Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2021

Ο εγκέφαλος αναγνωρίζει λέξεις από την γέννηση μας

Οι άνθρωποι γεννιούνται με μια περιοχή του εγκεφάλου η οποία είναι «καλωδιωμένη» για να αναγνωρίζει γράμματα και λέξεις. 
Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι ήδη από τη γέννηση προετοιμάζεται το έδαφος ώστε ο άνθρωπος να μάθει να διαβάζει, σύμφωνα με νέα μελέτη ειδικών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Scientific Reports».
Έτοιμοι πριν καν εκτεθούμε στη γλώσσα
Οι ερευνητές ανέλυσαν λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες (fMRI) του εγκεφάλου νεογέννητων και ανακάλυψαν ότι αυτή η περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται «περιοχή επεξεργασίας οπτικών λεκτικών μορφών» (VWFA) συνδέεται με το δίκτυο επεξεργασίας της γλώσσας του εγκεφάλου. 
«Αυτό δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη ευαισθησίας στις οπτικές λεκτικές μορφές, προτού καν εκτεθούμε στη γλώσσα» ανέφερε η Ζεϊνέπ Σαϊγκίν, κύρια συγγραφέας της μελέτης, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο.
Η περιοχή VWFA είναι αφιερωμένη στην ανάγνωση μόνο όμως σε άτομα που είναι εγγράμματα. Ορισμένοι ερευνητές είχαν εκφράσει την υπόθεση ότι η συγκεκριμένη περιοχή ξεκινά ως τμήμα του οπτικού φλοιού το οποίο δεν διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα τα οποία αφορούν την αναγνώριση προσώπων, αντικειμένων, τοπίων και ότι γίνεται επιλεκτική συγκεκριμένα στα γράμματα και στις λέξεις καθώς τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν ή τουλάχιστον όταν μαθαίνουν τη γλώσσα.
«Ανακαλύψαμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. 
Ακόμη και αμέσως μετά τη γέννηση η περιοχή VWFA συνδέεται λειτουργικά περισσότερο με το δίκτυο της γλώσσας του εγκεφάλου παρά με οποιαδήποτε άλλη περιοχή» σημείωσε η δρ Σαϊγκίν και προσέθεσε ότι «το εύρημα αυτό είναι εκπληκτικό».
Η μελέτη
Στο πλαίσιο της μελέτης τους οι ερευνητές ανέλυσαν τις λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου 40 νεογέννητων - όλα τα βρέφη είχαν ηλικία μικρότερη της μιας εβδομάδας - που αποτελούσαν μέρος της μελέτης Developing Human Connectome Project. Συνέκριναν αυτές τις τομογραφίες με αντίστοιχες fMRI που είχαν διεξαχθεί σε 40 ενηλίκους οι οποίοι συμμετείχαν στην ίδια μελέτη.
Η περιοχή VWFA βρίσκεται δίπλα σε μια άλλη περιοχή του οπτικού φλοιού του εγκεφάλου η οποία είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία των προσώπων και έτσι εθεωρείτο ότι δεν υπήρχε ουσιαστική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο περιοχών στα νεογέννητα, εξήγησε η δρ Σαϊγκίν. 
Ωστόσο, όπως έδειξε η ανάλυση των τομογραφίων του εγκεφάλου, ήδη από την αρχή της ζωής η VWFA διαφοροποιείται από το τμήμα του οπτικού φλοιού που αναγνωρίζει πρόσωπα καθώς εμφανίζει λειτουργική σύνδεση με την περιοχή του εγκεφάλου που κάνει επεξεργασία της γλώσσας. 
«Η περιοχή VWFA είναι εξειδικευμένη να 'βλέπει' τις λέξεις πριν καν εκτεθούμε σε αυτές» σημείωσε η ερευνήτρια.
Από τη μελέτη προέκυψαν ορισμένες διαφορές στην περιοχή VWFA μεταξύ νεογέννητων και ενηλίκων. «Τα ευρήματά μας μαρτυρούν ότι καθώς τα βρέφη ωριμάζουν η VWFA εμφανίζει ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση. Η τριβή με τον προφορικό και γραπτό λόγο πιθανότατα ενισχύει τις συνάψεις με πτυχές του δικτύου της γλώσσας και οδηγεί σε περαιτέρω διαφοροποίηση της λειτουργίας της συγκεκριμένης περιοχής από αυτή των γειτονικών της περιοχών» εξήγησε η καθηγήτρια.
