Colchicum -Κολχικό, το λουλούδι που αγάπησε η Μήδεια περισσότερο και από τα παιδιά της, …και πως το ξεχωρίζουμε από τον αθώο κρόκο.Είναι ένα από τα πρώτα φυτά που ανθίζουν, πριν καν μπει, το φθινόπωρο.
Το κολχικό είναι πολυετές, βολβώδες φυτό, ενδημικό της μεσογείου και δυτικής Ασίας, αλλά πλέον έχει μεταφερθεί σε όλη την Ευρώπη και στη βόρεια Αμερική.
Στη Ελλάδα απαντώνται 26 είδη.
Αυτό το πανέμορφο αλλά και πολύ δηλητηριώδες βότανο μεγαλώνει κυρίως σε υγρά μέρη, σε λιβάδια και ξέφωτα από δάση.
Τα άνθη είναι πολύ όμορφα, πολύ μεγάλα και πολύ ρόδινα.
Το λουλούδι έχει και αρσενικά αναπαραγωγικά όργανα, 6 στήμονες και θηλυκά, 3 ύπερους.
Και εδώ είναι μια βασική διαφορά από τους κρόκους στους οποίους βρίσκουμε ΜΟΝΟ 3 στήμονες.
Από το βολβό εκφύεται ένας σωληνοειδής βλαστός, στην δε άκρη του σωλήνα αναπτύσσεται το άνθος με το περιάνθιο χωρισμένο σε έξι πέπαλα.
Τα τέπαλα του είναι διακοσμημένα με ρόδινα στίγματα σαν μωσαϊκό.
Τα φύλλα βγαίνουν πολύ μετά την ανθοφορία, την ερχόμενη άνοιξη κατευθείαν από το βλαστό χωρίς μίσχο.
Πολλοί τα λένε και φθινοπωρινούς κρόκους.
Αλλά δεν είναι καθόλου έτσι.
Το κολχικό-η κολχικίνη-μοιάζει πολύ με τους κρόκους* αλλά ΔΕΝ είναι και ούτε έχει καμία σχέση με αυτούς.
Είναι πολύ κολχικά και ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ δηλητηριώδη, εξ αιτίας της πολύ τοξικής κολχικίνης Colchicine (αλκαλοειδές) που περιέχεται σε όλα τα μέρη του βοτάνου.
Η δηλητηρίαση από αυτό το βότανο μοιάζει με την δηλητηρίαση από αρσενικό, γι’ αυτό και ονομάστηκε "φυτικό αρσενικό"
Και εδώ είναι μια βασική διαφορά από τους κρόκους στους οποίους βρίσκουμε ΜΟΝΟ 3 στήμονες.
Από το βολβό εκφύεται ένας σωληνοειδής βλαστός, στην δε άκρη του σωλήνα αναπτύσσεται το άνθος με το περιάνθιο χωρισμένο σε έξι πέπαλα.
Τα τέπαλα του είναι διακοσμημένα με ρόδινα στίγματα σαν μωσαϊκό.
Τα φύλλα βγαίνουν πολύ μετά την ανθοφορία, την ερχόμενη άνοιξη κατευθείαν από το βλαστό χωρίς μίσχο.
Πολλοί τα λένε και φθινοπωρινούς κρόκους.
Αλλά δεν είναι καθόλου έτσι.
Το κολχικό-η κολχικίνη-μοιάζει πολύ με τους κρόκους* αλλά ΔΕΝ είναι και ούτε έχει καμία σχέση με αυτούς.
Είναι πολύ κολχικά και ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ δηλητηριώδη, εξ αιτίας της πολύ τοξικής κολχικίνης Colchicine (αλκαλοειδές) που περιέχεται σε όλα τα μέρη του βοτάνου.
Η δηλητηρίαση από αυτό το βότανο μοιάζει με την δηλητηρίαση από αρσενικό, γι’ αυτό και ονομάστηκε "φυτικό αρσενικό"
Συγκεκριμένο αντίδοτο δεν υπάρχει και η καλύτερη θεραπεία είναι η πλύση στομάχου.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από λίγες ώρες, είναι κάψιμο στο στόμα, στομαχικός πόνος,
διάρροια και νεφρική ανεπάρκεια και λιγότερα από 2 γραμμάρια είναι ικανά να σκοτώσουν ένα παιδί.
Η κολχικίνη σαν φάρμακο και ίαμα
Η κολχικίνη έχει χαρακτηριστεί το νέο "όπλο" κατά του κορονοϊού.
Η κολχικίνη είναι φυσική τοξική ουσία, γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων, οι δε μεγάλοι γιατροί της αρχαιότητας τη θεωρούσαν φάρμακο αλλά και ισχυρό δηλητήριο.
Ακόμα και σήμερα οι τοξικές επιδράσεις της κολχικίνης είναι σοβαρές.
Δεν υπάρχει αντίδοτο και η υπερδοσολογία έχει υψηλή θνησιμότητα ενώ είναι εξαιρετικά επικίνδυνο σε περίπτωση που έρθει σε επαφή με το δέρμα.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν διαπιστώσει ότι το φυτό Colchicum autumnale, απ’ όπου παράγεται η κολχικίνη, ήταν πολύ χρήσιμο για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας και των ρευματισμών, γι’ αυτό και το ονόμασαν "η ψυχή των αρθρώσεων".
Το εκχύλισμα του βοτάνου Colchicum autumnale το περιέγραψε για πρώτη φορά και το χρησιμοποίησε ως θεραπεία για την ουρική αρθρίτιδα ο Διοσκουρίδης στο έργο του "De Materia Medica".
