Τετάρτη 29 Μαΐου 2024

Ο Επίκτητος έλεγε για όποιον συμπονά ένα θλιμμένο και στεναχωρημένο συνάνθρωπό του - "πρόσεχε όμως μη στενάξεις και μέσα σου"

Ο Επίκτητος είπε:
-. Όταν βλέπεις κάποιον να κλαίει, είτε επειδή αποχωρίζεται το παιδί του, είτε εξαιτίας κάποιας υλικής απώλειας, πρόσεχε μην παρασυρθείς από τη σκέψη ότι η κατάστασή του είναι όντως άσχημη. 
Να έχεις υπόψη σου ότι ο άλλος δεν θλίβεται εξαιτίας του γεγονότος, αλλά εξαιτίας των ερμηνειών του για το γεγονός.
Επίσης, μη φοβηθείς να του συμπαρασταθείς με λόγια, ακόμα και να στενάξεις μαζί του, πρόσεχε όμως μη στενάξεις και μέσα σου!
Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό που λέει ο Επίκτητος "πρόσεχε όμως μη στενάξεις και μέσα σου". 
Αυτό που πραγματικά εννοεί είναι να προσέξεις να μην εισέλθεις μέσα στη δυστυχία του άλλου.
Η συμπόνοια έχει δύο πλευρές. 
Η μία πλευρά είναι να νιώσεις τον πόνο του άλλου. 
Αυτή είναι η ενσυναίσθηση. 
Για να νιώσεις τον πόνο του άλλου πρέπει να έχεις περάσει κι εσύ από κάτι αντίστοιχο. 
Αν δεν έχεις υποφέρει, κατά πάσα πιθανότητα η ενσυναίσθηση είναι αρκετά δύσκολο να συμβεί.
Η άλλη πλευρά της αληθινής συμπόνοιας είναι το βάθος που υπάρχει μέσα σου. 
Είναι μία περιοχή που δεν μπορεί να την αγγίξει η δυστυχία. 
Έτσι, ενώ δείχνεις συμπόνοια προς κάποιον άλλον, ακόμα και αν νιώθεις τον πόνο του, μέσα σου, στο υπόβαθρο, υπάρχει μια αίσθηση γαλήνης. 
Και οι δύο αυτές διαστάσεις συνυπάρχουν.
Αν υπάρχει μόνο η μία διάσταση, δηλαδή αν μόνο συμπάσχεις με τον άλλον, εισέρχεσαι στον δικό του κόσμο και δεν τον βοηθάς. 
Τον βοηθάς μόνο αν παραμένεις συνδεδεμένος με το αιώνιο μέσα σου, ενώ παράλληλα συνδέεσαι και με τον άλλον. 
Τότε ξεκινάει και η θεραπεία. 
Μερικές φορές μάλιστα, δεν χρειάζεται να πεις τίποτα και ο άλλος μπορεί να νιώσει ξαφνικά μέσα του αυτή τη γαλήνη.
Ακόμα και σε άλλες περιπτώσεις, όπου συναντάς ανθρώπους να σου διηγούνται το δράμα τους, δεν χρειάζεται να μπαίνεις κι εσύ μέσα στο δράμα. 
Μπορεί να αρχίσουν να σου λένε "άκου τι μου συνέβη, άκου τι έπαθα, άκουσέ με!" και να προσπαθούν έτσι να ρουφήξουν την ενέργειά σου για να θρέψουν το δράμα τους. 
Ακόμα και αν τους προτείνεις κάποιες λύσεις θα δεις ότι θα αντιδράσουν αρνητικά, γιατί ουσιαστικά δεν θέλουν να τελειώσει το δράμα τους, καθώς είναι ταυτισμένοι με την όλη αυτή δραστηριότητα του νου. 
Αν εισέλθεις στο δράμα τους, μετά από μια ώρα μπορεί να νιώθεις εξουθενωμένος, ενώ μπορεί να έχεις την εντύπωση ότι έτσι συμπονάς τον άλλον και τον βοηθάς.
Μην μπαίνεις ολοκληρωτικά μέσα στην πραγματικότητα των άλλων. 