Στόχος η καλύτερη κατανόηση των μαθησιακών διαταραχών
Η δρ Σαϊγκίν και οι συνεργάτες της «σαρώνουν» τώρα τον εγκέφαλο τρίχρονων και τετράχρονων παιδιών προκειμένου να μάθουν περισσότερα σχετικά με το πώς ακριβώς λειτουργεί η περιοχή VWFA προτού τα παιδιά μάθουν να διαβάζουν καθώς και σε ποιες ακριβώς οπτικές ιδιότητες αποκρίνεται.
Απώτερος στόχος είναι το να μάθουν οι επιστήμονες πώς ο εγκέφαλος μετατρέπεται σε «εγγράμματο» εγκέφαλο, σύμφωνα με τη δρ Σαϊγκίν, γεγονός που θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση μαθησιακών διαταραχών όπως η δυσλεξία.

 https://el.sott.net/article/6118-o-egkefalos-anagnwrizei-lexeis-apo-thn-gennhsh-mas

Ψυχολόγοι ανακάλυψαν το μυστικό της ευημερίας στη ζωή

 
Aυτή είναι η πρώτη μετα-ανάλυση που ρίχνει φως σε όλες τις έρευνες σχετικά με την ευημερία και φτάνει σε ένα καθοριστικό συμπέρασμα για τα χαρακτηριστικά της ευημερίας.
Σύμφωνα με μία νέα έρευνα, για να βρούμε την ευημερία στη ζωή μας και όχι απλά να επιβιώσουμε, χρειάζεται να αισθανόμαστε καλά για τη ζωή και τον εαυτό μας και να είμαστε καλοί σε κάτι.
Μέχρι τώρα και παρά τις πολλές θεωρίες για την ευημερία, δεν έχει υπάρξει συμφωνία σχετικά με το τι παρέχει ευημερία σε ένα άτομο ή με ποιον τρόπο οι άνθρωποι μπορούν να προσπαθήσουν να την διασφαλίσουν.
Σε μία μετα-ανάλυση1, οι ψυχολόγοι συγκέντρωσαν όλες τις έρευνες σχετικά με το τι προσφέρει ευημερία: μελέτες παιδιών και εφήβων, μελέτες καλλιτεχνών, αθλητών, εργαζομένων και ηλικιωμένων και έχει καταλήξει στο πρώτο καθοριστικό συμπέρασμα.
Οι ψυχολόγοι λένε: Η ευημερία είναι μια λέξη που οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήταν ευτυχείς να περιγράψουν τον εαυτό τους, την οποία όμως η επιστήμη δεν έχει καταφέρει να κατηγοριοποιήσει και να περιγράψει με συνέπεια μέχρι σήμερα. 
Φαίνεται να είναι τελικά μία ξεχωριστή εμπειρία ανάπτυξης που βιώνει ένα πρόσωπο, ότι γίνεται καλύτερος σε κάτι και αποκτά μία ιδιαίτερη δεξιότητα και εξειδίκευση σε κάτι. 
Με απλούστερους όρους, σημαίνει να νιώθεις καλά για τη ζωή σου και να είσαι καλός σε κάτι.
Η μελέτη καταγράφει μία λίστα στοιχείων που εξηγεί τον ορισμό της έρευνας των ψυχολόγων. 
Η ευημερία δεν χρειάζεται όλα αυτά τα συστατικά στοιχεία, αλλά προτείνει ότι ένας συνδυασμός από μερικά από τα συστατικά που παρουσιάζονται στις δύο παρακάτω λίστες, μπορεί να είναι βοηθητικός.
