Άλαν Τούρινγκ: Ο άνθρωπος που γέννησε τους υπολογιστές και νίκησε τους ναζί

έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 7 Ιουνίου 1954, σε ηλικία 42 ετών.

Μαθηματικός, κρυπτογράφος, θεωρητικός βιολόγος, «πατέρας» της «επιστήμης των υπολογιστών», με άλλα λόγια της πληροφορικής, ο Βρετανός Άλαν Τούρινγκ ήταν ο ιδιοφυής επιστήμονας που «έσπασε» τον μυστικό κωδικό  Enigma των Γερμανών, σώζοντας εκατομμύρια ζωές, δίνοντας τη δυνατότητα στους Συμμάχους να κερδίσουν τη μάχη του Ατλαντικού «συντομεύοντας τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου πολέμου κατά δύο χρόνια», όπως έγραφε ο Guardian.

Επίσης, ένας άνθρωπος με ζωή μυθιστορηματική και ένα φινάλε, που εν πολλοίς παραμένει μυστήριο.

Ο Άλαν Μάθισον Τούρινγκ γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 23 Ιουνίου 1912.

Το ταλέντο του στα μαθηματικά αποκαλύφθηκε σε ηλικία 13 ετών, παρότι τα γραπτά του χαρακτηρίζονταν από τους καθηγητές του «ακατάστατα και πρόχειρα».

Η φυσική κλίση του στα μαθηματικά δεν ήταν ικανή να κερδίσει τον σεβασμό των δασκάλων του στο περιώνυμο Sherborne, το οποίο έδινε περισσότερη έμφαση στους κλασικούς. 

Το 1928, σε ηλικία 16 ετών, μελετά την εργασία του Αϊνστάιν και όχι μόνο την καταλαβαίνει, αλλά καταφέρνει να προεκτείνει τα ερωτήματα του κορυφαίου φυσικού για τους νόμους του Νεύτωνα που αφορούν την κίνηση, σε ένα κείμενο το οποίο τελικά δεν δημοσιεύθηκε.

Τα χρόνια εκείνα ερωτεύεται έναν συμμαθητή του, τον Κρίστοφερ Μόρκομ, ο οποίος λίγους μήνες αργότερα πεθαίνει από βοοειδή φυματίωση, μετά από κατανάλωση μολυσμένου γάλακτος αγελάδας.

Η απώλεια κλονίζει την πίστη του.

Τον οδηγεί στον αθεϊσμό και στην πεποίθηση ότι όλα τα φαινόμενα έχουν υλιστική βάση.

Λόγω της απροθυμίας του να εργαστεί συστηματικά στα θεωρητικά μαθήματα (όσο στα μαθηματικά), ο Τούρινγκ απέτυχε να κερδίσει υποτροφία στο κολέγιο Trinity του Κέιμπριτζ και πήγε στο κολέγιο της δεύτερης επιλογής του, στο Κινγκς Κόλετζ του Κέιμπριτζ, αποφοιτώντας με Άριστα στα Μαθηματικά.

Το 1935 και σε ηλικία μόλις 22 ετών, εκλέγεται μέλος του King's College χάρη στη διατριβή του, με την οποία απέδειξε το Κεντρικό Οριακό Θεώρημα (Central Limit Theorem).

Το 1936 δημοσιεύει την πραγματεία «On Computable Numbers, with an Application to the Entscheidungsproblem», που αναγνωρίζεται ως το λαμπρότερο έργο του.

Αποδεικνύει ότι υπάρχουν ορισμένα μαθηματικά προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν δια μιας σταθεράς, καθορισμένης διεργασίας, την οποία χαρακτήριζε ως διεργασία που μπορεί να εκτελεστεί από αυτόματη μηχανή.

Αποδεικνύει επίσης, τη δυνατότητα κατασκευής μιας μηχανής γενικής χρήσης («Μηχανή Τούρινγκ»), η οποία, καταλλήλως προγραμματιζόμενη, θα μπορούσε να εκτελέσει το έργο οποιασδήποτε κατασκευασμένης για την επίλυση ειδικών προβλημάτων μηχανής.

Αυτή η ιδέα μια μηχανής γενικής χρήσης αποτέλεσε τη θεωρητική βάση για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του ’40.

Ο Τούρινγκ συνέχισε τις σπουδές του στα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ και το 1938 αναγορεύτηκε διδάκτορας Μαθηματικών, με τη διατριβή «Systems of Logic Based on Ordinals».

Με την αποφοίτησή του δέχεται τη θέση του καθηγητή Μαθηματικής Λογικής που του προσφέρθηκε στο King’s College, όπου και θα είχε παραμείνει, εάν δεν μεσολαβούσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η εφεύρεση της «μηχανής Τούρινγκ».

Το έργο του

Εξελίσσοντας ακόμα περισσότερο την ιδέα του αλγορίθμου, δημιουργεί και τα πρώτα προγράμματα τα οποία ήταν κατάλληλα για να διαβαστούν από μια μηχανή.

Για την ακρίβεια, «έγραφε» προγράμματα σε μορφή διάτρητων ταινιών, τις οποίες «διάβαζε» σειριακά μια μηχανή, η οποία σύμφωνα με αυτό που διάβαζε, εκτελούσε μια ενέργεια.

Η πρώτη αυτή νοητή μηχανή που την δημιούργησε το 1937 και την ονόμασε Αυτόματη Μηχανή,  είναι ο σημερινός υπολογιστής και οι διάτρητες ταινίες είναι πλέον τα σύγχρονα προγράμματα.

Παρά την τεράστια εξέλιξη στην επιστήμη των υπολογιστών τις τελευταίες δεκαετίες, βλέπετε ότι η αρχή παραμένει η ίδια.

Η μηχανή που ονομάστηκε μηχανή του Turing (Turing Machine) διδάσκεται μέχρι σήμερα στις πανεπιστημιακές σχολές Πληροφορικής σε όλο τον κόσμο. Στην ουσία επρόκειτο για ένα νοητικό πείραμα με το οποίο όμως μέχρι και σήμερα, βασιζόμενοι στις αρχές του, μπορούμε να δούμε τα όρια της μηχανής (ενός μηχανήματος, ενός η/υ) όσων αφορά την νοημοσύνη του, στην ουσία δηλαδή, την «Τεχνητή Νοημοσύνη».

Εργάζεται στο Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής όπου δημιουργεί τα σχέδια για έναν από τους πρώτους υπολογιστές με αποθηκευμένα προγράμματα, τον ACE, o οποίος ποτέ δεν ολοκληρώθηκε στην πλήρη μορφή του.

Το 1948 μεταβαίνει στο Πανεπιστήμιο του Manchester όπου εργάστηκε πάνω στη δημιουργία και εξέλιξη ενός πλέον από τους γνωστότερους πρώτους υπολογιστές τον MARK 1.

Enigma

Εξαιρετικά σημαντική ήταν και η συμβολή του κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Εγκατεστημένος στο Bletchley Park, το κέντρο αποκρυπτογράφησης της Μεγάλης Βρετανίας, διετέλεσε για ένα διάστημα επικεφαλής της περίφημης επίλεκτης ομάδας Hut 8, η οποία ήταν υπεύθυνη για την κρυπτανάλυση των σημάτων των Γερμανικών ναυτικών δυνάμεων.

Ανέπτυξε τεχνικές πάνω στην κρυπτανάλυση και «έσπασε» πολλούς κωδικούς των Γερμανών καθώς και της μηχανής Enigma, της ειδικής γραφομηχανής που είχαν εφεύρει οι Γερμανοί επιστήμονες της εποχής για την κρυπτογράφηση των μηνυμάτων τους, της οποίας η αποκρυπτογράφηση ήταν εξαιρετικά δύσκολη.

