Δευτέρα 2 Μαρτίου 2020

Ασφόδελος ή σπερδούκλι ή ασφόντυλος και οι θεραπευτικές ιδιότητες

 
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του ασφόδελου
Ο ασφόδελος από της αρχαιότητος μέχρι σήμερα θεωρείτο θεραπευτικό βότανο και χορηγείτο προπαντός:
-σαν σπουδαίο καρδιοτονωτικό - διουρητικό φάρμακο στις ίδιες ενδείξεις με την Σκίλλα την παραθαλάσσια (πολύ πιθανόν να περιέχει σαν δραστικά συστατικά γλυκοζίδες αναλόγου συνθέσεως με την Σκιλλαβιόζη – Scillaren Α-Β)
-σαν εμμηναγωγό
-διουρητικό - αποχρεμπτικό
-αντιφλεγμονώδες (ενζυματική δράση)
-εμετικό (λόγω ερεθισμού του βλεννογόνου του στομάχου).
Θεραπευτικές ενδείξεις
Α) Κατά την Ιπποκρατική εποχή χορηγείτο σαν φάρμακο
1) στην εξιδρωματική πλευρίτιδα
2) στις καρδιοπάθειες με οιδήματα ανά σάρκα
3) στον ασκίτη (κίρρωση του ήπατος)
4) σαν εμμηναγωγό και
5) σαν αποχρεμπτικό (πιθανώς στο πνευμονικό οίδημα) και
6) στις χρονιές ασθματικές βρογχίτιδες - υπό μορφή
α) οξυμέλιτος Oxymel Asphodele στη δοσολογία: τρία κοχλιάρια σούπας την ήμερα (20 δράμια κόνδυλοι ασφοδέλου 200 δράμια ξύδι, 20 δράμια οινόπνευμα, 400 δράμια μέλι.
Παρασκευή:αφού τεμαχισθούν οι κόνδυλοι του ασφοδέλου ή γίνουν πολτός αναμιγνύονται με το ξύδι και το οινόπνευμα και μετά 3 ήμερες διηθείται και χρησιμοποιείται ως Vinaigre Asphodele, διά της προσθήκης δε του μέλιτος λαμβάνεται το οξύμελι ασφοδέλου.
Άλλος τρόπος:
α) διά βρασμού των κονδύλων του ασφοδέλου σε ξύδι ή κρασί (100 γραμ. ρίζες σε ένα κιλό ξύδι ή κρασί σπιρτωμένο, δυνατό και προσθήκης μέλιτος σαν βελτιωτικού
β) αυτούσιο τον κόνδυλο στη δόση όσον αστράγαλος τρεις φορές την ημέρα
γ) πολτός εξ όλων των μερών του φυτου βρασμένος μαζί με κιθαράλευρο ως που να γίνει πηκτή : για καταπλάσματα στους δοθιήνας, αποστήματα και άτονα έλκη
δ) καταπλάσματα από κοπανισμένα και πολτοποιημένα τμήματα του φυτού χλωρά εις τα δήγματα ερπετών, αραχνών, σκορπιών, σκολοπένδρων κ.λ.π.
Β) Κατά την Ρωμαϊκήν Εποχή και μετά εχορηγείτο ό ασφόδελος κατά τις οδηγίες του Διοσκουρίδου στις παρακάτω ενδείξεις:
1) Σαν διουρητικό,
εμμηναγωγό,
αντινευραλγικό,
αντιβηχικό και
αντισπασμωδικό.
Στη δοσολογία: Ρίζα ασφοδέλου όσον αστράγαλος 3 φοράς ημερησίως ή 4 γραμ. ρίζας κοπανισμένης και διαλελυμένης μέσα σε κρασί ημερησίως.
«Κινουσι δε ουρησιν καί έμμηνα ποθεΐσα ίώνται καί πλευράς άλγήματα καί βήχια καί σπάσματα καί ρήγματα δραχμής (δραχμή=3,75 γραμ.) μιας τό πλήθος τής ρίζης εν οϊνω πινομένη ποιεί δε καί ευημεστέρους οσον αστράγαλος βρωθεΐσα» Διοσκ.
2) Κατά δηγμάτων ερπετών (φίδια, αράχνες, σκορπιοί κλπ.) στη δοσολογία 4-12 γραμ. ρίζας ημερησίως σε δυνατό κρασί εσωτερικούς και τοπικώς σε καταπλάσματα από κοπανισμένα φύλλα, ρίζας, άνθη, μαζί με κρασί.
«Καί έρπετοδήκτους δίδοται ωφέλιμος οσον δραχμών τριών τό πλήθος (τό άνώτερον). Κάν καταπλάττειν δε δει τά δήγματα τοΐς τε φύλλοις καί τη ρίζη καί τοις άνθεσι συν οϊνω» Διοσκ...
«ό δε καρπός καί τά άνθη κατ' εξοχήν σκολοπένδρων και σκορπιών άντιφάρμακον έ'στιν έν οϊνω ποθέντα» Διοσκ.
3) Προς θεραπεία και επούλωση γαγγραινωδών ελκών,
άτονων ελκών,
φλεγμονών μαστών (Μαστίτιδες),
φλεγμονών όρχεων,
φυμάτων και
δοθιήνων.
Υπό μορφή αλοιφής - πολτού, Παρεσκευάζετο δε ή αλοιφή από τριμμένη ρίζα ασφοδέλου και βρασμένης ώσπου να πολτοποιηθεί με προσθήκη οίνου ή τρυγίας οίνου.
Στις πρόσφατες φλεγμονές αντί τρυγίας μετεχειρίζοντο κριθαράλευρο.
«Και ρυπαρά και νεμόμενα ελκη καί μαστών καί δίδυμων φλεγμονάς καί φύματα καί δοθιήνας συγκαθεψομένης τρύγος οϊνου τή ρίζη πρός δέ τάς προσφάτους φλεγμονάς μετ' αλφίτου» Διοσκ.
4) Προς Θεραπεία της Άλωπεκίας,
τριχοφάγου,
τριχοπτώσεων υπό μορφή τέφρας εκ καείσης ρίζας, προς κάλυψη.
«Καεισα δέ ρίζα τής τέφρας έπιπλασσομένης αλωπεκίας δασύνει». Διοσκουρίδου
«Καί τούτου ή ρίζα χρήσιμος ώσπερ άρου καί άσάρου καί δρακοντίου, ρυπτικής τε καί διαφορητικής υπάρχουσα δυνάμεως* Καυθείσης δ’ αυτής ή τέφρα θερμοτέρα καί ξηραντικωτέρα καί λεπτομερεστέρα καί διαφορηκοτέρα γίγνεται καί διά τούτο καί αλωπεκίας ϊάται». Γαληνός, τόμ. XI, σελ. 845.
5) Εγκαύματα - χιονίστρες - ωταλγίες. 
Υπό μορφή ελαίου μέσα στο όποιον έχει ψηθεί ρίζα του ασφοδέλου για επάλειψη και σε σταγόνες εντός του ακουστικού πόρου.
«Έν έψηθέν δέ ελαιον κεκοιλειμέναις ταΐς ρίζαις επί πυρός, ειλκωμένας χειμέτλας καί περί- καυτα υπαλειφόμενον ωφελεί καί ώταλγώσι βοηθεΐ έγχεόμενον εις τό οΰς» Διοσκ.
6) Οφθαλμίες. Αλοιφή - χυλός καμωμένος από κοπανισμένη ρίζα σε παλιό γλυκό κρασί μαζί με σμύρνα και κρόκο και θερμανθέντος μέχρις ότου γίνει αλοιφή μαλακή προς επάλειψη και κάλυψη των οφθαλμών ως καταπλάσματος
«Ό δέ χυλός τής ρίζης προσλαβών οίνον, παλαιού γλυκέως και σμύρνη και κρόκου συνεψηθέντα επί τό αυτό εγχριστον γίνεται όφθαλμοΐς φάρμακον» Διοσκουρίδου
7) Λεύκη = Άλφός. Ρίζα ασφοδέλου κοπανισμένη καί τριμμένη στή λευκή επιφάνεια του δέρματος καί έν συνεχεία εκθεσις εις τάς ήλιακάς ακτίνας. «Άλφόν τε λευκόν προανατριφέντα έν έσθο- νίω έν Ήλίω καταχρισθεΐσα ή ρίζα σμήχει» Διοσκουρίδου
8) Πυώδης ωτίτης. Χυλός ρίζας ασφοδέλου ζεσταμένος μαζί με μέλι, κρασί - σμύρνα και λιβανωτό ως που να γίνει ένα μίγμα εντός του άκουστικου πόρου με γάζα.
«Καί πρός ώτα πυρρροουντα καθ’ εαυτόν καί ουν λιβανωτω καί μέλιτι καί οϊνω καί σμύρνη χλιανθείς αρμόζει». Διοσκ.
9) Εμετικό - Καθαρτικό. «Ταράττει δε κοιλίαν» Διοσκουρίδου
10) Οδονταλγίες. Καταπαύει ό πόνος του δοντιού αν εγχυθεί χυλός ρίζας στον αντίστοιχο ακουστικό πόρο (αντανακλαστική θεραπεία),
«ωταλγίας τε καθ' εαυτόν εγχυθείς ό χυλός τω άντικειμένω ώτίω, πραΰνει». Διοσκουρίδου
Γ) Λαϊκή Θεραπευτική. Παλαιοτέρα και σύγχρονος εποχή.
Συνταγαί. Από χειρόγραφα καλογέρων του Πατριαρχείου της εποχής της τουρκοκρατίας μαθαίνουμε ότι μετεχειρίζοντο του ασφοδέλου τις ρίζες υπό μορφή όξυμέλιτος προς θεραπεία της ελώδους αίμοσφαιρινουρίας (100 g. κόνδυλοι, 1 οκά ξύδι νά βράση σε πήλινο δοχείο ώσπου να μείνει το μισό και να προστεθεί 1)2 οκά μέλι.
Να λαμβάνει ό ασθενής κοχλ. σούπας ανά τρίωρο μέχρις ότου τα ούρα αποχρωματιστούν και υποχωρήσει ο πυρετός.
Η πρόγνωση ήταν καλή έφ’ όσον στα ούρα του αρρώστου δεν διακρίνονται μικρά σωματίδια όταν ετίθεντο ταύτα εντός υάλινου δοχείου και εξετάζονται στο προσπίπτουν φως από ένα στενό άνοιγμα διά μέσου του δοχείου προς τον σκοτεινό θάλαμο του εξεταστού.
Σε πολλούς γνωστή είναι μία αλοιφή που παρασκευάζουν και χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα στην ύπαιθρο με θαυμαστά αποτελέσματα.
Πριν ανακαλυφθούν τα αντιβιοτικά δεν γνωρίζω να υπήρχε ανάλογος αλοιφή στα φαρμακεία τόσο θεραπευτική και επουλωτική των μολυσμένων τραυμάτων, άτονων έλκων, αποστημάτων γαγγραινωδών έλκων κλπ.
Πολύ πιθανόν να οφείλεται η αποτελεσματικότητας της σε αντιβιοτικές ουσίες και διάφορα ένζυμα που περιέχει ο ασφόδελος(ενζυματική – αντιβιοτική - ερεθιστική δράση).
Η σύνθεσή της γίνεται με βάση του ασφοδέλου τους κονδύλους, την Salvia Ίεροβοτάνη, το ατεκνόχορτο (biarum) και τα κολοφώνιο - τρεμεντίνα - ρητίνη ελάτης - λάδι, κερί.
Ή μάνα μου που παρασκεύαζε την αλοιφή αυτή ισχυρίζονταν πως προήρχετο από ένα Γιατρό-Θεραπευτή του Πατριαρχείου της Πόλης που διετέλεσε και ιδιαίτερος Γιατρός στο Σεράϊ του Άβδούλ - Χαμίτ.
Συνταγές
1) Για τον τριχοφάγο, αλωπεκία, τριχόπτωση.
Σκόνη από αποτεφρωμένους κονδύλους, δύο κουταλιές της σούπας, λίγο λάδι ένα κουταλάκι μπαρούτι της μίνας δύο κρόκους αυγών.
Τα δουλεύουν όλα αυτά ώσπου να γίνει αλοιφή και την μεταχειρίζονται για να τρίβουν τις ρίζες των μαλλιών ή το μέρος που παρουσιάζεται απόπτωση των τριχών.
2) Εκζέματα επιμολυνθέντα.
Πολτός ρίζας ασφοδέλου δια-λυμένος με μια κουταλιά θειάφι και δουλεμένος ως που να γίνει αλοιφή.
Χρήσιμα μέρη του φυτού-aσφόδελος
Όλα τα τμήματα του φυτού σε χλωρή κατάσταση περιέχουν τα δραστικά συστατικά υπό ποικίλουσα αναλογία και προπαντός οι κόνδυλοι του  aσφόδελοy μετά την αποξήρανση των φύλλων ή προ της ανοίξεως.
Οι κόνδυλοι αποξηραινόμενοι δύνανται να διατηρήσουν την δραστικότητα τους χρόνια εφ' όσον φυλαχθούν σε γυάλινα δοχεία μακριά από την υγρασία και το φως.
Βραζόμενοι οι κόνδυλοι σε άφθονο νερό αποβάλλουν τη δυσάρεστη γεύση που έχουν και δύνανται να χρησιμοποιηθούν ως τροφή των ζώων.
Είναι πολύ θρεπτικοί λόγω της μεγάλης ποσότητος αμύλου και κόλλας που περιέχουν.
Άλλες χρήσεις – Κόλλα για δέρματα
Από τούς κονδύλους του ασφοδέλου διά πολτοποιήσεως και βρασμού μέχρι συμπυκνώσεως παρασκευάζεται το γνωστό τσερίσι ή τσιρίσι είδος αμύλου που εξάγεται από τους κονδύλους τού ασφοδέλου,που μεταχειρίζονται οι υποδηματοποιοί σαν κολλητική ουσία στην συγκόλληση των δερμάτων.
Συμπέρασμα: Απ' όσα πάρα πάνω εξετέθησαν βγαίνει το συμπέρασμα ότι αφού ό ασφόδελος επέζησε τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα σαν φάρμακο με πλήθος θεραπευτικές ενδείξεις πρέπει αναγκαστικά να έχει πραγματικά τις θεραπευτικές ιδιότητες αυτές και την αξία του σαν θεραπευτικό βότανο.
Στα πειράματα που κάνουμε για να μελετήσουμε τις ιδιότητες ενός φαρμάκου είναι δυνατόν να ξεγελασθούμε γιατί πλήθος παράγοντες υπεισέρχονται κατά τον πειραματισμό καί μάς παρασύρουν σε μια υπερεκτίμηση των αποτελεσμάτων ή και το αντίθετο.
Η πείρα όμως τόσων αιώνων, κι από χιλιάδες παρατηρητάς γινόμενη και ηλεγμένη δεν γελιέται είναι κι αυτή ένα πείραμα - παρατήρηση - περισσότερο σίγουρο από την πείρα τού ενός πειραματιστή - και με κριτή τον χρόνο.
Δε θα ήτανε νομίζω χαμένος κόπος αν οι βιοχημικοί μας αποφάσιζαν να ασχοληθούν με τον ασφόδελο όπως και με τόσα άλλα βότανα της λαϊκοθεραπευτικής μας που φυτρώνουν στην πατρίδα μας.
Πηγή: Φυτά της Ελληνικής χλωρίδος: Χρησιμοποιηθέντα στη θεραπεία των κακοήθων όγκων (καρκίνων), χρόνιων παθήσεων και επώδυνων συνδομών από της Ελληνικής προϊστορίας μέχρι σήμερα – Γιάννης Κ. Σταυρόπουλος, Ιατρός – Αθήνα 1963
Προφυλάξεις
Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας.
Μην χρησιμοποιείτε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη ιατρού.
Οι φυσικές θεραπείες και τα βότανα δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης.
Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.
πηγή του άρθρου:ftiaxno.gr
Η σελίδα δεν φέρει καμία ευθύνη: Διαβάστε τους όρους χρήσης