Αναγνώρισε την πραγματικότητά τους ως ένα ψεύτικο κατασκεύασμα που έχει δημιουργήσει ο νους τους.
Αλλά μην τους το πεις αυτό.

Να το ξέρεις, αλλά μην τους το πεις, γιατί αυτό το κατασκεύασμα δεν θέλει να το προκαλούν. Και επίσης, αν τους το πεις, θα απευθυνθείς μόνο στον νου τους, ο οποίος δεν είναι δεκτικός σε τέτοιου είδους λόγια.
Ο νους δεν θέλει να δει τα ψεύτικα κατασκευάσματά του, γιατί αν τα δει θα επέλθει και το τέλος του.
      -. το άρθρο είδα στο o-klooun.com και σύμφωνα με το o-klooun.com, είναι απόσπασμα από μαγνητοσκοπημένη ομιλία του Eckhart Tolle  σε μετάφραση Νίκου Μπάτρα πρώτο-δημοσιευμένο στο aytepignosi.com
ποιος είναι ο Eckhart Tolle - ας δούμε
Ο Eckhart Tolle είναι Γερμανός γεννημένος ως Ulrich Leonard Tölle, στις 16 Φεβρουαρίου του 1948.
Είναι πνευματικός δάσκαλος και συγγραφέας αυτοβοήθειας . 
Τα βιβλία του περιλαμβάνουν The Power of Now: A Guide to Spiritual Enlightenment του 1997, 
A New Earth: Awakening to Your Life's Purpose του 2005 και το εικονογραφημένο βιβλίο Guardians of Being του 2009.
Ο Tolle έγινε γνωστός ως συγγραφέας αυτοβοήθειας στις ΗΠΑ και διεθνώς ξεκινώντας το 2000, αφού η Oprah Winfrey προώθησε τα βιβλία του το 2000 και το 2005 και δημιούργησε διαδικτυακά σεμινάρια για αυτόν το 2008.
Ο Ulrich Leonard Tölle γεννήθηκε στο Lünen , μια μικρή πόλη βόρεια του Dortmund στην περιοχή Ruhr της Γερμανίας το 1948.
Το 1961 μετακόμισε στην Ισπανία για να ζήσει με τον πατέρα του, όπου "αρνήθηκε κάθε μορφή επίσημης εκπαίδευσης μεταξύ 13 και 22 ετών, προτιμώντας αντ' αυτού να ακολουθήσει τα δικά του δημιουργικά και φιλοσοφικά ενδιαφέροντα" 
Στα 15 του, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το δώρο των πέντε πνευματικών βιβλίων του Γερμανού μυστικιστή Joseph Anton Schneiderfranken.
Όταν ήταν 19 ετών, ο Tolle μετακόμισε στην Αγγλία και δίδαξε γερμανικά και ισπανικά για τρία χρόνια σε ένα σχολείο ξένων γλωσσών στο Λονδίνο. 
Αφού φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, εγγράφηκε σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ το 1977.
Ένα βράδυ το 1977, σε ηλικία 29 ετών, αφού υπέφερε από μεγάλες περιόδους κατάθλιψης, ο Tolle λέει ότι βίωσε μια "εσωτερική μεταμόρφωση"
Εκείνο το βράδυ ξύπνησε από τον ύπνο του, υπέφερε από συναισθήματα κατάθλιψης που ήταν σχεδόν αφόρητα, αλλά στη συνέχεια βίωσε κάτι που άλλαξε τη ζωή του. 
Εξιστορώντας την εμπειρία, λέει,
"δεν μπορούσα να ζήσω άλλο με τον εαυτό μου. 
Και μέσα σε αυτό προέκυψε ένα ερώτημα χωρίς απάντηση: ποιος είναι ο "εγώ" που δεν μπορεί να ζήσει με τον εαυτό του; 
Τι είναι ο εαυτός μου; 
Ένιωσα να με τραβάει το κενό! 
Δεν ήξερα τότε ότι αυτό που πραγματικά συνέβη ήταν ότι κατέρρευσε ο φτιαγμένος από το μυαλό εαυτός, 
με τη βαρύτητά του, 
τα προβλήματά του, 
που ζει ανάμεσα στο ανικανοποίητο παρελθόν και το φοβισμένο μέλλον. 