Το γεγονός ότι εργάστηκε για τη Βρετανική Αντικατασκοπεία και κατάφερε να «σπάσει» τους κωδικούς της Enigma, έδωσε τη δυνατότητα στους Συμμάχους να κερδίσουν τη μάχη του Ατλαντικού «συντομεύοντας τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου κατά δύο χρόνια».

Ανάμεσα στα χιλιάδες μηνύματα ήταν από αστεία μεταξύ Γερμανών στρατιωτών μέχρι εντολές απευθείας από τον Χίτλερ.

Τα πιο κρίσιμα όμως δεν ήταν άλλα από αυτά με τις συντεταγμένες του γερμανικού στόλου των U-boats που τορπίλιζε τα cargos με τις προμήθειες που έστελναν οι Αμερικάνοι για να μην λιμοκτονήσει ο βρετανικός λαός.

Όπως θα έλεγε και ο Τσόρτσιλ αργότερα, «το μοναδικό πράγμα που πραγματικά με τρομοκράτησε κατά τη διάρκεια του πολέμου ήταν ο κίνδυνος των γερμανικών U-boat».

Tα μηχανήματα του Τούρινγκ αποκρυπτογραφούσαν 84.000 μηνύματα τοn μήνα, δηλαδή δύο ανά λεπτό.

Στα τέλη του 1941, ο Άλαν Τούρινγκ, μαζί με τους Γκόρντον Γουέλτσμαν*, Χιου Αλεξάντερ και Στιούαρτ Μίλνερ-Μπάρι, εξοργισμένοι από την έλλειψη βοήθειας, παρέκαμψαν την ιεραρχία, σπάζοντας στην πορεία όλους τους κανόνες, και έστειλαν μία επιστολή με αποδέκτη τον Βρετανό πρωθυπουργό, Ουίνστον Τσώρτσιλ.

Στο γράμμα, όπου ως πρώτος αποστολέας εμφανιζόταν ο Τούρινγκ, η μυστική ομάδα κρυπτογράφων του Μπλέτσεϊ Παρκ, έλεγε στον Τσώρτσιλ:

Αν θέλετε να κερδίσετε αυτόν τον πόλεμο, στείλτε μας βοήθεια.

Όπως αποδείχθηκε αργότερα, το γράμμα ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόταν η ομάδα. Ο Τσώρτσιλ αντέδρασε θετικά, και όλα πήραν τον δρόμο τους.

Ο θάνατος και το δαγκωμένο μήλο

Λάτρης της βιολογίας, ο Τούρινγκ θα εφαρμόσει το μαθηματικό του ταλέντο στη μορφογένεση, δηλαδή πώς τα ζώα και τα φυτά αναπτύσσουν ορισμένα μοντέλα μορφών, όπως οι ρίγες της ζέβρας ή οι κηλίδες της αγελάδας, θεωρίες οι οποίες ακόμη απασχολούν τους βιολόγους.

Το 1952 θα δημοσιεύσει το πρώτο μέρος της εργασίας του για τη μορφογένεση, την ανάπτυξη σχεδίου και μορφής στους ζωντανούς οργανισμούς, η οποία θα παραμείνει ημιτελής.

Την ίδια χρονιά, συλλαμβάνεται για παραβίαση του νόμου περί ομοφυλοφιλίας. Κάποια στιγμή στο σπίτι του μπήκαν κλέφτες και το διέρρηξαν.

Ο Τούρινγκ το κατήγγειλε στην αστυνομία.

Όπως αποδείχθηκε, ήταν ο 19χρονος εραστής του αυτός που παρακίνησε και συνεργάστηκε με έναν κακοποιό για τη διάρρηξη.

Με την καταγγελία του, βγήκε στην επιφάνεια η ομοφυλοφιλία του και ο Τούρινγκ καταδικάστηκε με την επιπρόσθετη κατηγορία της «σεξουαλικής διαστροφής».

Δικάστηκε στις 31 Μαρτίου 1952, χωρίς να δεχτεί υπεράσπιση.

Καταδικάστηκε και η επιλογή που του δόθηκε ήταν είτε να πάει στη φυλακή είτε να κάνει ενέσεις οιστρογόνων για ένα χρόνο.

Δέχτηκε το δεύτερο και επέστρεψε σε μία ευρεία γκάμα ακαδημαϊκών επιδιώξεων.

Όχι μόνο συνέχισε την έρευνά του πάνω στη μορφογένεση, αλλά επίσης δούλεψε σε νέες ιδέες στην κβαντική θεωρία και στη θεωρία της σχετικότητας.

Ο Turing πέθανε στις 7 Ιουνίου 1954 στα 42 του χρόνια από δηλητηρίαση ενώ διεξήγαγε πειράματα στην ηλεκτρόλυση. Ένα μισοφαγωμένο μήλο που βρέθηκε δίπλα του αποδείχτηκε ότι περιείχε κυάνιο.

Η σχετική έρευνα κατέληξε στην εκδοχή της αυτοκτονίας, αλλά η μητέρα του πάντοτε υποστήριζε ότι επρόκειτο για ατύχημα.

Έφυγε από τη ζωή συντετριμμένος και απομονωμένος.

Τον βρήκε νεκρό την επομένη ημέρα ο οικονόμος του.

Φημολογείται ότι η γνωστή εταιρεία πληροφορικής Apple διάλεξε ως λογότυπό της ένα μισοφαγωμένο μήλο για να αποτίσει φόρο τιμής σε αυτή τη διάνοια της Πληροφορικής.

Ο Τούρινγκ υπήρξε μια εκκεντρική προσωπικότητα για τα δεδομένα της εποχής του, της  συντηρητικής βρετανικής κοινωνίας των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.

Ήταν εσωστρεφής, άθεος, δεινός μαραθωνοδρόμος (ένας τραυματισμός στο ισχίο τον απέκλεισε από τη βρετανική Ολυμπιακή ομάδα του 1948), εργαζόταν εκ θεμελίων (αγνοώντας την εργασία των προκατόχων του), δεν έκρυβε την ομοφυλοφιλία του και ούτε σεβόταν τα αυστηρά επιστημονικά «σύνορα» της εποχής του (όντας ένας «καθαρός» μαθηματικός, που εισέβαλε στα πεδία της μηχανικής και της ηλεκτρονικής).

Η αυξανόμενη απομόνωσή του, το δικαστικό σκάνδαλο, η αυτοκτονία του και το γεγονός ότι δεν κατάφερε ποτέ να επιβραβευθεί για το έργο του, το οποίο στο πλαίσιο του «Ψυχρού Πολέμου» ήταν σε μεγάλο μέρος του χαρακτηρισμένο ως απόρρητο -ακόμη και φίλοι του αγνοούσαν τη δράση του- άφησαν τον ίδιο και το έργο του στη σκιά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η διεθνής κοινότητα, εις μνήμην του, καθιέρωσε το βραβείο Turing, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εξαίρετους επιστήμονες των υπολογιστών και θεωρείται το Nobel της Πληροφορικής.

Η αποκατάσταση της μνήμης του

Άγαλμα του Τούρινγκ υπάρχει από το 2001 στο Μάντσεστερ, στο πάρκο Sackville, μεταξύ του κτιρίου του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ στην οδό Whitworth και μιας γειτονιάς στο κέντρο της πόλης που αποτελεί στέκι ομοφυλοφίλων.

