Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2017

“… αχάριστη, δεν πόνεσες για μένα, κι αυτό το βρίσκω να ‘ναι άδικο.”

Τι μπορεί άραγε να πει κανείς, για ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια του ελληνικού τραγουδιού που ακούει στο όνομα Βασίλης Τσιτσάνης!
Αναμφισβήτητα, μια από τις μεγαλύτερες μορφές της μουσικής του αιώνα που πέρασε, ένας μεγάλος δάσκαλος που άλλαξε την ιστορία του τραγουδιού ανοίγοντας νέους δρόμους, με όπλο το τρίχορδο μπουζούκι του και τα μοναδικής ομορφιάς και αξίας τραγούδια του.
Δεν ήταν καθόλου υπερβολικός ο Γιάννης Τσαρούχης όταν έλεγε ότι «ο Τσιτσάνης είναι η μοναδική απόδειξη ότι έχουμε πολιτισμό»!
Στα τραγούδια του έχουν κλειστεί όλα τα βάσανα και οι καημοί του ελληνικού λαού, τα γλέντια και τα ξεσπάσματά του, η ανάγκη για ελευθερία, οι έρωτες, ο πόνος της ξενιτιάς και η ελπίδα της επιστροφής, η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη, αισθήματα βαθιά ανθρώπινα που μέσα απ’ τις μελωδίες και τους στίχους του Βασίλη Τσιτσάνη πήραν τη μορφή μια λαϊκής τέχνης αληθινής και αξεπέραστης.
Τα τραγούδια του τα χαρακτηρίζει η ευγένεια και το ήθος. Δημιούργησε μουσικές που έχουν καταγραφεί στη συλλογική μνήμη ενός ολόκληρου λαού, θυμίζοντάς μας πως, το τραγούδι αποτελεί μια πολύ σοβαρή υπόθεση, μια τέχνη που οφείλει να μας κάνει καλύτερους και όχι να εκτονώνει τα καταπιεσμένα ένστικτά μας.

Μέσα από τα εκατοντάδες τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη, υπάρχουν πολλά που ξεχωρίζουν: από τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» και το «Χωρίσαμε ένα δειλινό», μέχρι το «Αργοσβήνεις μόνη», τον «Μαχαλόμαγκα» και το «Κάθε βράδυ λυπημένη».
Στην εργογραφία του Τσιτσάνη συναντάμε τραγούδια διαχρονικά που, αν και γράφτηκαν ορισμένα απ’ αυτά πριν από 60 και 70 χρόνια (!), μας συγκινούν και μας συντροφεύουν ακόμα και σήμερα. Μία από τις κορυφαίες στιγμές της δημιουργικής πορείας του Βασίλη Τσιτσάνη, είναι η «Αχάριστη», ένα αργό χασάπικο σε στίχους του Τσιτσάνη, που γράφτηκε το 1942 και ηχογραφήθηκε σε δίσκο γραμμοφώνου τον Ιούνιο του 1947. Σε όλα τα ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια, η πρώτη εκτέλεση έχει πάντα ιδιαίτερη αξία, τόσο ιστορική όσο και καλλιτεχνική.
Η «Αχάριστη» έχει τραγουδηθεί από αρκετούς ερμηνευτές: από τον Στράτο Διονυσίου και την Πόλυ Πάνου, τον Γιώργο Νταλάρα, τον Σταμάτη Κόκοτα, κ.α.
Όμως, σε αυτή την πρώτη εκτέλεση με την Ιωάννα Γεωργακοπούλου, τον Στελλάκη Περπινιάδη και τον Βασίλη Τσιτσάνη, συναντάμε μια από τις πιο άρτιες μουσικά εκτελέσεις ρεμπέτικου τραγουδιού.

Η λιτή ενορχήστρωση (με δύο τρίχορδα μπουζούκια και μια κιθάρα) είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο ηχογραφούνταν τα τραγούδια μετά τον πόλεμο.
Το στοιχείο όμως που πραγματικά καθηλώνει, είναι η τριφωνία!
Η μελωδική αυτονόμηση των τριών τραγουδιστών, δημιουργεί στον ακροατή την αίσθηση ότι ακούει μια “χορωδία”, και αυτό είναι ένα στοιχείο που σπάνια συναντάμε στο ρεμπέτικο τραγούδι.
Ο Τσιτσάνης παντρεύει με τέχνη τους λαϊκούς μουσικούς δρόμους με στοιχεία της λόγιας μουσικής, δημιουργώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Δανείζεται στοιχεία από τη δυτική μουσική αναμειγνύοντάς τα με λαϊκούς δρόμους και τον ρυθμό του χασάπικου, ζωγραφίζοντας ένα μουσικό τοπίο τέλειας αισθητικής.
Η Γεωργακοπούλου, ο Περπινιάδης και ο Τσιτσάνης, παίρνουν θέση απέναντι στα μηχανήματα φωνογράφησης και ερμηνεύουν με συγκλονιστικό τρόπο ένα τραγούδι που θα ‘λεγε κανείς πως χωράει μέσα του τον πόνο και τον καημό όλων των ερωτικών τραγουδιών.
Η ερμηνεία τους είναι τελετουργική, δίχως υπερβολές και περιττά τσακίσματα της φωνής, απαλλαγμένη πλήρως από το στοιχείο του μελό.
Η ανεπανάληπτη εισαγωγή με το μπουζούκι να “χαρακώνει” τον αέρα, θα μπορούσε από μόνη της να αποτελεί ένα αυτόνομο μουσικό αριστούργημα, ενώ οι στίχοι που στάζουν παράπονο, μάς αφοπλίζουν με την άρτια τεχνική τους.

Στην πρώτη του μορφή, το τραγούδι είχε σε δυο σημεία διαφορετικούς στίχους από αυτούς που τελικά μπήκαν στη φωνογράφηση.
Οι συγκεκριμένες φράσεις αντικαταστάθηκαν για το φόβο της λογοκρισίας (στις παρενθέσεις αναγράφονται οι αρχικοί στίχοι):

Δε ρώτησες τόσο καιρό για μένα
πως πέρασα, τρελή, στην ξενιτιά,
σ’ αγάπησα, δυστύχησα για σένα
και σέρνομαι, πανούργα, μακριά.

Τα βάσανά μου μ’ έριξαν στα ξένα
(Το έγκλημά μου μ’ έριξε στα ξένα)
και μ’ έχουν της ζωής κατάδικο,
(και μ’ έχει της ζωής κατάδικο)
αχάριστη, δεν πόνεσες για μένα
κι αυτό το βρίσκω να ‘ναι άδικο.

Μου είπανε πως ζεις ευτυχισμένη
θεότρελη, στα πλούτη κολυμπάς,
μα μια κατάρα πάντα θα σε δέρνει
του προδομένου ο πόνος της καρδιάς.
(του καταδίκου ο πόνος της καρδιάς)
Το τραγούδι γράφτηκε από τον Τσιτσάνη στη Θεσσαλονίκη μέσα στην καρδιά της Γερμανικής κατοχής.
Φωνογραφήθηκε πέντε χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, στην Αθήνα στα στούντιο της Columbia.
Στην «Αχάριστη» συναντάμε πολλά από τα στοιχεία που υπάρχουν και σε άλλα τραγούδια του Τσιτσάνη: οι χαρακτηρισμοί “τρελή” και “θεότρελη”, η γυναίκα που άλλες φορές είναι «Αρχόντισσα» και άλλες «Θεατρίνα» (“εγώ σε στόλιζα με ρόδα και με κρίνα / κι εσύ με γέλαγες, γιατί ήσουν θεατρίνα”), είναι χαρακτηριστικές εικόνες που συναντάμε στα τραγούδια του Τσιτσάνη.
Εκείνο όμως που κάνει την «Αχάριστη» να διαφέρει από άλλα τραγούδια, είναι το παράπονο που ξεχειλίζει από τους στίχους.
Ένα παράπονο πηγαίο και αληθινό, αντρίκιο, δίχως κλάψες, με αξιοπρέπεια, σαν βαθύς αναστεναγμός που ψάχνει τρόπο να εκφραστεί και τον βρίσκει στην πενιά του μπουζουκιού.
Παρ’ όλο που θεματικά, είναι ένα τραγούδι που το λογικό θα ήταν να τραγουδηθεί από έναν άντρα, ο Τσιτσάνης βάζει την Ιωάννα Γεωργακοπούλου πλάι στον Περπινιάδη, παίρνει κι ο ίδιος θέση δίπλα τους, και ερμηνεύουν μαζί την «Αχάριστη».
Ο πόνος της εγκατάλειψης δεν έχει φύλλο! Και ο Τσιτσάνης (όπως και όλοι οι ρεμπέτες) το γνωρίζει καλά αυτό.
Η «Αχάριστη» εκφράζει ένα καθολικό συναίσθημα και οι τρείς ερμηνευτές το αποτυπώνουν στο αυλάκι του δίσκου με τον καλύτερο τρόπο.

