Παρασκευή 20 Μαΐου 2022

Η Μεγαλύτερη Αγάπη Στον Κόσμο

Ακόμα ένα απρόσμενο encore στο μπλογκ που δε φανταζόμουν... 
Το βάζω μήπως έστω κι ένας πάρει ανάσα. 
Μεταφράζω ένα χιλιοαγαπημένο κείμενο, που δε νομίζω να ‘χει μεταφραστεί ποτέ στα Ελληνικά. 
Λίγο μπακγκράουντ: το έγραψε ο ΣόρενΚίρκεγκωρ στα τελευταία του, ετοιμαζόταν να παρατήσει την Κοπεγχάγη, να πάει στην επαρχία, σε κάποιο χωριό ή κωμόπολη, να ζήσει πάστορας εκεί (τελικά δεν το κατάφερε, λίγο μετά τον πρόλαβε ο θάνατος). 
Πάνω εκεί, ετοίμαζε μερικές εμπνευστικές ομιλίες για το εκκλησίασμα. Μια απ’ αυτές το παρακάτω κείμενο. 
Το οποίο είναι φοβερά τολμηρό: λίγο πολύ, ο Κίρκεγκωρ μιλά για τη μεγαλύτερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγάπη στον κόσμο; 
Τι θα απαντούσατε;... 
Ας δούμε τι έχει να πει ο Δανός. 
Κανείς άλλος δεν μπορεί να πιάσει τέτοιο θέμα, μόνο ο Κίρκεγκωρ. 
Δεν έχω εμπιστοσύνη σε άλλον συγγραφέα. 
Όμως το κείμενο έχει και συνέχεια! 
Κάπου 50 χρόνια μετά, το διάβασε ο Αντόρνο και το βρήκε αισχρό! 
Απαράδεκτο! 
Απαίσιο! 
Έκανε μια πολύ σφοδρή κριτική, μπορείτε να δείτε σχετικά εδώ
Οπότε προετοιμαστείτε: θα διαβάσετε κάτι που ή θα λατρέψετε ή θα μισήσετε, τίποτα ενδιάμεσο. 
Προειδοποιώ, έτσι; 
Αν έχετε καρδιά λιονταριού, συνεχίστε την ανάγνωση. 
Όσο για μένα, δεν τίθεται θέμα: είμαι 100% με τον Κίρκεγκωρ. 
Οπότε λοιπόν, φανταστείτε ότι είστε μέσα 19ου αιώνα στη Δανία, κάποιο αγροτικό–κτηνοτροφικό χωριό, πάτε την Κυριακή στην εκκλησία κι ακούτε τον πάστορα να λέει τα παρακάτω λόγια. 
Διαβάστε το γουλιά–γουλιά, αργά–αργά, κι απολαύστε το (ή μισήστε το): 

Η Πράξη Αγάπης, να Θυμάσαι τους Νεκρούς 

Ο θάνατος είναι η πιο συνοπτική επιτομή της ζωής. Φρόντισε να ελέγχεις πολύ τακτικά μ’ αυτή τη συνοπτική επιτομή όσα κατανόησες από τη ζωή. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς αίματος, παρόλο που συνεχώς αρνιόμαστε αυτήν τη συγγένεια. Όμως ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς πηλού, τη συγγένεια του θανάτου, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί αυτό. 

Όταν ένας άνθρωπος σχετίζεται μ’ έναν νεκρό, τότε σ’ αυτή τη σχέση υπάρχει μόνο ένας. Διότι ο νεκρός απλά δεν υπάρχει! Κανείς δεν μπορεί να περάσει τόσο απαρατήρητος όσο ένας νεκρός, γιατί πραγματικά είναι απαρατήρητος! Εδώ δεν τίθεται θέμα ότι κάποιος δεν κατάλαβε καλά, δεν πρόσεξε, δεν είδε. Εδώ ο ζωντανός θα ξεδιπλωθεί ολόγυμνος, θα δείξει τι στ’ αλήθεια είναι. Διότι ένας νεκρός είναι πολύ διακριτικός, έχει εντελώς αποτραβηχτεί, δεν ασκεί την παραμικρότερη επιρροή, ούτε ταράζει ούτε παροτρύνει τον ζωντανό που σχετίζεται μαζί του. Ο νεκρός δεν είναι αντικείμενο αγάπης, είναι μόνο η περίσταση που συνεχώς αποκαλύπτει τι είναι ο ζωντανός που σχετίζεται μαζί του. 

