθμος Ρώσος επιστήμονας, με τη μακριά γενειάδα και το αφηρημένο ύφος, κατέπληξε τους πάντες, ως το πρώτο πρόσωπο που αρνήθηκε να δεχθεί την ύψιστη αυτή τιμητική διάκριση. Όπως αποδείχθηκε, η μετριοφροσύνη του δεν ήταν υποκριτική. Το μεγάλο βραβείο για αυτόν ήταν να αποδείξει το θεώρημα. Ο Πέρελμαν, σε μια σπάνια συνέντευξή του, το καλοκαίρι του 2006, είπε στο New Yorker : «Δεν μου είναι καθαρό ποια ήταν η συμβολή που έκανα.». Εξήγησε την στάση του – εξήγησε το “αδιανόητο”: απαγοητεύτηκε απ’ την ηθική στάθμη των επιστημόνων. Όταν κατέθεσε την απόδειξή του “κάποιοι” (έγκυροι μέσα στους επιστημονικούς κύκλους) προσπάθησαν να την μειώσουν “πασάροντας” τις βασικές της θέσεις σαν δουλειά “άλλων”. “Δεν θα έλεγα ότι προσβλήθηκα”είπε σ’ εκείνη τη συνέντευξη ο Perelman. “Άλλοι έχουν κάνει χειρότερα. Εντάξει, υπάρχουν πολλοί μαθηματικοί που είναι λίγο πολύ έντιμοι. Αλλά σχεδόν όλοι τους είναι κομφορμιστές. Mπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο έντιμοι, αλλά είναι βέβαιο ότι ανέχονται αυτούς που δεν είναι καθόλου”. Για να καταλήξει: “Τελικά δεν περνάνε για παράξενοι αυτοί που δεν έχουν ηθικούς φραγμούς. Παράξενοι θεωρούνται εκείνοι που, σαν εμένα, είναι απομονωμένοι απ’ τους πολλούς”.
Ένας άνθρωπος “ταγμένος” στα μαθηματικά, υπεράνω υλικών απολαύσεων; Στην έσχατη των περιπτώσεων αυτό θα ήταν ό,τι θα μπορούσε να ανεχτεί η “παγκόσμια μαθηματική κοινότητα”, και μαζί της ολόκληρη η “επιστημονική κοινότητα”. Όμως κανείς τους δεν πρόσεξε (ή πιο σωστά: οι πάντες έκαναν ότι δεν πρόσεξαν) την παρομοίωση του Perelman περί “ζωολογικού κήπου”. Ένας τόσο έξυπνος άνθρωπος θα έκανε από παραδρομή της γλώσσας του τέτοια παρομοίωση ενόσω μιλάει για την επιστημονική κοινότητα; Ποιός είναι ο “ζωολογικός κήπος”;
O Πέρελμαν αρνήθηκε τις καλοπληρωμένες θέσεις που του προσέφεραν τα αμερικανικά πανεπιστήμια και τα βραβεία για τον ίδιο λόγο. Όπως διηγήθηκε στη συνέντευξη του στο New Yorker πάντα τον συγκινούσε το μοίρασμα των ιδεών και όχι η κρυψίνοια και οι μανίες καταδίωξης με την “αποκλειστικότητα” και τις ανταμοιβές της. Ο απομονωμένος Δρ. Perelman έκανε κάτι ακόμη πιο εντυπωσιακό, όταν βραβεύθηκε το 2010 από το Clay Mathematics Institute, για τη λύση του προβλήματος Πουανκαρέ. Έπειτα από εβδομάδες αναμονής , ανακοίνωσε ότι αρνείται το βραβείο του 1 εκατομ. δολαρίων, εξαιτίας «διαφωνίας» του με την μαθηματική κοινότητα. Ο Γκριγκόρι Πέρελμαν εξήγησε σε συνέντευξή του τους λόγους για τους οποίους δεν δέχθηκε το χρηματικό βραβείο, λέγοντας «Ξέρω πώς να κυβερνήσω το Σύμπαν. Γιατί να τρέχω πίσω από ένα εκατομμύριο;». Τον Οκτώβριο του 2009, στην Αγία Πετρούπολη, ο Γκρίσα απαντά στον πρόεδρο της επιτροπής του Ινστιτούτου Clay που ζήτησε να τον δει: «Η συνάντησή μας δεν έχει κανένα νόημα».
Οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούν να καταλάβουν πώς είναι δυνατόν να αρνηθεί κάποιος τόσα χρήματα. Αλλά πάλι, ούτε και την Υπόθεση του Πουανκαρέ μπορούμε να καταλάβουμε. Στον κόσμο του Πέρελμαν και τα δύο έχουν νόημα. Ίσως γι’ αυτό να είναι ο εξυπνότερος άνθρωπος του κόσμου. Η μεγάλη του επιτυχία όχι μόνο δεν διαστρέβλωσε τις αντιλήψεις του, αλλά τον έστρεψε ακόμα περισσότερο στον εαυτό του. Ο Πέρελμαν απομονώθηκε, απέρριψε κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας, συνεχίζοντας το μαθηματικό του ταξίδι. Όταν ένας ρεπόρτερ τον κάλεσε στο κινητό του τηλέφωνο για συνέντευξη, ο ιδιόρρυθμος επιστήμονας του ζήτησε να μην τον ενοχλεί γιατί εκείνη την ώρα μάζευε μανιτάρια.
Μήπως ένας από τους εξυπνότερους ανθρώπους του πλανήτη έχει βρει τη «συνταγή» της ευτυχίας πέρα και πάνω από το χρήμα και τη δόξα;
https://www.hea.edu.gr/o-megalofyis-kyrios-perelman-i-ikasia-tou-poincare/ Ο μυστηριώδης και μεγαλοφυής μαθηματικός, κύριος Πέρελμαν Σύμφωνα με το Science, η λύση από τον Πέρελμαν της Εικασίας του Πουανκαρέ, είναι το σημαντικότερο επίτευγμα του έτους 2006. Η απόδειξη από τον αινιγματικό Ρώσο μαθηματικό Perelman Grigory, στην εδώ και εκατό χρόνια άλυτη Εικασία του Πουανκαρέ , προκάλεσε στον επιστημονικό κόσμο τεράστια αίσθηση και όχι μόνο λόγω της δυσκολίας της εργασίας. Τον Αύγουστο του 2006, ο Ρώσος Perelman έγινε το πρώτο πρόσωπο που αρνήθηκε το μετάλλιο Fields, το υψηλότερο βραβείο στα μαθηματικά. Αρνήθηκε το βραβείο, ύψους 1.000.000 δολαρίων που του προσφέρθηκε από το αμερικανικό Ίδρυμα Μαθηματικών, επειδή δεν θεωρεί τους κριτές άξιους να κρίνουν τον ίδιο. Ο Perelman λέγεται ότι περιφρονεί την αυτοδιαφήμιση και περιγράφεται ως "ερημίτης", απομονωμένος από την υπόλοιπη μαθηματική κοινότητα. Κι όπως λέει ένας συνάδελφος του δεν ενδιαφέρεται καθόλου για χρήματα. Το μεγάλο βραβείο για αυτόν ήταν να αποδείξει το θεώρημα. Μολονότι του πρόσφεραν θέσεις εργασίας σε πολλά κορυφαία πανεπιστήμια των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Princeton και του Stanford, εκείνοςαπέρριψε όλες τις προτάσεις. Εκτός από μεγαλοφυΐα στα μαθηματικά, η παράξενη αυτή διάνοια, είναι ένας ταλαντούχος βιολονίστας και επίσης ένα ισχυρός παίκτης πινγκ-πονγκ. Ο Πέρελμαν, γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου του 1966 και φοίτησε σε σχολείο της Αγίας Πετρούπολης με ειδίκευση στα Μαθηματικά και τη Φυσική και σε ηλικία 16 ετών κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στην Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα το 1982. Αφότου ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης και εργάστηκε για λίγο στη Ρωσία, μετακόμισε στις ΗΠΑ. Πριν από περίπου δέκα χρόνια επέστρεψε στη Ρωσία, για να εργαστεί στην απόδειξή του για το σχήμα του Σύμπαντος. Καταδέχτηκε πάντως να περιγράψει την απόδειξη το 2003 στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Σε μια σπάνια συνέντευξη, ο Perelman είπε στο περιοδικό New Yorker : «Δεν μου είναι ξεκάθαρο ποια ήταν η συμβολή μου σ' αυτό που έκανα.» Ο Perelman, ζώντας κατ’ επιλογήν του απομονωμένος, άφησε το Ίδρυμα Steklov τον Ιανουάριο, και τελευταία ειπώθηκε πως είναι άνεργος και ζει με τη μητέρα του στο διαμέρισμά της στην Αγία Πετρούπολη. Έχει μία μικρότερη αδελφή, την Έλενα, η οποία είναι επίσης μαθηματικός.