Όσες εκτελέσεις κι αν γίνουν, αυτή η πρώτη εκτέλεση της «Αχάριστης» από την φωνογράφηση του 1947, θα παραμένει αξεπέραστη.
Όχι μόνο για την ιστορική της αξία, αλλά κυρίως για το αισθητικό αποτέλεσμα που αποδεικνύει για πολλοστή φορά πως, το αληθινό τραγούδι δε χρειάζεται στολίδια και τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα για να αποτυπωθεί.
Όταν ακούει κανείς τη φράση “αχάριστη, δεν πόνεσες για μένα / κι αυτό το βρίσκω να ‘ναι άδικο” τραγουδισμένη από τον Περπινιάδη, την Γεωργακοπούλου και τον Τσιτσάνη, είναι αδύνατον να μη λυγίσει από τη συγκίνηση που μόνο τα πραγματικά μεγάλα τραγούδια μπορούν να προκαλέσουν.
Έχουν περάσει 60 χρόνια από την πρώτη ηχογράφηση της «Αχάριστης» και η εκτέλεση αυτή ήταν και θα παραμείνει ένα πραγματικό μνημείο του ελληνικού πολιτισμού, δίπλα σε πολλά ακόμα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.

οι σκουληκότρυπες μπορούν να μεταφέρουν μηνύματα στον χρόνο

Σαν μια παράξενη μορφή οπτικής ίνας, μια μακριά, λεπτή σκουληκότρυπα θα μπορούσε να σας επιτρέψει να στείλετε μηνύματα μέσα στο χρόνο, χρησιμοποιώντας παλμούς φωτός.    

Οι ειδικοί τις ονόμασαν «σκουληκότρυπες» και στην πραγματικότητα είναι χωροχρονικές σήραγγες που προκύπτουν απο τις εξισώσεις πεδίου του Αϊνστάιν για τη βαρύτητα.
Θεωρητικώς οι σκουληκότρυπες συνδέουν σημεία του χωροχρόνου. 

Δηλαδή, αν κάποιος εισέλθει σε μια σκουληκότρυπα, ας πούμε λίγο έξω από τη Γη, μπορεί σε χρόνο dt να βρεθεί σε ένα απομακρυσμένο σημείο του Γαλαξία ή και του Σύμπαντος, που υπό κανονικές συνθήκες θα χρειαζόταν χιλιάδες ή εκατομμύρια έτη για να φτάσει ως εκεί.

Αν κάτι θα μπορούσε να διασχίσει μία σκουληκότρυπα, θα άνοιγε ενδιαφέρουσες δυνατότητες, όπως το ταξίδι στο χρόνο και την άμεση επικοινωνία.

Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα: οι σκουληκότρυπες του Αϊνστάιν είναι εμφανώς ασταθείς, και δεν παραμένουν ανοικτές αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να επιτρέψουν κάτι να περάσει.
Το 1988, ο Kip Thorne στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνια και οι συνεργάτες του υπέθεσαν ότι οι σκουληκότρυπες θα μπορούσαν να παραμείνουν ανοικτές, χρησιμοποιώντας μια μορφή αρνητικής ενέργειας που ονομάζεται ενέργεια Casimir.

Η κβαντομηχανική μας λέει ότι το κενό του χωροχρόνου μπορεί να έχει μέση ενέργεια μηδέν αλλά είναι γεμάτο με τυχαίες κβαντικές διακυμάνσεις, οι οποίες δημιουργούν κύματα ενέργειας. 

Τώρα φανταστείτε δύο μεταλλικές πλάκες που κάθονται παράλληλα σε αυτό το κενό.
Μερικά ενεργειακά κύματα είναι πολύ μεγάλα για να χωρέσουν μεταξύ των πλακών και έτσι τελικά ο αριθμός των κυμάτων που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο πλάκες είναι πολύ μικρότερος απο αυτόν που υπάρχει έξω από τις πλάκες.

Κατ΄αυτόν τον τρόπο η ποσότητα της ενέργειας μεταξύ των πλακών είναι μικρότερη από εκείνη που τις περιβάλλει. Με άλλα λόγια, ο χωροχρόνος μεταξύ των πλακών έχει αρνητική ενέργεια.

Θεωρητικές προσπάθειες να χρησιμοποιηθούν τέτοιες πλάκες για να κρατήσουν ανοικτές σκουληκότρυπες έχουν μέχρι στιγμής αποδειχθεί αβάσιμες.
Τώρα ο Luke Butcher στο Πανεπιστήμιο του Cambridge μπορεί να βρήκε μια λύση με μια νέα θεωρία που ανέπτυξε σχετικά με τις σκουληκότρυπες.
         
Η σκουληκότρυπα θα είναι ανοικτή αρκετό καιρό.
Ο Butcher προτείνει να στείλει ένα φωτόνιο μέσα στην άλλη πλευρά.
Επειδή τα άκρα μιας σκουληκότρυπας μπορεί να υπάρχουν σε διάφορα σημεία στο χρόνο, αν η θεωρία του αποδειχθεί σωστή, ένα μήνυμα μπορεί να σταλεί μέσω του χρόνου

Σύμφωνα με τον δρα Butcher οι σκουληκότρυπες μπορούν να λειτουργήσουν ως ένας κοσμικός server (διακομιστής) μεταφοράς μηνυμάτων στον χρόνο.
Ο επιστήμονας θεωρεί ότι μπορεί κάποιος να στείλει μέσα από μια σκουληκότρυπα μηνύματα είτε στο παρελθόν είτε στο μέλλον.
Ο ενδιαφερόμενος θα στέλνει μέσα σε μια σκουληκότρυπα παλμούς φωτός οι οποίοι θα εμπεριέχουν το μήνυμα που επιθυμεί να στείλει στον χωροχρόνο.

"Τι θα συμβεί αν η ίδια η σκουληκότρυπα θα μπορούσε να πάρει τη θέση των πλακών;" λέει.
Με άλλα λόγια, υπό τις σωστές συνθήκες, θα μπορούσε το σωληνοειδές σχήμα της ίδιας της σκουληκότρυπας να παράγει ενέργεια Casimir;
Οι υπολογισμοί του δείχνουν ότι, αν ο λαιμός της σκουληκότρυπας είναι τάξεις μεγέθους μακρύτερος από το πλάτος του στομίου της, δημιουργεί πράγματι ενέργεια Casimir στο κέντρο της.

"Δυστυχώς, αυτή η ενέργεια δεν είναι αρκετή για να κρατήσει σταθερή την σκουληκότρυπα. Θα καταρρεύσει», λέει ο Butcher . "Αλλά η ύπαρξη της αρνητικής ενέργειας  επιτρέπει στη σκουληκότρυπα να καταρρεύσει πολύ αργά." 

Περαιτέρω πρόχειροι υπολογισμοί δείχνουν ότι το κέντρο της σκουληκότρυπας θα μπορούσε να παραμείνει ανοικτό αρκετό καιρό για να επιτρέψει σε έναν παλμό φωτός να περάσει.

Μια σκουληκότρυπα είναι μια συντόμευση μέσα στο χωρόχρονο, έτσι στέλνοντας ένα παλμό φωτός μέσω μιας σκουληκότρυπας, θα μπορούσε να επιτρέψει επικοινωνία με ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή του φωτός.
Και καθώς τα δύο στόμια της σκουληκότρυπας μπορούν να υπάρχουν σε διαφορετικά σημεία στο χρόνο, στη θεωρία ένα μήνυμα θα μπορούσε να σταλεί δια μέσω του χρόνου.

Ο Butcher προειδοποιεί ότι χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά για να επιβεβαιωθεί ότι άλλα μέρη της σκουληκότρυπας, εκτός από το κέντρο της παραμένουν ανοιχτά, για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε το φως να καταφέρει να διασχίσει όλη τη διαδρομή.
Χρειάζεται επίσης να διευκρινιστεί εάν ένας παλμός αρκετά μεγάλος για να μεταδώσει σημαντικές πληροφορίες θα μπορούσε να διαφύγει μέσα από το σιγά-σιγά καταρρέοντα λαιμό. Και, φυσικά, είμαστε πολύ μακριά από τη μετάφραση των θεωρητικών εξισώσεων σε ένα φυσικό αντικείμενο.

"Μήπως αυτό σημαίνει ότι έχουμε την τεχνολογία για την οικοδόμηση μιας σκουληκότρυπας;" αναρρωτιέται ο Matt Visser από το Victoria University of Wellington της Νέας Ζηλανδίας. "Η απάντηση είναι ακόμα όχι." Ωστόσο έχει ενθουσιαστεί από το έργο του Butcher . "Από την άποψη της φυσικής, μπορεί να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον για τις σκουληκότρυπες."

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι σκουληκότρυπας που ενδιαφέρουν τους φυσικούς: οι λορεντζιανές (Lorentzian) σκουληκότρυπες (από τη Γενική Σχετικότητα) και οι ευκλείδειες σκουληκότρυπες (από τη σωματιδιακή φυσική).

Οι λορεντζιανές σκουληκότρυπες είναι ουσιαστικά οι συντομότεροι δρόμοι μέσω του χώρου και του χρόνου.
Μελετώνται κυρίως από τους ειδικούς που ασχολούνται με τις εξισώσεις του Αϊνστάιν και εάν υπήρχαν στην πραγματική ζωή, θα ήταν περισσότερο ή λιγότερο παρόμοιες με τις σκουληκότρυπες που βλέπουμε σε ταινίες και σειρές επιστημονικής φαντασίας.