Για να τιμήσει την 50ή επέτειο του θανάτου του, το Πανεπιστήμιο τοποθέτησε το 2004 μια αναμνηστική πλακέτα στην προηγούμενη κατοικία του, στο Γουίλσμλοου.

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2009, ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν δήλωσε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης για τη συμπεριφορά του κράτους απέναντι στον Άλαν Τούρινγκ, υπό την πίεση σχετικής εκστρατείας συλλογής υπογραφών.

Στις 24 Δεκεμβρίου 2013, η Ελισάβετ Β΄ του απένειμε χάρη μετά θάνατον. 

~~~~~~~~~~~~~~~

πηγή του άρθρου:tvxs.gr
~~~~~~~~~~~~~~
*
William Gordon Welchman

Κέρος -Οι θησαυροί του Δασκαλιού ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε για την προϊστορική Ελλάδα

Κέρος – Η ιερή «πυραμίδα» απέναντι από το Κουφονήσι που ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την προϊστορική Ελλάδα

Μέσα Ιουλίου και οι αίθουσες του παλιού δημοτικού σχολείου του Πάνω Κουφονησίου έχουν πάρει ξανά ζωή. Ντόπιοι και τουρίστες, ηλικιωμένοι και νέοι έχουν συγκεντρωθεί στο μικρό οίκημα δίπλα από τη θάλασσα προκειμένου να δουν τους θησαυρούς της γης τους. 
Οι περισσότεροι αισθάνονται περήφανοι ακόμη και αν δεν γνωρίζουν ακριβώς το γιατί. 
Άλλοι πάλι, αδυνατούν να αντιληφθούν τη σημασία των ευρημάτων που κοιτούν. 
Δεν μπορούν να κατανοήσουν πώς η ανακάλυψη και η ύπαρξη των σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων και των πήλινων αγγείων που εκτίθενται μπροστά τους, στην έκθεση “δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ”, αλλάζουν την ιστορία του προϊστορικού κόσμου
Στον προαύλιο χώρο του μικρού σχολείου, το βουητό από τις συνομιλίες του κόσμου καλύπτει τον ήχο των παφλασμών από την παραλία της Άμμου που βρίσκεται δίπλα από το παλιό δημοτικό. 
Για τον καθηγητή του Κέιμπριτζ, Colin Renfrew, ωστόσο, έναν από τους πιο γνωστούς και σεβαστούς αρχαιολόγους παγκοσμίως, πρόκειται για μία στιγμή απόλυτης ηρεμίας και μεγάλης ικανοποίησης. 
Το αντιλαμβάνεσαι καθώς παρατηρείς τη στάση του σώματός του και διακρίνεις το πράο βλέμμα του την ώρα που κοιτά απέναντι. 
Διότι γνωρίζει πως όσοι περάσουν από το παλιό σχολείο μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβρη και σηκώσουν το βλέμμα τους προς τη μεριά των παραθύρων, θα κοιτάξουν επίσης απέναντι. Αυτή τη φορά όμως, δεν θα παρατηρήσουν απλώς την παραλία του νησιού με τους περαστικούς και τα καΐκια που πηγαινοέρχονται στο Πορί, αλλά θα δουν ό,τι ακριβώς βλέπει και εκείνος εδώ και πολλά χρόνια: Την Κέρο και το Δασκαλιό της.
Μία ευκαιρία να δεις ΑΠΕΝΑΝΤΙ
Η πρώτη φορά που ο λόρδος Renfrew επισκέφτηκε την Κέρο ήταν το 1963, έπειτα από παρότρυνση του σπουδαίου καθηγητή Αρχαιολογίας, Χρήστου Ντούμα. 
Και από την πρώτη κιόλας στιγμή που βρέθηκε εκεί, κατάλαβε πως επρόκειτο για μία «απίστευτα σημαντική τοποθεσία». 
Σήμερα, στην ηλικία των 81 ετών, γνωρίζει πως το νησί στο οποίο αφιέρωσε πολλά χρόνια της ζωής του, άξιζε κάθε λεπτό και δυσκολία. 
Διότι τα ευρήματά του αποκαλύπτουν έναν κόσμο που μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε πως υπήρχε και ο οποίος ήταν ιδιαίτερα εξελιγμένος για την εποχή του, σε πολλά επίπεδα και ειδικότερα, σε κοινωνικό, εμπορικό και κυρίως, αρχιτεκτονικό. 
Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός πως οι υπεύθυνοι της ανασκαφής αναφέρονται σήμερα στην κατασκευή του οικισμού του Δασκαλιού ως τη μεγαλύτερη προϊστορική θαλάσσια επιχείρηση μεταφορών στον κόσμο και κάνουν λόγο για μια εξαιρετικής αρχιτεκτονικής κατασκευή που, μεταξύ άλλων, λειτούργησε ως θρησκευτικό ιερό -και δη το πιο σημαντικό της πρώιμης Εποχής του Χαλκού στον ελλαδικό κόσμο- καθιστώντας την Κέρο ένα σπουδαίο κέντρο του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού.
Σίγουρα αυτό θα πίστευε και θα αισθανόταν ο ταξιδιώτης που πριν από 4.500 χρόνια έπλεε προς το νησί. 
Οι τεράστιες μαρμάρινες πλάκες από το ναξιώτικο μάρμαρο στο νησάκι του Δασκαλιού με την πυραμιδοειδή μορφή -πριν από 4.500 χρόνια αποτελούσε το δυτικότερο ακρωτήρι της Κέρου– που ακτινοβολούσαν στον ήλιο και είχαν τοποθετηθεί σε έξι αναβαθμίδες για να φιλοξενήσουν κτίσματα εξαιρετικής τεχνικής, θα έκαναν τον κάθε περαστικό να κυριευτεί από θαυμασμό. 
Τον ίδιο θαυμασμό νιώθει σήμερα και εκείνος που επιχειρεί απλώς να μετατρέψει σε εικόνα τις παραπάνω λέξεις και να πραγματοποιήσει ένα νοητό ταξίδι στο παρελθόν. 
Πόσω μάλλον όταν αναλογίζεται ότι ο εντυπωσιακός αυτός οικισμός με τα μνημειακά οικοδομήματα (ο οποίος κατοικήθηκε για 500 έτη, από το 2.750 ως το 2.240) είχε δημιουργηθεί 1.000 ολόκληρα χρόνια πριν από τα φημισμένα μυκηναϊκά ανάκτορα.
Ο ρόλος της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς
Οι «ψηφιακές ανασκαφές» -μία από τις λίγες στον κόσμο- που πραγματοποιήθηκαν στην Κέρο και το Δασκαλιό με τη βοήθεια της COSMOTE (η οποία είναι και αποκλειστικός χορηγός της έκθεσης), αποτελούν μέρος του «The Cambridge Keros Project», ενός εκ των σημαντικότερων ερευνητικών προγραμμάτων Προϊστορικής Αρχαιολογίας στην Ελλάδα. 
Και τα ευρήματα που το πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε το 2006 με πρωτοβουλία του Colin Renfrew -ως συνέχεια των ερευνών που πραγματοποιήθηκαν τις δεκαετίες του ’60 και του ‘80 στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού- είναι πολλά και αναμφίβολα σημαντικά.
Σύμφωνα με την κυρία Ντέπη Τζιμέα, Executive Director Εταιρικής Επικοινωνίας Ομίλου ΟΤΕ, «η εμπειρία από τη συμμετοχή μας σε ένα επιστημονικό πρόγραμμα παγκόσμιας σπουδαιότητας ήταν συγκλονιστική». 
