Μερσέδες Σόσα –
Η Αϊδέε Μερσέδες Σόσα Haydée Mercedes Sosa, γεννήθηκε στις 9 Ιουλίου 1935 στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν, μία πόλη της βορειοδυτικής Αργεντινής, κοντά στα σύνορα με τη Βολιβία.
Η σπουδαία αυτή τραγουδίστρια της Αργεντινής, η επονομαζόμενη και η Νέγρα -La Negra, λόγω των πυκνών μαύρων μαλλιών της, κατάφερε να κάνει γνωστούς σε όλη τη Γη τους μοναδικούς ήχους της παραδοσιακής μουσικής της Αργεντινής, αλλά και όλης της Νοτίου Αμερικής και να γίνει ένα από τα σύμβολα της σύγχρονης λατινοαμερικάνικης μουσικής.
Η καριέρα της διήρκεσε 4 δεκαετίες και έμεινε γνωστή διεθνώς ως “η φωνή των ανθρώπων χωρίς φωνή”.
Σε ηλικία μόλις 15 ετών, το 1950, κερδίζει σε ραδιοφωνικό διαγωνισμό τραγουδιού και υπογράφει το πρώτο της συμβόλαιο για ζωντανές παραστάσεις.
Εννιά χρόνια αργότερα,το 1959, ηχογραφεί τον πρώτο της δίσκο, “La Voz de la Zafra”
Τα πρώτα της τραγούδια είναι επηρεασμένα κι εμπνευσμένα από το είδος της μουσικής που συντρόφευε τις εκδηλώσεις των συμπατριωτών της.
Από τα μέσα του ’60 η Μερσέδες Σόσα, ακολουθεί μια διαφορετική πορεία.
Μαζί με άλλους πρωτοπόρους καλλιτέχνες δημιουργεί το Κίνημα “Nueva Cancion” ,”Νέο Τραγούδι”, που κατέκλυσε εκείνα τα χρόνια τη Λατινική Αμερική.
Μουσικό, λογοτεχνικό και πολιτικό συνάμα κίνημα, το ρεύμα του “Nueva Cancion” προάγει ένα τραγούδι διαμαρτυρίας με σαφείς πολιτικές αναφορές και σύγχρονες μουσικές φόρμες.
Η Mercedes Sosa συνεργάζεται με πρωτοπόρους του κινήματος από την Αργεντινή όπως ο Αρμάντο Τεχάδα Γκόμεζ, o Τίτο Φράνσια και ο Όσκαρ Μάτους – ο οποίος γίνεται ο πρώτος της σύζυγος και πατέρας του Φαμπιάν, του μοναδικού παιδιού της.
Οι ερμηνείες της στα τραγούδια του συμπατριώτη της Atahualpa Yupanqui και της Χιλιανής Violeta Parra ήταν μοναδικές*
Το 1967 κάνει περιοδείες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, με τεράστια επιτυχία.
Το 1972 κυκλοφόρησε το “Ηasta la Victoria”, το πιο πολιτικοποιημένο ίσως άλμπουμ της.
Το πολιτικό τραγούδι, εξάλλου, το υπηρέτησε με σθένος και συνέπεια σε όλη τη ζωή της, ακόμα και στα πιο μαύρα χρόνια της στρατιωτικής χούντας του Χόρχε Βιντέλα.
Το 1979 συνελήφθη από την στρατιωτική χούντα του Βιντέλα κατά τη διάρκεια συναυλίας της μαζί με φοιτητές και σύρεται στα κρατητήρια.
Απελευθερώθηκε μόνο έπειτα από διεθνή παρέμβαση.
Αναγκάζεται να καταφύγει αυτοεξόριστη στο Παρίσι και τη Μαδρίτη, καθώς η μουσική της απαγορεύτηκε στην ίδια της την πατρίδα,όπου μένει μέχρι το 1982, οπότε επιστρέφει στην πατρίδα της.
Η ακόμα κραταιά χούντα – που θα πέσει λίγους μήνες αργότερα μετά τον πόλεμο των Φώκλαντς** – δεν τολμά να την αγγίξει, φοβούμενη τη διεθνή κατακραυγή.
Με την επιστροφή της στην Αργεντινή, εμφανίζεται στο Θέατρο «Όπερα» του Μπουένος Άιρες προσκαλώντας την αφρόκρεμα της Αργεντίνικης μουσικής.
Διοργανώνει συναυλίες οι οποίες μετατρέπονται σε διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας, ηχογραφούνται ζωντανά και μετά την πτώση της χούντας κυκλοφορούν σε δίσκο με τίτλο: “Mercedes Sosa en Argentina”.
Κατά τη διάρκεια δεκαετία του ’80 συνεργάζεται με κορυφαίους Λατινοαμερικάνους μουσικούς και διοργανώνει μεγάλες περιοδείες στην Ευρώπη και ηχογραφεί πολλούς δίσκους, διευρύνοντας το ρεπερτόριό της.
Η Mercedes Sosa , η συγκλονιστικής φωνής της Αργεντινής , συνέδεσε τη ζωή της και το έργο της με τον αγώνα του λαού της και των άλλων λαών της περιοχής ενάντια σε δικτατορικά καθεστώτα.
Το σπουδαίο έργο της, συνεχίζει να ακούγεται και είναι παρηγοριά και βάλσαμο για τους αδικημένους.
Στη χώρα μας συμμετείχε στο 12ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ στην Καισαριανή,το 1986 και είχε συμμετοχή και στην εγχώρια δισκογραφία.
Συνεργάζεται με Έλληνες ερμηνευτές όπως η Μαρία Φαραντούρη,και έχει ερμηνεύσει στα ελληνικά το «Νανούρισμα» του Μάνου Χατζιδάκι σε ποίηση Φ. Γκ. Λόρκα, αλλά και το ταγκό «Βράχια γυμνά» στο δίσκο “Στις γειτονιές του νότου” των Apurimac*
*mousikaproastia.blogspot.com
**Ο Πόλεμος των Φώκλαντ ξεκίνησε στις 2 Απριλίου 1982 και ολοκληρώθηκε στις 14 Ιουνίου του ίδιου χρόνου.
Αντίπαλοι, η Μεγάλη Βρετανία, που κατείχε τα νησιά Φώκλαντ, Νότια Γεωργία και Νότια Σάντουιτς και η Αργεντινή, που τα διεκδικούσε τουλάχιστον από το 1833.
Τα Φώκλαντ – Μαλβίνας για τους Αργεντινούς- βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Αργεντινής και αποτελούν ένα σύμπλεγμα νησιών, με 3.000 κατοίκους.
Με το τέλος του πολέμου ήρθε και η αρχή του τέλους για την επτάχρονη δικτατορία της Αργεντινής.
Σε πολιτικό επίπεδο η ήττα στον πόλεμο αύξησε τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Η δικτατορία σύντομα κατέρρευσε και ένα χρόνο μετά η δημοκρατία ήταν γεγονός για την Αργεντινή.