Οι ευκλείδειες σκουληκότρυπες είναι ακόμη πιο παράξενες. αφού ακολουθούν ιδιότητες της κβαντικής μηχανικής και η χαοτική τους φύση δεν είναι εύκολο να μελετηθεί.

Εκείνος που έκανε γνωστές στο ευρύ κοινό τις σκουληκότρυπες ήταν ο αμερικανός αστρονόμος και αστροφυσικός Carl Sagan.
Εγραψε ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας στο οποίο εξωγήινοι επικοινωνούν με τους ανθρώπους κάνοντας γνωστή την ύπαρξή τους.
Ο Sagan ήθελε να φέρει σε επαφή τους ανθρώπους και τους εξωγήινους όχι με ένα όχημα ή με κάποια άλλη μέθοδο που θα ήταν καθαρά προϊόν της φαντασίας του αλλά με έναν τρόπο που θα πατούσε σε υπαρκτά επιστημονικά δεδομένα.
Ζήτησε έτσι τη βοήθεια του Kip Thorne, καθηγητή Θεωρητικής Φυσικής του ΜΙΤ, ο οποίος μαζί με δύο μεταπτυχιακούς φοιτητές του ασχολήθηκαν με το αίτημα του Sagan.

Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια σκουληκότρυπα μπορούσε να αποτελέσει τη δίοδο μεταφοράς της ηρωίδας του βιβλίου, αρκεί να μπορούσε να παραχθεί αρνητική ενέργεια σε ποσότητα τέτοια ώστε να παραμείνουν ανοικτά τα στόμιά της.
Φυσικά το μυθιστόρημα δεν είναι άλλο από το «Contact» που έγινε κινηματογραφική ταινία με πρωταγωνίστρια την Τζόντι Φόστερ.

Οι καλές ειδήσεις για τις λορεντζιανές σκουληκότρυπες είναι ότι οι επιστήμονες δεν μπορούν να αποδείξουν ότι δεν υπάρχουν, άρα...

Οι κακές ειδήσεις αφορούν το ότι όλες οι μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι ακόμη και αν υπάρχουν οι σκουληκότρυπες πρόκειται για εντελώς ασταθή κοσμικά αντικείμενα που ανοιγοκλείνουν σε κλάσματα του δευτερόλεπτου.
Αν λοιπόν υπάρχουν, χρειάζονται μεγάλα ποσά αρνητικής μάζας (ενέργειας) για να κρατηθούν ανοικτές και να εμποδιστεί η κατάρρευσή τους.

Μπορούμε να πάρουμε μικρά ποσά αρνητικής ενέργειας στο εργαστήριο (με το φαινόμενο Casimir), αλλά δεν μπορούμε να πάρουμε με τις παρούσες τεχνολογίες μεγάλα ποσά αρνητικής ενέργειας, τέτοια που απαιτούνται για να κρατήσουμε σε ένα κανονικό μέγεθος αλλά και για ικανό χρονικό διάστημα τη λορεντζιανή σκουληκότρυπα.

Ωστόσο πριν από λίγο καιρό μια ομάδα φυσικών από τη Γερμανία και την Ελλάδα (συμμετείχε η Παναγιώτα Καντή, αναπληρώτρια καθηγήτρια Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων) πραγματοποίησε μελέτη στην οποία διατυπώνεται η άποψη ότι η κατασκευή μιας σκουληκότρυπας μπορεί να είναι δυνατή χωρίς να χρησιμοποιήσουμε καμία αρνητική ενέργεια. «Δεν χρειάζεται καν κανονική ύλη με θετική ενέργεια» ανέφερε ο Μπέρτχαρντ Κλαϊχάουζ του Πανεπιστημίου του Oldenburg στη Γερμανία. «Οι σκουληκότρυπες μπορούν να μείνουν ανοιχτές και με "το τίποτα"» τόνισε ο ερευνητής ανοίγοντας νέο πεδίο μελετών και συζητήσεων γύρω από το αν είναι εφικτό το ταξίδι στον χωροχρόνο. 

Ένα δυνητικό ταξίδι στον χωρόχρονο μπορεί κάποτε να γίνει πραγματικότητα και να ανοίξει απίθανους ορίζοντες στην ανθρωπότητα και το διαστημικό μέλλον της.

Σε τρεις επιστήμονες το Νόμπελ Φυσικής για την παρατήρηση των βαρυτικών κυμάτων

Περίπου 1,3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, δύο μαύρες τρύπες συγκρούστηκαν, στέλνοντας κυματισμούς στο χωροχρόνο μέσω του σύμπαντος.

Τα κύματα αυτά,τα οποία είχε προβλέψει η Γενική Σχετικότητα, έμεναν επί 100 χρόνια απαρατήρητα, μέχρι στις 14 Σεπτεμβρίου 2015 στις 12:51 μ.μ. ώρα Ελλάδος.

Σε τρεις επιστήμονες, τους Rainer Weiss, Barry Barish και Kip Thorne απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής για την παρατήρηση των κυμάτων βαρύτητας.

Συγκεκριμένα απέσπασαν το κορυφαίο βραβείο για την έρευνα και την συνεισφορά τους στη βελτίωση του LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory)

Το βραβείο απονεμήθηκε, κατά το ήμισυ στον Rainer Weiss και από κοινού στους Barry C. Barish και Kip S. Thorne.

Τα βαρυτικά κύματα αποτελούν πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, η βαρύτητα κάμπτει τον χωροχρόνο, και όσο πιο μεγάλη μάζα έχει ένα σώμα, τόσο μεγαλύτερη είναι η βαρυτική επίδρασή του. 


Για την ιστορία: 

  • 111 Νόμπελ Φυσικής έχουν δοθεί από το 1901 μέχρι σήμερα
  • Μόνο 2 σε γυναικες, ενώ υπάρχει και ένα άτομο, ο Τζον Μπάρντιν που έχει πάρει το Νόμπελ Φυσικής δύο φορές. 
  • Ο νεότερος βραβευμένος στην ιστορία του θεσμού ήταν ο Λόρενς Μπραγκ, ο οποίος τιμήθηκε με το όσκαρ φυσικής στα 25 του χρόνια. 
Τετάρτη θα δοθεί το Νόμπελ Χημείας και την Πέμπτη το βραβείο Νόμπελ για τη Λογοτεχνία. 

Με αφορμή την ανακοίνωση του Βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2017, o Διονύσης Π. Σιμόπουλος, Επίτιμος Διευθυντής του  Ευγενιδείου Πλανηταρίου κάνει τη δικιά του ανάλυση με θέμα: “Το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2017 για τον Εντοπισμό των Βαρυτικών Κυμάτων”.
Αναφέρει: «Η ύπαρξη Βαρυτικών Κυμάτων είναι μία από τις πλέον εντυπωσιακές προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας, που όμως έμεναν επί 100 χρόνια απαρατήρητα, μέχρις ότου στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, στα δύο εργαστήρια LIGO (που είχαν δημιουργηθεί για τον εντοπισμό Βαρυτικών Κυμάτων) σήμανε συναγερμός! 

Τα δύο εργαστήρια, στη Λουϊζιάνα και στην Ουάσιγκτον σε απόσταση 3.000 χλμ. μεταξύ τους, είχαν μερικές μόνον ημέρες από τότε που είχαν τεθεί σε λειτουργία μετά την αναβάθμισή τους σε νέα επίπεδα ακρίβειας και ευαισθησίας, και με την πρώτη πέτυχαν διάνα!
Εκείνη την ημέρα (στις 12:51 μ.μ. ώρα Ελλάδος) εντόπισαν την σύγκρουση δύο “Μαύρων Τρυπών”, η μία με μάζα 36 ηλιακών μαζών και η άλλη με 29 ηλιακές μάζες σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. 
Λίγο πριν από την σύγκρουση οι δύο μαύρες τρύπες περιφέρονταν η μία γύρω από την άλλη 250 φορές το δευτερόλεπτο ενώ η ταχύτητα περιφοράς τους έφτανε τα 150.000 χλμ. το δευτερόλεπτο (το 50% της ταχύτητας του φωτός).
Με την σύγκρουση δημιουργήθηκε μία μεγαλύτερη μαύρη τρύπα η μάζα της οποίας εξαρτάται από την γεωμετρία και το σπιν της σύγκρουσης κι έτσι δεν είναι το σύνολο των επί μέρους μαύρων τρυπών γιατί ένα 5% περίπου εκπέμπεται με την μορφή της ενέργειας των βαρυτικών κυμάτων που παράγονται κατά την σύγκρουση. 
Έτσι κι εδώ αντί των 65 ηλιακών μαζών είχαμε την δημιουργία μιας μαύρης τρύπας 62 ηλιακών μαζών. 