Κυριακή 1 Μαρτίου 2020

Νόημα και ευτυχία

Flaming June (Πίνακας του Φρέντερικ Λέιτον, Wikimedia Commons)


Σε μια εποχή κατά την οποία ο απανθρωπισμός φαίνεται να επεκτείνει τα πλοκάμια του σε ολόκληρο τον πλανήτη, πολλοί αναρωτιούνται πώς να επιτύχουν την ευτυχία, αυτή την ιδανική κατάσταση που σύμφωνα με τις αξίες του παρόντος συστήματος δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά αποκτώντας πολλά χρήματα και υλικά υπάρχοντα.

Από τότε που ο Φαραώ Ακενατόν είπε ότι «ο άνθρωπος είναι πιο ευτυχισμένος όταν δίνει ευτυχία σε άλλους» περίπου 3.500 χρόνια πριν, ο Χρυσός Κανόνας, να συμπεριφερόμαστε στους άλλους με τον τρόπο που θα θέλαμε να μας συμπεριφέρονται, έχει επανειλημμένα επαναδιατυπωθεί (και αγνοηθεί) από όλες τις γενιές.

19.09.2017 - Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο - Silvia Swinden
Μια ενδιαφέρουσα άσκηση για το τι συνιστά την ευτυχία είναι πρώτα να θυμηθούμε μια κακή στιγμή και να δούμε πώς ήταν η επικοινωνία με τους άλλους, πώς βλέπαμε το μέλλον και πόση πίστη είχαμε στον εαυτό μας και στους άλλους και στη συνέχεια να θυμηθούμε μια καλή στιγμή και να παρατηρούμε τις ίδιες παραμέτρους.