Δεν πρέπει να ταράζουμε τους νεκρούς με οδυρμούς και κλάματα. Πρέπει να τους συμπεριφερόμαστε όπως σε κάποιον που κοιμάται και δε μας κάνει καρδιά να τον ξυπνήσουμε. «Κλάψε απαλά για τους νεκρούς, έχουν βρει την ανάπαυσή τους», λέει το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ και πραγματικά δεν ξέρω καλύτερο τρόπο να δείξεις την ανάμνησή σου για τον νεκρό απ’ αυτό το απαλό κλάμα: κλάψε απαλά. Όμως κλάψε πολύ. Πόσο πολύ, κανείς δεν ξέρει. Όμως αν συνεχίζεις να θυμάσαι τον νεκρό με αγάπη, τότε ίσως μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάποια λόγια απ’ τον ψαλμό του Δαυίδ: «Αν σε ξεχάσω, να ξεραθεί το δεξί μου χέρι. Η γλώσσα μου να κολλήσει στον ουρανίσκο αν πάψω να σε θυμάμαι. Αν πάψω να σε βάζω πιο πάνω κι απ’ τη μεγαλύτερη χαρά μου». Εδώ έχεις δουλειά να κάνεις, έχεις καθήκον.

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ανιδιοτελής αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 

Αν θέλουμε να σιγουρευτούμε ότι η αγάπη μας είναι ανιδιοτελής, πρέπει να απομακρύνουμε κάθε πιθανότητα ανταπόδοσης. Κι οι ανταποδόσεις της αγάπης είναι πολλές και διάφορες. Υπάρχει και μια ανταπόδοση ομογενής με την αγάπη: η ανταποκρινόμενη αγάπη. Η πλειοψηφία των ανθρώπων θα θεωρούσε αυτήν πιο σημαντική, παρόλο που, ίσως, δε θα παραδέχονταν ότι είναι κι αυτή μια ανταπόδοση. 

Όμως με έναν νεκρό δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα για ανταπόδοση. Είναι τόσο ανήμπορο από μια σκοπιά αν το δεις, τόσο αχάριστο αυτό το καθήκον, τόσο αποκαρδιωτική αυτή η δουλειά, να συνεχίζεις να θυμάσαι τους νεκρούς!... Ο νεκρός δεν ανθίζει όπως το μικρό παιδί, να συναντήσει το μέλλον. Ο νεκρός δε σου δίνει χαρά, όπως το μικρό παιδί δίνει χαρά στη μάνα. Ο νεκρός δεν έχει αδυναμίες κι αγαπημένους, μοιάζει ότι δεν αγαπάει κανέναν. Είναι τόσο αποκαρδιωτικό ότι θα συνεχίσει να παραμένει ήσυχος στον τάφο του ενώ η λαχτάρα γι’ αυτόν θ’ αυξάνει. Τόσο αβάσταχτο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η παραμικρότερη αλλαγή στη σχέση σας. Ένα καλό παιδί δε δίνει άγρυπνες νύχτες στους γονείς ενώ, αντίθετα, όσο πιο καλός ήταν ο νεκρός, τόσο περισσότερες άγρυπνες νύχτες θα σου δώσει. Όμως είτε εσύ τον προσμένεις άγρυπνος είτε τον έχεις εντελώς ξεχάσει, μοιάζει ότι είναι αδιάφορο γι’ αυτόν. 

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ελεύθερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 

Διώξε όλα όσα μπορούν να εξαναγκάσουν, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, την πράξη της αγάπης. Όμως αυτό ακριβώς είναι που απουσιάζει στη σχέση σου μ’ έναν νεκρό. Και τα πράγματα που μπορούν να εξαναγκάσουν την πράξη αγάπης είναι πάμπολλα. Το μικρό παιδί κλαίει, ο φτωχός ζητιανεύει, η χήρα ικετεύει, ο άνθρωπος σε ανάγκη σε πρήζει, ο τσακισμένος σε πιέζει κ.ο.κ. Όταν κάποιος θέλει να περιγράψει την τέλεια ανημπόρια, συνήθως σκέφτεται ένα μικρό μωρό που, με την ανημπόρια του και μόνο, αναγκάζει την πράξη αγάπης των γονιών. Κι όμως! Όταν ένας άνθρωπος ξαπλώνει στον τάφο του με δυο κυβικά μέτρα χώμα πάνω του, είναι πιο ανήμπορος κι απ’ αυτό το μωρό! 

