Δευτέρα 17 Απριλίου 2023

Ο ντανταϊστής φωτογράφος Aleksander Mikhailovich Rodchenko και πρωτοπόρος του photomontage εν έτει 1920!

 ...αυτό που με είχε εντυπωσιάσει όταν είχα πρωτοέρθει σε επαφή με το έργο του Aleksander Mikhailovich Rodchenko ήταν τα καταπληκτικά photo-montage του...
κάποιος που τα βλέπει βέβαια σήμερα δεν του προκαλούν καμία εντύπωση...
για σκεφτείτε όμως ότι μιλάμε για το 1920!
το πρώτο του δημοσιευμένο photo-montage φαίνεται σε ποίημα του Mayakovsky το 1923.
o  Aleksander Rodchenko λοιπόν γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1891 από μια οικογένεια της εργατική τάξης.
το 1909 η οικογένειά του μετά τον θάνατο του πατέρα του  μετακόμισε στο Καζάν  
εκεί όπου και σπούδασε στη σχολή της τέχνης του Καζάν και στο Ινστιτούτο Stroganov στην Μόσχα.
δημιουργεί τα πρώτα του αφηρημένα σχέδια το 1915 επηρεασμένος από τον Kazimir Malevich.
το 1916 ο Alexander Rodchenko άρχισε να εργάζεται και να πειραματίζεται μαζί με τον Tatlin.
οι πειραματισμοί τους  πήραν τέλος στις αρχές της δεκαετίας του 1920
καθώς το ρωσικό επαναστατικό καθεστώς άρχισε να αποθαρρύνει τους αφηρημένους πειραματισμούς και να στρέφεται σε πιό πρακτικές εφαρμογές.
ο  Alexander Rodchenko διορίζεται διευθυντής του Museum Bureau and Purchasing Fund by the Bolshevik Government το 1920 και ήταν υπεύθυνος για την αναδιοργάνωση των σχολείων και των μουσείων τέχνης.
από το 1920 έως το 1930 δίδαξε στο Higher Technical-Artistic Studios.
το 1921 έγινε μέλος της ομάδας Productivist, η οποία υποστήριζε την εισχώρηση της τέχνης στην καθημερινή ζωή.
"Αυτό που θέλω είναι να οδηγήσω τους ανθρώπους στην τέχνη, όχι να τους οδηγήσω κάπου με τη βοήθεια της τέχνης" έγραφε στο ημερολόγιό του στις 12 Φεβρουαρίου 1943, και συμπλήρωνε λίγο πιό κάτω:
"Γεννήθηκα πολύ νωρίς, ή πολύ αργά; Πρέπει να ξεχωρίσουμε την τέχνη από την πολιτική"
και εντυπωσιάστηκε από το φωτομοντάζ του γερμανικού Dadaists - το Dada ήταν ένα κίνημα τέχνης που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στη Ζυρίχη ως αρνητική αντίδραση στη φρίκη και την ανοησία του πολέμου, η παράσταση που παράγουν οι καλλιτέχνες του νταντά είναι συχνά σατιρικής και παράλογης φύσης-
ξεκίνησε τα δικά του...
1923...
1924...
από το 1923 έως το 1928 συνεργάστηκε στενά με Mayakovsky και του οποίου έκανε εντυπωσιακά πορτρέτα.
πολλές από τις φωτογραφίες του εμφανίστηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν ως εξώφυλλα στα περιοδικά της εποχής.
καθ 'όλη τη δεκαετία του 1920 το έργο του Alexander Rodchenko ήταν πολύ αφηρημένο.
την δεκαετία του 1930 κάνει αλλαγή κατεύθυνσης στην καλλιτεχνική του ζωή και επικεντρώνεται στις φωτογραφίσεις παρελάσεων και αθλητικών γεγονότων
και φτάνουμε στο τέλος της δεκαετίας του 1930, όπου Aleksander Mikhailovich Rodchenko
ήταν ανάμεσα στους καλλιτέχνες που θεωρήθηκαν επικίνδυνοι για την επανάσταση.
κατηγορήθηκε για φορμαλισμό και διαγράφτηκε από το σωματείο του.
απομονώθηκε από φίλους και συνεργάτες, αλλά συνεχίζει να οργανώνει φωτογραφικές εκθέσεις για τη Σοβιετική Κυβέρνηση,
άρχισε πάλι να ζωγραφίζει και λίγα χρόνια αργότερα το 1942 έπαψε πιά να φωτογραφίζει!
η φωτογραφία για τον Aleksander Mikhailovich Rodchenko
     μιά συγκεκριμένη γωνία λήψης, η κατάλληλη ώρα της μέρας,
μια απλή σκάλα γινόταν η διαγώνιος της γεωμετρικής σύνθεσης σε άσπρο-μαύρο που την έκοβε στη μέση μια ανθρώπινη φιγούρα.
η φωτογραφία για τον Aleksander Mikhailovich Rodchenko δεν ήταν απλώς ένα μέσον αναπαραγωγής της οπτικής πραγματικότητας,
ήταν ένα εργαλείο δημιουργίας και έτσι έχουμε το στυλ Rodchenko,
τις δυναμικές γωνίες λήψης,
την διαγώνια οργάνωση της επιφάνειας,
την παράξενη προοπτική.
είναι  ο Κονστρουκτιβισμός (Constructivism) που έφερε στην τέχνη της Φωτογραφίας,
είναι το "στυλ Rodchenko" που επηρέασε βαθιά τους Ευρωπαίους φωτογράφους,
την αισθητική των πολυμέσων και του βιομηχανικού σχεδιασμού.
βέβαια και ο ίδιος είχε επηρεαστεί πριν, από το φωτομοντάζ των Γερμανών Ντανταϊστών
και από τον σκηνοθέτη Dziga Vertov  με τον οποίο συνεργάστηκε στενά το 1922...
Aleksander Rodchenko - πρωτοπόρος και ένας από τους ιδρυτές της σχολής του κονστρουκτιβισμού και αυτού που σήμερα ονομάζουμε ''photomanipulation''ή κατά κάποιους άλλους photomontage
κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina

Nikola Tesla

Στις 13 Μαρτίου 1895, ένα εξαώροφο κτίριο στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης καταστράφηκε από πυρκαγιά. 
Η πυρκαγιά προφανώς ξεκίνησε από το υπόγειο, όπου ένας φύλακας άφησε αναμμένο έναν καυστήρα αερίου, ενώ έκανε τους νυχτερινούς ελέγχους του. 
Δυστυχώς, ολόκληρος ο τέταρτος όροφος του κτιρίου ήταν το εργαστήριο που κατείχε ο Nikola Tesla, το οποίο κατέρρευσε στον δεύτερο όροφο σε πλήρη ερείπια. 
Όταν τα τρομερά νέα έφτασαν στον Tesla, κλειδώθηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του για περίπου μία ώρα μέχρι να βρει τελικά το κουράγιο να δει την καταστροφή με τα μάτια του. 
Όταν έφτασε στον τόπο του εγκλήματος, στο πρόσωπό του διακρινόταν το πιο φοβερό πένθος, και ακόμη και οι πιο συμπονετικές εκφράσεις δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν από τη θλίψη του. 
O Tesla δεν είχε ασφαλίσει το εργαστήριό του, και οι απώλειες κυμαίνονταν σε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια.
Λέγεται ότι το εργαστήριο του Tesla ήταν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μέρη στη γη, και εκτός από εργαστήριο πειραματισμού και εφευρέσεων, ήταν και κάτι σαν ιδιωτικό μουσείο, 
όπου ο εφευρέτης αποθήκευε πολυάριθμες μηχανές και άλλες συσκευές από περασμένους κόπους και πειράματα. 
Τα συντρίμμια των πρόσφατα ανεπτυγμένων ηλεκτρικών και μηχανικών ταλαντωτών του που προορίζονταν να φέρουν λιγότερο ακριβή ενέργεια και φως στο κοινό ήταν μια τρομερή απώλεια, αλλά το μεγαλύτερο πλήγμα ήταν η καταστροφή των πολλών σημειώσεων και εγγράφων από την εμμονική του έρευνα για τις ηλεκτρικές και μηχανικές έρευνές του. 
Ο Τέσλα θα επέστρεφε αργότερα στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του σε βαθύτατη κατάθλιψη κλειδωμένος μακριά από τον κόσμο και όλους όσους του πρόσφεραν συλλυπητήρια.

Η ιστορία μιας φωτογραφίας - η μεγάλη ύφεση κάποτε στην Αμερική ή μήπως "όχι κάποτε";