Η εργασία του - σχετικά με την Εικασία που διατύπωσε το 1904 ο Γάλλος μαθηματικός, φυσικός και φιλόσοφος Ζυλ Ανρί Πουανκαρέ, σχετικά με τα σχήματα που είναι δυνατόν να έχει το Σύμπαν - έχει δημιουργήσει στον χώρο των Μαθηματικών ενθουσιασμό μεν αλλά και διαμάχες. Ο Terence Tao, καθηγητής των μαθηματικών στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, αποκαλεί το αποτέλεσμα του Perelman σαν το «καλύτερο κομμάτι των μαθηματικών που έχουμε δει τα τελευταία 10 χρόνια». Ο Timofey Shilkin, συνάδελφος του Perelman στο Ίδρυμα Μαθηματικών Steklov στην Αγία Πετρούπολη, λέει: «Αξίζει σίγουρα το μετάλλιο Fields - αυτή είναι η προσωπική μου άποψη. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι είναι μεγαλοφυΐα.» Και πρόσθεσε: «Φοβούμαι ότι είναι ένα άτομο πολύ εσωστρεφές. Ξέρουμε πολύ λίγα πράγματα για τον ίδιο. Ξέρω μόνο ότι είναι άριστος μαθηματικός. Τον συνάντησα όταν ήταν μέλος της ομάδας μας και οι επαφές μας γίνονταν περίπου μια φορά την εβδομάδα, αλλά κάναμε πολύ σύντομες μόνο συζητήσεις». Για αρκετά χρόνια εργάστηκε, ως επί το πλείστον, μόνο πάνω στην Εικασία του Πουανκαρέ. Όλες οι αποδείξεις που είχαν προταθεί ως σήμερα είχαν αποδειχθεί ψευδείς. Έπειτα από οκτώ χρόνια προσπαθειών, ο Perelman κατέληξε το 2002 σε μια απόδειξη 473 σελίδων στην οποία οι συνάδελφοί του δεν κατάφεραν να εντοπίσουν κανένα λάθος. Επειδή ο Perelman έχει έρθει σε διάσταση με τους υπόλοιπους μαθηματικούς που ελέγχουν τα περιοδικά, γι’ αυτό και δεν έστειλε την εργασία του προς δημοσίευση σε ένα από τα έγκυρα μαθηματικά περιοδικά. Μια δημοσίευση σε αυτά θα ήταν αδύνατη, αφ’ ενός διότι οι εκδότες δεν θα τη δημοσίευαν, αφ’ ετέρου διότι ο ίδιος δεν ήθελε να καταστήσει κριτές του έργου του, ανθρώπους τους οποίους (υπεροπτικά ίσως) θεωρούσε κατωτέρους του. Οπότε χρησιμοποίησε το Διαδίκτυο και η σημαντική μελέτη του δεν έμεινε άγνωστη. Μια από τις ελάχιστες φωτογραφίες του Grigory Perelman, της πιθανόν σπουδαιότερης μαθηματικής μεγαλοφυΐας του 20ου αιώνα, από συνεπιβάτη, που έτυχε να τον αναγνωρίσει στο μετρό της Πετρούπολης. Μάλιστα δημοσίευσε μόνο τα βασικά σημεία της μελέτης του, χωρίς πλήρη και λεπτομερή απόδειξη. Πήρε 4 χρόνια κοπιαστικής δουλειάς στους υπόλοιπους, να κατανοήσουν και να ασχοληθούν με την απόδειξή του χωρίς να βρουν λάθος. Η Εικασία Πουανκαρέ είναι ένα κεντρικό ζήτημα στην τοπολογία, τη μελέτη των γεωμετρικών ιδιοτήτων των αντικειμένων που δεν αλλάζουν όταν τεντώνονται, διαστρεβλώνονται, ή συρρικνώνονται. Η επιφάνεια της Γης περιγράφεται ως δισδιάστατη σφαίρα από την τοπολογία. Εάν κάποιος την περικύκλωνε με ένα λάσο, θα μπορούσε να την αναγκάσει να περιοριστεί σε ένα σημείο. Στην επιφάνεια του ντόνατς, εν τούτοις, ένα λάσο που θα περνούσε μέσα από την τρύπα του στο κέντρο, δεν θα μπορούσε να το περιορίσει σε ένα σημείο χωρίς να κοπεί η επιφάνεια. Για παράδειγμα η Εικασία του Πουανκαρέ καθορίζει ποια στερεά σώματα (ή πολλαπλότητες σε αφηρημένους μαθηματικούς χώρους άνω των τριών διαστάσεων) είναι ισοδύναμα, από τοπολογική άποψη με μια σφαίρα και ποια όχι. Παραδείγματος χάριν, ένας κύβος από