Απ’ ότι φαίνεται οι κακές στιγμές ήταν κακές επειδή αισθανόμασταν απομονωμένοι, το μέλλον ήταν αβέβαιο ή κλειστό και μας έλειπε η πίστη στον εαυτό μας και στους άλλους ανθρώπους και οι καλές στιγμές ήταν καλές, επειδή η επικοινωνία ήταν στα καλύτερά της, το μέλλον ήταν ανοιχτό και είχαμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στους άλλους.

Η αίσθηση του ανήκειν και ο σαφής σκοπός που προβάλλεται στο μέλλον, ακόμη και πέρα από την ατομική ύπαρξη κάποιου, συνδέονται με την αίσθηση ότι η ζωή έχει νόημα, ένα θέμα που αναπτύχθηκε αρκετά από τον Σίλο στα γραπτά του και στην εφαρμογή της επαναστατικής μη βίαιης σκέψης του για την κατασκευή ενός διαφορετικού κόσμου, ενός εξανθρωπισμένου κόσμου.

Σε μια εποχή κατά την οποία ο απανθρωπισμός φαίνεται να επεκτείνει τα πλοκάμια του σε ολόκληρο τον πλανήτη, πολλοί αναρωτιούνται πώς να επιτύχουν την ευτυχία, αυτή την ιδανική κατάσταση που σύμφωνα με τις αξίες του παρόντος συστήματος δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά αποκτώντας πολλά χρήματα και υλικά υπάρχοντα.
Το σεξ και η εξουσία έρχονται ως υποπροϊόντα του πλούτου.

Όμως η ευτυχία παραμένει άπιαστη για πολλούς παρά την «επιτυχία» τους και η βιομηχανία ευτυχίας προωθεί κάθε είδους θεραπείες για την ψυχή, διαλογισμό, δίαιτες, γκουρού και ψυχοδραστικά ναρκωτικά στη δημόσια αγορά προσφέροντας τα προϊόντα της, όπως οι κατακτητές πρόσφεραν μπίλιες και κομματάκια καθρέφτη στους σαστισμένους πρώτους κατοίκους της Αμερικής.

Ότι ένα νόημα στη ζωή είναι ένα απαραίτητο στοιχείο για να έχουμε μια ευτυχισμένη ζωή δεν είναι στην πραγματικότητα είδηση, έχει αναφερθεί και επαναδιατυπωθεί από την αρχαιότητα από διάφορα άτομα και φιλοσοφικά ρεύματα, αλλά με κάποιο τρόπο «τα χρήματα ως ο μόνος τρόπος για την ευτυχία» φαίνεται να κολλήσετε σήμερα ως πίστη ή ως μύθος πιο έντονα από ποτέ.

Από τότε που ο Φαραώ Ακενατόν είπε ότι «ο άνθρωπος είναι πιο ευτυχισμένος όταν δίνει ευτυχία σε άλλους» περίπου 3.500 χρόνια πριν, ο Χρυσός Κανόνας, να συμπεριφερόμαστε στους άλλους με τον τρόπο που θα θέλαμε να μας συμπεριφέρονται, έχει επανειλημμένα επαναδιατυπωθεί (και αγνοηθεί) από όλες τις γενιές.

Ο Βίκτορ Φράνκλ, δημιουργός της Λογοθεραπείας, επιβίωσε τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης που σκότωσαν την οικογένειά του λανσάροντας την επαναστατική ιδέα ότι η έξοδος από την νεύρωση ήταν να βρούμε ένα νόημα στη ζωή.

Οι κοινωνίες που προωθούν την αλληλεγγύη και όχι τον ατομικισμό, όπως αυτές που βασίζονται στο Ubuntu στη Νότια Αφρική και οι αρχαίοι πολιτισμοί των Άνδεων, κατανοούν την αξία της συλλογικής αρμονίας για τη δημιουργία νοήματος.

Εάν ένας μεγιστάνας της ριάλιτι τηλεόρασης, ρατσιστής, σεξιστής μπορεί να γίνει ο πιο ισχυρός άνθρωπος στη γη και να καθορίσει την κατεύθυνση της ανθρωπότητας, τότε η ζωή μοιάζει σε πολλούς ότι δεν έχει νόημα.
Το πρόβλημα είναι ότι ψηφίστηκε από ανθρώπους που ένιωθαν ότι η πολιτική τάξη είχε ήδη αδειάσει την κοινωνία από κάθε νόημα.
Στο μυαλό έρχεται το να πηγαίνεις από τη Σκύλλα και στη Χάρυβδη.

Η γνώση ότι κανείς δεν μπορεί να μας σώσει από την απουσία νοήματος ενός άδικου και βίαιου συστήματος εκτός από εμάς τους ίδιους, ανακαλύφθηκε και πάλι από τον πρώην διπλωμάτη του κατεστημένου, Carne Ross, ο οποίος δημιούργησε ένα ίδρυμα Ανεξάρτητου Διπλωμάτη για να βοηθήσει τα αουτσάιντερ της διεθνούς πολιτικής, αλλά συνέχισε τη μεταλλαγή του, σε «κατά λάθος αναρχικό», μια πρόσκληση προς τον κόσμο στη βάση να γίνει πρωταγωνιστής των αναγκαίων αλλαγών για να βγει από αυτή την τοξική κατάσταση.

Πιο πρόσφατα μια ομιλία του TED μας είπε: «Ο πολιτισμός μας έχει εμμονή με την ευτυχία, αλλά τι γίνεται αν υπάρχει ένας πιο ικανοποιητικός δρόμος; Η ευτυχία έρχεται και φεύγει», λέει η συγγραφέας Emily Esfahani Smith, «αλλά το να έχεις νόημα στη ζωή – εξυπηρετώντας κάτι πέρα από τον εαυτό σου και αναπτύσσοντας το καλύτερο μέσα σου – σου δίνει κάτι που διατηρείται».

Ο George Monbiot μας προσκαλεί να βγούμε από τα συντρίμμια – «Out of the Wreckage» – μέσα από την πολιτική του ανήκειν, πάλι νόημα και σκοπός μέσω της κοινότητας.

Έτσι, αν τόσοι πολλοί ανακαλύψαν και ξανανακαλύψαν τον τρόπο για μια πιο ουσιαστική ζωή, πώς η πλειοψηφία των ανθρώπων εξακολουθεί να πιστεύει στα χρήματα σαν να είναι αυτά που θα φέρουν την ευτυχία;
Ίσως αυτές οι χιουμοριστικές απαντήσεις να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε.

Ο Μανόλιτο, ένας χαρακτήρας στο αργεντινό καρτούν «Μαφάλντα», του Quino, μας λέει:
«Ξέρω ότι τα χρήματα δεν μπορούν να μου αγοράσουν την ευτυχία, αλλά μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο καταφέρνουν να την μιμηθούν».
Και τι λέει ο εκλιπών βρετανός κωμικός Spike Milligan:
«Το μόνο που ζητώ είναι η ευκαιρία να αποδείξω ότι τα χρήματα δεν μπορούν να με κάνουν ευτυχισμένο».

Εκτός από την αναγνώριση της δύναμης της διαφήμισης να προκαλεί τέτοιες αντι-αξίες, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε τη δική μας κατάσταση συνείδησης, καθιστώντας μας ευαίσθητους σε υπνωτιστικές εικόνες.
Με άλλα λόγια, ζούμε τη ζωή μας σαν όνειρο και πιστεύουμε στα όνειρα που πλέουν γύρω μας.

Η αφύπνιση σε μια υψηλότερη κατάσταση συνείδησης που μας κάνει να έχουμε ανοσία σε αυτά, χρειάζεται κάποια δουλειά, καθώς η προσοχή είναι μια σκόπιμη πράξη που χρειάζεται λίγη προσπάθεια, αλλά διευκολύνεται δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου και άλλοι κάνουν την ίδια προσπάθεια και συνεχώς υπενθυμίζοντας ο ένας στον άλλο.
Με άλλα λόγια, η απόκτηση μιας συνείδησης του εαυτού είναι στην πραγματικότητα μια προσπάθεια της κοινότητας.
Και σε μια τέτοια κατάσταση καθίσταται δυνατή η αντίληψη νοημάτων που δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτά, ενώ επιδιώκουμε τα προσωρινά, το σεξ, το χρήμα και το κύρος.