Όπως υπογράμμισε, «είναι τιμή μας που στηρίξαμε, με το δίκτυο και τις υποδομές μας, τις έρευνες και το έργο ανασκαφής αυτής της εξαιρετικής ομάδας αρχαιολόγων», ενώ τόνισε πως το Πρόγραμμα Ανασκαφών της Κέρου «είναι το καλύτερο παράδειγμα του πώς η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας μπορεί να συμβάλλει στην ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς διεθνώς».
Σήμερα, την έρευνα συνδιευθύνει μαζί με τον κ. Renfrew ο σπουδαίος Βρετανός αρχαιολόγος και Senior Reasearch Associate στο Κέιμπριτζ, Dr. Michael Boyd, ενώ μαζί τους έχουν μία σπουδαία ομάδα επιστημόνων. Και οι δύο μίλησαν στο CNN Greece, το οποίο βρέθηκε στο Πάνω Κουφονήσι για τα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ, έναν οικισμό στην Κέρο 4.500 χρόνια πριν». 
Τα ευρήματα και τα στοιχεία που κάνουν τους αρχαιολόγους να μιλούν για μία πραγματικά σπουδαία ανακάλυψη αλλά και ο τρόπος με τον οποίο έγιναν οι ανασκαφές -και o οποίος δεν έχει συμβεί σε τέτοια κλίμακα σε άλλη αρχαιολογική τοποθεσία στην Ελλάδα, χάρη στον ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας- δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανασκαφή αλλά και την έκθεση που πραγματοποιείται στο Πάνω Κουφονήσι και προσφέρει στον επισκέπτη μία «γεύση» για την προηγμένη τεχνογνωσία και κατασκευαστική δεινότητα του προϊστορικού αυτού οικισμού.
Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία, φαίνεται πως τα όσα βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στην Κέρο και η λεπτομερής ανάλυση των στοιχείων χάρη στις πρωτοποριακές τεχνικές καταγραφής που χρησιμοποιήθηκαν από τους αρχαιολόγους το τελευταίο διάστημα, αλλάζουν την αντίληψη που είχαμε μέχρι σήμερα για την προϊστορική Ελλάδα. 
Πρόκειται ουσιαστικά για μία από τις λίγες «ψηφιακές ανασκαφές» στον κόσμο και τα δεδομένα που αναλύθηκαν δείχνουν πως οι Έλληνες της πρώιμης Εποχής του Χαλκού ήταν πολύ περισσότερο οργανωμένοι από ό,τι πιστεύαμε, τόσο σε επίπεδο πολιτικό και κοινωνικό όσο σε τεχνικό και πολιτιστικό.
Η μεγαλύτερη ναυτική επιχείρηση και το σπουδαιότερο ιερό της αρχαιότητας
Γιατί οι αρχαιολόγοι μιλούν για ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα; 
Διότι φαίνεται πως το Δασκαλιό διαδραμάτισε έναν κρίσιμο ρόλο σε ό,τι αφορά στην πολιτιστική ανάπτυξη της αρχαίας Ελλάδας, ενώ σύμφωνα με τους καθηγητές που ηγήθηκαν των ανασκαφών, είναι πιθανό πως το μικρό αυτό νησάκι με τη μορφή πυραμίδας, ήταν μέρος ενός ευρύτερου πολιτιστικού αλλά και πολιτικού φαινομένου που εξελίσσονταν από την Αίγυπτο μέχρι τη Βρετανία και το Στόουνχεντζ. 
Οι ίδιοι, μάλιστα, θεωρούν πως η εντατικοποίηση της πρώιμης χρήσης του μετάλλου, του εμπορίου και των διάφορων πολιτικών και πολιτιστικών αλλαγών που έλαβαν χώρα, ενδεχομένως συνδέονται με πολλές εξελίξεις που έγιναν την εποχή εκείνη σε διάφορα άλλα μέρη, στοιχείο που δίνει στα ευρήματα της Κέρου, μία άλλη, παγκόσμια διάσταση.
Σε ό,τι αφορά στον οικισμό του Δασκαλιού, οι αρχαιολόγοι που διεξήγαγαν τις ανασκαφές μιλούν για τη μεγαλύτερη θαλάσσια επιχείρηση της αρχαιότητας κάτι που, όπως υποστηρίζουν, αποδεικνύει την ύπαρξη ενός ανεπτυγμένου δικτύου μεταφορών στο Αιγαίο, ήδη από το 4.500 π.Χ.. 
Αξίζει απλώς να αναφέρουμε ότι σχεδόν όλα τα πήλινα αγγεία που βρέθηκαν στην Κέρο είχαν μεταφερθεί εκεί από άλλα νησιά και περιοχές, ενώ για τη δημιουργία του οικισμού χρειάστηκε να μεταφερθούν από τη Νάξο στο Δασκαλιό από 5.000 έως 10.000 τόνοι μαρμάρου -παρά την απόσταση των περίπου 10 χιλιομέτρων που χωρίζει τα δύο νησιά.
Πώς η Κέρος «ξεδιπλώνει» την ιστορία της Κνωσού
Το κατά πόσο τα ευρήματα των ανασκαφών στην Κέρο και το Δασκαλιό αλλάζουν την ιστορία της προϊστορικής Ελλάδας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, είναι κάτι που μένει να δούμε. Σύμφωνα με τον κ. Boyd όμως, φαίνεται πως όσα βλέπουμε στην Κέρο «αποτελούν την αρχή των εξελίξεων που μας οδήγησαν τελικά στην ανάδυση της κοινωνίας των ανακτόρων». 
Διότι όπως υποστήριξε, αναφερόμενος στην Κνωσό και τα μυκηναϊκά ανάκτορα, «τώρα πραγματικά μαθαίνουμε τι συνέβαινε κατά τη διάρκεια της 3ης χιλιετίας π.Χ.» και οδήγησαν εν συνεχεία στις εξελίξεις στην Κρήτη και τις Μυκήνες.
«Δεν ξεκίνησαν όλα από το πουθενά», ανέφερε, σημειώνοντας πως οι αρχιτεκτονικές δεξιότητες, η οργάνωση και ο σχεδιασμός που χαρακτηρίζουν τα ευρήματα στον οικισμό του Δασκαλιού, «υπήρχαν στις Κυκλάδες στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. και αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πως όσα έλαβαν χώρα στην Κρήτη στη συνέχεια, από το 2.200 μέχρι 2.100 το π.Χ., δεν ήρθαν από το πουθενά. 
Όλα αυτά προϋπήρχαν στην Ελλάδα και είμαστε τυχεροί που βρήκαμε όλα τα στοιχεία εδώ στο Δασκαλιό».
Οι αποθέσεις, τα μοναδικά ειδώλια του Δασκαλιού και οι εορτασμοί
Για τον λόρδο Renfrew, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους σήμερα, η Κέρος και συγκεκριμένα η περιοχή του Κάβου και τα Δασκαλιό, αποτελούσαν χώρους ιερούς και με βάση τα μέχρι στιγμής ευρήματα, σήμερα μπορούμε να μιλάμε για το αρχαιότερο ναυτικό ιερό στον κόσμο. 
Διότι πέρα από τα περίτεχνα οικοδομήματα και το σύστημα των αποστραγγιστικών αγωγών που είχαν κατασκευαστεί στο Δασκαλιό, οι άνθρωποι της εποχής εκείνης φαίνεται πως επισκέπτονταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα το νησί της Κέρου προκειμένου να πραγματοποιούν μία τελετουργική παράδοση πολλών αιώνων. 