Διαλύθηκε. 
Το επόμενο πρωί ξύπνησα και όλα ήταν τόσο γαλήνια. 
Η ειρήνη υπήρχε επειδή δεν υπήρχε ο εαυτός μου. 
Μόνο μια αίσθηση παρουσίας ή "ύπαρξης", απλά παρατηρώντας και βλέποντας
και ποιος είναι ο Επίκτητος - ας δούμε
Ο Επίκτητος αναφέρεται ως παιδί δούλων και φέρεται ότι γεννήθηκε στην Ιεράπολη της Φρυγίας, εξ ου ενίοτε και το προσωνύμιο Ιεραπολίτης. 
Φθάνοντας στη Ρώμη, τον αγόρασε ο Επαφρόδιτος, ο οποίος ήταν απελεύθερος του Νέρωνα. Ο Επίκτητος υπήρξε θύμα του Επαφρόδιτου. 
Ο δεύτερος του έβαλε το πόδι σ' ένα μάγγανο και το έσφιγγε, για να τον κάνει να χάσει τη στωικότητά του και να φωνάξει. 
-. Θα μου σπάσεις το πόδι, τον προειδοποίησε ο Επίκτητος, αλλά ο Επαφρόδιτος συνέχισε το σφίξιμο, μέχρι που έγινε το κακό. 
-. Δε στο είπα πως θα μου σπάσεις το πόδι; αρκέστηκε να πει ο Επίκτητος. 
Σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως παρακολούθησε τα μαθήματα φιλοσοφίας του Μουσώνιου Ρούφου και συνόψισε τη φιλοσοφία του στις λέξεις "ανέχου και απέχου" - Να ανέχεσαι και να απέχεις
Όταν στη συνέχεια έγινε απελεύθερος, εγκαταστάθηκε για λίγο καιρό στη Ρώμη, όπου ζούσε σε μια καλύβα που έμενε πάντα ανοιχτή. 
Εξαιτίας διατάγματος του Δομιτιανού το 93, διώχνονται όλοι οι φιλόσοφοι από την Ιταλία και ο Επίκτητος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρώμη και να μεταβεί στη Νικόπολη της Ηπείρου, όπου ίδρυσε φιλοσοφική σχολή. 
Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγεται ο ιστορικός και έπαρχος της Καππαδοκίας Φλάβιος Αρριανός από τη Νικομήδεια, ο οποίος συγκέντρωσε τις ομιλίες του, από τις οποίες διασώζονται μόνο τα τέσσερα πρώτα βιβλία. 
Έπειτα έβγαλε από αυτές ένα απάνθισμα σκέψεων που είναι γνωστές με το όνομα "Εγχειρίδιον Επικτήτου"
Ο Επίκτητος ανέπτυξε ένα φιλοσοφικό σύστημα που θεμελίωνε σε βάσεις από την ηθική του Σενέκα και το οποίο ήταν κυρίως ένα είδος θρησκευτικής διδασκαλίας που έμοιαζε πολύ με τον χριστιανισμό. 
Επίκεντρο της φιλοσοφίας του Επίκτητου είναι ο άνθρωπος και η εκπαιδευτική αγωγή του με έμφαση στην ηθική. 
Η εκπαίδευση για τον φιλόσοφο είναι το μέσο με το οποίο μπορεί να κατοχυρώσει ο άνθρωπος την ελευθερία του. 
Μέσω της άσκησης της φιλοσοφίας ο άνθρωπος μπορεί να διακρίνει τα πράγματα που βρίσκονται υπό την εξουσία του από εκείνα που δεν βρίσκονται υπό την εξουσία του. 
Κατά τον Επίκτητο, η έννοια της ευδαιμονίας εδράζεται στη γνώση των "εφ' ημίν" - στα οποία υπάγονται οι προσωπικές μας πράξεις, οι σκέψεις και των "ουκ εφ' ημίν" , στα οποία υπάγονται ο πλούτος, η δόξα...
