Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2024

Οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν επιτέλους ότι το ηλιακό μέγιστο είναι σε εξέλιξη — και τα χειρότερα θα μπορούσαν να είναι ακόμα μπροστά μας

Μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση από επιστήμονες που ασχολούνται με την παρακολούθηση του ηλιακού κύκλου επιβεβαίωσε τελικά ότι η πιο ενεργή και επικίνδυνη φάση του ήλιου - το ηλιακό μέγιστο - βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα μπορούσε να συνεχιστεί για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Η εκρηκτική κορύφωση του περίπου 11ετούς κύκλου δραστηριότητας του ήλιου - γνωστή ως ηλιακό μέγιστο - βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, ανακοίνωσαν οι επιστήμονες. 
Ενώ πολλοί ειδικοί υποπτεύονταν ότι αυτό συνέβαινε, η επίσημη επιβεβαίωση αποτελεί μεγάλη έκπληξη, δεδομένου ότι οι ερευνητές συνήθως αναβάλλουν τέτοιες ανακοινώσεις μέχρι να αρχίσει να εκτονώνεται αυτή η ενεργός φάση.
Εκπρόσωποι της NASA, της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) και της διεθνούς επιτροπής πρόβλεψης ηλιακών κύκλων (SCPP) έκαναν την ανακοίνωση την Τρίτη/15 Οκτωβρίου. 
Οι ομάδες επιβεβαίωσαν ότι το ηλιακό μέγιστο έχει ήδη ξεκινήσει και επεσήμανα  ότι μάλλον ξεκίνησε δύο χρόνια πριν, πολύ πριν από τις αρχικές προβλέψεις του ηλιακού κύκλου που είχαν προβλέψει. 
Οι επιστήμονες σημείωσαν επίσης ότι η ηλιακή δραστηριότητα θα παραμείνει πιθανότατα υψηλή για περίπου ένα ακόμη έτος.
Ένα γεγονός επιπέδου Carrington σήμερα θα μπορούσε να οδηγήσει σε παγκόσμιες διακοπές ρεύματος που θα μπορούσαν να διαρκέσουν χρόνια. 
"Αυτή η ανακοίνωση δεν σημαίνει ότι αυτή είναι η κορύφωση της ηλιακής δραστηριότητας που θα δούμε σε αυτόν τον ηλιακό κύκλο.
Η ηλιακή δραστηριότητα θα μπορούσε ακόμη να αυξηθεί τους επόμενους μήνες, φέρνοντας πιο ζωντανές εμφανίσεις σέλαος και δυνητικά καταστροφικές ηλιακές καταιγίδες στη Γη"
δήλωσε ο Elsayed Talaat, διευθυντής των επιχειρήσεων διαστημικού καιρού στη NOAA, κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης. 
Πολλοί επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στο SCPP υποστήριζαν ότι το ηλιακό μέγιστο είχε αρχίσει νωρίτερα φέτος. 
Ωστόσο, οι ερευνητές του SCPP περιμένουν συνήθως μήνες μετά την έναρξη της ηλιακής δραστηριότητας για να ανακοινώσουν πότε ακριβώς άρχισε ένα ηλιακό μέγιστο. 
Η τωρινή ασυνήθιστα πρώιμη ανακοίνωση μπορεί να προκλήθηκε από μια σειρά ακραίων διαστημικών καιρικών φαινομένων τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες.
Τον Δεκέμβριο του 2019, όταν ξεκίνησε ο τρέχων ηλιακός κύκλος - Ηλιακός Κύκλος 25, το SCPP προέβλεψε ότι το ηλιακό μέγιστο θα ξεκινούσε πιθανότατα γύρω στο 2025 και θα ήταν σχετικά αδύναμο σε σύγκριση με τους προηγούμενους κύκλους, όπως και το προηγούμενο μέγιστο κατά τη διάρκεια του Ηλιακού Κύκλου 24, το οποίο κορυφώθηκε μεταξύ 2011 και 2014.