Οι τρεις “χαμένες” ηλιακές μάζες μετετράπησαν σε ενέργεια βαρυτικών κυμάτων η οποία ως ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία θα ήταν αντίστοιχη με την ενέργεια που εκπέμπουν ένα δισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια ήλιοι (10^21) ή 50 φορές όλοι οι γαλαξίες του Σύμπαντος!
Γιατί με βάση την περίφημη εξίσωση του Einstein (E=mc^2) εάν αντικαταστήσουμε το “m” με τις 3 ηλιακές μάζες (ένα συγκλονιστικά τεράστιο ποσό) πολλαπλασιαζόμενο με το τετράγωνο της ταχύτητας του φωτός (c^2) θα μας δώσει το αδιανόητο νούμερο που αντιστοιχεί στην ενέργεια που απελευθερώνουν ένα δισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια ήλιοι (10^21). Παρ’ όλα αυτά η παραμόρφωση που κατέγραψαν τα δύο συμβολόμετρα LIGO δεν υπερέβαινε τα τέσσερα χιλιοστά της διαμέτρου ενός πρωτονίου, ενώ η πιθανότητα κάποιου λάθους στη παρατήρηση αυτή ήταν μία στο εκατομμύριο, που στην ουσία αποτελεί μία βεβαιότητα! Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

Einstein και τα βαρυτικά κύματα
Όπως είναι γνωστό η μεγαλύτερη ανακάλυψη του Einstein ήταν η διαπίστωσή του πως η βαρύτητα δεν είναι στην πραγματικότητα μία δύναμη αλλά το αποτέλεσμα της παραμόρφωσης των τεσσάρων διαστάσεων του χωρόχρονου. 
Οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο κομμάτι ύλης, πλανήτης, άστρο, ή γαλαξίας, παραμορφώνει την δομή του χωρόχρονου γύρω του. 
Καθώς τα διάφορα αντικείμενα κινούνται μέσα στο Σύμπαν είναι σαν να κυλάνε μέσα, έξω, και γύρω απ' αυτές τις παραμορφώσεις, ενώ η κίνηση τους επηρεάζεται απ’ αυτές παρ’ όλο που δεν μπορούμε να τις δούμε. Αντίθετα, εκείνο το οποίο βλέπουμε είναι το αποτέλεσμα που έχει στα διάφορα αυτά αντικείμενα η επίδραση της φαινομενικά μυστηριώδους δύναμης που ονομάζουμε βαρύτητα, με άλλα λόγια “η ύλη λεει στο χωρόχρονο πώς θα καμπυλωθεί και ο βαθμός καμπύλωσης του χωρόχρονου υπαγορεύει στην ύλη πώς θα κινηθεί”, όπως τόσο χαρακτηριστικά έγραφε πριν από χρόνια ο αείμνηστος καθηγητής John Archibald Wheeler.

Τα τελευταία 100 χρόνια, η βαρυτική θεωρία του Einstein έχει γίνει αποδεκτή ως η πιο ικανοποιητική απ' όλες τις άλλες.
Επί πλέον η θεωρία αυτή περιλαμβάνει με τον καλύτερο τρόπο όλα όσα γνωρίζουν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες για τη βαρύτητα. 
Παρ’ όλα αυτά ακόμη κι αυτή άφηνε ορισμένα βασικά ερωτήματα αναπάντητα, όπως: η παραμόρφωση του χωρόχρονου συμβαίνει άραγε «αστραπιαία» ή μήπως μεταδίδεται με τη μορφή κυμάτων; 
Η αναζήτηση του Einstein για μια απάντηση στο ερώτημα αυτό, τον οδήγησε σε μία εκπληκτική εκτίμηση: ακριβώς όπως υπάρχουν κύματα φωτός που μεταφέρουν ενέργεια από μέρος σε μέρος, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν και βαρυτικά κύματα τα οποία μεταφέρουν ενέργεια από τόπο σε τόπο. Θεώρησε δηλαδή ότι οι βαρυτικές δυνάμεις ακτινοβολούνται προς τα έξω σαν τα κύματα που δημιουργούνται από την πτώση μιας πέτρας στο νερό μιας λίμνης.

Οι αναζητήσεις του Einstein τον οδήγησαν δηλαδή σε μια εκπληκτική διαπίστωση: ακριβώς όπως τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα δημιουργούνται από την κίνηση ηλεκτρικών φορτίων και διαδίδονται στον χωρόχρονο, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν και βαρυτικά κύματα που θα δημιουργούνται από τη βίαιη μετακίνηση μεγάλων μαζών και θα εμφανίζονται ως πτυχώσεις στη δομή του χωρόχρονου. 
Ο Einstein υπέθεσε ότι διάφορα καταστροφικά κοσμικά συμβάντα, όπως η τελική εκρηκτική κατάρρευση ενός ετοιμοθάνατου άστρου, ή η σπειροειδής σύμπτυξη ενός ζεύγους άστρων νετρονίων ή μαύρων τρυπών, θα πρέπει να εκπέμπουν κύματα βαρύτητας στο Διάστημα με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα του φωτός.
Παρ’ όλα αυτά ο Einstein πίστευε ότι αφού η βαρύτητα είναι η πιο αδύναμη από τις θεμελιώδεις δυνάμεις, με ισχύ 100 τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων τρισεκατομμύρια φορές μικρότερη της ηλεκτρομαγνητικής αλληλεπίδρασης (δύναμης), η επίδραση των βαρυτικών κυμάτων θα πρέπει να ήταν εξ ίσου αδύναμη οπότε δεν θα μπορούσαν ποτέ να γίνουν αντιληπτά. 
Γι’ αυτό, άλλωστε, και δεν είχαν εντοπιστεί μέχρι τώρα.
Κι έτσι η θεωρία του Einstein για τα βαρυτικά κύματα παρέμενε χωρίς αποδείξεις.

ο εντοπισμός των βαρυτικών κυμάτων
Κι όμως στις 11 Φεβρουαρίου 2016 η ομάδα ερευνητών στα εργαστήρια LIGO ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα της παρατήρησης που έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου 2015.
Και δεν έφτανε μόνον αυτό αφού στα μέσα Ιουνίου 2016 το LIGO ξαναχτύπησε και πάλι όταν οι ερευνητές του ανακοίνωσαν τον εντοπισμό ενός ακόμη σήματος που παρατηρήθηκε τα ξημερώματα της 26ης Δεκεμβρίου του 2015 και το οποίο προέρχονταν από την σύγκρουση, και τις τελευταίες 27 περιφορές πριν απ’ αυτή, δύο μικρότερων μαύρων τρυπών (14 και 8 ηλιακών μαζών) και σε απόσταση 1,4 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. 

Η δεύτερη αυτή σύγκρουση είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία μιας μαύρης τρύπας 21 ηλιακών μαζών ενώ τα υλικά μιας ολόκληρης ηλιακής μάζας είχαν μετατραπεί, σε κλάσμα του δευτερολέπτου, σε βαρυτική ενέργεια η οποία έφτασε στη Γη με την μορφή κυματισμών στο χωροχρονικό συνεχές του Σύμπαντος και η οποία αντιστοιχεί με την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας ίσης μ’ αυτήν που εκπέμπουν ένα τρισεκατομμύριο γαλαξίες σαν τον δικό μας.

Ένα χρόνο αργότερα, στις 4 Ιανουαρίου 2017, παρατηρήθηκε ένα τρίτο σήμα το οποίο προέρχονταν κι αυτό από την σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών (αυτή τη φορά 31 και 19 ηλιακών μαζών). 
Το τέταρτο σήμα παρατηρήθηκε στα μέσα του περασμένου Αυγούστου και η ανακοίνωση του εντοπισμού του έγινε προ ημερών (27 Σεπτεμβρίου) στη συνάντηση των υπουργών επιστήμης και έρευνας των κρατών του G7 που έγινε στο Τορίνο της Ιταλίας, ενώ οι λεπτομέρειες της ανακάλυψης θα δημοσιευθούν στο περιοδικό Physical Review Letters της American Physical Society (https://dcc.ligo.org/LIGO-P170814/public/main). 

Τα βαρυτικά αυτά κύματα προέρχονταν από την σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών με μάζα 25 και 30 φορές την μάζα του Ήλιου μας σε απόσταση 1,8 δις ετών φωτός (προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού) και εντοπίστηκαν από τα τρία εργαστήρια στις 14 του περασμένου Αυγούστου. 
Εάν μάλιστα αληθεύουν και οι φήμες που κυκλοφόρησαν στα μέσα του περασμένου Αυγούστου τότε οι ανιχνευτές LIGO ίσως να εντόπισαν και μία πέμπτη σύγκρουση η οποία δημιούργησε βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση δύο άστρων νετρονίων (πάλσαρ) που αυτή τη φορά βρίσκονταν στον γαλαξία NGC4993 σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού της Ύδρας.

άστρα νετρονίων ή πάλσαρ
Τέτοιου είδους συγκρούσεις ήταν αναμενόμενες από το 1974 όταν δύο αμερικανοί αστροφυσικοί, ο καθηγητής Joseph Taylor και ο μεταπτυχιακός του φοιτητής Russel Hulse, ανακάλυψαν συνολικά 40 νέα πάλσαρ, μεταξύ των οποίων κι ένα διπλό σύστημα άστρων νετρονίων. 

Σύμφωνα με την Γενική Σχετικότητα του Άλμπερτ Einstein τα δύο αυτά πάλσαρ θα έπρεπε να εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες βαρυτικής ακτινοβολίας και ως εκ τούτου θα έπρεπε να χάνουν ενέργεια με αποτέλεσμα οι τροχιές τους να ελαττώνονται συνεχώς ενώ η περίοδος περιφοράς τους να μικραίνει αφού σύμφωνα με τον Einstein ένα τέτοιο διπλό αστρικό σύστημα εκπέμπει βαρυτικά κύματα. 