Και έλεγε πως η φιλοσοφία συνεπώς είναι μια επιστήμη της ζωής. 
Είναι μια επιστήμη αλλά και μια τέχνη να βρεις την πραγματική ελευθερία που είναι να ζεις σύμφωνα με τη φύση σου ως ένα λογικό ον. 
Αυτή η φιλοσοφική αναζήτηση αλλά και η προσαρμογή της ζωής με βάση τις φιλοσοφικές αρχές είναι ένας συνεχής και δύσκολος αγώνας που χρειάζεται όλες τις αρετές ενός πρωταθλητή. 
Η νίκη πάνω στο παράλογο, τη δυστυχία, τη σκλαβιά των αισθήσεων είναι ουσιαστικά η νίκη πάνω στην άγνοια.
έλεγε: 
-. Να η αρχή της φιλοσοφίας: 
Η συνείδηση της διαμάχης των ανθρώπων μεταξύ τους, 
η αναζήτηση της προέλευσης της διαμάχης, 
η καταδίκη της απλής γνώμης, 
η δυσπιστία προς αυτήν την άποψη και κάποια έρευνα για το αν η άποψή μας είναι σωστή ή λάθος, και η ανεύρεση κάποιου κανόνα, όπως ανακαλύψαμε την ζυγαριά για να μετράμε τα βάρη ή την στάθμη, για να κρίνουμε το ίσιο και το στραβό!
Ο Επίκτητος απαντά μέσω της φιλοσοφίας του και για το θέμα της αδικίας μέσα στη ζωή και το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτούς που μας αδικούν. 
Ο άνθρωπος που είναι κακός κι άδικος τιμωρείται όχι μόνο από τους νόμους της πολιτείας αλλά ακόμα κι αν ξεφύγει από αυτούς, είναι ήδη ένας άνθρωπος που δρα ενάντια στη φύση του και θα υποφέρει από αυτήν την απόκλιση. 
Η φιλοσοφική αντίληψη του Επίκτητου πάει πέρα και πάνω από τη φαινομενική ύπαρξη και τις περιστάσεις της ζωής. 
Η ανθρώπινη ψυχή έρχεται σε έναν κόσμο για να δοκιμαστεί και να μάθει την αλήθεια για την ίδια και τον κόσμο. 
Η αντιμετώπιση των καταστάσεων της ζωής είναι συμβολική. 
Δείχνει το τι πιστεύει κάποιος για τον εαυτό του και τους άλλους. 
Η κακή χρήση του πλούτου, της δύναμης και της τύχης εμπεριέχει μέσα της, την ίδια την "τιμωρία" αυτού που την ασκεί.
και έλεγε ο Επίκτητος:
-. Όλη η δυστυχία μας προκύπτει όχι από τη φύση των πραγμάτων αλλά από την άγνοιά μας για το τι ζητά η φύση. 
Η λειτουργία αυτή που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να εναρμονιστεί με τη φύση του κόσμου είναι η λογική/λόγος και η λογική αναπτύσσεται με την εκπαίδευση.
-. Ο άνθρωπος ρέπει εκεί που βρίσκεται το "εγώ" και το "δικό μου". 
Αν βρίσκεται στην σάρκα, αυτή μας κυριαρχεί, αν βρίσκονται στην ελεύθερη βούληση, αυτή. 
Αν βρίσκονται στα εξωτερικά πράγματα, αυτά. 
Συνεπώς, αν το εγώ βρίσκεται εκεί που βρίσκεται η ελεύθερη βούληση, μόνο τότε θα είμαι ο φίλος, ο γιος και ο πατέρας που πρέπει να είμαι. 
Συμφέρον μου, δηλαδή, θα είναι να διατηρώ την πίστη, τον σεβασμό, την ανοχή, την εγκράτεια, τις σχέσεις μου με τους άλλους. 
Αλλά, αν βάλω, τον εαυτό μου από την μια μεριά και την τιμιότητα από την άλλη, γίνεται τόσο ισχυρός ο λόγος του Επίκουρου ότι "η καλοσύνη ή δεν είναι τίποτα ή, αν υπάρχει, είναι ό,τι νομίζουν οι άνθρωποι."