Αυτό τουλάχιστον διαπιστώνουν οι επιστήμονες από τις αποθέσεις που βρέθηκαν σε συγκεκριμένες τοποθεσίες στο νησί και οι οποίες μεταφέρθηκαν στην Κέρο από άλλα νησιά των Κυκλάδων αλλά ακόμη και από την Αττική και την Καππαδοκία.
Το παράδοξο στην υπόθεση της Κέρου είναι πως όλα τα αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν, από τα μαρμάρινα ειδώλια και τα γλυπτά μέχρι τα δοχεία αγγειοπλαστικής, ήταν σπασμένα. Όχι όμως, εξαιτίας των αρχαιοκάπηλων που είχαν λεηλατήσει το νησί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘50, αλλά λόγω μιας μακράς παράδοσης την οποία οι κάτοικοι της περιοχής εκείνης κατά τη διάρκεια της πρώιμης Εποχής του Χαλκού, φαίνεται πως τηρούσαν. Συγκεκριμένα, οι έρευνες της ανασκαφικής ομάδας οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι τα αντικείμενα που βρέθηκαν είχαν στην πραγματικότητα σπάσει σε άλλα νησιά και μεταφερθήκαν στην Κέρο, «όπου και αποθέτονταν συστηματικά».
Γιατί οι επισκέπτες της Κέρου ακολουθούσαν αυτό το τελετουργικό; 
Κανείς δεν μπορεί να δώσει με σιγουριά την απάντηση σε αυτό το ερώτημα. 
Ωστόσο, δεν υπάρχουν άλλες ενδείξεις από άλλα νησιά των Κυκλάδων για παρόμοια περιστατικά.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν, πάντως, και τα κυκλαδικά ομοιώματα που ανακαλύφθηκαν σε πρόσφατες ανασκαφές στο νησί και τα οποία είναι κατασκευασμένα από μάρμαρο. 
Σε αντίθεση με την Κέρο, στο Δασκαλιό ανακαλύφθηκαν ελάχιστα ειδώλια τα οποία, ωστόσο, διαφοροποιούνται στη μορφή τους από τα υπόλοιπα της αντίστοιχης περιόδου που έχουν ανακαλυφθεί στην ευρύτερη περιοχή των Κυκλάδων. 
Τα ειδώλια του Δασκαλιού διακρίνονται για την απόλυτη σχηματοποίηση της μορφής και οι σχηματικές αυτές φιγούρες, αποτελούν πλέον μία νέα υποκατηγορία. 
Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, πως δύο από τα πλέον γνωστά κυκλαδικά ειδώλια (και μοναδικά στο είδος τους), ο αρπιστής και ο αυλητής, βρέθηκαν σε παλιότερες ανασκαφές στην Κέρο.
Η εξελιγμένη μεταλλουργία και τα εμπορικά δίκτυα
Πέρα από το θρησκευτικό μέρος της ιστορίας της Κέρου, πάντως, και σύμφωνα με τον Dr. Michael Boyd, με βάση τα εκπληκτικά -όπως τα χαρακτήρισε- ευρήματα στο Δασκαλιό, οι πρώτες δραστηριότητες που έλαβαν χώρα εκεί ήταν μεταλλουργικές, ενώ γύρω στο 2.600 και 2.550 π.Χ. σημειώθηκε μία «έκρηξη» κατασκευαστικής δραστηριότητας στο νησί. 
Όπως υποστήριξε, «η χρήση των μετάλλων συνέβαλε στην εξέλιξη του Κυκλαδικού Πολιτισμού και τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε το πώς συνέβη αυτό με περισσότερες λεπτομέρειες», ενώ έκανε, μάλιστα, λόγο για την ύπαρξη μιας «ιδιαίτερα εκλεπτυσμένης μεταλλουργικής τεχνολογίας» στο Δασκαλιό -το οποίο αξίζει να σημειωθεί πως δεν διέθετε -και δεν διαθέτει- πηγές μεταλλευμάτων.
Εξίσου ανεπτυγμένα φαίνεται πως ήταν και τα εμπορικά δίκτυα της εποχής με την υποδιευθύντρια του Project και Αν. Καθηγήτρια, Εύη Μαργαρίτη, από το Ινστιτούτο Κύπρου, να αναφέρεται στα απομεινάρια τροφίμων που βρέθηκαν στο Δασκαλιό (όπως ελιές και σταφύλια) -και φέρονται να εισήχθησαν εκεί από άλλα νησιά- να κάνει λόγο για «ένα σημαντικό επίπεδο οργάνωσης που δεν έχουμε συναντήσει τα περασμένα χρόνια και το οποίο βλέπουμε εν συνεχεία στην Κνωσό». 
Προκειμένου να ελεγχθούν τα εμπορικά αυτά δίκτυα, πιθανότατα χρειαζόταν να υπάρχει και ένα είδος κεντρικής εξουσίας στην περιοχή -στοιχείο που δεν συναντάμε αλλού κατά τη διάρκεια της προκυκλαδικής περιόδου.
Η αίσθηση του «ανήκειν» στις Κυκλάδες
Τα παραπάνω στοιχεία φανερώνουν, αν μη τι άλλο, για τους ειδικούς την ύπαρξη μιας ιδιαίτερα ανεπτυγμένης κοινότητας, με τον κ. Renfrew να τονίζει πως τα ειδώλια που βρέθηκαν στο νησί ενδεχομένως αποτελούσαν την εικόνα της κοινότητας που συγκεντρωνόταν εκεί για να λάβει μέρος σε εορταστικές τελετουργίες. 
Κατά τον ίδιο, μάλιστα, οι εορτασμοί και η μεταφορά αντικειμένων στα σημεία των αποθέσεων στο νησί δεν σχετίζονταν απαραιτήτως με ταφικές συνήθειες -όπως έχει διαπιστωθεί σε άλλες περιπτώσεις στις Κυκλάδες. Μία υπόθεση που ενισχύεται από το γεγονός ότι στην Κέρο και το Δασκαλιό δεν έχουν βρεθεί πολλά οστά και τάφοι. 
Αλλά ακόμη και σε ό,τι αφορά στις ταφικές συνήθειες, φαίνεται πως η περίπτωση της συγκεκριμένης αρχαιολογικής τοποθεσίας διαφέρει και δημιουργεί νέα δεδομένα για τους ερευνητές (στο Δασκαλιό υπάρχει μία μοναδική περίπτωση αποτέφρωσης, ενώ στην Κέρο υπάρχουν ευρήματα για αρχική απόθεση των νεκρών σε βραχοσκεπές και ενδείξεις για δεύτερη ταφή στη συνέχεια).
«Άνθρωποι πήγαιναν στην Κέρο από διαφορετικά νησιά, από τις Κυκλάδες ακόμη και από την Αττική και έκαναν τις αφιερώσεις τους, νιώθοντας πως επρόκειτο για ένα σημαντικό τους καθήκον. 
Τα ειδώλια τους μπορεί να είχαν έναν ισχυρό θρησκευτικό χαρακτήρα αλλά θα μπορούσαν επίσης να είχαν ένα έντονο κοινωνικό στοιχείο», υποστήριξε ο καθηγητής, σημειώνοντας πως οι επισκέπτες της Κέρου και του Δασκαλιού, «γνώριζαν πως είχαν μια κοινή ιστορία πίσω τους».
Μάλιστα, ο γνωστός καθηγητής Αρχαιολογίας αναφέρθηκε στο σημείο αυτό στους πανελλήνιους αγώνες της αρχαίας Ελλάδας -και φυσικά τους Ολυμπιακούς- για να εξηγήσει μία σημαντική κατά τον ίδιο θεωρία. 
«Οι πανελλήνιοι αγώνες της αρχαίας Ελλάδας είχαν εν μέρει θρησκευτικό χαρακτήρα αλλά κυρίως, ήταν μία περίσταση κατά την οποία οι Έλληνες συγκεντρώνονταν και κατά κάποιον τρόπο, καθόριζαν τι σημαίνει να είναι κάποιος Έλληνας…», είπε, εκφράζοντας την υπόθεση ότι «οι εορτασμοί που λάμβαναν χώρα στον Κάβο και το Δασκαλιό καθόριζαν τι σημαίνει να είναι κάποιος μέρος της κυκλαδικής κοινότητας». 