Είναι σαφές ότι η απόφαση να ανοίξει κάποιος τη συνείδηση σε υψηλότερα επίπεδα είναι μια προσωπική επιλογή, αλλά το ερώτημα: από πού κάνουμε μια τέτοια επιλογή; δημιουργεί ένα είδος παγίδας (catch 22).
Γι’ αυτό οι στιγμές της αποτυχίας, όταν τα προσωρινά νοήματα καταρρέουν, είναι τόσο σημαντικές. Είναι εκεί που είναι δυνατόν να πούμε: θέλω, πρέπει να αλλάξω.
Ποιες είναι οι επιλογές μου;
Ποιος άλλος χτίζει μια νέα πραγματικότητα;
Και από αυτές τις νέες πραγματικότητες, ποιες χτίζουν ένα νόημα όχι μόνο για κάποιους λίγους, αλλά για ολόκληρη την ανθρωπότητα;

πηγή:pressenza.com

Αποκριές: Τον παλιό εκείνο τον καιρό

Αποκριές στην παλιά Αθήνα

Κάθε μας λύπη μακριά
κι ανοίξτε τα βαρέλια
και την τρελλή Αποκρηά
με γέλια και με γλέντια
Κάθε λεβέντης από μας
και κάθε παλληκάρι
ας τραγουδήσει κι ας χαρεί
κι όποια τ' αρέσει ας πάρει...
Οι Απόκριες και ο Σουρής
  Στα σπίτια που δεχόντουσαν παρέες μασκαράδων, για να επιτρέψουν την είσοδο τους, αφού ο αρχηγός της παρέας χτύπαγε το ρόπτρον, ανασήκωνε τη μάσκα του για να τον αναγνωρίσει ο οικοδεσπότης
  και τότε έπαιρνε την άδεια για να περάσει μέσα με τους φίλους του χωρίς να έχει την υποχρέωση να βγάλει κανένας τους τη μάσκα.
Στα ποιητικά σαλόνια του Σουρή όμως οι παρέες των μασκαράδων έμπαιναν ελεύθερα,χωρίς ανασήκωμα της μάσκας.
  Ο μπουφές της Αποκρηάς στο σπίτι του Σουρή και της φιλόξενης κυρίας του, της μαντάμ Μαρή, δεν ήταν βέβαια τόσο πλούσιος όσο στου Σερπιέρη.
  Οι αυτοσχέδιοι όμως στίχοι πασπαλισμένοι με μπόλικον "Αττικόν Αλας" ήταν πλουσιώτατοι και χάριζαν το γέλιο.
  Στα σαλόνια του Σουρή πάντα παρόντες οι "μεγάλοι" φίλοι του, ο Παλαμάς, ο Δροσίνης, ο Καμπούρογλου, ο Λάσκαρης, ο Βελιανίτης, ο Μπάμπης Άννινος, ο Τσοκόπουλος, ο Πωπ, ο Στρατήγης, ο Σκόκος, ο Νιρβάνας και άλλοι.
   Κάποια αποκρηάτικα βραδιά, έκαναν την παρουσία τους στου Σουρή δυο υψηλότατοι μασκαράδες με ντόμινα. Ο Αννινος ψιθύρισε στη μαντάμ Μαρή πως ήταν οι πρίγκηπες Νικόλαος και Ανδρέας.
  Η κα Σουρή άρχισε τότε τις ρεβεράντσες... Σε λίγο όμως οι δύο μυστηριώδεις "πρίγκηπες" έβγαλαν τις μάσκες και δεν ήταν άλλοι από τους "υψηλότατους" αδελφούς, τον Κοκό και το Βασιλάκη Μελά.
Και να πως σατίριζε ο Σουρής στο "Ρωμηό" του το καρναβάλι της Αθήνας.
" Γλέντα λοιπόν Αποκρηά μασκαρεμένη χώρα 
που ένα μόνο έμαθες στα φανερά να κλέβεις 
Να γίνεσαι ρεντίκολο κάθε στιγμή και ώρα
που όλα τα μασκάρεψες κι όλα τα μασκαρεύεις
Εξω λοιπόν οι λύπες, έξω κακή καρδιά
και πάλι Καρναβάλι ανοίγει βρε παιδιά. "
Η Γκαμήλα και ο Μωραϊτίνης
  "...Η βασίλισσα του λαϊκού καρναβαλιού ήταν η Γκαμήλα. Την έφτιαχναν στις αυλές του Ψυρρή με λίγα σανίδια, λίγες προβιές, παλιά χαλιά, μια μασέλα αλόγου και πολλή φαντασία.
  Οι γαβριάδες της γειτονιάς  χωνόντουσαν, μικροί σατανάδες, από κάτω της και τη ζωντάνευαν, τη χόρευαν, την έτρεχαν, την έκαναν ν' αρπάζει καπέλα, πορτοφόλι, κουλούρια, ακόμη και να δαγκώνει.
  Διάσημος Πετραλωνίτης  γκαμηλιέρης ήταν τότε ο Βαγγελάρας με τ' όνομα. Μα με τα χρόνια τον έφαγε το "ποτήρι" και μια μέρα πέθανε κάτω στα Καρναβάλια.
  Ο Τίμος Μωραϊτίνης τότε, που ήταν μέγας θαυμαστής του, του έγραψε αυτόν τον επικήδειο
...Κι ο Βαγγελάρας πέθανε. 
Κι οι φίλοι του τον κλάψανε
μ' αληθινό τους δάκρυ
Μουτζούρη τον επήγανε, μουτζούρη τον εθάψανε 
κι εγράψανε στην άκρη
Εδώ κοιμάται ήσυχα ένας μεγάλος φουκαράς
που η δουλειά του ήτανε να είναι μασκαράς.
Οι Απόκριες και ο Δροσίνης
"...Ο πιο μεγάλος συνωστισμός γινότανε στο σταυροδρόμι των οδών Κυδαθηναίων και Αδριανού, όπου και το σπίτι του ποιητού Γεωργίου Δροσίνη.
Πόσο χαιρόμουν τα Καρναβάλια τότε απ' το παράθυρο μου και ποσο θαύμαζα, σαν παιδί, την περίφημη παρέλαση του άρματος με την "Αρπαγή της Ωραίας Ελένης" που ήτανε ...αρσενικά και φρεσκοξουρισμένη... ιστορούσε ο ποιητής της Ανθισμένης Μυγδαλιάς.
Το Κομιτάτο της Αποκριάς
"...Τα επίσημα καρναβάλια τα διοργάνωνε μια επιτροπή, το λεγόμενο "Κομιτάτο της Αποκρηάς", με επικεφαλής το Δήμαρχο.
  Συγκέντρωνε χρήματα από τους εμπόρους, το Δήμο,τους ταβερναρέους κι έστηνε ξύλινες εξέδρες στην οδό Σταδίου, στην οδό Κοραή απ' όπου θα περνούσε η μεγάλη παρέλαση από λουλουδιασμένα άρματα,
  άλλα με αρχαίες παραστάσεις,που έσερναν έξι και οχτώ άλογα, πολλά στολισμένα αμάξια με μασκαρεμένες χορωδίες, πλούσιο άρμα με τον Καρνάβαλο,
  άλλο άρμα με τη βασίλισσα της Αποκρηάς, άλλο με το "Πανεπιστήμιο", που απ' τη μια μεριά έβγαζαν από το φούρνο νεαρούς φοιτητές κι απ' την άλλη έβγαζαν ...τούβλα κι άλλα πλήθη από ομίλους εύθυμων μασκαράδων με συμβολικά σατιρικά κοστούμια."
Αποκριές: Τον παλιό εκείνο τον καιρό
"Τη μάσκα θα σηκώσω και όλα θα σου τα δώσω...".
Τι περίεργα παιχνίδια κάνει η μνήμη;
Πώς, ξαφνικά, ανακάλεσε από κάποιο συρτάρι της το δίστιχο εκείνο,
  που με αρκετή δόση ειρωνείας, αλλά και κεφιού τραγουδούσε αγαπητό συγγενικό πρόσωπο που δεν είναι πια κοντά μας;
  "Τη μάσκα θα σηκώσω και όλα θα σου τα δώσω, όσα έχω εγώ κρυμμένα...",έλεγαν και τόνιζαν τα υπονοούμενα οι κυρίες με το ντόμινο μιας άλλης εποχής.
   Παραλήπτης το άλλο ντόμινο, που ενδεχομένως να ήταν ο ίδιος τους ο άνδρας. Στην Πάτρα, τότε, τον παλιό εκείνο τον καιρό...
  Οι Αποκριές και τα μασκαρέματά τους είναι ένα ξέσπασμα. Είναι μια χαλάρωση. Είναι η πραγμάτωση μιας φαντασίωσης.
  Είναι η απάντηση στο παλιό ερώτημα, που έγραφαν οι κοπελίτσες στα λευκώματα τους: "Τι θα θέλατε να είστε, αν δεν είστε αυτός που είστε;". Ιππότης, Καρδινάλιος, Δον Κιχώτης, πειρατής, αλητάκος και πάει λέγοντας.
  Και, λέγοντας και λέγοντας, μακριά πάει και τελειωμό δεν έχει η ανθρώπινη φαντασία και επινοητικότητα.
  Τα ντόμινο κάνουν την ατμόσφαιρα αινιγματική. Οι χορεύτριες δίνουν μια νότα αισθησιακή.
  Οι "Κλεοπάτρες" αναζητούν τον "Αντώνιο", δημιουργώντας μια αίσθηση ιστορική.
  Ο χώρος μετατοπίζεται, ο χρόνος καταργείται, η έκπληξη καραδοκεί, το μυστήριο μεσουρανεί.
Η καταγωγή της Αποκριάς
   Από πού προέρχονται, ακριβώς, οι Αποκριές δεν έχει απαντηθεί με σαφήνεια.
  Εικασίες έγιναν και γίνονται ότι οι καταβολές τους είναι διονυσιακές.