πλαστελίνη είναι ισοδύναμος με σφαίρα, αφού μπορούμε να τον πλάσουμε σαν σφαίρα, ενώ ένα ντόνατς δεν είναι, γιατί έχει μια τρύπα στη μέση. Φαντασθείτε ότι έχετε ένα λάστιχο, ένα μήλο και ένα ντόνατς με τρύπα στη μέση. Αν τραβήξετε το λάστιχο και το τοποθετήσετε περιμετρικά γύρω από το μήλο, θα μπορείτε να μετακινήσετε το λάστιχο από τον «Ισημερινό» στον «Πόλο» του μήλου, χωρίς να σκίσετε το λάστιχο και χωρίς να εγκαταλείψετε την επιφάνεια του μήλου. Αν, όμως, το λάστιχο τοποθετηθεί πάνω στην επιφάνεια του ντόνατς, τότε δεν υπάρχει τρόπος να μετακινήσουμε το λάστιχο σε όλη την επιφάνεια του ντόνατς, χωρίς να το σκίσουμε ή το ένα ή το άλλο. Ο Πουανκαρέ υπέθεσε ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον τετραδιάστατο χώρο, ενώ σύγχρονοι Μαθηματικοί απέδειξαν ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε χώρο περισσοτέρων των τεσσάρων διαστάσεων. O Πουανκαρέ χαρακτηρίσθηκε ως «Ο Τελευταίος Αναγεννησιακός Άνθρωπος», ένας Μαθηματικός που αισθανόταν άνετα σε κάθε τομέα των Μαθηματικών, όπως στην ανάλυση, την άλγεβρα, την τοπολογία, την αστρονομία και τη θεωρητική φυσική. Ο Γάλλος Μαθηματικός ήταν μεγάλος οραματιστής, που πρώτος εξέφρασε τη βασική αρχή της Θεωρίας του Χάους, ότι δηλαδή «μικρές διαφορές στις αρχικές συνθήκες προκαλούν μεγάλες διαφορές στο τελικό αποτέλεσμα». Έλεγχος της εργασίας Από το 19ο αιώνα, οι μαθηματικοί ξέρουν ότι η σφαίρα είναι το μόνο δισδιάστατο αντικείμενο με αυτήν την ιδιότητα, αλλά ήταν αβέβαιοι για τα αντικείμενα με περισσότερες διαστάσεις. Η Εικασία Πουανκαρέ λέει ότι μια τρισδιάστατη σφαίρα είναι ο μόνος περιβαλλόμενος τρισδιάστατος χώρος χωρίς οπές. Την απόδειξη της Εικασίας την απέφευγαν οι μαθηματικοί έως ότου ταχυδρόμησε ο Perelman την εργασία του στον ιστοχώρο http://arxiv.org/ Ο ιστοχώρος αυτός, είναι ένας κεντρικός υπολογιστής, όπου οι ερευνητές ανεβάζουν τις εργασίες τους ως ηλεκτρονικές προδημοσιεύσεις στους τομείς των μαθηματικών, φυσικής, πληροφορικής, βιολογίας κ.λ.π. προτού τις δημοσιεύσουν σε ένα επιστημονικό περιοδικό. Πάντως, κατά το περιοδικό Science του 2006 το πρώτο και κυριότερο επίτευγμα εκείνης της χρονιάς είναι η λύση Πέρελμαν. Το περιοδικό την παρουσιάζει πρώτη-πρώτη στη λίστα δέκα άλλων επιτευγμάτων και γράφει: Πρώτο επίτευγμα: "Η Εικασία του Πουανκαρέ. Ο απομονωμένος Ρώσος μαθηματικός Grigory Perelman έλυσε προφανώς το δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα". https://kilbassanis.blogspot.com/2012/01/blog-post_3665.html
Στις αρχές του 1913 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ Gοdfrey H. Hardy έλαβε μια επιστολή από το Μαντράς της Ινδίας. Ο Hardy την εποχή εκείνη εθεωρείτο ως ένας από τους καλύτερους ειδικούς στον απειροστικό λογισμό και τη θεωρία των αριθμών. Αποστολέας ήταν ο Srinivasa Ramanujan -Ραμανουτζάν, υπάλληλος στο λογιστήριο του ταχυδρομικού γραφείου του Μαντράς. Στην επιστολή του ανέφερε ότι δεν είχε αποφοιτήσει από κάποιο πανεπιστήμιο και ότι, αφότου τέλειωσε το σχολείο, είχε μελετήσει μόνος του μαθηματικά με το δικό του τρόπο χωρίς να ακολουθήσει το παραδοσιακό σύστημα.
