Μία μόνο ιδιότητα ενός ατόμου, παραδείγματος χάρη η ομορφιά του, η κοινωνική του θέση ή η ηλικία του, παράγει μια θετική ή αρνητική εντύπωση που επισκιάζει όλα τα υπόλοιπα και επηρεάζει υπερβολικά τη γενική εντύπωση.
Η ομορφιά είναι το παράδειγμα που έχει μελετηθεί περισσότερο.
Δεκάδες μελέτες έχουν αποδείξει ότι θεωρούμε τους ωραίους ανθρώπους πιο ευγενικούς, τιμιότερους και εξυπνότερους.
Τα άτομα με ευχάριστο παρουσιαστικό κάνουν επίσης ευκολότερα καριέρα, κι αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον -πολύ θηλυκό- μύθο της «προαγωγής του καναπέ».
Όραση ή οπτική αντίληψη ονομάζουμε μία από τις πέντε αισθήσεις.
Όργανο αντίληψης είναι τα μάτια, ενώ το αντικείμενο της αντίληψης είναι το φως.
Θεωρείται η πιο σημαντική από τις υπόλοιπες αισθήσεις, γιατί με αυτήν γίνεται άμεσα αντιληπτός ο εξωτερικός χώρος.
Περίπου το 30% του ανθρώπινου εγκεφάλου ασχολείται με την επεξεργασία και ερμηνεία των ερεθισμάτων της όρασης.
Η όραση είναι εφικτή μόνο όταν υπάρχει φως, όποιο φως, το φως του ήλιου, το φως της αστραπής και πυρκαγιάς, το ηλεκτρικό φως.
Έτσι όταν παρεμβάλλεται το φαινόμενο της άλω «τυφλωνόμαστε» -μεταφορικά.
Το φαινόμενο της άλω όταν περιβάλει οτιδήποτε δεν μας αφήνει να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει.
Πολλά πρόσωπα, γεγονότα, καταστάσεις αλλά και προϊόντα και επιχειρήσεις περιβάλλονται από άλω, εκπέμπουν μια ιδιαίτερη λάμψη.
Οι πάντες θαμπώνονται από τις επιδόσεις, την ομορφιά-πάντα αυτή που φαίνεται-και όλες τις εξωτερικές λαμπερές και φανταχτερές ιδιότητες και συμπεραίνουν -αυθαίρετα- πως υπάρχουν και οι αντίστοιχες εσωτερικές αρετές-αρετές που δεν μπαίνουν καν στον κόπο να εξετάσουν από κοντά.
Το φαινόμενο της άλω λειτουργεί πάντα με τον ίδιο τρόπο.
Ξεκινάμε από πληροφορίες που είναι εύκολο να πάρουμε ή από πολύ εντυπωσιακά γεγονότα – για παράδειγμα την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης – για να βγάλουμε συμπεράσματα για ιδιότητες που αναγνωρίζονται δυσκολότερα, όπως η ικανότητα του μάνατζμεντ ή η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής.
Έτσι, έχουμε την τάση να θεωρούμε ποιοτικά τα προϊόντα ενός κατασκευαστή με καλή φήμη, ακόμα κι αν δεν υπάρχει κανένας αντικειμενικός λόγος γι’ αυτό.
Άλλο παράδειγμα: Υποθέτουμε ότι ένας διευθύνων σύμβουλος που είναι πετυχημένος στον τάδε τομέα δραστηριότητας θα επιτύχει σε όλους τους τομείς, ακόμα και στην ιδιωτική του ζωή.
Ο ψυχολόγος Edward Thorndike ανακάλυψε το φαινόμενο της άλω εδώ κι έναν αιώνα σχεδόν.
Μία μόνο ιδιότητα ενός ατόμου, παραδείγματος χάρη η ομορφιά του, η κοινωνική του θέση ή η ηλικία του, παράγει μια θετική ή αρνητική εντύπωση που επισκιάζει όλα τα υπόλοιπα και επηρεάζει υπερβολικά τη γενική εντύπωση.