Ο νεκρός δε θα κλάψει σαν το μικρό παιδί, δε θα σου υπενθυμίσει την παρουσία του, δε θα σε πρήξει όπως ο ζητιάνος, δε θα σε αναγκάσει να τον κοιτάξεις, δε θα σου καταδείξει την εμφανή κατάντια του: θα παραμείνει σιωπηλός, εντελώς ακίνητος. Κανείς δε θα σε απασχολήσει λιγότερο από έναν νεκρό. Κανέναν δε θα αποφύγεις πιο εύκολα από έναν νεκρό. Δεν έχει το παραμικρότερο δικαίωμα στη ζωή, κανείς δικαστής δε θα σου πει τίποτα αν σταματήσεις να τον θυμάσαι. Μια χαρά μπορούμε να γράψουμε στην είσοδο του νεκροταφείου: «Εδώ με μας δεν υπάρχει εξαναγκασμός». Ο νεκρός, πολύ απλά, δε σε αναγκάζει σε τίποτα. 

Ως προς τις άλλες ανθρώπινες αγάπες, συχνά υπάρχει εξαναγκασμός, αν μη τι άλλο από την καθημερινή συνήθεια, να τον συναντάς τακτικά. Οπότε, δεν μπορείς να δεις ξεκάθαρα πόσο η αγάπη σου ελεύθερα κρατά το αντικείμενό της, ή το αντικείμενο της αγάπης σου, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, αναγκάζει την υπενθύμισή του. 

Κι η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στην πραγματικότητα, ώστε αυτή μην πάρει το πάνω χέρι με τα μυριάδες συγκλονιστικά βιώματα που συνεχώς φέρνει και φτάσει κάποια στιγμή να σβήσει τη θύμιση. Η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στο χρόνο: να υπερασπίσει την ελευθερία της απέναντι σε όλα όσα θα σε προτρέψουν να ξεχάσεις. Κι η δύναμη του χρόνου είναι τεράστια. Στο μεταξύ θα ‘ρθουν οι πάμπολλες απαιτήσεις της ζωής. Θα ‘ρθουν οι ζωντανοί να σε τραβήξουν απ’ το μανίκι: «έλα σε μας, θα σ’ αγαπήσουμε εμείς». 

Ενώ ο νεκρός, αντίθετα, ούτε που θα σου κλείσει το μάτι. Δε θα κάνει το παραμικρότερο να τραβήξει την προσοχή σου, δε θα κουνήσει δαχτυλάκι. Πόσο εύκολο είναι η δύναμη της ζωής και της στιγμής να νικήσει αυτήν την ανημπόρια! Κανείς δεν είναι τόσο αδύναμος όσο ένας νεκρός, και μέσ’ στην αδυναμία του δε σε αναγκάζει στο παραμικρότερο! 

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο πιστή αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο.  

Αν θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι η αγάπη μας παραμένει σταθερή, πρέπει να διώξουμε όλα όσα μπορούν να κάνουν το αντικείμενο της αγάπης να μας βοηθήσει με τον Α’ ή Β’ τρόπο. Αλλά ακριβώς αυτό είναι που απουσιάζει στη σχέση μας μ’ έναν νεκρό διότι, πολύ απλά, εδώ δεν υπάρχει αντικείμενο στην αγάπη! Κι αν αυτή συνεχίσει να παραμένει, τότε πραγματικά στάθηκε πιστή. 

Κι είναι δύσκολο καθήκον να διατηρήσει κάποιος την αγάπη του αναλλοίωτη στο χρόνο. Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι λατρεύουμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας μ’ ένα σωρό προσχήματα. Πόσοι από μας δεν είμαστε ακλόνητα πεπεισμένοι, μέχρι θανάτου, ότι φταίει ο άλλος που άλλαξε η αγάπη μας, δε φταίμε εμείς. 