Αν ήταν συνθέτης, θα ήταν ο Μότσαρτ. Αν ήταν φυσικός, θα ήταν ο Αϊνστάιν. «Αν είναι να τον παρομοιάσεις με κάποιον, αυτός θα πρέπει να είναι ο Νεύτων». Αυτά είναι κάποια από τα σχόλια που συνοδεύουν το όνομα Srinivasa Ramanujan. Το τελευταίο το είπε ο καθηγητής Λίτλγουντ στον συνάδελφο και φίλο του,Gοdfrey H. Hardy , που ανακάλυψε τη μαθηματική ιδιοφυΐα του νεαρού Srinivasa Ramanujan. Γιατί αυτό ήταν. Ένα μαθηματικό φαινόμενο που έκανε, μεταξύ άλλων, το απίστευτο: ανακάλυψε εκ νέου όλα τα μαθηματικά -και τα ανώτερα- μόνο και μόνο επειδή δεν ήξερε ότι υπήρχαν ήδη. Επανατοποθέτησε, δηλαδή, το μαθηματικό σύμπαν εκεί που ήδη υπήρχε και πρόσθεσε τη δική του πινελιά, με τύπους και θεωρήματα, πολλά από τα οποία μπόρεσαν να χρησιμοποιηθούν 100 χρόνια μετά, δηλαδή μόλις πρόσφατα. Ωστόσο, όπως γίνεται συνήθως με προσωπικότητες που υπερβαίνουν τα ανθρώπινα μέτρα, ο Ραμανούτζαν δεν ήταν μόνο ο σπουδαιότερος μαθηματικός της Ινδίας, ισάξιος μεγεθών όπως ο Γκάους και ο Οϊλερ, αλλά είχε και μια μυθιστορηματική ζωή, γεμάτη μυστήριο, έρωτα, πόλεμο, μοναξιά, αγώνα και, φυσικά, ένα πρόωρο τέλος. Αυτό δεν συμβαίνει πάντα; Μόνο που σ’ αυτή την περίπτωση, οι υπότιτλοι γράφονται στη μαθηματική γλώσσα. Ο Ραμανούτζαν από τις παραγκουπόλεις της Ινδίας ήταν ο πρώτος Ινδός που εκλέχθηκε μέλος στο Trinity College του Cambridge ,εκεί ήταν και ο Νεύτων, και έγινε εταίρος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών του Λονδίνου – κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Έστειλε μια επιστολή στον καθηγητή του Κέιμπριτζ,Gοdfrey H. Hardy, και από τότε δούλευαν μαζί, μέχρι τον πρόωρο θάνατό του, στα 33 του χρόνια.
Ο διασημότερος των μαθηματικών, ο 36χρονος Gοdfrey Hardy, είναι ο πιο μεθοδικός «Απόστολος της Απόδειξης». Στο πρόσωπό του συνυπάρχουν η πιο αμείλικτη, απαιτητική μαθηματική πλευρά, με την πιο επιεική, αμφιλεγόμενη ελευθεριότητα του πνεύματος. Εργάζεται άοκνα, διαβάζει καθημερινά τους Τάιμς, κάνει ενθουσιώδεις μαθηματικές διαλέξεις, παίζει τένις, παρακολουθεί μανιωδώς αγώνες κρίκετ, και δηλώνει φανατικός αρνησίθεος. Η καριέρα του είναι εδραιωμένη, η ζωή του άνετη, το μέλλον του εξασφαλισμένο. Ώσπου ένα πρωί, φτάνει στα χέρια του μια επιστολή από την Ινδία.