Και σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν μέσα από αυτές τις συγκεντρώσεις που δημιουργήθηκε αρχικά η αίσθηση του «ανήκειν» σε μια κοινωνία, η αίσθηση της κοινωνίας στις Κυκλάδες, η αίσθηση της εθνότητας.
H τεχνολογία και ο ρόλος του «i-DIG»
Εκτός από τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στην Κέρο και το Δασκαλιό, κάποια από τα οποία φιλοξενούνται στην έκθεση «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ, έναν οικισμό στην Κέρο 4.500 χρόνια πριν» στο Πάνω Κουφονήσι, οι ανασκαφές στην περιοχή διακρίνονται για τη μοναδικότητά τους και για έναν ακόμη λόγο και συγκεκριμένα, για τον ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας σε αυτές.
Σύμφωνα με την Dr Μαργαρίτη από το Κυπριακό Ινστιτούτο, «δεν υπάρχει άλλη αρχαιολογική τοποθεσία στην Ελλάδα η οποία έχει ανασκαφεί τόσο λεπτομερώς και με όλες τις σύγχρονες μεθόδους που χρησιμοποιήσαμε, θα είναι πολύ δύσκολο για κάποια άλλη τοποθεσία να συγκριθεί με το Δασκαλιό».
Για την ίδια, το Δασκαλιό αποτελεί μία «χρονοκάψουλα» για την καθημερινότητα εκείνης της εποχής. 
Πώς ακριβώς η ψηφιακή τεχνολογία λειτούργησε στη διευκόλυνση του έργο των αρχαιολόγων στην Κέρο; 
Στην ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε στο νησί χρησιμοποιήθηκαν πρωτοποριακές μέθοδοι καταγραφής από τους αρχαιολόγους. 
Για την ακρίβεια, πρόκειται για μία ανασκαφή «χωρίς χαρτί» -πιθανότατα την πρώτη στην Ελλάδα και μία από τις λίγες στο κόσμο «ψηφιακές ανασκαφές». 
Διότι χάρη στην εφαρμογή «i-DIG» που είχε στο πλευρό της, η ομάδα του «The Cambridge Keros Project» απέκτησε τη δυνατότητα να έχει άμεση πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, μιας και τα ανασκαφικά δεδομένα και αποτελέσματα εργαστηριακής μελέτης καταγράφονταν ταυτόχρονα στο ίδιο σύστημα.
Ουσιαστικά, το πρωτοποριακό αυτό app βοήθησε την ανασκαφική ομάδα να ενώσει το «παζλ» της Κέρου και του Δασκαλιού, αφού κάθε αντικείμενο που βρισκόταν και κάθε πληροφορία καταχωρούνταν στο σύστημα, ακόμη και την ίδια στιγμή και από πολλά και διαφορετικά σημεία του νησιού.
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, βέβαια, ήταν απαραίτητη η ενίσχυση του τηλεπικοινωνιακού της δικτύου στην περιοχή, κάτι για το οποίο φρόντισε η COSMOTE. 
Υποστηρίζοντας την ανασκαφή της Κέρου στο πλαίσιο της στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης που ακολουθεί, η εταιρεία προσέφερε στην ομάδα του project γρήγορες ταχύτητες Internet και την ίδια ώρα, της παρείχε τον απαιτούμενο τεχνολογικό εξοπλισμό, όπως tablets και 4G pockets WiFi για τις καθημερινές ανάγκες καταγραφής και τεκμηρίωσης.
Αρκεί απλώς να επισκεφτεί κάποιος την έκθεση στο παλιό δημοτικό σχολείο του Πάνω Κουφονησίου για να διαπιστώσει πώς η τεχνολογία βοήθησε τους ερευνητές και παράλληλα, να κατανοήσει τις δυσκολίες με τις οποίες η ανασκαφική ομάδα ήρθε αντιμέτωπη. 
Και αυτό διότι στην έκθεση φιλοξενείται, μεταξύ άλλων, πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από τις ανασκαφές, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να συμμετέχει ακόμη και εικονικά σε αυτές, φορώντας ειδικά, virtual reality γυαλιά που τον μεταφέρουν απευθείας στο ανεμόδαρτο και δύσβατο νησί και το πλευρό της ομάδας του «The Cambridge Keros Project».
Στην περίπτωση, λοιπόν, που βρεθείτε στο Πάνω Κουφονήσι μέχρι τα τέλη του ερχόμενου Σεπτέμβρη, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το παλιό δημοτικό σχολείο του νησιού και να σταθείτε πίσω από τα παράθυρά του για να δείτε και εσείς απέναντι, έναν οικισμό στην Κέρο -όπως ακριβώς τον «είδε» ο λόρδος Renfrew πριν από πολλά χρόνια.
Αν κοιτάξετε λίγο καλύτερα προς την πλευρά του Δασκαλιού, ίσως θα έχετε την τύχη να θαυμάσετε τα ψήγματα του ναξιώτικου μαρμάρου που εξακολουθούν να ακτινοβολούν στον ήλιο 4.500 χρόνια μετά, έλκοντας τους ταξιδιώτες του Αιγαίου στο λαμπρότερο ιερό της προϊστορικής Ελλάδας. 
Τα ψήγματα εκείνα τα οποία, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, έθεσαν τις βάσεις για τη διαμόρφωση της κυκλαδικής ταυτότητας και που όπως φαίνεται, συντέλεσαν μία τεράστια αλλαγή στην ίδια τη φύση της πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας και του πολιτισμού της πρώιμης Εποχής του Χαλκού γενικότερα.
Την έκθεση «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ, έναν οικισμό στην Κέρο 4.500 χρόνια πριν» -αποκλειστικός χορηγός της οποίας είναι η COSMOTE και η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2019- παρουσιάζουν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σε συνεργασία με τη Βρετανική Σχολή Αθηνών, το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και το Ινστιτούτο Κύπρου. Την επιμέλειά της έχει ο αρχαιολόγος-μουσειολόγος της Εφορείας Στέφανος Κεραμίδας, ο οποίος και συντόνισε όλες τις σχετικές εργασίες υπό το γενικό συντονισμό του Εφόρου Δημήτρη Αθανασούλη και συνεπιμελήτρια την Μαργαρίτα Δρίλλια αρχαιολόγο/υπεύθυνη επικοινωνίας στην Easy dot, εταιρεία που υλοποίησε την μουσειογραφική μελέτη και επιμελήθηκε την παραγωγή του εποπτικού υλικού. 
Σημειώνεται πως το Πρόγραμμα «The Cambridge Keros Project» είναι ενταγμένο στην ερευνητική δραστηριότητα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και διεξάγεται με την άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και την υποστήριξη, συνεργασία και εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.