 
η ιστορία μιας φωτογραφίας
και "η μεγάλη ύφεση κάποτε στην Αμερική"
και εμείς όλοι να ακούμε πάλι για κρίση,
για ύφεση...
φαίνεται ότι όλοι μας,
πολίτες,
πολιτικοί,
οικονομολόγοι, δεν καταφέραμε τίποτα σημαντικό όλα αυτά τα χρόνια...
αν είχαμε καταφέρει κάτι δεν θα μιλούσαμε για κρίση και για ύφεση τον εικοστό πρώτο αιώνα!!!
1930...
1931...
1932...
η καρδιά της μεγάλης ύφεσης...
λέγεται πως χίλιες περίπου κατοικίες κατάσχονταν λόγω ανεξόφλητων δανείων καθημερινά
μόνο στις πόλεις...
στα μεγάλα αστικά κέντρα οι άστεγοι σχημάτιζαν-λέγεται- ολόκληρες παραγκουπόλεις...
χαρτόκουτα αντί για σπίτια και γέμιζαν τα μεγάλα πάρκα...
ήταν οι περίφημες  Χούβερβιλς από το όνομα του Προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ (Herbert Hoover, 1928-1932) τον οποίο θεωρούσαν υπεύθυνο για την κατάσταση...
σε κάποιες συνοικίες, όπως στο Λόουερ Ίστ Σάιντ του Μανχάτταν  χιλιάδες εσωτερικοί μετανάστες ζούσαν στοιβαγμένοι σε άθλια κτίρια τα slums με απάνθρωπες συνθήκες υγιεινής και
η παιδική θνησιμότητα στα ύψη...
μεταξύ 1929 και 1931 διακόσια - 231 - παιδιά πέθαναν από ασθένειες οι οποίες είχαν σχέση  με κακή διατροφή μόνο σε μια κομητεία...
μόνο σε μια κομητεία στο Χάρλαν της Πολιτείας του Κεντάκι...
στην επαρχία ένα στα οκτώ αγροκτήματα απειλούνταν άμεσα με κατάσχεση λόγω χρεών προς τις τράπεζες...
οι αγρότες απειλούσαν με τα όπλα τους κλητήρες που έρχονταν να κατασχέσουν τις περιουσίες τις δικές τους και των γειτόνων τους...
ο μέσος όρος των αυτοκτονιών αυξάνονταν μέρα με την μέρα...
1932...
πρόεδρος ο Franklin Delano Roosevelt...
Franklin Delano Roosevelt, FDR, 1882-1945εξελέγη από τους πολίτες για να αντιμετωπίσει την κρίση...
να τους βγάλει από την μεγάλη ύφεση...
το πρόγραμμα του Franklin Delano Roosevelt έμεινε στην ιστορία με το όνομα New Deal!!!
απέβλεπε στην έξοδο από την οικονομική κρίση και στην αποτροπή παρόμοιων κρίσεων στο μέλλον...
ο Ρούσβελτ υποσχέθηκε την προστασία του ξεχασμένου πολίτη...
"the forgotten man"
έλεγε πως ο πολίτης πρέπει να είναι ελεύθερος από το φόβο που προκαλείται από πάσης φύσεως κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες...
θεμελιώδες δικαίωμα...
"freedom from fear" έλεγε...
και υπό την αιγίδα ενός από του οργανισμούς του new deal η κυβέρνηση έστειλε φωτογράφους σε ολόκληρη την χώρα για να τεκμηριωθεί η δριμύτητα της μεγάλης ύφεσης...
και από εδώ ξεπηδούν οι συγκλονιστικές φωτογραφίες της Dorothea Lange, μιάς φωτογράφου-μέχρι τότε-πορτραίτων στο Σαν Φρανσίσκο...
και να η πιό διάσημη φωτογραφία της
η "migrant mother"
η φωτογραφία αυτή έγινε το σύμβολο εκείνων των ζοφερών στιγμών...
έγινε το σύμβολο της μεγάλης ύφεσης...
τραβήχτηκε το 1936 σε ένα στρατόπεδο επανεγκατάστασης στην Καλιφόρνια...
ένα στρατόπεδο γεμάτο εσωτερικούς μετανάστες...
πεινασμένους,
εξαθλιωμένους,
χωρίς τροφή,
χωρίς τίποτα,
ντροπιασμένους,
κρύβονταν,
δεν ήθελαν κανένας να ξέρει ποιοι ήταν και μια γυναίκα 32 χρονών με εφτά πεινασμένα παιδιά...
η  Florence Owens Thompson και γαντζωμένα πάνω της τα παιδιά της...
και αφηγείται η Dorothea Lange: "μόλις είδα την απελπισμένη και πεινασμένη μητέρα με τράβηξε πάνω της σαν μαγνήτης, δεν θυμάμαι πως εξήγησε η ίδια την παρουσία μου και την φωτογραφική μου μηχανή...
εκείνο που θυμάμαι είναι ότι δεν με ρώτησε τίποτα
και
δεν την ρώτησα την ιστορία της και το όνομά της...
μου είπε την ηλικία της...
θεέ!!!
ήταν - μόνο - 32 ετών...
μου είπε ότι έτρωγαν παγωμένα λαχανικά που φύτρωναν στα γύρω χωράφια και πουλιά που έπιαναν τα παιδιά της...
μόλις πριν λίγο είχε πουλήσει τα ελαστικά του αυτοκινήτου της για να αγοράσει λίγα τρόφιμα...
κάθισε εκεί στην λιτή της σκηνή με τα παιδιά της μαζεμένα γύρω της...
με άφησε να την φωτογραφίσω, ίσως νόμιζε ότι οι φωτογραφίες μου θα μπορούσαν να την βοηθήσουν"
και τα χρόνια πέρασαν...
οι πρωτότυπες φωτογραφίες της "migrant mother" της 
Dorothea Lange πωλούνται για εκατοντάδες  χιλιάδες δολάρια σε διάσημους οίκους δημοπρασιών...
το 1998 έφτασε να κοσμήσει ένα γραμματόσημο των 32 σέντς...
η γυναίκα όμως αυτή είχε πεθάνει δεκαπέντε χρόνια νωρίτερα...
και εμείς όλοι να ακούμε πάλι για κρίση,
για ύφεση...
φαίνεται ότι όλοι μας,
πολίτες,
πολιτικοί,
οικονομολόγοι, δεν καταφέραμε τίποτα σημαντικό όλα αυτά τα χρόνια...
αν είχαμε καταφέρει κάτι δεν θα μιλούσαμε για κρίση και για ύφεση τον εικοστό πρώτο αιώνα!!!
επεξεργασία κειμένου:ntina