«Πρέπει να καταλάβουμε το ιστορικό και επιστημονικό πλαίσιο της εποχής για να δούμε πόσο σπουδαίο ήταν ό,τι έγινε»εξηγεί ο Τεύκρος Μιχαηλίδης. «Αρχές του 20ού αι. έχουμε την Αγγλική Σχολή, επικεντρωμένη στις εφαρμογές, χωρίς να έχει παρακολουθήσει τη Γαλλική, τη Γερμανική και τη Ρωσική Σχολή, που κάνουν βασική έρευνα στα θεωρητικά μαθηματικά. Ο Χάρντι -που ανακάλυψε τον Ραμανούτζαν- αποτελεί εξαίρεση, καθώς διατηρεί επαφή με τις άλλες Σχολές. Η Ινδία είναι βρετανική αποικία και εκεί βρίσκεται ο εξαιρετικά φιλάσθενος Ραμανουτζάν με μεγάλο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά, αλλά χωρίς καμιά βοήθεια από πουθενά, παρά τη σπουδαία παράδοση των Ινδών μαθηματικών,αυτοί ανακάλυψαν το μηδέν, για παράδειγμα. Το μόνο που έχει στα χέρια του είναι ένα εγχειρίδιο του 19ου αιώνα. Ο άνθρωπος αυτός ανακαλύπτει εκ νέου όλα τα μαθηματικά μόνος του, με τον δικό του ιδιότυπο τρόπο, χωρίς να είναι εξοικειωμένος με την ορολογία, χωρίς καν να ξέρει τι είναι αυστηρή μαθηματική απόδειξη. Σ’ αυτή του την πρωτόλεια προσπάθεια διακρίνεται και η ιδιοφυΐα του Ραμανούτζαν». «Πρέπει να πούμε ότι δραστήριος μαθηματικός ήταν για λίγα χρόνια, από το 1914 μέχρι το 1918-1919, περίπου ταυτόχρονα με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο» μας λέει ο κ. Μιχαηλίδης. «Κι αυτό, με πολλά διαλείμματα βαριάς ασθένειας, με εισαγωγές στο νοσοκομείο για νοσηλεία, κρίσεις κατάθλιψης, απόπειρα αυτοκτονίας, ψυχιατρική κλινική. Ευρισκόμενος στην Αγγλία, υπέστη ένα πολύ έντονο πολιτισμικό σοκ. Δεν ήξερε τι να φάει, πώς να συμπεριφερθεί, κρύωνε. Λέγεται ότι αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει όταν βίωσε βομβαρδισμό της Αγγλίας από γερμανικό ζέπελιν, γιατί θεώρησε ότι αυτός τον προκάλεσε επειδή έφαγε αυγό ,η θρησκεία του το απαγόρευε.
Ανέκαθεν ήταν δεκτικός σε μεταφυσικές εικοτολογίες και πίστευε πως η μαθηματική πραγματικότητα υπάρχει ανεξάρτητα από τους ανθρώπους – απλώς περιμένει την ανακάλυψή της. Διαβάζοντας ένα παμπάλαιο εγχειρίδιο μαθηματικών ανακάλυψε όλα όσα οι συνομίληκοί του διδάσκονταν στα πιο φημισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Οι αριθμοί και οι μαθηματικές τους σχέσεις , στο μυαλό του Ραμανουτζάν, συνέδεαν μεταξύ τους τα διάφορα μέρη του Σύμπαντος. Κάθε νέο του θεώρημα συνιστούσε ένα ακόμη κομμάτι του απροσμέτρητου Άπειρου. Δήλωνε απερίφραστα πως καμιά εξίσωση δεν είχε νόημα γι’ αυτόν αν δεν εκφράζει μια σκέψη του Θεού. Ήταν απλός, εύθικτος ακόμη και σε ασήμαντες παρατηρήσεις. Οι ανάγκες του ήταν στοιχειώδεις. Δεν ήταν επηρμένος, ήταν επίμονος, εργαζόταν σκληρά, εξέπεμπε μια ιδιότυπη γοητεία και επιδείκνυε υψηλή νοημοσύνη σε όλα – όχι μόνο στα μαθηματικά.