Α: Ο άνθρωπος για να έχει ευημερία χρειάζεται να είναι:
αισιόδοξος
θρησκευόμενος
κινητοποιημένος
ενεργητικός
να θέλει να μαθαίνει
ευέλικτος
προσαρμοστικός
κοινωνικά ικανός
να πιστεύει στον εαυτό του / να έχει αυτοπεποίθηση
Β: Χρειάζεται να έχει:
ευκαιρίες
συναδέλφους / οικογένεια / άλλη υποστήριξη
προκλήσεις και δυσκολίες σε διαχειρίσιμο επίπεδο
ήρεμο περιβάλλον
υψηλό βαθμό αυτονομίας
να τον εμπιστεύονται ως ικανό
Η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι αν και η ευημερία είναι παρόμοια με την ανθεκτικότητα, την ευδοκιμία και την προσωπική ανάπτυξη, παραμένει κάτι ξεχωριστό.
Η ευημερία έχει ερευνηθεί σε διάφορα στάδια της ανθρώπινης ζωής και έχει περιγραφεί μερικές φορές ως ζωτικότητα, μάθηση, ψυχική αντοχή, συγκέντρωση ή ως συνδυασμός αυτών και άλλων ικανοτήτων. 
Έχει επίσης ερευνηθεί σε διάφορα πλαίσια, μεταξύ άλλων στον στρατό, στην υγεία και στην εξέλιξη των παιδιών.
Από τα τέλη του 20ου αιώνα, έχει υπάρξει μια τάση στην επιστήμη να κατανοήσουμε καλύτερα την ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση και την ευημερία... μια αλλαγή προς την επιθυμία να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο οι άνθρωποι μπορούν να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο λειτουργικοί και αποδοτικοί, δήλωσαν οι ψυχολόγοι.
Ένα μέρος της αιτίας που οφείλεται στην έλλειψη συμφωνίας στις έρευνες για τα χαρακτηριστικά της ευημερίας, είναι ότι η έρευνα μέχρι τώρα έχει μία στενή εστίαση. 
Ορισμένοι ψυχολόγοι έχουν μελετήσει την ευημερία των μωρών, άλλοι έχουν εξετάσει τι κάνει κάποιους υπαλλήλους να ευδοκιμούν και άλλους όχι και ούτω καθ’ εξής... 
Ελπίζω ότι θέτοντας ένα σαφή ορισμό, θα βοηθήσουμε στην εξέλιξη της μελλοντικής έρευνας στην ευημερία, συμπλήρωσαν.

Πηγή: European Psychologist.eu
Έρευνα: 1.  Human Thriving - A Conceptual Debate and Literature ReviewA Conceptual Debate and Literature Review
Απόδοση - Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Πέρα από την Aσθένεια στην Eπιστήμη της Eυεξίας

 
By Leroy Hood, March 21, 2021 3 AM PT
Leroy Hood, a member of the National Academies of Sciences, Engineering and Medicine, is a Professor and Co-Founder of the Institute for Systems Biology and Senior Vice President and Chief Science Officer of the Providence St. Joseph Health system.
O Καθηγητής Leroy Hood  σε άρθρο του στην εφημερίδα Los Angeles Times γράφει: 
«Η Αμερική ήταν άρρωστη πριν χτυπήσει ο COVID-19. 
Η πανδημία έχει κάνει την εθνική μας ασθένεια πιο οξεία και έχει καταδείξει την κρίσιμη σημασία της «ευεξίας» στην πρόληψη ασθενειών και στη βελτιστοποίηση της υγείας. 
Το γνωρίζουμε αυτό επειδή ο COVID επηρέασε δυσανάλογα άτομα με χρόνιες ασθένειες και ανθυγιεινούς τρόπους ζωής» [1].
Συνεχίζοντας αναφέρει: 
«Ως επιστήμονας που έχει εργαστεί στην αιχμή της ιατρικής, της μηχανικής και της γενετικής για δεκαετίες, θέλω να κάνω την απαιτούμενη προσπάθεια για να δώσω στο νου και στην ευεξία του σώματος την επιστημονική αυστηρότητα και τον επείγοντα χαρακτήρα που τους αξίζει.
Κανένας γιατρός, πολιτική ή πρωτοποριακό φάρμακο δεν είναι τόσο αποτελεσματικό όσο η “ευεξία” στην ελαχιστοποίηση των ασθενειών και στην ενίσχυση της διάρκειας και της ποιότητας ζωής.