Η ομορφιά είναι το παράδειγμα που έχει μελετηθεί περισσότερο.
Δεκάδες μελέτες έχουν αποδείξει ότι θεωρούμε τους ωραίους ανθρώπους πιο ευγενικούς, τιμιότερους και εξυπνότερους.
Τα άτομα με ευχάριστο παρουσιαστικό κάνουν επίσης ευκολότερα καριέρα, κι αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον -πολύ θηλυκό- μύθο της «προαγωγής του καναπέ».
Η επίδραση αυτή διαπιστώνεται ήδη από το σχολείο όπου οι καθηγητές έχουν την τάση να βάζουν ασυνείδητα καλύτερους βαθμούς στους μαθητές με ελκυστικό παρουσιαστικό.
Η διαφήμιση γνωρίζει καλά το φαινόμενο της άλω: βλέπετε τις διασημότητες να χαμογελούν στις αφίσες των διαφημίσεων.
Γιατί ένας τενίστας πρέπει να είναι εξπέρ στις μηχανές του καφέ;
Λογικά είναι αδιανόητο, κι όμως έχει αποτελέσματα!
Αυτό που καθιστά το φαινόμενο της άλω ύπουλο είναι το γεγονός ότι παραμένει ασυνείδητο.
Και οι συνέπειές του είναι εξαιρετικά καταστροφικές όταν το φύλο, η καταγωγή ή η φυλή γίνονται κυρίαρχα χαρακτηριστικά επισκιάζοντας όλες τις άλλες ιδιότητες ενός ατόμου.
Τότε μιλάμε για στερεότυπα.
Και δεν είναι ανάγκη να είσαι ρατσιστής ή σεξιστής για να πέσεις σ’ αυτή την παγίδα.
Το φαινόμενο της άλω παραμορφώνει την όρασή μας, ακριβώς όπως θολώνει το μυαλό των δημοσιογράφων, των καθηγητών και των καταναλωτών.
Ωστόσο, το φαινόμενο της άλω έχει ενίοτε θετικές συνέπειες, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Έχετε νιώσει κεραυνοβόλο έρωτα;
Τότε ξέρετε πόσο εκθαμβωτική μπορεί να είναι η άλως.
Το άτομο που λατρεύετε πάνω απ’ όλα σας φαίνεται η ίδια η τελειότητα: πιο γοητευτικό από όλους τους άλλους, πιο έξυπνο, πιο συμπαθητικό, πιο ζεστό.
Ακόμα κι αν οι φίλοι σας σάς επισημαίνουν κάποια χονδροειδή ελαττώματα αυτού του προσώπου, εσείς τα θεωρείτε μικρές ιδιορρυθμίες που σας κάνουν να χαμογελάτε.
Συμπέρασμα:
Το φαινόμενο της άλω μας εμποδίζει να δούμε την πραγματική εικόνα.
Κοιτάξτε λοιπόν αυτό που σας ενδιαφέρει πιο προσεκτικά.
Βάλτε σε παρένθεση το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του.
Έτσι κάνουν οι μεγάλες ορχήστρες όταν προσλαμβάνουν μουσικούς.
Βάζουν τους υποψήφιους να παίζουν πίσω από μια κουρτίνα για να μην επηρεαστούν από το φύλο, την καταγωγή ή το παρουσιαστικό.
Ας μην θαμπωνόμαστε λοιπόν και ας μην αφήνουμε την άλω να μας κρύβει την πραγματικότητα- αλλά να σκάβουμε βαθύτερα.
Αυτό που θα βρούμε, μπορεί κάποιες φορές να μην είναι πανέμορφο, αλλά συχνά θα είναι πλούσιο σε πληροφορίες…
https://taneatisgaleras.blogspot.com/
Η τέχνη της καθαρής σκέψης -Dobelli Rolf – Ρολφ Ντομπέλλι
