Σάββατο 23 Απριλίου 2022

Νίκος Καρούζος - Το αιώνιο Πάσχα του Νίκου Καρούζου

Για τον κορυφαίο Έλληνα ποιητή, το Πάσχα δεν ήταν απλώς η μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης, αλλά μία σταθερή πηγή υπαρξιακών στοχασμών...
με τι βιασύνη προχωρεί ο Ιησούς
εφέτος
Προς την Ανάσταση...
Παραμερίζει πανέρια τεράστια
γιομάτα βιολέτες
σπρώχνει τους αέναους
παπάδες
τινάζει νευρικά προς τα πίσω
τη μαλλούρα του
το γεγονός είν' ολοφάνερο:
βαρέθηκε
- Μονολεκτισμοί και Ολιγόλεκτα
Πάσχα 1955.  Και ο "σημειοναύτης", όπως όρισε τον σύγχρονο καλλιτέχνη ο Nicolas Bourriaud, ή, καλύτερα ίσως, ένας "κοσμοναύτης του εσωτερικού, του μύχιου διαστήματος", όπως διατεινόταν ο Alexander Trocchi. 
Ήδη το 1955, ύστερα από εντατική μελέτη των πατερικών κειμένων και της "Φιλοκαλίας", ο Καρούζος συνθέτει και εντάσσει στη συλλογή "Σημείο" το ποίημα "Πάσχα των πιστών":
Κύριε, λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής.
Άστρα και χώμα σε βαστάζουν.
Μεριάζουν άφωνα τα σκότη και διαβαίνεις,
ανέγγιχτη τον κόσμον αγγίζει μουσική
και της καρδιάς τα πέταλα ροδίζουν,
άνθος όμορφο ζεσταίνεται στον ήλιο.
Λευκάνθηκαν οι άνθρωποι στο αίμα του αρνίου.
Θεέ μου ανέρχεσαι λυπημένος,
αν και για όραση εξακολουθείς να έχεις τη συγχώρηση.
Ω θλίψη των ματιών του Κυρίου μου,
της αιωνιότητας ο κάματος,
έχω πολύ συνεργήσει για να υπάρχεις,
είναι πολύ σ' εμένα το μερίδιο της ανομίας.
Ανοίγει ένα τριαντάφυλλο, πάω και το ρωτώ:
Πού έκρυψαν τον ήλιο;
Πλησιάζω τη θάλασσα και της λέω:
Είσαι βαθειά και με τα μυστικά μεγάλη σου η σχέση.
Λυτρώνεται ο άνθρωπος;
Απαντά το λουλούδι: «Θα χαθούμε»
κι η θάλασσα με αχ αναταράζεται.

Πάσχα 1981 - ο Καρούζος συνθέτει και πάλι ένα ποίημα με τη λέξη "Πάσχα" στον τίτλο, δεν το εντάσσει σε ποιητική συλλογή, αλλά το δωρίζει γενναιόψυχα, με χειρόγραφη αφιέρωση, στην τότε τριών ετών Μαρία Γιαγιάννου, νυν ποιήτρια και συγγραφέα:
Ν' ακούς αμέριμνη τον αγέρα
να ταιριάζεις καημούς
αδράχνοντας την αντικειμενικότητα.
Όταν θα απολαμβάνεις από ελικόπτερο
τον Επιτάφιο
να βλέπεις λιγάκι και για μένα.
Σε μια κοινωνία βλαστημένου σοσιαλισμού
με όλη πια την ομορφιά σαν
Θεοτόκο
σου εύχομαι εκατομμύρια χρώματα.

Πάσχα 1987.Σε ένα φύλλο χαρτί Α4, με μολύβι, ο Καρούζος συνθέτει για μια ακόμα φορά ένα ποίημα με το "Πάσχα" στον τίτλο.
Λαμπρύνομαι ως άτομο μα όχι
στην ολότητα· η λάμψη όμως
εκπηγάζει από κείνη των ψυχών
τη σύναξη
που διαφεντεύει γαλαζοπράσινο.
Αποφεύγω τα μηνύματα
κι αποφεύγω τ' αυτοκίνητα.
Είμαι διαβάτης· επιβάλλομαι
στην κίνηση.