Από το 1959 έως το 2014, η Αμερική γνώρισε κατακότυφη αύξηση του προσδόκιμου ζωής λόγω της προόδου στην ιατρική, τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, το περιβάλλον, την ασφάλεια και την οικονομική ευημερία. Από τότε, το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί στα τέσσερα από τα τελευταία πέντε χρόνια, κάτι που δεν έχουμε δει εδώ και έναν αιώνα.
Αν και ο COVID-19 ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στη μείωση του προσδόκιμου ζωής του 2020, αποτελεί μόνο μέρος μιας μεγαλύτερης εθνικής καταστροφής στον τομέα της υγείας.
Περισσότερο από το 45% των Αμερικανών πάσχουν από τουλάχιστον μία χρόνια πάθηση και το 70% όλων των θανάτων στην  Αμερική οφείλονται σε χρόνιες ασθένειες [2].
Σύμφωνα με αυτά τα ζοφερά στατιστικά στοιχεία, οι ΗΠΑ αφιερώνουν το 90% των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης που ξεπερνά τα 3,8 τρισεκατομμύρια δολάρια  στη θεραπεία ασθενών με χρόνιες σωματικές και ψυχικές παθήσεις [3].
Οι καταστροφικές χρόνιες ασθένειες θα είναι μαζί μας πολύ καιρό μετά την υποχώρηση αυτής της πανδημίας, εκτός αν κάνουμε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο προωθούμε την υγεία και θεραπεύουμε τις ασθένειες.
Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μας είναι εξαιρετικό στην καταπολέμηση ασθενειών αναδρομικά, αλλά είναι μελαγχολικό στο να διατηρεί τους ανθρώπους υγιείς προληπτικά. 
Η αναμονή για τη θεραπεία ασθενειών μετά την εμφάνιση δεν είναι η απάντηση. 
Μόλις οι καρδιακές παθήσεις τεθούν σε ισχύ, ο καρκίνος εξαπλώνεται ή το Αλτσχάιμερ ριζώνει, είναι πολύ αργά. 
Η μικρότερη διάρκεια ζωής και η μειωμένη ποιότητα ζωής είναι το αποτέλεσμα [4, 5].
Αντίθετα, η ευεξία είναι η απουσία ασθένειας στο σώμα και η πιο ισχυρή δύναμη στην ανθρώπινη υγεία. 
Ενώ η «προληπτική ιατρική» επιδιώκει την έγκαιρη ανίχνευση μιας ήδη καθιερωμένης νόσου, η επιστημονική ευεξία δίνει στους ιατρικούς παρόχους έναν νέο τρόπο θεραπείας των ασθενών με βάση μια τεκμηριωμένη κατανόηση της προσωπικής τους υγείας».
Στην συνέχεια τονίζει ότι: «Το γονιδίωμα ή η γενετική σύνθεση κάθε ατόμου είναι μοναδική. 
Άλλοι παράγοντες, όπως η επιγονιδιωματική, άλλοι μεταβολίτες στο αίμα ή στα σωματικά υγρά, τα μικρόβια, οι περιβαλλοντικές τοξίνες, η διατροφή και ο τρόπος ζωής, συμβάλλουν σε σύνθετους αλλά αλληλένδετους τρόπους ευαισθησίας σε ασθένειες αλλά και στην συνολική υγεία.
Για παράδειγμα, εξετάστε το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο αποτελείται από τρισεκατομμύρια βακτήρια πολλαπλών ειδών που ζουν στο έντερο. 
Όταν όλα λειτουργούν καλά, αυτά τα βακτήρια ρυθμίζουν το μεταβολισμό, ενισχύουν την ανοσολογική απόκριση και προωθούν ακόμη και τη γνωστική υγεία. 
Η ποικιλομορφία τους είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη υγεία».
Αναλύοντας τα ερευνητικά αποτελέσματα εργασιών του γράφει: 
«Ο ερευνητικός μου οργανισμός, το Ινστιτούτο Βιολογίας Συστημάτων, έκανε πρόσφατα ένα πείραμα όπου μελετήσαμε τα μικρόβια του εντέρου 9.000 ατόμων σε ολόκληρη την ενήλικη ανθρώπινη διάρκεια ζωής. 