Όταν δυο άνθρωποι είναι ενωμένοι στην αγάπη, τότε ο ένας κυριαρχεί πάνω στον άλλον κι η σχέση κυριαρχεί πάνω στους δυο τους. Όμως μ’ έναν νεκρό, δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα σχέσης. Γιατί ο νεκρός είναι πονηρός, μη βιάζεσαι να του μιλήσεις. Συχνά μπαίνουμε στον πειρασμό να πιστέψουμε πως μπορούμε να πούμε ό,τι θέλουμε σ’ έναν νεκρό, γιατί ακριβώς είναι νεκρός. Δεν ακούει τίποτα, δεν απαντά τίποτα. 

Κι όμως! Να είσαι πολύ προσεκτικός σ’ όσα λες στους νεκρούς! Είναι τελειωμένοι κι αποφασισμένοι. Δεν είναι σαν κι εμάς, τους ζωντανούς, που ψάχνουμε για περιπέτειες, για συγκλονισμούς και δεκαεφτά φορές τη μέρα ξεχνάμε όσα υποσχεθήκαμε. Όταν λες σ’ ένα νεκρό, «Δε θα σε ξεχάσω ποτέ», είναι σα να σου ‘χει απαντήσει την ίδια στιγμή: «Πολύ ωραία! Κι εγώ δε θα ξεχάσω ποτέ αυτό που μόλις είπες». Και δεν μπορείς να επικαλεστείς προσχήματα, φταίει ο νεκρός που γέρασε γι’ αυτό άλλαξε η αγάπη σου, ούτε μπορείς να πεις ότι φταίει αυτός που πάγωσε η αγάπη του, ή ότι έγινε κακότροπος, γι’ αυτό δεν τον αγαπάς πια, ή ότι ενδιαφέρεται για άλλους. Όχι. Είτε θες να ξεκινήσεις από κει που σταμάτησες είτε όχι, να ‘σαι σίγουρος πως ο νεκρός θα ξεκινήσει με τη μέγιστη ακρίβεια από κει που σταμάτησες. 

Γιατί ένας νεκρός είναι δυνατός: η δύναμή του είναι ότι δεν πρόκειται ν’ αλλάξει. Κι ένας νεκρός είναι περήφανος. Το ‘χεις προσέξει πώς γίνεται με τους περήφανους ανθρώπους στη ζωή; Ακριβώς σ’ αυτούς που απεχθάνονται φροντίζουν να μη φανερώσουν το παραμικρότερο, προσπαθούν να μην προδώσουν, μη δείξουν τίποτα, ν’ αφήσουν τον απεχθή να βυθιστεί στην αθλιότητά του — διότι ένας περήφανος άνθρωπος μόνο καλοπροαίρετα θα σου υποδείξει το σφάλμα σου, ώστε να σε βοηθήσει να καταλάβεις το σωστό. 

Όμως ένας νεκρός, που τόσο περήφανα δεν προδίδει τίποτα!... Ακόμα κι αν απεχθάνεται τον ζωντανό που τον ξέχασε και τα αποχαιρετιστήρια λόγια του, ένας νεκρός θα κάνει τα πάντα για να επιφέρει τη λησμονιά του. Δε θα σου υπενθυμίσει, δε θα σου ρίξει ματιές γεμάτες νόημα καθώς περνά δίπλα σου στον δρόμο, δε θα τον συναντήσεις ποτέ, ο νεκρός έχει την εμφάνισή του υπό έλεγχο. Πραγματικά πρέπει να τρέμουμε όταν επικαλούμαστε τους νεκρούς ποιητικά, το φοβερό είναι ότι δε θα φανερώσουν το παραμικρότερο. 

Οπότε να φοβάσαι τους νεκρούς! Να φοβάσαι την πονηριά τους! Να φοβάσαι την αποφασιστικότητά τους! Να φοβάσαι τη δύναμή τους! Να φοβάσαι την περηφάνεια τους! 

Αλλά αν συνεχίζεις να τους θυμάσαι με αγάπη, τότε δεν έχεις κανένα λόγο να φοβάσαι. 

Κι αν με το πέρασμα του χρόνου δεν επέρθει αλλαγή στη σχέση σας, σημαίνει ότι ο ζωντανός στάθηκε πιστός στην αγαπημένη ανάμνηση — ενώ ο άλλος δεν έκανε το παραμικρότερο να σε κρατήσει. Ενώ έκανε τα πάντα να παραστήσει ότι τάχα σ’ έχει ξεχάσει εντελώς, κι εσένα κι όλα όσα του υποσχέθηκες.