  Η Θράκη έχει τα πρωτεία, τόσο στη σπουδαιότητα όσο και την αρχαιότητα αυτών των εθίμων.
  Εκεί επέζησε ακόμη και ο Καλόγερος,που τώρα, μεταφερμένος στη Μακεδονία επίσης, αποτελεί ένα πολύτιμο πραγματικά για τη λαϊκή παράδοση δρώμενο, με πολλές κι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες φάσεις.
  Αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, διάφοροι "θίασοι" κάνουν αναπαραστάσεις που δείχνουν ότι οι Απόκριες είναι βαθιά ριζωμένες μέσα στην ψυχή του Ελληνα.
  Ο "Βλάχικος Γάμος",που γίνεται στη Θήβα, αλλά και στην Περαχώρα της Κορινθίας, ίσως και να έχει μια στενή σχέση με τα θρακικά έθιμα, στα οποία η γονιμότητα αποτελεί τη βαθύτερη έννοιά τους.
  Τα περισσότερα από τα έθιμα της Αποκριάς έχουν φαινομενικά έναν κωμικό χαρακτήρα. Ολα τα κάνουμε για να γελάσουμε, να αστειευτούμε λιγάκι.
  Είναι όμως μονάχα έτσι; Δε γνωρίζουμε, άραγε, πως τα πιο σοβαρά πράγματα λέγονται μεταξύ σοβαρού και αστείου;
  Δεν είναι πιο εύκολο να ασκήσεις κοινωνική κριτική κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, αυτής της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, που όλα ισοπεδώνονται,
  που οι διακρίσεις καταργούνται, που η μάσκα προστατεύει το πρόσωπο εκείνο που ασκεί την κριτική, και, που, το μασκάρεμα βοηθάει τον "Διόνυσο" που μέσα μας κοιμάται να αφυπνιστεί;
  Αστεία, λοιπόν, να γελάσουμε μονάχα θέλουμε, τον απέναντι να ξεγελάσουμε, να μασκαρευτούμε, ξελογιαστούμε, κι από τη Δευτέρα την Καθαρή θα σοβαρευτούμε.
Τσικνοπέμπτη
  Η Τσικνοπέµπτη είναι µια ετήσια τελετή, της οποίας η αρχή χάνεται µέσα στους αιώνες. Είναι η µέρα που τρώγεται κρέας.
 Η λέξη Τσικνοπέµπτη προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα» (η µυρωδιά του καµένου ψηµένου κρέατος) και «Πέµπτη», και γιορτάζεται την Πέµπτη που είναι 11 µέρες πριν την Καθαρά ∆ευτέρα.
  Είναι µια µέρα χαράς αλλά και προετοιµασίας για τους Ελληνορθόδοξους χριστιανούς, καθώς η 40-ήµερη περίοδος της Σαρακοστής πριν το Πάσχα πλησιάζει.
  Σε κάποια µέρη στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στην επαρχεία της Πελοποννήσου, την εβδοµάδα της Τσικνοπέµπτης, οι άνθρωποι σφάζουν τα γουρούνια τους και ετοιµάζουν νόστιµους µεζέδες: «πηχτή», «οµάτια», «τσιγαρίδες», λουκάνικα, κτλ.
Γαϊτανάκι
Το παλιό έθιµο µε το γαϊτανάκι γίνεται στην κεντρική πλατεία πολλών πόλεων.
  Είναι ένας χορός όπου οι χορευτές, που ντύνονται µε παραδοσιακές στολές,
  χορεύουν σε κύκλο κρατώντας πολύχρωµες κορδέλες που στερεώνονται στην κορυφή ενός µακριού κονταριού το οποίο βρίσκεται στην µέση του κύκλου.
  Καθώς χορεύουν, οι κορδέλες τυλίγονται γύρω από το κοντάρι και µετά ξετυλίγονται. Πιστέψτε µας! Είναι πολύ δύσκολο να το κάνει κάποιος σωστά!
Κυριακή της Τυρινής
   Άνθρωποι µε αστείες φορεσιές βγαίνουν στους δρόµους, συνοδευόµενοι από την µουσική της µπάντας του δήµου.
  Είναι η µέρα της Παρέλασης των Καρνάβαλων! Η παρέλαση δηµιουργείται από οµάδες µεταµφιεσµένων ανθρώπων, χορευτών και αρµάτων.
  Το θέµα κάθε άρµατος της παρέλασης είναι διαφορετικό και τα περισσότερα διακωµωδούν µε οµοιοκατάληκτες στροφές τις καταστάσεις και τα γεγονότα,
  παριστάνοντας τους πολιτικούς και την ζωή της ελληνικής κοινωνίας εν γένει καθώς και άλλα διεθνή γεγονότα.
  Αυτές οι σατυρικές στροφές και τα κουστούµια των συµµετεχόντων διασκεδάζουν πολύ τους θεατές.
  Αργότερα το απόγευµα θα βρείτε τη τελευταία εκδήλωση που συµβαίνει.  Οι άνθρωποι θα µαζευτούν στην κεντρική πλατεία για φαγητό, ποτό και χορό.
  Αυτό είναι και το τέλος της παρέλασης. Το τελευταίο γεγονός θα είναι το κάψιµο του Βασιλιά Καρνάβαλου σε µια µεγάλη φωτιά όπου όλοι θα χορεύουν γύρω της.
  Κάποιες φορές υπάρχουν απλές φωτιές που ονοµάζονται «φάνι», και οι άνθρωποι τραγουδούν σατυρικά τραγούδια και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς.
  Τα τραγούδια συνήθως έχουν πολλά σεξουαλικά υπονοούµενα και µεταξύ των χορών υπάρχουν µερικοί µε θεατρικό χαρακτήρα, όπου µερικοί άντρες χορευτές υποδύονται τις γυναίκες.
  Η Παρέλαση των Καρνάβαλων γίνεται σε πολλές πόλεις, κωµοπόλεις και χωριά της Ελλάδας, και είναι πολύ θεαµατική.
 Κάποιες από τις µεγαλύτερες παρελάσεις γίνονται στην Αθήνα (καρναβάλι του Ρέντη), στην Ξάνθη, στην Πάτρα. Στην πραγµατικότητα, το καρναβάλι της Πάτρας είναι το πιο γνωστό στην Ελλάδα.
Το Καρναβάλι της Πάτρας
    Το καρναβάλι της Πάτρας είναι η συνάντηση µεταξύ ενός µύθου µε την πραγµατικότητα, φαντασία και δηµιουργικότητα µέσα στους αιώνες.
  Είναι από τα πιο σπουδαία γεγονότα, όχι µόνο για την πόλη, αλλά και για ολόκληρη την χώρα.
  Η περίοδος της αποκριάς στην Πάτρα, ανεξάρτητα από την ηµεροµηνία έναρξης του Τριωδίου, ξεκινά την επόµενη µέρα από την γιορτή του Αγ. Αντωνίου, στις 18 Ιανουαρίου.
  Τα πιο σηµαντικά στοιχεία (αρχεία) από πρόσφατες έρευνες που αφορούν το καρναβάλι των Πατρών θα µας στείλουν πίσω στον 19ο αιώνα.
  Αλλά το σηµείο στροφής του καρναβαλιού που του δίνει την σηµερινή του µορφή αναφέρεται στο 1966, µε την εισαγωγή του παιχνιδιού «Κυνήγι του Θησαυρού».
  Το Κυνήγι του Θησαυρού, από το 1966 που πρωτοπαρουσιάστηκε, µέχρι σήµερα, µετέτρεψε τον ανώνυµο συµµετέχοντα σε κυρίαρχο πρόσωπο του καρναβαλιού.
  Το ταλέντο των χιλιάδων νέων ανθρώπων, που συµµετέχουν µε τις οµάδες τους κάθε χρόνο, ξεδιπλώνεται σε όλο του το µεγαλείο µέσω του καρναβαλιού της Πάτρας.
  Το «Κυνήγι του Θησαυρού» είναι µια σειρά ερωτήσεων, γρίφων και δραστηριοτήτων, που καταλήγει να είναι µια σπαζοκεφαλιά για τους «διαγωνιζόµενους».
  Τα µέλη των οµάδων παίρνουν µέρος στην παντοµίµα, µεικτό θέαµα, θέατρο, χορός, δηµιουργίες και κουίζ.  Η φαντασία, το ταλέντο, η πολυπλοκότητα, το γέλιο, η ποικιλία και η ζωντάνια ενώνονται για να προσθέσουν κάτι ιδιαίτερο στο καρναβάλι της Πάτρας κάθε χρόνο.
  Και µετά , έρχεται η Μεγάλη Παρέλαση. Αυτή είναι η µεγαλύτερη στιγµή του καρναβαλιού των Πατρών.
   Όλη η πόλη, συν περισσότεροι από 300.000 επισκέπτες κινούνται στους ρυθµούς που οι συµµετέχοντες (περισσότεροι από 30.000) επιβάλλουν, και τα άρµατα (εκατοντάδες από αυτά) µαζί µε τον Βασιλιά Καρνάβαλο σας οδηγούν σε µονοπάτια κεφιού και ελευθερίας από τις έννοιες.