Αποδείξαμε ότι τα μικρόβια του εντέρου σε υγιείς ανθρώπους αλλάζουν σημαντικά καθώς γερνούν.
Αυτά τα υγιή βακτήρια του εντέρου είναι εξατομικευμένα με μοναδικούς τρόπους, διατηρούν την ποικιλομορφία των ειδών τους, ενώ διαγράφουν και εξαφανίζονται σημαντικά βακτηριακά είδη τα οποία είναι  κοινά στους νέους. 
Αυτά ήταν εκπληκτικά αποτελέσματα (για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στην μελέτη ανασκόπησης της διεθνούς βιβλιογραφίας με τίτλο: «Το μικροβίωμα του εντέρου και η επίδραση της διατροφής» και «Το Μικροβίωμα και ο Ρόλος του στην Λειτουργία του Οργανισμού») .
Από τις τετραετείς μελέτες παρατήρησης, διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι στα 80 τους με λιγότερη αλλαγή μικροβίων είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από εκείνους με σημαντικά αλλαγμένα μικρόβια. Τέσσερις φορές!
Γιατί τα υγιή μικρόβια για τους ηλικιωμένους διαφέρουν από τα υγιή μικρόβια για τους νέους είναι ένα συναρπαστικό ερευνητικό ερώτημα. Απαντώντας σε αυτό θα αυξήσει την κατανόησή μας για τη διαδικασία γήρανσης και θα οδηγήσει σε ισχυρές νέες στρατηγικές για την προώθηση της δια βίου υγείας.
Αυτός είναι ο τρόπος αλλά και η απαιτούμενη συνεργασία όπου χρειαζόμαστε πολλά δεδομένα αλλά και την επιστημονική ευεξία σε συνεργασία. 
Από το 2014, η οργάνωσή μου έχει αλληλουχίσει και καταγράψει το γονιδίωμα και την κατάσταση υγείας 5.000 ασθενών σε διάστημα πέντε ετών.
Μπορέσαμε να αυξήσουμε την ατομική ευεξία και να παρατείνουμε τη διάρκειά της με μεμονωμένες αναλύσεις που βασίζονται σε δεδομένα από τις αναφορές γονιδιώματος, αίματος και τρόπου ζωής, οι οποίες οδήγησαν σε αξιοποιήσιμες δυνατότητες.
Για παράδειγμα, το 91% ενός πληθυσμού που μελετήσαμε είχε πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D (τα χαμηλά επίπεδα πιθανώς αυξάνουν την ευαισθησία στον καρκίνο, τη νόσο του Αλτσχάιμερ, τον COVID-19 και άλλες ασθένειες).
Διαπιστώσαμε ότι ορισμένα άτομα επανέρχονται στο φυσιολογικό με ημερήσια δόση μόλις 1.000 διεθνών μονάδων βιταμίνης D, αλλά πολλά άλλα όχι. 
Πολλοί από εκείνους που δεν ανταποκρίνονταν είχαν μία έως πολλές παραλλαγές γονιδίων που εμπόδισαν την πρόσληψη βιταμίνης D. 
Συχνά απαιτούσαν μεγάλες δόσεις, μέχρι 15.000 μονάδες την ημέρα, για να επιστρέψουν τα επίπεδα της D στο φυσιολογικό.
Αυτή η ενσωμάτωση δύο τύπων δεδομένων (παραλλαγές γονιδιώματος και επίπεδο βιταμίνης D στο αίμα) ήταν απαραίτητη για αυτή τη δυνατότητα και την δράση. 
Αυτή είναι η ουσία της εξατομικευμένης προσέγγισης- η βέλτιστη δράση για κάθε άτομο σύμφωνα με τα μοναδικά χαρακτηριστικά αυτού του ατόμου.
Έχουμε βρει εντυπωσιακά σήματα στο αίμα για παράδειγμα πολύ πριν τα συμπτώματα μιας νόσου μπορούν παραδοσιακά να διαγνωστούν. 
Αυτή η μεταμορφωτική έρευνα προσφέρει συναρπαστικές ευκαιρίες για την επιδίωξη παρεμβάσεων που καθυστερούν ή εμποδίζουν την εμφάνιση ασθενειών».