Είναι άρθρο από το ιστολόγιο: ironprison.blogspot.com

Μέθοδοι μαγειρέματος για θρεπτικότερα γεύματα





Μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα πιο θρεπτικό γεύμα αν αλλάξουμε τη μέθοδο μαγειρέματος;
Είναι γνωστό ότι η κατανάλωση θρεπτικών τροφών μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα της υγείας και της ενέργειας μας.
Παραδόξως, ο τρόπος που μαγειρεύεται το φαγητό έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ποσότητα των θρεπτικών ουσιών σε αυτό.
Το περιεχόμενο των θρεπτικών συστατικών συχνά αλλάζει κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος
Το μαγειρευμένο φαγητό βελτιώνει την πέψη και αυξάνει την απορρόφηση πολλών θρεπτικών ουσιών.
Για παράδειγμα, η πρωτεΐνη στα μαγειρεμένα αυγά είναι 180% πιο εύπεπτη από ότι στα ωμά αυγά.
Ωστόσο, η απορρόφηση ορισμένων βασικών θρεπτικών ουσιών μειώνονται με ορισμένες μεθόδους μαγειρέματος.
Τα παρακάτω θρεπτικά συστατικά συχνά μειώνονται κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος:
Υδατοδιαλυτές βιταμίνες: βιταμίνη C και βιταμίνες Β – θειαμίνη (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), παντοθενικό οξύ (Β5), πυριδοξίνη (Β6), φυλλικό οξύ (Β9) και κοβαλαμίνη (Β12).
Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Βιταμίνες Α, D , Ε και Κ .
Ανόργανα συστατικά: 
Κάλιο, Μαγνήσιο, Νάτριο και Ασβέστιο.
Βρασμός
Ο βρασμός μπορεί να επιτευχθεί ανάλογα με τη θερμοκρασία του νερού που θα επιλέξουμε για ορισμένο χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα:
Α. Βρασμός σε θερμοκρασία μικρότερη από 82 ° C.
Β. Βρασμός σε θερμοκρασία από 85 έως 93 ° C.
Γ. Βρασμός σε θερμοκρασία 100 ° C.
Τα λαχανικά αποτελούν πηγή βιταμίνης C, παρόλα αυτά μεγάλη ποσότητα χάνεται όταν μαγειρεύονται στο νερό.
Στην πραγματικότητα, η μέθοδος του βρασμού στο μαγείρεμα μειώνει τη βιταμίνη C περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο μαγειρέματος.
Το μπρόκολο, το σπανάκι και το μαρούλι μπορεί να χάσουν έως και 50% ή περισσότερο της βιταμίνης C όταν βράσουν.
Επειδή η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή και ευαίσθητη στη θερμότητα, μπορεί να χαθεί από τα λαχανικά όταν αυτά βυθιστούν σε ζεστό νερό.
Οι βιταμίνες Β είναι εξίσου ευαίσθητες στη θερμότητα.
Μέχρι το 60% της θειαμίνης, της νιασίνης και άλλων βιταμινών Β μπορεί να χαθούν όταν το κρέας βράζει σε χαμηλή θερμοκρασία για μεγάλη χρονική διάρκεια και ο ζωμός πεταχτεί. Ωστόσο, όταν ο ζωμός καταναλώνεται, το 100% των ιχνοστοιχείων και το 70-90% των βιταμινών Β καταναλώνονται.
Από την άλλη πλευρά, τα ψάρια που έχουν μαγειρευτεί με τη μέθοδο του βρασμού διατηρούν την περιεκτικότητα τους σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα περισσότερο από ότι το τηγάνισμα ή αν ψηθούν σε φούρνο μικροκυμάτων.
Grill και Ψήσιμο στη ψησταριά
Το ψήσιμο και η μέθοδος μαγειρέματος στο Grill είναι παρόμοιες μέθοδοι μαγειρέματος με θερμότητα.
Η ψησταριά είναι μια από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους μαγειρέματος λόγω της ωραίας γεύσης που δίνει το φαγητό.