  Αυτό που συµβαίνει στην Πάτρα, την τελευταία Κυριακή της αποκριάς, είναι η κορυφή µιας πυραµίδας, την οποία το καρναβάλι των Πατρών χτίζει κάθε χρόνο.
  Η παρέλαση ξεκινά µετά το µεσηµέρι µε µεγάλο κέφι, χορεύοντας, ενώ όσοι πήραν µέρος στο κυνήγι του θησαυρού γράφουν την δική τους ιστορία µε τον τρόπο τους στους δρόµους της πόλης.
  Μετά το τέλος της µεγάλης παρέλασης, σε µια µοναδική βραδιά, ο Βασιλιάς Καρνάβαλος θα αποχαιρετίσει τους εραστές του είδους κλείνοντας ραντεβού για την επόµενη χρονιά.
  Είναι η στιγµή που ο βασιλιάς καρνάβαλος θα δοθεί στην πυρά και ο ουρανός της Πάτρας θα γεµίσει φως και χρώµα.
  Εν τω µεταξύ, η ζωντάνια του χορού δεν σταµατάει, καθώς οι χιλιάδες συµµετέχοντες θα συνεχίσουν να ζουν σε ξέφρενους ρυθµούς µέχρι το πρωί.
  Βοηθοί του καρναβαλιού των Πατρών είναι οµάδες, σύλλογοι και χορηγοί.
  Η επιτροπή Καρναβαλιού, ο όµιλος των ανθρώπων που µοιράζουν σοκολάτες, το πλήρωµα των κυνηγών του θησαυρού και πολλοί άλλοι µε γνήσιο πνεύµα καρναβαλιού, παίζουν θεατρικές τους παραστάσεις, θέατρο δρόµου και κουίζ.
Έθιμα Διατροφής
 «Η Κυριακή της Απόκρεω» είναι η τελευταία µέρα που µπορούµε να φάµε κόκκινο κρέας.
  Η εβδοµάδα µεταξύ της «Κυριακής της Απόκρεω» και της "Κυριακής της Τυρινής" είναι οι µέρες που τρώµε ψάρι, τυρί, γάλα και αυγά.
  Ακόµη και κάποια παραδοσιακά σατυρικά τραγούδια µεταφέρουν το θέµα του αποχαιρετισµού του «Τυριού» (Τύρος) και του καλωσορίσµατος του «Κρεµµυδιού» και του «Πράσου».
  (Όλα αυτά, φυσικά, σε αναφορά µε την επερχόµενη νηστεία όπου τα «ταπεινά» λαχανικά θα γίνουν το κύριο πιάτο).
Καθαρά Δευτέρα
Τελικά, το «Τριώδιο» τελειώνει. Είναι η πρώτη µέρα της Σαρακοστής, είναι Καθαρά ∆ευτέρα. Οι άνθρωποι µαζεύονται για τους τελευταίους εορτασµούς.
  Ζωντανή παραδοσιακή µουσική, τραγούδι, χορός, θαλασσινά, ούζο, κρασί, και όλοι είναι καλεσµένοι στην γιορτή. Το παραδοσιακό ψωµί «λαγάνα» είναι διαθέσιµο αυτήν την µέρα στους φούρνους.
  ∆εν επιτρέπεται να φαγωθεί κρέας ή ελαιόλαδο, αλλά αυτό δεν εµποδίζει κανέναν από το να διασκεδάσει. Οι άνθρωποι συνήθως πάνε στην εξοχή αυτήν την µέρα.
  Και το πιο φαντασµαγορικό έθιµο είναι το πέταγµα των χαρταετών. Ο ουρανός γεµίζει από πολύχρωµους χαρταετούς, που πετάνε σαν πουλιά και καλωσορίζουν την άνοιξη…
  Στην Αθήνα, µαζεύονται στις κορυφές των λόφων της πόλης (Φιλοπάππου, Στρέφη, Λυκαβηττός) όπου και πετούν τους χαρταετούς και υπάρχει ζωντανή µουσική, παραδοσιακή και µοντέρνα, µε δηµοφιλείς τραγουδιστές, και όλοι χορεύουν!
  Η Καθαρά ∆ευτέρα έχει τα δικά της έθιµα. Οι Έλληνες συνήθως τρώνε συγκεκριµένα είδη θαλασσινών (χταπόδι, καλαµάρια, γαρίδες και µύδια), µια ποικιλία τουρσί λαχανικών (ειδικά µικρές πράσινες πιπεριές, καρότα και κουνουπίδι), ελιές και ορεκτικά φτιαγµένα για την µοναδική λαγάνα.
  Τα ορεκτικά είναι νηστίσιµα, όπως ταραµοσαλάτα (φτιαγµένη από αυγά ψαριού).
Ο χαρταετός
[...] Τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης που διέθεταν χαρτί (είδος μεγάλης πολυτέλειας), άρχισαν πρώτα τη χρήση του παιχνιδιού "αετού" όπως το βλέπουμε κι από παλιότερες χαλκογραφίες.
  Γαλλική παράσταση μας δείχνει παιδί με χαρταετό ήδη το 1657 και άλλη το 1807.
   Από εκεί ήρθε το παιχνίδι και στην Ελλάδα, πιάνοντας πρώτες τις επαρχίες της επιμειξίας με την Ευρώπη,
  τα λιμάνια της Ανατολής (Σμύρνη, Χίο, Κωνσταντινούπολη), τα λιμάνια της Επτανήσου, έπειτα της Σύρας και των Πατρών και σιγά-σιγά όλες τις πολιτείες και τα αστικά κέντρα, όπου μπορούσε να αγοραστεί σπάγγος και χρωματιστό χαρτί.
  Το χωριό είδε το αστόπαιδο στις εκδρομές του και το μιμήθηκε, με πρόχειρα μέσα μ' ένα κομμάτι χαρτί του μπακάλη (που όμως ήταν βαρύ), ένα φύλλο από τετράδιο του σχολείου, ένα κομμάτι απ'την τοπική εφημερίδα, και νήμα από κουβάρι ή την ξηλωμένη κάλτσα της γιαγιάς.
  Παράλληλα έφτιαχναν και πρόχειρες "σαϊτες" και "καρδιές", που μπορεί και να μην είχαν λείψει από παλαιότατη τοπική παράδοση.[...]
  Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του με χαρταετό, δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά. Όποιος δεν ένιωσε την αντίσταση του μεγάλου σπάγγου, δεν εκατάλαβε τη δύναμη του αέρα.
  Κι όποιος δεν εφώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού που βλέπει να κινδυνεύει στο ψηλό μετεώρισμά του ο αετός, δεν ένιωσε τη χαρά του να τα βγάζεις πέρα μόνος σου με τη Φύση.[...] "
(Δημήτριος Λουκάτος, "Πασχαλινά και της Άνοιξης")
Τότε και τώρα
   Για κάποιον λόγο οι Ελληνες, δηλαδή μια μερίδα Ελλήνων, τα τελευταία χρόνια "ευδαιμονίζονται" συνεχώς και αδιαλείπτως.
  Λικνίζονται, ζαλίζονται, χορεύουν, μασκαρεύονται, ψεύδονται και πίνουν σαν σφουγγάρια.
  Ενίοτε τα σπάνε άμα έρθουν στο "τσακίρ κέφι". Και έρχονται συχνά.
  Ο καιρός, που τα γλέντια κι οι χοροί, όλη τη βδομάδα της Τυρινής, ξανάνιωναν τους ηλικιωμένους και ζωντάνευαν τα σπίτια,
  που πρόσφεραν χαρές στις νεαρές και στα παλικάρια, πάει, πέρασε ανεπιστρεπτί.
  Τώρα, όλα μοιάζουν να είναι "εφικτά", "προσιτά", σχεδόν εύκολα και κυρίως βαρετά.
  Αν καταργήσεις τη μαγεία, την έκπληξη, τη δυσκολία, την προσμονή, την υπομονή και την επιμονή.
  Αν απογυμνώσεις ένα έθιμο, τότε τα πάντα και όχι μόνον το Καρναβάλι δεν παρουσιάζουν κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
  Δεν είναι μαγεμένο και μαγικό, δεν είναι ονειρεμένο και ονειρικό. Ούτε καν ερωτικό είναι.
 Η Αποκριά κάτι συνηθισμένο και καθημερινό μοιάζει και μεταβάλλεται με το πέρασμα του χρόνου. Αποκριές είναι θα περάσουν.
  Να περάσουν καλά σας ευχόμαστε και από Τρίτη τα ξαναλέμε. Αντε και του χρόνου!
Μια τελευταία συμβουλή
  Έτσι… οι Απόκριες τελειώνουν…… και αρχίζει η Σαρακοστή και έχουµε 40 ηµέρες για το Πάσχα…
 Μην ξεχνάτε! ∆εν πρέπει να πλύνετε το κεφάλι σας την εβδοµάδα µεταξύ της «Κυριακής της Απόκρεω» και της «Κυριακής της Τυρινής»!
 Είναι η εβδοµάδα του τυριού και τα µαλλιά σας θα γίνουν άσπρα σαν το τυρί!!
syrosstories.wixsite.com
Merologies
Ριζοσπάστης
Twinning
http://ola-ta-kala.blogspot.com/2016/03/blog-post_7.html