Στην συνέχεια του άρθρου του, ο καθηγητής περιγράφει: 
«Φανταστείτε τις πληροφορίες που βασίζονται σε δεδομένα που αποκτήθηκαν μελετώντας τα γονιδιώματα και την κατάσταση υγείας ενός εκατομμυρίου ανθρώπων. Αυτός είναι ο στόχος μας. 
Με αυτό το βάθος και το εύρος της κατανόησης, μπορούμε να επεκτείνουμε σημαντικά τη διάρκεια ζωής και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου που ζει σήμερα.
Σε ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που επικεντρώνεται στην ευεξία, οι γιατροί θα ξοδεύουν τόσο πολύ ή περισσότερο χρόνο βοηθώντας τους ασθενείς να επιτύχουν υγιεινό τρόπο ζωής όσο ξοδεύουν επί του παρόντος στη θεραπεία ασθενών για ασθένειες που μπορούν να προληφθούν ή να διαχειριστούν.
Χρησιμοποιώντας μια επιστημονική ή ποσοτική προσέγγιση στην ευεξία, οι ιατρικοί πάροχοι θα είναι σε θέση να αναπτύξουν προσαρμοσμένες παρεμβάσεις με βάση το μοναδικό γονιδίωμα, το αίμα ή άλλα σωματικά υγρά, το μικροβίωμα του εντέρου, τη διατροφή και την ψηφιακή φυσιολογία κάθε ασθενούς.
Εντοπίζοντας μεταβατικές καταστάσεις που περιγράφονται καλύτερα ως “προ-ασθένεια”, οι γιατροί που προσανατολίζονται στην ευεξία θα μπορούσαν να συνταγογραφήσουν θεραπείες που αντιστρέφουν και θεραπεύουν δυσμενείς συνθήκες υγείας πριν αυτές γίνουν παθολογικές.
Μέσω της ιατρικής που επικεντρώνεται στην ευεξία, τα μεμονωμένα διαστήματα υγείας θα μπορούσαν να επεκταθούν μέχρι τη δεκαετία του ’90 και μετά».
Καταλήγοντας ο καθηγητής Leroy Hood αναφέρει: 
«Ο COVID-19 έχει δημιουργήσει ένα χρόνο ασθένειας και θανάτου. 
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε αυτό που έχει ήδη συμβεί, αλλά μπορούμε να δεσμεύσουμε την ενέργεια και τους πόρους μας για την καταπολέμηση της συνεχιζόμενης πανδημίας χρόνιων ασθενειών και μειωμένης υγείας.
Σε έναν κόσμο στον οποίο η προγνωστική, προληπτική και εξατομικευμένη φροντίδα θα αποτελεί συνήθη πρακτική, οι άνθρωποι όχι μόνο θα ζουν περισσότερο αλλά θα είναι σε θέση να ζήσουν πιο ικανοποιητική, παραγωγική και ενεργή ζωή.
Κανένα επαναστατικό φάρμακο ή θεραπεία δεν θα μπορούσε να το ανταγωνιστεί αυτό. Και αυτός είναι ένας κόσμος κοντά σήμερα». https://www.fgacenter.gr/epistimi-tis-eveksias/

Βιβλιογραφία

  1. https://www.latimes.com/opinion/story/2021-03-21/wellness-genome-science-health-chronic-disease
  2. Wullianallur Raghupathi and Viju Raghupathi, An Empirical Study of Chronic Diseases in the United States: A Visual Analytics Approach to Public Health, Int J Environ Res Public Health. 2018 Mar; 15(3): 431. doi: 10.3390/ijerph15030431.
  3. Health and Economic Costs of Chronic Diseases, 90% of the nation’s $3.8 trillion in annual health care expenditures are for people with chronic and mental health conditions, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion (NCCDPHP), https://www.cdc.gov/chronicdisease/about/costs/index.htm#ref1
  4. Buttorff C, Ruder T, Bauman M. Multiple Chronic Conditions in the United States. Santa Monica, CA: Rand Corp.; 2017.
  5. Martin AB, Hartman M, Lassman D, Catlin A. National Health Care Spending In 2019: Steady Growth For The Fourth Consecutive Year. Health Aff. 2020;40(1):1-11.