Ο Gοdfrey Hardy, που είχε δει τα πρώτα του γραπτά, αμέσως κατάλαβε το μέγεθος της ιδιοφυΐας του. Τον κάλεσε στην Αγγλία και έπρεπε να του μάθει από την αρχή πως η οποιαδήποτε ιδέα ή ενόραση πρέπει να θεμελιωθεί μαθηματικά, κάτι που Srinivasa Ramanujan δεν το καταλάβαινε. Μέχρι να τα μάθει όλα αυτά και με συχνές διακοπές λόγω ασθενειών, έκανε μια πολύ σημαντική εργασία στο θέμα των διαμερίσεων ,δηλαδή εύρεση του πλήθους των διαφορετικών αθροισμάτων που δίνουν ως εξαγόμενο έναν συγκεκριμένο αριθμό, π.χ. ο αριθμός 3 μπορεί να γραφεί ως 3, ως 1+2 και ως 1+1+1. Για το θέμα αυτό κατέληξε στη διατύπωση μιας μαθηματικής εικασίας γύρω στο 1916-1917, η οποία αποδείχθηκε 60 χρόνια μετά από τον Βέλγο μαθηματικό Ντελίνιε, που τιμήθηκε με το βραβείο Φιλντς, την ανώτατη διάκριση στα μαθηματικά. Στα τετράδια του Srinivasa Ramanujan βρίσκονται πλήθος αναπόδεικτα θεωρήματα, που μελετώνται μέχρι σήμερα. Ο Srinivasa Ramanujan πέθανε το 1920, χωρίς ακόμη να είναι πλήρως γνωστό το γιατί. Ο ίδιος είχε ως προστάτιδα θεά του τη Ναμαγκίρι, από την οποία πίστευε ότι δεχόταν όλες τις μαθηματικές εμπνεύσεις του. Μετά τον θάνατό του, ο Χάρντι έχει κάνει μια πολύ σημαντική ομιλία στο Πρίνστον όπου ανέλυσε την ιδιοφυΐα του, τις δυσκολίες που είχε μαζί του και μάλιστα, στο βιβλίο του “Απολογία ενός μαθηματικού” Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, αναφέρει ότι “με άριστα το 100 ο Ραμανούτζαν είναι στο 90, ο Λίτλγουντ στο 85 και από το 80 και κάτω εγώ”. Τελικά η επιστήμη δέχεται τη διαίσθηση, το υπερβατικό; Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης δεν διστάζει: “Αρκεί να αναφέρουμε ότι όλες οι μεγάλες εμπνεύσεις προέκυψαν από μυαλά που δεν λειτούργησαν “σωστά”, με την έννοια ότι δεν λειτούργησαν συμβατικά. Όλοι οι μεγάλοι επιστήμονες κάποια στιγμή λειτούργησαν σε διαφορετικό “μήκος κύματος” από το τετριμμένο και το παραδοσιακά αποδεκτό. Και γι’ αυτό είδαν πιο μακριά. Για παράδειγμα ο Κοπέρνικος: ενώ σε όλους είναι ολοφάνερο ότι ο Ηλιος είναι που γυρίζει γύρω από τη Γη, αυτός σκέφτηκε το ακριβώς αντίθετο και βρήκε την αλήθεια. Αυτό χρειάζεται διαίσθηση, ενόραση, υπέρβαση για να επιτευχθεί”.
Οι εργασίες του δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει τα μυστικά τους. Τα θεωρήματά του εφαρμόζονται σε περιοχές της επιστήμης –όπως στη χημεία των πολυμερών, στους υπολογιστές, ακόμη και στην, εντελώς άγνωστη, τότε, μελέτη του καρκίνου– που ο ίδιος δεν είχε καν φανταστεί.
Η ταινία Ο άνθρωπος που γνώρισε το άπειρο – The Man Who Knew Infinityαναφέρεται στον Srinivasa Ramanujan. Τα βιβλία που κυκλοφορούν για τον αυτόν είναι: – Ρόμπερτ Κάνιγκελ, «Ραμανούτζαν, ο Ινδός μαθηματικός» (εκδόσεις Τραυλός) και – G.H. Hardy, «Η απολογία ενός μαθηματικού» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). – Το «Ο υπάλληλος από την Ινδία» (εκδόσεις Πόλις, 2009) του Ντέιβιντ Λίβιτ δυστυχώς έχει εξαντληθεί.
επιμύθιο: Αχ! σπούδασα φιλοσοφία και νομική και ιατρική, και, αλίμονο, θεολογία με κόπο και μ’ επιμονή· και να ‘μαι ‘δω με τόσα φώτα, εγώ μωρός, όσο και πρώτα! “Φάουστ”, Johann Wolfgang von Goethe