Τσικνοπέμπτη : Συμβουλές διατροφής προς αποφυγή πεπτικών προβλημάτων

Τσικνοπέμπτη αυτή την εβδομάδα και το έθιμο, πέραν του τσικνίσματος, απαιτεί και έξοδο. Την ημέρα αυτή σύμφωνα με την παράδοση καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες από ψητό κρέας.
Βέβαια, η επιλογή της Πέμπτης δεν είναι τυχαία αφού την Τετάρτη και την Παρασκευή σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση είναι ημέρες νηστείας κι επιπλέον η Τσικνοπέμπτη είναι η τελευταία Πέμπτη πριν τη Νηστεία, όπου μπορεί ο ορθόδοξος πιστός να καταναλώσει κρέας, καθώς η εβδομάδα που την ακολουθεί (εβδομάδα της Τυρίνης) δεν πρέπει να το περιλαμβάνει.
Η Τσικνοπέμπτη έχει ταυτισθεί με την υπερκατανάλωση κρέατος λίγες μέρες πριν τη Νηστεία. Για το λόγο αυτό θα κάνουμε μια προσπάθεια να «φωτίσουμε» τι σημαίνει ψητό και τι να προσέξετε κατά την ημέρα της Τσικνοπέμπτης, ώστε να αποφύγετε τις δυσάρεστες συνέπειες. Δείτε περισσότερα στο βίντεο που ακολουθεί.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του «ψητού στα κάρβουνα»;

  • Τα ψητά στα κάρβουνα αποτελούν έναν εύγευστο τρόπο μαγειρικής. Ως εκ τούτου, επειδή είναι εύγευστα, δε χρειάζονται περίτεχνες σως και ντρέσιγκς που προσθέτουν θερμίδες!
  • Ωστόσο, ένα καλό μαρινάρισμα πριν το ψήσιμο είναι απαραίτητο. Έτσι δίνετε πιο πλούσια γεύση, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το μαρινάρισμα είναι προστατευτικό έναντι των χημικών ουσιών που παράγονται με το ψήσιμο πρωτεϊνούχων τροφίμων σε υψηλή φωτιά (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, ετεροκυκλικές αμίνες). Για τις πρωτεϊνούχες τροφές (κρέας, ψάρι) προτιμήστε «μαρινάδες» που έχουν βάση το λεμόνι και το ξύδι.
  • Αν θέλετε να ρίξετε κάτι πάνω στο κρέας ή το ψάρι μετά το ψήσιμο προτιμήστε το λεμόνι, πέρα από τη γεύση λειτουργεί επιπλέον προστατευτικά έναντι των δυσάρεστων χημικών ουσιών που παράγονται.

Ποια είναι η διατροφική «παγίδα» της Τσικνοπέμπτης;
Η Τσικνοπέμπτη έχει ταυτισθεί με την υπερκατανάλωση κρέατος λίγες μέρες πριν τη Νηστεία. Το πιο σύνηθες φαινόμενο μετά το φαγοπότι της Τσικνοπέμπτης είναι οι ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό μας σύστημα, όπως το απλό φούσκωμα ή ο οπισθοστερνικός καύσος (κάψιμο στον οισοφάγο), αλλά και τα ανεβασμένα τριγλυκερίδια και χοληστερόλη αίματος.
Ωστόσο, ακόμη αν η ημέρα επιβάλλει παϊδάκια, λουκάνικα, μπριζόλες και κοκορέτσια, έχετε πάντα και την επιλογή να μην επιβαρύνετε τόσο πολύ την υγεία σας! Είτε επιλέξετε να ψήσετε στο σπίτι είτε αποφασίσετε να βγείτε έξω, υπάρχουν κάποιες βασικές συμβουλές που μπορεί να ακολουθήσει κανείς και να αποφύγει τα προβλήματα να σοβαρέψουν.
Συμβουλές για τη σιλουέτα και την υγεία σας την Τσικνοπέμπτη
Προετοιμαστείτε κατάλληλα
Αν το βράδυ γνωρίζετε ότι θα ψήσετε ή ότι θα βρεθείτε σε μεγάλο τραπέζι προτιμήστε την ίδια μέρα το μεσημέρι την κατανάλωση ζυμαρικών ή ρυζιού. Επίσης, μπορείτε να προτιμήσετε την κατανάλωση βραστών ή ωμών λαχανικών. Σε καμία περίπτωση μην πάτε στο τραπέζι νηστικοί, καθώς υπάρχει κίνυνος να καταναλαώσετε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού.
Επιλέξτε το κατάλληλο κρέας
Επιλέξετε τα κρέατα που θα καταναλώσετε να έχουν όσο το δυνατόν λιγότερο λίπος όπως είναι το κοτόπουλο ή το ψαρονέφρι. Στα υπόλοιπα είδη κρεάτων όπως για παράδειγμα στις μπριζόλες, μπορείτε να αφαιρείτε οι ίδιοι το δέρμα και το όποιο ορατό λίπος. Αν θελήσετε παϊδάκια μη χορτάσετε με αυτά, 1-2 είναι αρκετά. Τέλος, αποφύγετε τα λουκάνικα εκτός αν είστε σίγουροι για τον προμηθευτή σας και την ποιότητα του κρέατος που έχει επιλέξει, γιατί εκτός από μεγάλες ποσότητες λιπαρών, περιέχουν και πολύ αλάτι.
Προσέξτε τα συνοδευτικά
Η ημέρα λέγεται Τσικνοπέμπτη και παραδοσιακά υπάρχει για να ψήσετε κρέας. Γι’ αυτό λοιπόν δεν έχουν θέση στο τραπέζι ούτε σουφλέ, ούτε πίτες, ούτε άλλα περιττά εδέσματα. Προσθέτουν πολύ περισσότερες θερμίδες και λίπος, χωρίς να τηρούν την παράδοση…
Μην ξεχνάτε τη σαλάτα
Συνδυάστε τα εύγευστα ψητά κρέατα με φρέσκιες σαλάτες και βραστά λαχανικά εποχής. Αποφύγετε τα ντρέσιγκ που έχουν λίπος, τα οποία δεν αναδεικνύουν την πλούσια γεύση των «ψητών».
Προτιμήστε ένα ελαφρύ επιδόρπιο
Προσοχή να δώσετε και στο επιδόρπιο. Προτιμήστε αυτό που έχει τα λιγότερα λιπαρά (ήδη μπορεί να έχετε καταναλώσει αρκετό λίπος μέσω του κρέατος..), όπως είναι το γιαούρτι ή τα φρούτα ή το γλυκό κουταλιού ή συνδυασμό τους. Για κανέναν λόγο μην προτιμήσετε λιπαρές τούρτες και πάστες, είπαμε είναι πιθανό να έχετε πάρει αρκετή ποσότητα λίπους (και μάλιστα κορεσμένου) από το κρέας…
Καταναλώστε το φαγητό σας αργά
Ο εγκέφαλος χρειάζεται 20-30 λεπτά για να λάβει το μήνυμα του κορεσμού. Τρώγοντας αργά αφενός δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο στον εγκέφαλό μας να αντιληφθεί οτι χορτάσαμε και αφετέρου απολαμβάνουμε περισσότερο το φαγητό μας.
Τι άλλο να κάνετε;
Μη φοράτε πολύ στενά ρούχα, χαλαρώστε το πρώτο κουμπί αφού φάτε για να μη νιώθετε δυσφορία καθήμενοι αρκετή ώρα με την οικογένεια και τους φίλους στο «γιορτινό» τραπέζι.
Και την επόμενη μέρα;
Την επόμενη της Τσικνοπέμπτης εφόσον έχετε καταναλώσει ικανή ποσότητα κρέατος προτιμήστε ως κύριο πιάτο όσπρια ή ζυμαρικά ή βραστά λαχανικά. Το ίδιο να κάνετε και στο υπόλοιπο της εβδομάδας, μη προτιμώντας το κόκκινο κρέας, είναι γνωστό ότι η κατανάλωσή του δεν πρέπει να ξεπερνά τη 1 φορά/ εβδομάδα (αν είστε ενήλικας, δεν έχετε έλλειψη σιδήρου και ανήκετε στο γενικό πληθυσμό)..
Άν τσικνίσω σπίτι;
Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να πάτε σε ταβέρνες για το παραδοσιακό τσίκνισμα, διατροφικά είναι ίσως η καλύτερη επιλογή να καθίσετε στο σπίτι και να ψήσετε στο γκριλ του φούρνου. Σ’ αυτή τη περίπτωση, όλα τα λιπαρά θα λιώσουν και θα στάξουν αντίθετα με το ψήσιμο στο ταψί που θα μας δελέαζε με το ζουμάκι του.