Ωστόσο, σύντομα έγινε φανερό ότι αυτές οι αρχικές προβλέψεις ήταν ανακριβείς όταν τα σημάδια της ηλιακής δραστηριότητας, όπως ο αριθμός των ηλιακών κηλίδων και η συχνότητα των ηλιακών εκλάμψεων, άρχισαν να αυξάνονται απότομα στα τέλη του 2022 και στις αρχές του 2023.
Τον Ιούνιο του 2023, το Live Science ήταν ένα από τα πρώτα μεγάλα μέσα ενημέρωσης που προέβλεψε ότι το ηλιακό μέγιστο θα έφτανε νωρίτερα και θα ήταν πιο ενεργό από ό,τι αρχικά αναμενόταν. 
Και τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, οι επιστήμονες του SCPP δημοσίευσαν μια πρωτοφανή αναβαθμισμένη πρόβλεψη που προέβλεπε ότι το ηλιακό μέγιστο θα μπορούσε να ξεκινήσει στις αρχές του 2024.
Η ηλιακή δραστηριότητα "έχει ξεπεράσει ελαφρώς τις προσδοκίες, αλλά η ηλιακή δραστηριότητα δεν είναι εκτός του χαρακτήρα ενός τυπικού ηλιακού μέγιστου", δήλωσε η Lisa Upton, συμπρόεδρος του SCPP, κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης ανακοίνωσης. 
Ωστόσο, το 2024 έχει ήδη καταδείξει ορισμένα επίπεδα ηλιακής δραστηριότητας που ενδέχεται να σπάσουν ρεκόρ. 
Για παράδειγμα, τον Αύγουστο, ο αριθμός των ορατών ηλιακών κηλίδων στην ηλιακή επιφάνεια έφτασε σε υψηλό 23 ετών, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου ημερήσιου αριθμού από το 2001.
Ο αριθμός των ηλιακών εκλάμψεων κατηγορίας Χ - οι ισχυρότερες εκρήξεις που μπορεί να παράγει ο ήλιος - έχει επίσης ξεπεράσει κάθε άλλο έτος στα σύγχρονα αρχεία, από το 1996, σύμφωνα με το SpaceWeatherLive.com. 
Η ισχυρότερη από αυτές τις ηλιακές εκρήξεις ήταν μια έκρηξη μεγέθους Χ9 στις 3 Οκτωβρίου, η οποία ήταν η πιο εκρηκτική έκρηξη από το 2017.
Οι ηλιακές εκλάμψεις μπορούν να εκτοξεύσουν σύννεφα πλάσματος και ακτινοβολίας, γνωστά ως στεμματικές εκτοξεύσεις μάζας/CME, στη Γη. 
Αυτές μπορούν να προκαλέσουν γεωμαγνητικές καταιγίδες ή διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας, οι οποίες μπορούν να "ζωγραφίσουν" τον ουρανό με σέλας.
Τον Μάιο, ένα μπαράζ CMEs προκάλεσε την πιο έντονη γεωμαγνητική καταιγίδα των τελευταίων 21 ετών, οδηγώντας σε μια από τις πιο εκτεταμένες εμφανίσεις σέλαος των τελευταίων 500 ετών. 
Αρκετές άλλες "σοβαρές" γεωμαγνητικές καταιγίδες έχουν επίσης πλήξει τον πλανήτη μας φέτος, με πιο πρόσφατη την περίοδο μεταξύ 10 και 11 Οκτωβρίου.
Ο χρόνος θα δείξει αν η ηλιακή δραστηριότητα θα φθάσει σε ακόμη μεγαλύτερα επίπεδα το επόμενο έτος. 
Υπάρχει όμως η πιθανότητα ακόμη πιο ισχυρές ηλιακές καταιγίδες, εφάμιλλες με το συμβάν Carrington του 1859, να πλήξουν τον πλανήτη μας, επηρεάζοντας ενδεχομένως τις επίγειες υποδομές, προκαλώντας εκτεταμένες ραδιοφωνικές διακοπές και προκαλώντας την πτώση δορυφόρων πίσω στη Γη.
Ένα γεγονός επιπέδου Carrington σήμερα θα μπορούσε να οδηγήσει σε παγκόσμιες διακοπές ρεύματος που θα μπορούσαν να διαρκέσουν χρόνια. 

            μετάφραση και επιμέλεια κειμένου:ntina
στην photo του άρθρου ο φωτογράφος Dakota Snider απαθανάτισε το σέλας από το παράθυρο του αεροπλάνου του κατά τη διάρκεια μιας γεωμαγνητικής καταιγίδας G4 στις 24 Μαρτίου.
https://www.livescience.com/space/the-sun/scientists-finally-confirm-that-solar-maximum-is-well-underway-and-the-worst-could-still-be-to-come