πηγή:cnn.gr

Παγκόσμιο ενδιαφέρον για το νησί «πυραμίδα» του Αιγαίου. Χτίστηκε και οχυρώθηκε με πέτρα 1.000 χρόνια πριν από τις Μυκήνες.

Παγκόσμιο ενδιαφέρον για το νησί «πυραμίδα» του Αιγαίου.Χτίστηκε και οχυρώθηκε με πέτρα 1.000 χρόνια πριν από τις Μυκήνες.Οι έρευνες του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ αποκαλύπτουν μεταλλουργικά εργαστήρια και υπόγεια τούνελ... 

Νέα ευρήματα έρχονται στο φως για το νησάκι Δασκαλιό που βρίσκεται δίπλα στην Κέρο και προκαλούν παγκόσμιο θαυμασμό.Το νησί που συνδέθηκε με μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας στον κόσμο, φαίνεται οτι κρύβει πολλά ακόμα μυστικά και ειδικά στο σημείο αποκαλύφθηκε προϊστορικός οικισμός.Τα νέα ευρήματα εκθειάζουν με δημοσιεύματά τους οι βρετανικές εφημερίδες.

Το Δασκαλιό βρίσκεται απέναντι από το ακρωτήριο Κάβος της Κέρου, όπου τη δεκαετία του ’60 έγινε μια τεράστια λαθρανασκαφή.
Τις επόμενες δεκαετίες οι αρχαιολογικές έρευνες στο νησάκι έφεραν στο φως  υπολείμματα ενός αρχαίου οικισμού.
Συγκεκριμένα εντοπίστηκε ένα ορθογώνιο κτίριο, το οποίο χρονολογούνταν την ίδια περίοδο με τα ευρήματα στον Κάβο.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγους κατά την προϊστορική περίοδο η Κέρος συνδεόταν με το Δασκαλιό με μια λωρίδα στεριάς, η οποία τα σύγχρονα χρόνια βυθίστηκε και χάθηκε.
Μετά τους αρχαιοκαπήλους έγιναν οργανωμένες ανασκαφές από αρχαιολόγους  Φ. Ζαφειροπούλου και Κ. Τσάκο και ήρθαν στο φως επιπλέον μαρμάρινα θραύσματα ειδωλίων, ένας τάφος που περιείχε αγγεία και ένα ολόκληρο μαρμάρινο ειδώλιο.
Ετσι επιβεβαιώθηκε ότι η έρημη σήμερα Κέρος αποτελούσε σημαντικό κέντρο μαρμαρογλυπτικής των Κυκλάδων κατά τη 3η χιλιετία π. Χ.
Ο αρχαιολόγος και διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, σερ Κόλιν Ρένφριου, που βρέθηκε στο νησί ως φοιτητής τη δεκαετία του ’60, πραγματοποίησε επιπλέον ανασκαφές.
Από τότε δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να λύσει τον γρίφο γιατί οι αρχαίοι επισκέπτονταν το σημείο και έκαναν τελετές στις οποίες άφηναν τα περίφημα μαρμάρινα ειδώλια.

Η «πυραμίδα» του Δασκαλιού

Τα αποτελέσματα της επίμονης προσπάθειας του Κόλιν Ρέμφριου και των συνεργατών του στην Ελλάδα, δημοσιεύτηκε πρόσφατα και τα ευρήματα δείχνουν  ότι το Δασκαλιό  την 3η χιλιετία π.Χ υπήρξε σημαντικό σημείο στην καρδιά των Κυκλάδων.
Οι νέες ανασκαφές έφεραν στο φως υπόγεια τούνελ και στοιχεία εξελιγμένης μεταλλοτεχνίας.
Όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες, το Δασκαλιό είναι καλυμμένο από πέτρινες κατασκευές.
Ο καθηγητής Ρένφριου πιστεύει ότι αποτελούσε ένα φυσικό λιμάνι της Κέρου, με θέα στο βόρειο, νότιο και δυτικό Αιγαίο.
Το Δασκαλιό  είχε ένα φυσικό σχήμα πυραμίδας που με την ανθρώπινη παρέμβαση ενισχύθηκε από  μια σειρά πέτρινων τειχών που το έκαναν να μοιάζει με βαθμιδωτή πυραμίδα.
Οι επίπεδες επιφάνειες σχηματίστηκαν με πέτρα που μεταφέρθηκαν από την γειτονική Νάξο.
Οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και από το Ινστιτούτο της Κύπρου υπολογίζουν ότι εισήχθησαν περισσότεροι από  1.000 τόνοι πέτρας από τη Νάξο και πως μεγάλο μέρος του νησιού έχει χτιστεί προϊστορικά δίνοντας την εντύπωση ενός μνημείου που βγαίνει από τη θάλασσα.

Ο Ρένφριου σημειώνει ότι οι έρευνες δίνουν μια νέα εικόνα για την αρχιτεκτονική και τη μετακίνηση των πληθυσμών.

Καθώς γίνονταν οι ανασκαφές στα χαμηλότερα επίπεδα οι αρχαιολόγοι εντόπισαν την πολυπλοκότητα ενός πολιτισμού που άκμασε 1.000 χρόνια πριν ανεγερθούν τα διάσημα παλάτια των Μυκηναίων.
Κάτω από τις σκάλες και μέσα στα τοιχώματα εντοπίστηκαν εξελιγμένα συστήματα αποχέτευσης που ήταν πολύπλευρα και μελετημένα με κάθε λεπτομέρεια.
Προς το παρόν δεν έχουν ανακαλύψει αν χρησιμοιούνταν για τη διαχείριση του καθαρού νερού ή για αποχέτευση.

Η αρχαιολόγος Εύη Μαργαρίτη από το Κυπριακό Ινστιτούτο ανέφερε ότι το Δασκαλιό έδωσε σημαντικά στοιχεία σχετικά με την παραγωγή ελιάς και σταφυλιού στο Αιγαίο την 3η χιλιετία π.Χ.
Για τον λόγο αυτό επικεντρώθηκαν στην ανάλυση του χώματος που έφεραν στο φως καμένους σπόρους, φυτολίθους (φυτικά υπολείμματα που διατηρούνται ως πυριτία), καμένα ξύλα ή οστά ζώων και ψαριών.
Η κ. Μαργαρίτη επισήμανε, ότι τα υπολείμματα τροφής αποδεικνύουν ότι «η Κέρος δεν ήταν αυτοσυντηρούμενη, αλλά έκανε εισαγωγές τροφίμων από άλλες περιοχές που θα  οδηγήσει σε νέα στοιχεία σχετικά με την ανταλλαγή τροφίμων».
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που έχουν βρει είναι η ανάπτυξη της μεταλλουργίας που αποτελούσε σημαντική «τεχνολογία» της εποχής.
Οι κάτοικοι του Δασκαλιού ήταν καταρτισμένοι μεταλλουργοί και επειδή στην Κέρο δεν υπάρχουν πηγές μεταλλευμάτων πιθανολογείται ότι οι πρώτες ύλες εισήχθησαν από άλλα νησιά των Κυκλάδων ή από την Ηπειρωτική χώρα.
Η τήξη των μετάλλων και η χύτευση  γινόταν στα κτίρια του Δασκαλιού.
Οι νέες ανασκαφές έφεραν στο φως δύο νέα κτίρια μεταλλουργίας γεμάτα υπολείμματα μεταλλουργίας.
Μάλιστα σε ένα από τα δύο δωμάτια βρέθηκε ένας μολύβδινος μύλος με ένα καλούπι που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή μαχαιριών από χαλκό και δεκάδες κεραμικά θραύσματα.
Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της ανασκαφής Michael Boyd του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, «οι ανακαλύψεις αυτές συνδέονται με την προσπάθεια αστικοποίησης τη συγκεκριμένη εποχή».
Στο Δασκαλιό βλέπουμε την αρχή της αστικοποίησης,  την εντατικοποίηση της βιοτεχνίας, της γεωργικής παραγωγής, την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής και τη σταδιακή ενσωμάτωση των τελετουργικών πτυχών του ιερού στο πλαίσιο της λειτουργίας του χώρου»....