Ωστόσο, μέχρι και το 40% των βιταμινών του συμπλέγματος Β και των ιχνοστοιχείων μπορεί να χαθούν κατά τη διάρκεια είτε του ψησίματος είτε στο Grill, όταν ο χυμός από το κρέας που είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά στάζει από το κρέας.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH), οι οποίοι είναι δυνητικά ουσίες που προκαλούν καρκίνο που σχηματίζονται όταν το κρέας ψήνεται στη σχάρα και το λίπος στάζει πάνω σε μια θερμή επιφάνεια.
Ευτυχώς, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι οι PAH μπορούν να μειωθούν κατά 41-89% αν καθαριστούν οι σταγόνες του λίπους που στάζουν στη σχάρα και ο καπνός ελαχιστοποιηθεί.
Φούρνος μικροκυμάτων
Ο φούρνος μικροκυμάτων αποτελεί μια εύκολη, βολική και ασφαλής μέθοδος μαγειρέματος.
Ο σύντομος χρόνος μαγειρέματος και η μειωμένη έκθεση στη θερμότητα διατηρούν τα θρεπτικά συστατικά στα τρόφιμα με τη μέθοδο αυτή.
Μελέτες έχουν δείξει το μαγείρεμα στο φούρνο μικροκυμάτων είναι η καλύτερη μέθοδος για τη διατήρηση της αντιοξειδωτικής δραστηριότητας στο σκόρδο και τα μανιτάρια.
Περίπου το 20-30% της βιταμίνης C στα πράσινα λαχανικά χάνονται κατά τη διάρκεια μαγειρέματος στο φούρνο μικροκυμάτων, ποσοστό το οποίο είναι μικρότερο από τις περισσότερες μεθόδους μαγειρέματος.
Ψήσιμο στο φούρνο
Οι περισσότερες απώλειες βιταμινών είναι ελάχιστες με αυτή τη μέθοδο μαγειρέματος, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης C.
Ωστόσο, λόγω του περισσότερου χρόνου μαγειρέματος σε υψηλές θερμοκρασίες, οι βιταμίνες Β στο ψημένο κρέας μπορεί να μειωθούν κατά 40%.
Τσιγάρισμα (Σοτάρισμα)
Με το σοτάρισμα το φαγητό μαγειρεύεται σε μια κατσαρόλα με μέση έως υψηλή θερμότητα σε μια μικρή ποσότητα ελαίου ή βουτύρου και ο χρόνος μαγειρέματος είναι μικρότερος.
Γενικά, αυτός είναι ένας υγιεινός τρόπος προετοιμασίας των τροφίμων.
Το μαγείρεμα για μικρό χρονικό διάστημα χωρίς την παρουσία νερού εμποδίζει την απώλεια βιταμινών Β ενώ η προσθήκη λίπους βελτιώνει την απορρόφηση των φυτικών ενώσεων και των αντιοξειδωτικών.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η απορρόφηση της βήτα-καροτίνης από τα καρότα ήταν 6,5 φορές μεγαλύτερη όταν επιλέχθηκε αυτή η μέθοδος μαγειρέματος από ότι όταν καταναλώθηκαν ωμά. Σε μια άλλη μελέτη, τα επίπεδα λυκοπενίου αυξήθηκαν κατά 80% περισσότερο όταν οι άνθρωποι κατανάλωναν ντομάτες που είχαν σοταριστεί στο ελαιόλαδο από ότι δεν είχαν σοταριστεί.
Από την άλλη πλευρά, το τσιγάρισμα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά την ποσότητα της βιταμίνης C στο μπρόκολο και στο κόκκινο λάχανο.
Τηγάνισμα
Το τηγάνισμα περιλαμβάνει το μαγείρεμα των τροφίμων σε μεγάλη ποσότητα λίπους, συνήθως λάδι, σε υψηλή θερμοκρασία.
Το τρόφιμο συχνά έχει υποστεί επίστρωση με πανάρισμα ή κουρκούτι.
Είναι ένας δημοφιλής τρόπος παρασκευής φαγητού επειδή η επίστρωση διατηρεί μια κρούστα που εξασφαλίζει ότι το εσωτερικό του τροφίμου παραμένει υγρό και μαγειρεύεται ομοιόμορφα. Παράλληλα, το λίπος που χρησιμοποιείται για το τηγάνισμα κάνει το φαγητό πολύ νόστιμο.
Ωστόσο, δεν είναι όλα τα τρόφιμα κατάλληλα για τηγάνισμα.
Τα λιπαρά ψάρια αποτελούν τις καλύτερες πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία έχουν πολλά οφέλη για την υγεία.
Αυτά τα λίπη είναι πολύ ευαίσθητα και επιρρεπή στις υψηλές θερμοκρασίες.
Εάν ο τόνος τηγανιστεί, έχει αποδειχθεί ότι υποβαθμίζεται η περιεκτικότητα του σε ωμέγα-3 από 70% έως 85%, ενώ το ψήσιμο στο φούρνο προκαλεί ελάχιστες μόνο απώλειες.