Παρ’ όλο που οι μεταβολές που μετρήθηκαν ήταν πάρα πολύ μικρές, εντούτοις αντιστοιχούσαν με μεγάλη ακρίβεια στις τιμές που προέβλεπε η Γενική Σχετικότητα, γεγονός που αποτελούσε μια έμμεση έστω ένδειξη ότι τα βαρυτικά κύματα που προέβλεψε ο Einstein έπρεπε όντως να υπάρχουν. 
Υπολογίστηκε μάλιστα ότι τα δύο αυτά άστρα νετρονίων θα συγκρουστούν σε περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια. 

Για την ανακάλυψή τους αυτή οι δύο ερευνητές έλαβαν το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 1993, αφού ο εντοπισμός του διπλού αυτού πάλσαρ θεωρήθηκε ότι πρόσθετε ένα φυσικό εργαστήριο για την μελέτη της βαρύτητας και των βαρυτικών κυμάτων.

Είναι ήδη γνωστό ότι η ύπαρξη των πάλσαρ είναι αποτέλεσμα της απότομης και υπερβολικά γρήγορης βαρυτικής κατάρρευσης των υλικών της καρδιάς ενός γιγάντιου άστρου και στη τρομαχτική συμπίεση του αστρικού κέντρου. 

Κάτω από την τεράστια αυτή συμπίεση τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια συγχωνεύονται με τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια του πυρήνα με αποτέλεσμα την δημιουργία νετρονίων και νετρίνων. 
Κι ενώ τα νετρίνα δραπετεύουν άμεσα από το άστρο, μεταφέροντας μάλιστα και αρκετή από την ενέργειά του, τα νεοσχηματισμένα νετρόνια παραμένουν εκεί και ενώνονται με τα ήδη υπάρχοντα νετρόνια των ατομικών πυρήνων.
Αποτέλεσμα αυτής της συμπίεσης είναι η δημιουργία μιας σφαίρας μερικών χιλιομέτρων με την πιο λεία, στερεή επιφάνεια που έχει γνωρίσει ποτέ το Σύμπαν.
Βρισκόμαστε δηλαδή αντιμέτωποι μ’ ένα άστρο νετρονίων που περιστρέφεται σαν σβούρα δεκάδες ή και εκατοντάδες φορές κάθε δευτερόλεπτο.

Υλικά από ένα τέτοιο άστρο με μέγεθος όσο είναι το κεφάλι μιας καρφίτσας, θα "ζύγιζαν" ένα εκατομμύριο τόνους, όσο δέκα σύγχρονα αεροπλανοφόρα, ενώ ένα μωρό 5 κιλών στην επιφάνειά του θα "ζύγιζε" 50 εκατομμύρια τόνους! 
Αν η Γη μας είχε συμπιεστεί σε μια σφαίρα με την πυκνότητα που έχει ένα τέτοιο άστρο θα χωρούσε άνετα στο εσωτερικό του κλειστού Σταδίου "Ειρήνης και Φιλίας". 
Όταν λοιπόν δύο τέτοια άστρα νετρονίων βρεθούν το ένα δίπλα στο άλλο, αρχίζει ένας "ναπολιτάνικος χορός" που αργά ή γρήγορα θα καταλήξει στην σύγκρουσή τους και στη δημιουργία μιας Μαύρης Τρύπας με το 90% των υλικών των δύο πάλσαρ.
Κατά την διάρκεια όμως της σύγκρουσης μία ποσότητα υλικών ίση με χίλιες φορές τα υλικά της Γης μετατρέπονται σε βαρέα χημικά στοιχεία, ενώ συγχρόνως εκπέμπονται τεράστιες ποσότητες βαρυτικών κυμάτων καθώς και εκλάμψεις ακτίνων γάμα.

οι ανιχνευτές LIGO
Προς το παρόν οι ανιχνευτές LIGO είναι ό,τι καλύτερο διαθέτουμε για τον εντοπισμό των Βαρυτικών Κυμάτων. 

Καθένας από τους ανιχνευτές αυτούς αποτελείται από δύο κυλινδρικούς βραχίονες, κάθετους μεταξύ τους, με μήκος 4 χλμ. ο καθένας σε απόλυτο σχεδόν κενό που φτάνει να είναι ίσο με το ένα τρισεκατομμυριοστό της ατμοσφαιρικής πίεσης που επικρατεί στην επιφάνεια της θάλασσας.
Στο εσωτερικό των κυλίνδρων εκπέμπονται δέσμες ακτίνων λέιζερ που ανακλώνται συνεχώς από καθρέφτες με αποτέλεσμα η απόσταση των 4 χλμ. να αυξάνεται κατά 280 φορές κάνοντας έτσι το μήκος κάθε 

βραχίονα ουσιαστικά να είναι ίσο με 1.120 χλμ.
Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μετρήσουμε απειροελάχιστες διακυμάνσεις μέχρι και μήκους ενός δεκάκις χιλιοστού της διαμέτρου ενός πρωτονίου. 
Η διακύμανση αυτή είναι τόσο απειροελάχιστη ώστε η απόσταση μεταξύ της Γης και του πλησιέστερου άστρου σ’ εμάς μετά τον Ήλιο (του Εγγύτατου του Κενταύρου σε απόσταση 40 τρισεκατομμυρίων χλμ.) δεν υπερβαίνει το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας!

Στην ουσία οι ανιχνευτές των εργαστηρίων LIGO δεν είναι τίποτε άλλο παρά τεράστια συμβολόμετρα, με τα οποία μελετάμε φαινόμενα συμβολής κυμάτων.
Πρόκειται δηλαδή για μία τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην πιο απλή της μορφή το 1887 στο πείραμα "Michelson-Morley", αν και το LIGO είναι ουσιαστικά 144.000 φορές μεγαλύτερο εκείνου.
Σήμερα η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται ευρέως στην Αστρονομία, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του συστήματος των 66 ραδιοτηλεσκοπίων ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου που είναι εγκατεστημένα στη Χιλή. 

Η δημιουργία δύο τέτοιων εργαστηρίων LIGO εγκατεστημένων σε τόσο μεγάλη απόσταση μεταξύ τους είναι απαραίτητη γιατί οι ανιχνευτές αυτοί είναι τόσο ευαίσθητοι ώστε μπορούν να καταγράψουν τους κραδασμούς από την διέλευση ενός φορτηγού στην περιοχή τους, μέχρι και τις διακυμάνσεις ενός μικρού σεισμού χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. 
Η μεγάλη απόστασή τους χρησιμεύει επίσης και στον καλύτερο εντοπισμό της απόστασης της πηγής των βαρυτικών κυμάτων γιατί λόγω της απόστασης καταγράφονται οι ίδιες βαρυτικές ταλαντώσεις, αλλά με μια ελάχιστα μικρή χρονική καθυστέρηση ίση με δέκα χιλιοστά του δευτερολέπτου, ενώ η προσθήκη και του τρίτου εργαστηρίου στην Πίζα της Ιταλίας (VIRGO) βοηθάει ακόμη περισσότερο στον εντοπισμό.

Σε τελική ανάλυση η ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων του LIGO μάς ανοίγει ένα καινούργιο παράθυρο ανακαλύψεων αφού μπορούμε να "ακούσουμε" για πρώτη φορά τους ψιθύρους του Σύμπαντος να μάς "μιλάνε", μια και οι συχνότητες των βαρυτικών αυτών κυμάτων είναι συχνότητες που μπορεί να ακούσει το ανθρώπινο αυτί.
Γιατί τα βαρυτικά κύματα μπορούν να περιγράψουν τη βίαιη προέλευσή τους, ενώ η συχνότητα και η ένταση τους στο χρόνο μας αποκαλύπτουν την ιστορία της πηγής που τα δημιούργησε, την μάζα, την ταχύτητα περιστροφής, το σχήμα της τροχιάς, την θέση της και την απόστασή της. 
Κι όχι μόνο, αφού μπορούν επίσης να μας αποκαλύψουν και το τι συνέβη στα πρώτα κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. 

Γιατί, όπως η μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου είναι η ηλεκτρομαγνητική υπογραφή της Μεγάλης Έκρηξης, μπορεί να υπάρχει επίσης κι ένα υπόβαθρο βαρυτικών κυμάτων που ίσως να δημιουργήθηκε με την απότομη διόγκωση του Σύμπαντος στην φάση της πληθωριστικής του διαστολής στα πρώτα τρισεκατομμυριοστά του πρώτου δευτερολέπτου της ύπαρξής του.
Κι έτσι στο άμεσο μέλλον υπολογίζεται ότι θα υπάρξουν ακόμη πιο μεγάλες δυνατότητες απ’ ότι προηγουμένως αφού η έκταση των παρατηρήσεων των ανιχνευτών αυτών θα επεκταθεί με την δημιουργία κι άλλων ανιχνευτών όχι μόνο στην επιφάνεια της Γης αλλά και στο διάστημα (LISA). 
Στους επόμενους μήνες μάλιστα προβλέπεται ότι θα υπάρξουν πολλές ακόμη καταγραφές βαρυτικών κυμάτων, ενώ στα επόμενα δύο χρόνια τέτοιου είδους καταγραφές αναμένεται ότι θα γίνονται σε καθημερινή βάση εμπλουτίζοντας ουσιαστικά τις γνώσεις μας για το Σύμπαν. 
iefimerida.gr

Ημερολόγιο sci-fi

Από το 2017 και για τα επόμενα δέκα χρόνια οι εραστές της επιστημονικής φαντασίας αναμένουν να εκπληρωθούν οι «προφητείες» των αγαπημένων τους συγγραφέων και σκηνοθετών.
Το πρόβλημα είναι ότι ορισμένες από τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις αποτελούν ήδη πραγματικότητα
Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος φαντάσου μια μπότα επάνω στο πρόσωπο ενός ανθρώπου. Για πάντα
Τζορτζ Οργουελ

Οταν σκεφτόμαστε χρονολογίες τις οποίες είχαν επιλέξει συγγραφείς για να στήσουν τα μελλοντολογικά τους έργα, το μυαλό μας πηγαίνει συνήθως στο 1984 του Τζορτζ Οργουελ.