Ο θησαυρός της Κέρου και η μεγάλη λεηλασία των αρχαιοκαπήλων στο ιερό νησί των Κυκλάδων στα Κουφονήσια.Πως άρπαξαν τα περίφημα μαρμάρινα ειδώλια, τα οποία αργότερα εντοπίστηκαν σε μουσεία του εξωτερικού και επώνυμες ιδιωτικές συλλογές... 

Με τον όρο «Θησαυρός της Κέρου» αποκαλούνται τα δεκάδες μαρμάρινα αρχαία γλυπτά που κλάπηκαν από το ακατοίκητο νησί της Κέρου απέναντι από τα Κουφονήσια των Κυκλάδων, τον περασμένο αιώνα.Από τη δεκαετία του ‘50 και μετά οι αρχαιοκάπηλοι έσκαβαν συστηματικά στη θέση Κάβος και άρπαξαν αναρίθμητες αρχαιότητες.Ανάμεσά τους ήταν πολλά μαρμάρινα ειδώλια, τα οποία αποτελούν κορυφαία δημιουργήματα γλυπτικής του Κυκλαδίτικου πολιτισμού.

Τα κλεμμένα γλυπτά διοχετεύτηκαν παράνομα στην διεθνή αγορά και κατέληξαν σε ιδιωτικές συλλογές και σε μουσεία.

Η λαθρανασκαφή της Κέρου αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας στον κόσμο.... 

Οι αρχαιολόγοι στην Κέρο... 
Οι αρχαιολόγοι πληροφορήθηκαν για την αρπαγή του πλούτου που πραγματοποιούταν για μεγάλο διάστημα στο νησάκι των Κυκλάδων και τον Σεπτέμβριο του ’63 ο αρχαιολόγος Χρίστος Ντούμας, που διακρίθηκε για την δουλειά του στην Σαντορίνη, πήγε στην Κέρο.
Οι αρχαιοκάπηλοι όμως και τα ευρήματα που είχαν ανακαλύψει είχαν εξαφανιστεί…...
Η εικόνα που αντίκρισε ο Ντούμας ήταν απογοητευτική.
Ολόκληρη η δυτική πλευρά του νησιού ήταν σκαμμένη μέχρι τη θάλασσα.
Οι αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν ανασκαφές στη λεηλατημένη περιοχή και ανακάλυψαν επιπλέον θραύσματα από ειδώλια και μαρμάρινα αντικείμενα.
Ο διακεκριμένος αρχαιολόγος ερεύνησε επιπλέον το νησί Δασκαλιό που βρίσκεται κοντά από το ακρωτήριο Κάβος και ανακάλυψε ένα ορθογώνιο κτίριο το οποίο χρονολογούνταν την ίδια περίοδο με τα ευρήματα στον Κάβο.
Εκεί βρέθηκαν υπολείμματα ενός αρχαίου οικισμού.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Ντούμα κατά την προϊστορική περίοδο η Κέρος συνδεόταν με το Δασκαλιό με μια λωρίδα στεριάς.
Το 1966 έως το 1967 πραγματοποιήθηκαν επιπλέον ανασκαφές από τους αρχαιολόγους Φ. Ζαφειροπούλου και Κ. Τσάκο και ανακαλύφτηκαν επιπλέον μαρμάρινα θραύσματα ειδωλίων, ένας τάφος που περιείχε αγγεία και ένα ολόκληρο μαρμάρινο ειδώλιο....
Κέρος
Για χρόνια οι αρχαιολόγοι είχαν προβληματιστεί σχετικά με τον ρόλο του νησιού τα αρχαία χρόνια.
Ο αρχαιολόγος Χρίστος Ντούμας είχε συμπεράνει ότι στη θέση Κάβος που έδρασαν οι αρχαιοκάπηλοι λειτουργούσε νεκροταφείο που πιθανόν καταστράφηκε από κάποια φυσική καταστροφή.
Το νεκροταφείο άνηκε στον οικισμό Δασκαλιό, ο οποίος αποτελούσε σημαντικό εμπορικό λιμάνι της αρχαιότητας.
Σύμφωνα με την Φ. Ζαφειροπούλου, η οποία ανακάλυψε ανάμεσα στα ευρήματα πολλά μαρμάρινα αντικείμενα, η Κέρος αποτελούσε σημαντικό κέντρο μαρμαρογλυπτικής των Κυκλάδων κατά τη 3η χιλιετία π. Χ...
Τη δεκαετία του ’70 διατυπώθηκε η άποψη ότι η περιοχή Κάβος ήταν ένας αποθέτης που σχετιζόταν με τελετουργίες προς τιμήν των νεκρών.
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο και διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, Κόλιν Ρένφριου, που βρέθηκε στο νησί τη δεκαετία του ’60 και πραγματοποίησε επιπλέον ανασκαφές το 2006, τα ειδώλια ήταν ήδη σπασμένα από την αρχαιότητα.
Με αυτή τη διαπίστωση έλυσε ένα ακόμη μεγάλο μυστήριο της Κέρου.
Όπως ανέφερε, οι δημιουργοί τους κατέστρεφαν τα γλυπτά κατά τη διάρκεια κάποιας τελετουργίας, τα μετέφεραν από τις Κυκλάδες στην Κέρο και τα εναπόθεταν στον Κάβο, που αποτελούσε την περίοδο εκείνη ένα μεγάλο ιερό.
Η άποψη του Ρένφριου είναι η επικρατέστερη σχετικά με τη λειτουργία του Κάβου και επιβεβαιώνει τις παλαιότερες θεωρίες ότι το νησί ήταν μέρος μεγάλης λατρευτικής σημασίας για τους Κυκλαδίτες....
Ο επαναπατρισμός του «θησαυρού της Κέρου»
Τη δεκαετία του ’80 η P. Getz-Preziosi-Gentle εισήγαγε τον όρο «θησαυρός της Κέρου» και ερεύνησε την κατάληξη των κλεμμένων αντικειμένων του νησιού. Σύμφωνα με την ίδια ο θησαυρός αποτελούνταν από 350 ειδώλια εκ των οποίων τα δώδεκα ήταν ολόκληρα ενώ τα υπόλοιπα ήταν θραύσματα.
Τα κλεμμένα ειδώλια εντοπίστηκαν σε επώνυμες ιδιωτικές συλλογές και σε δημοπρασίες μεγάλων οίκων του εξωτερικού την δεκαετία του ’90.
Μερικά είχαν πωληθεί από τους αρχαιοκάπηλους σε μουσεία των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Αυστραλίας.
Το μεγαλύτερο μέρος των κλεμμένων ειδωλίων της Κέρου άνηκαν στην χήρα του Καθηγητή Έρλενμαγιερ, που ήταν κάτοχος μιας πλούσιας συλλογής αρχαιοτήτων....
Τη δεκαετία του ’90 η χήρα αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή από αρχαιότητες που είχε στην κατοχή της η οποία αποτελούταν από 110 θραύσματα του «θησαυρού της Κέρου».
Η εκποίηση της συλλoγής πραγματοποιήθηκε σε δημοπρασίες του οίκου Sotheby’s στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη.
Το ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή και η Εμπορική Τράπεζα κατάφεραν να αποκτήσουν μετά από πολλές δημοπρασίες συνολικά 81 θραύσματα, τα οποία στεγάζονται σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης....
πηγή του άρθρου:mixanitouxronou.gr