Αντίθετα, το τηγάνισμα διατηρεί τις βιταμίνες Β και την βιταμίνη C και μπορεί επίσης να αυξήσει την ποσότητα των ινών στις πατάτες μετατρέποντας το άμυλο σε ανθεκτικό άμυλο.
Όταν το λάδι θερμαίνεται σε υψηλή θερμοκρασία για μεγάλο χρονικό διάστημα, σχηματίζονται τοξικές ουσίες που ονομάζονται αλδεΰδες.
Οι αλδεΰδες έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και άλλων ασθενειών.
Ο τύπος του λαδιού, η θερμοκρασία και ο χρόνος μαγειρέματος επηρεάζουν τις ποσότητες των παραγόμενων αλδεϋδών.
Το λάδι που έχει επαναθερμανθεί αυξάνει επίσης τον σχηματισμό αλδεΰδης.
Αν πρόκειται να τηγανίσετε τα τρόφιμα, μην τα μαγειρεύετε περισσότερο από όσο πρέπει και χρησιμοποιήστε ένα από τα πιο υγιεινά λάδια για το τηγάνισμα .
Μαγείρεμα στον ατμό
Ο ατμός είναι μία από τις καλύτερες μεθόδους μαγειρέματος για τη διατήρηση των θρεπτικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των υδατοδιαλυτών βιταμινών που είναι ευαίσθητες στη θερμότητα και στο νερό.
Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το να μαγειρεύετε στον ατμό το μπρόκολο, το σπανάκι και το μαρούλι μειώνεται η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C μόνο κατά 9-15%.
Το μειονέκτημα είναι ότι τα λαχανικά στον ατμό μπορεί να έχουν ήπια και ουδέτερη γεύση. Ωστόσο, αυτό είναι εύκολο να διορθωθεί με την προσθήκη κάποιου καρυκεύματος, λεμόνι και λάδι μετά το μαγείρεμα.
Tips για να μειώσετε την απώλεια των θρεπτικών συστατικών κατά το μαγείρεμα
1. Χρησιμοποιήστε όσο το δυνατόν λιγότερο νερό στο βράσιμο του φαγητού.
2. Καταναλώστε το ζουμί που απομένει στο μαγειρικό σκεύος μετά το μαγείρεμα των λαχανικών.
3. Προσθέστε στο κρέας τους χυμούς που χάνονται κατά το μαγείρεμα.
4. Μη ξεφλουδίζετε τα λαχανικά μέχρι να τα μαγειρέψετε. Ακόμη καλύτερα, μην τα ξεφλουδίσετε καθόλου, καταναλώστε τα με τη φλούδα ώστε να αυξήσετε την πυκνότητα των ινών και των θρεπτικών ουσιών.
5. Μαγειρέψτε τα λαχανικά σε μικρότερες ποσότητες νερού για να μειώσετε την απώλεια βιταμινών C και βιταμινών Β.
6. Προσπαθήστε να καταναλώσετε τα μαγειρεμένα λαχανικά μέχρι την επόμενη ή την μεθεπόμενη μέρα, καθώς η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C μπορεί να συνεχίσει να μειώνεται όταν τα ψημένα τρόφιμα εκτίθενται στον αέρα.
7. Τεμαχίστε το τρόφιμο μετά το μαγείρεμα, αν είναι δυνατόν. Όταν τα τρόφιμα μαγειρεύονται ολόκληρα, λιγότερα θρεπτικά συστατικά εκτίθενται στην θερμότητα και στο νερό.
8. Μαγειρέψτε τα λαχανικά σε σύντομη χρονική διάρκεια.
9. Όταν μαγειρεύετε το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια, χρησιμοποιήστε όσο το δυνατόν σύντομο χρόνο μαγειρέματος που απαιτείται για την ασφαλή κατανάλωση.
10. Μην χρησιμοποιείτε μαγειρική σόδα όταν μαγειρεύετε λαχανικά. Αν και βοηθά στη διατήρηση του χρώματος, η βιταμίνη C θα χαθεί στο αλκαλικό περιβάλλον που παράγεται από τη σόδα κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος.
     Είναι σημαντικό να επιλέξετε τη σωστή μέθοδο μαγειρέματος για να μεγιστοποιήσετε τη διατροφική ποιότητα του γεύματός σας.
Ωστόσο, δεν υπάρχει τέλεια μέθοδος μαγειρέματος που να διατηρεί όλα τα θρεπτικά συστατικά.
Γενικά, το μαγείρεμα για βραχύτερες περιόδους σε χαμηλότερες θερμοκρασίες με ελάχιστο νερό θα έχει τα καλύτερα αποτελέσματα.