Αν και υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες για το κατά πόσον επιβεβαιώθηκαν οι σκοτεινές προβλέψεις για τη δημιουργία μιας κοινωνίας διαρκούς επιτήρησης, όλοι εφησυχάζουμε με μια κοινή σκέψη: η επόμενη μεγάλη δυστοπία, την οποία οραματίστηκε ο Αλντους Χάξλεϊ στο βιβλίο του «Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος», απέχει 523 χρόνια, αφού η ιστορία διαδραματίζεται το έτος 2540 μ.Χ. (ή το 632 μετά Φορντ, σύμφωνα με το βιβλίο).

Δεκάδες άλλοι συγγραφείς όμως τοποθέτησαν τις φανταστικές κοινωνίες τους σε πολύ πιο κοντινές για εμάς χρονολογίες.
Το 2017 είναι, παραδείγματος χάριν, η χρονιά που, σύμφωνα με την ταινία «Ο άτρωτος», με τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, η οικονομία καταρρέει, οι ΗΠΑ μετατρέπονται σε ένα αστυνομικό καθεστώς και ο παγκόσμιος πληθυσμός υπνωτίζεται από τηλεπαιχνίδια τύπου «Survivor» για να μην εξεγερθεί απέναντι στις άθλιες συνθήκες εργασίας.
Αν είσαι δηλαδή μαύρος στην Αμερική ή Ελληνας στην Ε.Ε., έχεις πετύχει περίπου το 80% των προβλέψεων.

Ο Φίλιπ Ντικ στήνει στο 2019 την ιστορία του στο βιβλίο «To ηλεκτρικό πρόβατο», στο οποίο βασίζεται και η ταινία «Blade Runner».
Και μπορεί να μη ζούμε, όπως είχε προβλέψει, ανάμεσα σε ανθρωποειδή, αλλά ο Αμερικανός μαρξιστής κοινωνιολόγος Μάικ Ντέιβις χρησιμοποιεί συχνά σκηνές από το βιβλίο και την ταινία για να περιγράψει το ταξικό χάσμα που παρατηρείται στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις.

Σε μόλις δύο χρόνια αναμένουμε την εκπλήρωση των «προφητειών» από το βραβευμένο βιβλίο «Το σπουργίτι», της Μέρι Ντόρια Ράσελ.
Ομάδες Ιησουιτών δηλαδή πρέπει να αναχωρήσουν για το Αλφα του Κενταύρου, όπου δεν τους περιμένει κάποια θεϊκή αποκάλυψη αλλά η εκπόρνευση στην οποία τους οδηγούν διάφορες φυλές εξωγήινων.

Αν αντέχετε μέχρι το 2024, πιθανότατα θα ζήσετε την ενοποίηση της Ιρλανδίας ύστερα από σειρά επιτυχημένων τρομοκρατικών επιθέσεων του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού.
Αυτό τουλάχιστον προέβλεψαν οι δημιουργοί της τηλεοπτικής σειράς «Σταρ Τρεκ» σε ένα επεισόδιο του τρίτου κύκλου, το οποίο απαγορεύτηκε στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ιρλανδία.

Οταν τελικά προβλήθηκε, είχε αφαιρεθεί η σκηνή στην οποία ο ήρωας Data αναφέρεται στην επανένωση της Ιρλανδίας με τα εξής λόγια: «Μήπως τελικά πρέπει να αποδεχθούμε ότι η τρομοκρατία είναι αποδεκτό μέσο (πολιτικής δράσης) όταν όλες οι επιλογές ειρηνικής επίλυσης διαφορών έχουν αποκλειστεί»;
Μέχρι το 2024 πάντως η Μεγάλη Βρετανία είναι πιθανότερο να έχει χάσει τη Σκοτία και όχι τη Β. Ιρλανδία.

Δύο χρόνια αργότερα, το 2026, αναμένεται η εκπλήρωση των προφητειών του Φριτς Λανγκ από την ταινία-σταθμό του γερμανικού εξπρεσιονισμού «Μετρόπολις».
Ο απόλυτος ταξικός διαχωρισμός που προέβλεπε η ταινία, ανάμεσα στους αριστοκράτες που κυβερνούν, τους εργάτες που δουλεύουν και τα μεσαία στρώματα τεχνοκρατών που διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του συστήματος, μάλλον έχει επιβεβαιωθεί. Πάντως, η μετάβαση από την οκτάωρη εργασία στις δεκάωρες βάρδιες αποδείχθηκε μετριοπαθής πρόβλεψη από την πλευρά του Φριτς Λανγκ.

Εξαιρετικές ομοιότητες με την πραγματικότητα που ζουν εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες έχει η ταινία «Τα παιδιά των ανθρώπων», που στηρίζεται στο βιβλίο της Π.Ντ. Τζέιμς και η οποία διαδραματίζεται στο όχι και τόσο μακρινό 2027.

H Βρετανία έχει μετατραπεί σε αστυνομικό κράτος για να αποτρέψει την είσοδο αιτούντων άσυλο, τους οποίους παρομοιάζουν με κατσαρίδες (η βρετανική «Daily Mail» τους παρουσιάζει ήδη σαν αρουραίους, ενώ στην Ελλάδα ο Τάκης Θεοδωρόπουλος έγραφε στην εφημερίδα «Καθημερινή» για «αδέσποτους» Αφγανούς που πολλαπλασιάζονται σαν τον «καρκίνο»).

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών του βιβλίου υπάρχουν ήδη σε αρκετές χώρες, ενώ αρκετές σκηνές της ταινίας έχουν άμεσες αναφορές στο Γκουαντάναμο, το Αμπου Γκράιμπ, αλλά και στο αμερικανικό υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας (Homeland Security).

Βασικό μοτίβο της ταινίας πάντως είναι η στειρότητα του πληθυσμού, την οποία συναντάμε όλο και συχνότερα σε έργα που διαδραματίζονται στο πολύ κοντινό μας μέλλον.

Η αμερικανική τηλεοπτική σειρά «The handmaid’s tale», η οποία στηρίζεται στο βιβλίο της Μάργκαρετ Ατγουντ με τίτλο «Η ιστορία της πορφυρής δούλης», περιγράφει μια κοινωνία που καταλαμβάνεται από φονταμενταλιστές χριστιανούς όταν η οικολογική καταστροφή του πλανήτη αρχίζει να προκαλεί στειρότητα στους άντρες.

Αν περιμένετε πάντως θετικά νέα από τον χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας, πρέπει να μείνετε ζωντανοί έως το 2173 μ.Χ., όταν θα ανακαλυφθεί η συσκευή orgasmatron -από την ταινία «Ο υπναράς» του Γούντι Αλεν- η οποία προκαλεί άμεσους οργασμούς.

Αυτό όμως φαντάζει τόσο ψεύτικο όσο η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων άνω του 3% μέχρι το 2038 (όπως προέβλεπε απόρρητη έκθεση του ESM) και η ελάφρυνση του χρέους το 2060, για την οποία ακούσαμε σε πρόσφατο Εurogroup.
Καλύτερα να γίνετε ανθρωποειδή στο «Blade Runner».
INFO
 Διαβάστε
 «Η ιστορία της πορφυρής δούλης» (εκδόσεις Εστία)
Η Μάργκαρετ Ατγουντ, σε μετάφραση Παύλου Μάτεσι, παρουσιάζει έναν κόσμο στον οποίο κυριαρχούν η φρίκη αλλά και ο φαρισαϊσμός του χριστιανικού φονταμενταλισμού.
Δείτε
«Μετρόπολις»
Ο Φριτς Λανγκ περιγράφει στα χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης μια δυστοπία που απέχει 100 χρόνια – το 2026. Ο Χίτλερ τού απέδειξε ότι απείχε μόλις επτά.

Η Λιλή Ζωγράφου μιλάει για τη συγγραφή, τα κεκτημένα που περιφρονούμε και τον αθεϊσμό (συνέντευξη)

Η Λιλή Ζωγράφου μιλάει για τη συγγραφή, τα κεκτημένα που περιφρονούμε και τον αθεϊσμό (συνέντευξη)
«Στα περισσότερα των ανθρώπινων έργων όσοι τα απέκτησαν είναι εκ φύσεως ικανοί να τα διατηρούν, ενώ όσοι τα παραλαμβάνουν έτοιμα να τα χάνουν»
Πολύβιος, Ιστοριών, 6.10

Τα παρακάτω περιλαμβάνονται στο βιβλίο Τρεις Δρόμοι της Κατερίνας Λαμπρινού, ένα βιβλίο με εκτενείς συνεντεύξεις των Έλλη Αλεξίου, Λιλή Ζωγράφου και Άννα Σικελιανού.