Επίσης για τη δηλητηριώδη δράση της κολχικίνης έγραψε και ο Θεόφραστος, ο οποίος στο έργο του "Περὶ φυτῶν ἱστορία",
την περιγράφει ως ένα θανατηφόρο δηλητήριο με καθυστερημένη έναρξη δράσης και εξηγούσε την ισχυρή καθαρτική της δράση.
Το κολχικό είναι ένα από τα 700 φαρμακευτικά φυτά που περιγράφονται στο παλαιότερο ιατρικό κείμενο, τον πάπυρο του Ebers της αρχαίας Αιγύπτου, περίπου το 1550 π.Χ.
Από εκεί γνωρίζουμε σήμερα πως το κολχικό το χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν τον πόνο, τις φλεγμονές και τα οιδήματα.
Σήμερα η κολχικίνη σαν φάρμακο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της οξείας ρευματοειδούς αρθρίτιδας από το 1810.
Από την έγκριση της κολχικίνης ως φαρμάκου για την ουρική αρθρίτιδα το 2009 από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, υπήρξε αναβίωση του ενδιαφέροντος για έρευνα σχετικά με τις εφαρμογές της κολχικίνης.
Η κολχικίνη λαμβάνεται από τους βολβούς του Gloriosa superba της ίδιας οικογένειας, περιεκτικότητα σε κολχικίνη 0,9% περίπου και από το Colchicum autumnale, περιέχεται στους σπόρους, τα άνθη και τους βολβούς του βοτάνου.
Επίσης η κολχικίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του κληρονομικού Μεσογειακού πυρετού, την περικαρδίτιδα, τη νόσο Behcet, και την κολπική μαρμαρυγή.
Παράλληλα, πρόσφατες έρευνες την καθιστούν πολλά υποσχόμενη για τη θεραπεία μιας ευρείας ποικιλίας καρδιαγγειακών διαταραχών.
Επίσης έχει την ικανότητα να σταματά τη διαίρεση των κυττάρων, κυτταροστατικό, αλλά η τοξικότητα του είναι αποτρεπτική για να χρησιμοποιηθεί εναντίον του καρκίνου.Οικογένεια: Colchicaceae
Γένος: Colchicum
Είδος: Colchicum autumnale
Binomial name: Colchicum autumnale L.
Το όνομα του κολχικού του προέρχεται από την Κολχίδα της μαύρης θάλασσας, τη σημερινή Γεωργία.Η Μήδεια χρησιμοποίησε το κολχικό για να δολοφονεί τα 2 παιδιά της, Φέρητα και Μέρμερο, που είχε αποκτήσει με τον Ιάσονα, ανέβηκε μετά σ' ένα άρμα που το έσερναν φτερωτοί δράκοντες και έφτασε στην Αθήνα, όπου ενώθηκε με τον Αιγέα και απέκτησε το Μήδο. Προσπάθησε όμως να δηλητηριάσει το Θησέα κι έτσι ο Αιγέας την έδιωξε κι εκείνη κατέφυγε κοντά στο γιο της, Μήδο, στην Ασία, στη χώρα που από το όνομά της ονομάστηκε Μηδία.
Προς το τέλος της ζωής της κατέβηκε στα Ηλύσια Πεδία, όπου και έγινε σύζυγος του Αχιλλέα, παραμένοντας αθάνατη.
Πως ξεχωρίζω το Κολχικό από το Κρόκο
Το χαρακτηριστικό διάκρισης είναι ότι οι στήμονες στο κολχικό είναι έξι ενώ στον κρόκο μόνο τρεις.
Το χαρακτηριστικό διάκρισης είναι ότι οι στήμονες στο κολχικό είναι έξι ενώ στον κρόκο μόνο τρεις.
Η αντίθεση αυτή είναι χαρακτηριστική για την αναγνώρισή τους.
Το κολχικό ανθίζει το φθινόπωρο όπως και κάποιες ποικιλίες του κρόκου.
Πέρα από το διαφοροποιητικό αριθμό των στημόνων ο κορμός του κρόκου είναι συμμετρικός με το σημείο ανάπτυξης του βλαστού στο κέντρο, αυτός του κολχικού είναι ασύμμετρος με το σημείο του βλαστού λίγο στο πλάι.
Ακόμα τα φύλλα του κρόκου είναι στενότερα και φέρουν μια λευκή γραμμή στη μέση, ενώ αυτά του κολχικού είναι πλατύτερα χωρίς τη γραμμή.
Το κολχικό ανθίζει το φθινόπωρο όπως και κάποιες ποικιλίες του κρόκου.
Πέρα από το διαφοροποιητικό αριθμό των στημόνων ο κορμός του κρόκου είναι συμμετρικός με το σημείο ανάπτυξης του βλαστού στο κέντρο, αυτός του κολχικού είναι ασύμμετρος με το σημείο του βλαστού λίγο στο πλάι.
Ακόμα τα φύλλα του κρόκου είναι στενότερα και φέρουν μια λευκή γραμμή στη μέση, ενώ αυτά του κολχικού είναι πλατύτερα χωρίς τη γραμμή.
Η κολχικίνη, προέρχεται από τα φυτά της οικογένειας των Colchicaceae, το Colchicum autumnale και Gloriosa superba, έχει όψη ωχροκίτρινης άμορφης σκόνης, η οποία σκουραίνει όταν εκτεθεί στο φως.