Μην αφήνετε τα θρεπτικά συστατικά του φαγητού σας να πέσουν κάτω από την αποστράγγιση.
Βιβλιογραφία
Carmody RN et al 2009. Cooking and the human commitment to a high-quality diet. Cold Spring Harb Symp Quant Biol. 2009;74:427-34.
Serpen A et al 2012. Total antioxidant capacities of raw and cooked meats. Meat Sci. 2012 Jan;90(1):60-5.
Evenepoel P et al 1998. Digestibility of cooked and raw egg protein in humans as assessed by stable isotope techniques. J Nutr. 1998 Oct;128(10):1716-22.
Yuan GF et al 2009. Effects of different cooking methods on health-promoting compounds of broccoli. J Zhejiang Univ Sci B. 2009 Aug;10(8):580-8.
Chuli Zeng (2013) «Effects of different cooking methods on the vitamin C content of selected vegetables», Nutrition & Food Science, Vol. 43 Issue: 5, pp.438-443, https://doi.org/10.1108/NFS-11-2012-0123.
U.S. Department of Agriculture Agricultural Research Service Beltsville Human Nutrition Research Center. 2007. USDA Table of Nutrient Retention Factors (Release 6).
Nimish Mol Stephen et al 2010. Effect of different types of heat processing on chemical changes in tuna. J Food Sci Technol. 2010 Mar; 47(2): 174–181.
Lee JG et al 2016. Effects of grilling procedures on levels of polycyclic aromatic hydrocarbons in grilled meats. Food Chem. 2016 May 15;199:632-8.
Cross GA et al 1982. The effect of microwaves on nutrient value of foods. Crit Rev Food Sci Nutr. 1982;16(4):355-81.
Hoffman CJ et al 1985. Effects of microwave cooking/reheating on nutrients and food systems: a review of recent studies. J Am Diet Assoc. 1985 Aug;85(8):922-6.
Jiménez-Monreal AM et al 2009. Influence of cooking methods on antioxidant activity of vegetables. J Food Sci. 2009 Apr;74(3):H97-H103.
Sun L et al 2014. Effect of different cooking methods on total phenolic contents and antioxidant activities of four Boletus mushrooms. J Food Sci Technol. 2014 Nov;51(11):3362-8.
In Guk Hwang et al 2012. Effects of Different Cooking Methods on the Antioxidant Properties of Red Pepper (Capsicum annuum L.) Prev Nutr Food Sci. 2012 Dec; 17(4): 286–292.
Veda S et al 2006. Determination of bioaccessibility of beta-carotene in vegetables by in vitro methods. Mol Nutr Food Res. 2006 Nov;50(11):1047-52.
Ghavami A et al 2012. The effect of food preparation on the bioavailability of carotenoids from carrots using intrinsic labelling. Br J Nutr. 2012 May;107(9):1350-66.
Xu F et al 2014. Domestic cooking methods affect the nutritional quality of red cabbage. Food Chem. 2014 Oct 15;161:162-7.
Zotos A et al 2013. Effect of baking of sardine (Sardina pilchardus) and frying of anchovy (Engraulis encrasicholus) in olive and sunflower oil on their quality. Send to
Food Sci Technol Int. 2013 Feb;19(1):11-23.
Nimish Mol Stephen et al 2010. Effect of different types of heat processing on chemical changes in tuna. J Food Sci Technol. 2010 Mar; 47(2): 174–181.
Fillion L et al 1998. Nutrient losses and gains during frying: a review. Int J Food Sci Nutr. 1998 Mar;49(2):157-68.
Maria D.Guillén et al 2012. Aldehydes contained in edible oils of a very different nature after prolonged heating at frying temperature: Presence of toxic oxygenated α,β unsaturated aldehydes. Food Chemistry, 131 (3), Pages 915-926.