Να μιλήσομε για τα βιβλία σου; Τι σημαίνει για σένα να γράφεις;
Τι σημαίνει για μένα να γράφω;
Σημαίνει βασανιστήριο και χαρά ταυτόχρονα.
Είναι ένας βασανισμός.
Δεν ξέρεις πόσο δύσκολα υποτάσσει κανείς τον εαυτό του, να τον καθίσει στο γραφείο ν’ αρχίσει να γράφει ή να συνεχίσει να γράφει ή να πρέπει να ξαναδεί ένα κείμενο που δεν το εγκρίνει και πρέπει να το αλλάξει.
Είναι ένα μεγάλο μαρτύριο, μόνο που όταν μπαίνεις μέσα του, όταν χώνεσαι ολόκληρος μέσα στο έργο σου, τότε ξεχνάς ότι είναι μαρτύριο κι είναι μια πολύ ωραία αίσθηση, κάτι… σαν ψευδαίσθηση, σα να κλέβεις μερτικά ζωής από άλλους ανθρώπους, σα να δοκιμάζεσαι για το πώς θ’ αντιμετωπίσεις εσύ, τούτη ή εκείνη την περίπτωση.
Γιατί στα πρόσωπά σου, παρά το ότι αποτελούν άλλη ζωή, δανείζεις πάρα πολλά από τον εαυτό σου, γιατί τα πονάς.
Αν δεν τα πονούσες ποτέ δεν θα τάγραφες, ποτέ δεν θα τάκανες ήρωες.
Ακόμα κι όταν τους ξεσχίζεις, όπως στο Βασιλόπουλο, που υπάρχει μια συγκεκριμένη συνειδητή λύσσα κι απόγνωσή μου, να κάνω τις γυναίκες να καταλάβουν τι ηλίθιες είναι.
Και δεν είναι ηλίθιες εκ γενετής, γιατί τότε θα τις λυπόμουν σαν ανάπηρες.
Αλλά με γεμίζουν αγανάκτηση, γιατί δεν αμφισβητούν, γιατί τους αρέσει να μένουν σε όλα αυτά τα προικιά της βλακείας που τους έχουν φορτώσει από το παρελθόν.
Ας πούμε στην «Σταχτοπούτα ετών πενήντα», η κοπέλα η νόθα που ως τα πενήντα της χρόνια κάνει την νοσοκόμα, καθαρίζει καθίκια και πλένει ματωμένα εσώρουχα για να μπορέσει να κάνει αυτό το σπίτι το ονειρικό, που εγώ ποτέ δεν ονειρεύτηκα, δεν είχα λόγο να ονειρευτώ ούτε απόχτησα ένα τέτοιο σπίτι κι ας ξεκίνησα από ένα αρχοντικό της Κρήτης από τα πολύ ωραία.

Δεν σου κρύβω ότι είχα απέραντη συμπόνια γι’ αυτήν αλλά ταυτόχρονα —φαίνεται σαφώς— είχα και την περιφρόνηση, του ότι δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, ότι η ζωή δεν είναι αντικείμενα.
Κι ακόμα πως δεν σου χαρίζουν τα αντικείμενα περγαμηνές ταξικές ή κοινωνικές, αφού δεν αγανακτείς για την κακομοιριά σου.
Το πρόβλημα είναι να ζήσομε και να χαρούμε από τα ζωντανά στοιχεία που διαθέτομε —το κορμί μας πρώτα απ’ όλα-· όχι να παγιδευτούμε στο άγχος ν’ αποκτήσομε αγαθά όμοια με των άλλων κι ώσπου να το καταφέρομε να βρεθούμε γέροι.

Γι’ αυτό μπορώ να εγκαταλείψω και την Κρήτη όπως βλέπεις.
Η ζωή είναι ζωή.
Έχει τα υλικά της στοιχεία.
Δηλαδή πρέπει να είναι μόνο κύτταρα, πρέπει να είναι χαρά.
Πρέπει να είναι παιγνίδι άμα είσαι νέος.
Πρέπει να είναι κέρδος από τον έρωτα. Και κέρδος από τον έρωτα είναι αναγέννηση, είναι αναζωογόνηση συνεχής.
Κι όταν μεγαλώνεις πρέπει νάναι γαλήνη.

Είσαι συγγραφέας που δεν έχει περιοριστεί σε ένα είδος κειμένου. Κι αγαπήθηκαν πολύ όλα. Που το αποδίδεις;
Ίσως στο ότι δεν έγραψα ποτέ ένα βιβλίο, έτσι.
Έγραψα γιατί ό,τι γράφω, μ’ έχει σπαράξει πριν.
Μ’ ακολουθεί χρόνια και βγαίνει μια στιγμή από κάπου.
Ό,τι γράφω με καταπιέζει.
Είναι σαν ένα έμβρυο μέσα μου που πρέπει να φύγει για να λευτερωθώ.
Δεν είναι ότι θα γράψω ένα βιβλίο από φιλοδοξία.

Ίσως λοιπόν αυτή η αυθεντικότητα που έχουν τα ερεθίσματά μου και που με προκαλούν και με γκαστρώνουν να είναι ένα στοιχείο που ο αναγνώστης το εισπράττει.

Το άλλο είναι ότι βασανίζομαι παρά πολύ.

Όταν βλέπεις μια γυναίκα να φορά ένα όμορφο φόρεμα, να ξέρεις ότι αυτό το φόρεμα στοίχισε πολύ μεγάλο κόπο σ’ αυτόν που το έφτιαξε.
Δεν είναι τυχαίο να είναι ένα φόρεμα παρά πολύ ωραίο.
Όταν βλέπεις μια ωραία καρέκλα, μια ωραία κομόντα σαν αυτή, έχει πάθος επάνω της.
Δούλεψε ο τεχνίτης τ’ ανάγλυφα τριαντάφυλλα με πολύ μεράκι.
Κι έβγαλε αυτό το χάρμα πλάσμα που βλέπεις εκεί.

Δεν είναι τυχαίο, το ότι ένα πράγμα σε συγκινεί, όταν ο άλλος έχει βάλει την ψυχή του μέσα.
Και η ψυχή ενός κειμένου είναι μόχθος.
Είναι κόπος.
Είναι λεπτομέρεια.

Σήμερα που κατά γενική ομολογία το βιβλίο περνά κρίση, τα δικά σου βιβλία πουλιούνται σε χιλιάδες αντίτυπα. Νοιώθεις περήφανη γι’ αυτό; Σου εντείνεται η διάθεση για γράψιμο;
Όχι.
Θα σου πω κάτι καταπληκτικό.
Ούτε τώρα μ’ ερεθίζει αυτό, ούτε κι όταν δεν πουλούσα.
Δεν είναι ένα κίνητρο για μένα.
Βέβαια είναι μια συγκίνηση από μια πλευρά, που ο κόσμος έχει το κριτήριό του. Κι ας μη μιλούν οι κριτικοί, κι ας με θάβουν με την σιωπή τους κι ας μη με αναφέρουν ποτέ. «Οι νέοι διαλέγουν τους ποιητές τους» όπως είπε ο Βαλερύ.

Δεν σου κρύβω ότι εγώ ντρέπομαι που βγάζω λεφτά από τα βιβλία μου.
Είναι ξέρεις λιγάκι σαν να πληρώνεσαι μια σεξουαλική πράξη. Διότι αυτό είναι.

Άκουσα δυο νέους, ανεξάρτητα τον ένα από τον άλλο, που είχαν διαβάσει ο ένας την «Αντιγνώση» και ο άλλος «Και το χρυσάφι των κορμιών τους» να λένε για σένα: «Αυτή την γυναίκα θα μπορούσα να την ερωτευθώ». Πώς σε είδαν οι άντρες μέσα από τα βιβλία σου, και πώς ανεξάρτητα απ’ αυτά;

Δεν με είδαν ποτέ μέσα από τα βιβλία μου οι άντρες.
Όσο ήμουν νέα, το μόνο που δεν έβλεπαν οι άντρες ήταν το μυαλό μου, που δεν σου κρύβω, ότι φρόντιζα και να το κρύβω όταν κατάλαβα ότι τους ενοχλούσε.

Είχα την εύνοια της μοίρας να είμαι μια καλοφτειαγμένη γυναίκα —όχι όμορφη, καλοφτειαγμένη— ιδίως το κορμί μου και ιδίως η ειλικρίνειά μου να υπάρχω, να ερωτεύομαι, να ζω με άντρες.
Εγώ μια νέα του μεταπολέμου ήμουν μια τολμηρή, που θεωρούμουνα μια γυναίκα μάλλον ανήθικη.
Δηλαδή οι ζωντοχηρείες μου οι αλλεπάλληλες, οι χωρισμοί μου, έδιναν στους άντρες —οι άντρες ήταν πολύ ηλίθιοι, πάντα είναι, αλλά ήταν πιο πολύ τότε— την εντύπωση ότι γι’ αυτό ήμουν εύκολη.
Διότι έβλεπαν πόσο άνετα ζούσα μ’ έναν άντρα που μου άρεσε.

Δηλαδή δεν υπολόγιζαν αυτό: ότι ζούσα μόνο με άντρες που μου άρεσαν κι ότι όλους κάποτε τους βαριόμουνα.
Έτσι οι απορριπτόμενοι που ήταν πολλοί, με δυσφημούσαν πολύ περισσότερο απ’ όσο με σέβονταν εκείνοι που με χαιρόντουσαν, οι οποίοι κατέληγαν και με σέβονταν διότι κάπου έπιαναν ένα στοιχείο και μια ποιότητα, που δεν την καταλάβαιναν σε βεβαιώνω.
Ούτε την εντιμότητα, ούτε την ειλικρίνεια ούτε την γενναιότητα που είχα καταλάβαιναν, όμως κάπου με εκτιμούσαν.

Έτσι λοιπόν τα βιβλία μου δεν έπαιξαν ρόλο.
Δεν ξέρω βέβαια αν ήθελα να κυκλοφορήσω τον εαυτό μου, διότι δεν τον κυκλοφόρησα πολύ.
Ξέρεις, πάντα ζούσα μάλλον απομονωμένα.
Δεν ήμουν ποτέ κοσμική, ποτέ κοινωνική.
Είμαι τελείως αντικοινωνική.
Κι όχι μόνο τώρα που είμαι μεγάλη γυναίκα.
Κι όταν ήμουν νέα. Ζούσα προσωπικά, για λογαριασμό μου.

Για το συγγραφικό σου έργο τι γνώμη έχεις; Είσαι ικανοποιημένη; Τι γράφεις σήμερα;
Όχι μη λέμε αστεία.
Τι είναι το συγγραφικό έργο ενός ανθρώπου;
Όπως σου είπα, είναι ένας τεράστιος μόχθος και μια τεράστια επίγνωση, που συνεχώς τον τριγουνίζει όπως λέμε στην Κρήτη, τον τρώει.

Θυμάμαι ήμουν πολύ νέα και κατέβαινα την οδό Σόλωνος που είναι όλα τα βιβλιοπωλεία.
Και δεν ξέρω γιατί, έτσι αφηρημένα όπως περπατάμε πολλές φορές, σήκωσα τα μάτια μου και είδα τα πατάρια των μαγαζιών.
Ήταν σκονισμένα.
Φαινόταν τα βιβλία τοποθετημένα ντάνες-ντάνες και είπα: «Πόσοι άνθρωποι ονειρεύτηκαν το ίδιο πράγμα που ονειρεύομαι κι εγώ. Να γίνω συγγραφέας. Πόσοι άνθρωποι καταναλώθηκαν και τι πέτυχαν;»

Αυτή ήταν η πρώτη μου φιλοσοφημένη επίγνωση.
Και η άλλη, η δυστυχία μου που έχω διαβάσει τόσο πολύ και ξέρω τα μεγέθη του κόσμου τούτου που με συντρίβουν.
Υπάρχουν τόσο μεγάλοι συγγραφείς και από το παρελθόν και στο παρόν που είναι στιγμές που θάθελες να εξαφανίσεις τον εαυτό σου.
Ντρέπεσαι για την λιγάδα σου.
Όχι, όχι, δεν νομίζω ότι κατάφερα πολλά πράγματα.
Τώρα γράφω ένα καινούργιο βιβλίο.

Μ’ ενοχλεί παρά πολύ που οι άνθρωποι οι σημερινοί δεν καταλαβαίνουν τα κέρδη μας.
Έχουμε κέρδη.
Η σεξουαλική απελευθέρωση —που είναι στραβοπηγαιμένη δεν έχει σημασία, θα βρει τον δρόμο της — είναι κέρδος.

Η έξοδος της γυναίκας προς τα έξω είναι κέρδος —όχι ότι πιστεύω σ’ όλες αυτές τις βλακείες με τους συλλόγους γυναικών κ.λπ. — απλά πιστεύω ότι οι κοινωνικές συνθήκες, οι πολιτικές συνθήκες, οι διεθνείς συνθήκες παίζουν ένα ρόλο.
Είναι όπως τα μεγάλα κύματα που έρχονται κι ανακατεύουν την ζωή κι ύστερα έρχεται μια γαλήνη που φέρνει μια επιφάνεια καθαρή κι ωραία.

Όταν ακούω σήμερα τους παλιούς να λένε ότι οι σημερινές γενιές είναι ανήθικες κι ότι το ήθος των ανθρώπων κι η ηθική τους χάλασε τσατίζομαι αφάνταστα.

Πιστεύω ότι δεν μπορείς να προχωρήσεις αν δεν περάσεις μέσα απ’ όλες τις διακυμάνσεις κι ανακατατάξεις.
Πιστεύω ότι και εντιμότερες και ηθικότερες είναι οι νέες γενιές.
Κι αν δεν είναι θα γίνουν.

Το λέω αυτό για να σου πω ότι αποφάσισα να γράψω σ’ αυτούς όλους ακριβώς, γιατί υπάρχουν.
Να τους δώσω την τοιχογραφία της ζωής του μεσοπολέμου, την εγκληματικότητα και την σκληρότητα που απαίτησαν απαιτώντας από μας μια υποταγή κτηνώδη.
Την εξουδετέρωση των γυναικών, την αλλοτρίωση των παιδιών, τον αφανισμό του χαρακτήρα του ανθρώπου.

Εσύ αριστερή, δηλωμένη άθεη που έχεις απειληθεί με αφορισμό από την εκκλησία πώς βλέπεις την στροφή αρκετών αριστερών προς την Ορθοδοξία;
Γελάω γι’ αυτό.
Γελάω γιατί αυτοί οι άνθρωποι για μένα είναι μεσοαστοί ή μικροαστοί που κάποια στιγμή έπρεπε να περάσουν σ’ αυτό το κανάλι της αριστερίστικης ιδέας. Αλλά δεν το έκαναν από ανάγκη.
Δεν έγινε μέσα τους ένας αγώνας, μια αναζήτηση που βρήκε την ελπίδα ότι θα εκφραστεί μέσα από τον Μαρξισμό η αγωνία τους, ή ότι θα δοθεί μια λύση σχετική μέσα από τον Μαρξισμό.
Ο Μαρξισμός ήταν και είναι μια στάση ζωής με μεγάλο κόστος.
Υπάρχουν όμως παρά πολλοί που κουβαλώντας όλες τις αποσκευές της ανατροφής τους της θεοκρατικής, ήθελαν να είναι και κομμουνιστές.

Κάποια στιγμή βρέθηκαν μπροστά σ’ ένα δίλημμα.
Έπρεπε να πάρουν μια θέση.
Έπρεπε να διακινδυνεύσουν, γιατί στην Ελλάδα πάντα διακινδυνεύεις όταν δηλώνεσαι, είτε σαν πουτάνα είτε σαν ιδεολόγος.
Πάντα η δήλωση στην Ελλάδα, σου την φυλάει κάπου στην γωνία.
Επί πλέον κι ιδεολογικά και πνευματικά όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος πρέπει να έχει τεράστιες δυνάμεις αντίστασης μέσα του, για να μην εγκαταλείψει τις επαναστατικές εξόδους κι αδιέξοδους, να μην χουζουρευτεί.

Δεν είδα τίποτα πιο θλιβερό, αλλά και γελοίο ταυτόχρονα, από την συμπεριφορά του Σολζενίτσιν.
Το να είσαι ή να μην είσαι κομμουνιστής είναι δικαίωμά σου αναμφισβήτητο.
Το να έχεις γεννηθεί όμως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και να βγεις κάποτε από την χώρα σου με πρώτο μέλημα να βαφτιστείς στα σαράντα τόσα σου χρόνια, αυτό είναι εξευτελιστικό και προσβλητικό για όποιον σκεφτόμενο. Τους δυο τελευταίους αιώνες η ανθρωπότητα προχώρησε τόσο, απομυστικοποίησε και νοικοκύρεψε με τη λογική και την επιστημονική σκέψη τον ανθρώπινο νου, με αποτέλεσμα να γνωρίζουμε πως οι θεοί και οι θρησκείες χρησίμεψαν στον πρωτόγονο άνθρωπο και την άγνοιά του να ερμηνεύσει τα ανεξήγητα.

Μετά, στην εξέλιξη των αιώνων, οι θρησκείες έγιναν υλικό εκμετάλλευσης κι υποταγής της ανθρωπότητας και καταστολής του πνευματικού πλουτισμού, αναστολής της προόδου γενικά.
Είναι τόσο αφελές, όχι γι’ ανθρώπους που λένε ότι είναι και διανοούμενοι, αλλά γενικά γι’ ανθρώπους.
Δηλαδή μπορούν και έχουν τόσο ανάγκη από αφεντικά;

Γιατί ο Θεός είναι ένα είδος αφεντικού που του αναθέτεις να τακτοποιήσει ορισμένα πράγματα.
Πώς;
Και τι;
Απλά αποποιείσαι τις ευθύνες σου σαν κοινωνικό άτομο.
τι κέρδισε η ανθρωπότητα χωρίς ανθρώπινο αγώνα;
Και πάλι είναι ελάχιστο το αίμα που αξιοποιήθηκε σε σύγκριση με το αίμα που θυσιάστηκε.
eranistis.net