Η καλή παρέα θα είναι η μοναδική απαραίτητη προϋπόθεση για να περάσετε καλά σήμερα και να ξεχαστείτε έστω και για λίγο από τα προβλήματα της καθημερινότητας!

της Ειρήνης Κύρα
& του Δημήτρη Μπερτζελέτου

πηγή:mednutrition.gr

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2020

Chimamanda Adichie:ο κίνδυνος της μονοσήμαντης ιστορίας

Οι ζωές μας
οι κουλτούρες μας
αποτελούνται από πολλές ιστορίες που συμπίπτουν.
Η συγγραφέας Chimamanda Adichie διηγείται την ιστορία για
το πώς βρήκε την αυθεντική πολιτισμική φωνή της και
προειδοποιεί πως αν ακούμε μία μονοσήμαντη ιστορία για έναν άνθρωπο ή μια χώρα
κινδυνεύουμε σε μεγάλο βαθμό να την παρεξηγήσουμε.
ntina

 

Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2020

Ο Εμφύλιος της Επανάστασης του 1821

Στις 29 Μαρτίου 1823 ξεκίνησαν οι συνεδριάσεις της δεύτερης Εθνικής Συνέλευσης στο Αστρος της Κυνουρίας.
Είχαν μαζευτεί εκεί 230 εκπρόσωποι από διάφορα μέρη της επαναστατημένης Ελλάδας για να αποφασίσουν για το μέλλον του έθνους και της επανάστασης, η οποία είχε εδραιωθεί.
Η Συνέλευση αυτή είχε λιγότερο ενθουσιασμό από την πρώτη και πολύ περισσότερο σκεπτικισμό και καχυποψία.
Οι στρατιωτικοί της Επανάστασης, οι πρώην κλεφταρματολοί, θεωρούσαν ότι ήταν ριγμένοι στο μοίρασμα της εξουσίας.
Δεν συμμετείχαν στην πρώτη εθνοσυνέλευση, δεν έλαβαν σημαντικές θέσεις στο Εκτελεστικό και στο Βουλευτικό, αρνούνταν να αποδεχθούν την πρωτοκαθεδρία των προεστών και των νησιωτών. Με επικεφαλής τον δοξασμένο, μετά τα Δερβενάκια, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, διεκδικούσαν ένα μεγάλο μερίδιο εξουσίας.
Αρκετοί ανάμεσά τους, κυρίως ο Κολοκοτρώνης, πίστευαν πως μια αυταρχική, ισχυρή, στρατιωτική κυβέρνηση, με τους ίδιους να τη στελεχώνουν, ήταν απολύτως απαραίτητη για τη συνέχιση του αγώνα.
Εκαναν λάθος βέβαια, γιατί υπερτιμούσαν τις διοικητικές τους ικανότητες και υποβάθμιζαν τη διεθνή διάσταση.
Η ουσία όμως ήταν αυτή: το πρωτόλειο νεωτερικό θεσμικό οικοδόμημα που κατασκεύασαν οι δυτικότροποι διανοούμενοι και αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό κρατικό μόρφωμα, άρχισε να τους ενοχλεί.

Σπασμωδική αντίδραση
Το Σύνταγμα της Επιδαύρου ήταν προσωρινό και η κυβέρνηση Μαυροκορδάτου/Νέγρη, που διαχειρίστηκε αρχικώς την εξουσία, αδύναμη.
Ηταν ευκαιρία να γίνει στο Αστρος η ανατροπή αλλά οι συσχετισμοί και πάλι δεν ευνοούσαν τους στρατιωτικούς καθώς έλεγχαν μόνο το 1/3 των εκπροσώπων.
Αντέδρασαν σπασμωδικά.
Από τη μία επιχείρησαν να απειλήσουν τα μέλη της Συνέλευσης συγκεντρώνοντας τα στρατεύματά τους στα γύρω χωριά και ενθαρρύνοντας έκτροπα και επεισόδια.
Από την άλλη, όμως, δεν μπόρεσαν να κινηθούν με στοιχειώδη στρατηγική μέσα στη Συνέλευση ή να συμμαχήσουν, έστω βραχυπρόθεσμα, με παράγοντες με τους οποίους είχαν κοινά συμφέροντα ή οπτική.

Ηταν αναμενόμενο να τους δυσαρεστήσει το αποτέλεσμα της εθνοσυνέλευσης και να αισθανθούν και πάλι αποκλεισμένοι.
Είχαν δίκιο; Αρκετό.
Ας μην ξεχνάμε ότι σε αυτούς όφειλε το έθνος την απελευθέρωσή του.
Αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι είχαν τις ικανότητες να το κυβερνήσουν.
Ομως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως θα περίμενε κανείς ή όπως η λαϊκότροπη ιστοριογραφία τα παρουσιάζει.
Ο εμφύλιος πόλεμος που θα ξεσπάσει δεν θα είναι μία σύγκρουση πολιτικών/στρατιωτικών, «πονηρών κοτζαμπάσηδων» και «αγνών αγωνιστών», «ολιγαρχικών» και «δημοκρατικών», όπως έχει, εντελώς λανθασμένα, χαρακτηριστεί.
Δεν θα είναι ταξικός πόλεμος γιατί η κοινωνία είναι παραδοσιακή και οι σχέσεις προνεωτερικές.

Βέβαια, αρχικώς, οι στρατιωτικοί είχαν επαφές μεταξύ τους και ίσως τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά εάν δεν συνέβαιναν ταυτόχρονα δύο γεγονότα που δεν πρέπει καθόλου να μας εκπλήσσουν:
α) Οι προεστοί της Πελοποννήσου διχάστηκαν.
Η μία μερίδα συμμάχησε με τους νησιώτες και τους διανοούμενους,
β) Ο Κολοκοτρώνης παράτησε τους στρατιωτικούς που τον ακολουθούσαν και συμμάχησε με την άλλη μερίδα των προεστών, ειδικότερα με την οικογένεια Δεληγιάννη.

Οι δύο αντιτιθέμενες ομάδες κατέληξαν σε έναν προσωρινό συμβιβασμό.
Η μία ομάδα θα έλεγχε το εκτελεστικό (με αντιπρόεδρο τον Κολοκοτρώνη) και η άλλη το Βουλευτικό.
Το Βουλευτικό όμως είχε ισχυροποιηθεί με το αναθεωρημένο Σύνταγμα (το οποίο έγινε ακόμα πιο δημοκρατικό και φιλελεύθερο) και ο Κολοκοτρώνης απέτυχε να το ελέγξει.
Οταν το Βουλευτικό θα εκλέξει (παρά τους δισταγμούς του) τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ως πρόεδρο, ο Κολοκοτρώνης θα εκραγεί – γιατί προετοίμαζε για τη θέση τον, εξ αγχιστείας συγγενή του πλέον, Αναγνώστη Δεληγιάννη.
Ο Κολοκοτρώνης απείλησε ανοιχτά τον Μαυροκορδάτο και οι άντρες του τα μέλη του Βουλευτικού με άσκηση βίας. Ουσιαστικά επιχείρησαν ένα πραξικόπημα.
Αλλά τα μέλη του Βουλευτικού δεν θα υποχωρήσουν, θα επιμείνουν στην εκλογή Μαυροκορδάτου και τελικά θα συγκρουστούν με ολόκληρο το Εκτελεστικό, θα το καταργήσουν και θα το αντικαταστήσουν. Για ένα διάστημα η Επανάσταση έχει δύο αντιμαχόμενες κυβερνήσεις, στην πρώτη φάση του Εμφυλίου.

Το Βουλευτικό, οι Υδραίοι και οι προεστοί της Αχαΐας (Ζαΐμης, Λόντος) θα επικρατήσουν.
Θα αντιμετωπίσουν με επιείκεια τους ηττημένους αλλά οι Υδραίοι (Κουντουριώτηδες) θα τους αποκλείσουν από τη νέα επαναστατική κυβέρνηση που θα σχηματιστεί το φθινόπωρο του 1824.
Η δεύτερη φάση του Εμφυλίου είναι αγριότερη αλλά τα στρατόπεδα πιο διακριτά.
Από τη μια όλοι, σχεδόν, οι σημαντικοί προεστοί και στρατιωτικοί της Πελοποννήσου (και οι Ζαΐμης/Λόντος) και από την άλλη οι Υδραίοι που χρησιμοποιούν τους εμπειροπόλεμους Ρουμελιώτες για να επικρατήσουν.
Το έθνος έχει λάβει το πρώτο δάνειο και ένα μεγάλο μέρος του θα χρησιμοποιηθεί για να πληρωθούν ο Καραϊσκάκης, ο Γκούρας, ο Μακρυγιάννης και οι Σουλιώτες που θα συντρίψουν τους αδύναμους και αποθαρρημένους Πελοποννήσιους.
Οι καταστροφές, οι λεηλασίες, οι εξευτελισμοί είναι πρωτοφανείς.
Η δολοφονία του Πάνου Κολοκοτρώνη θα ρίξει τον πατέρα του σε κατάθλιψη.
Οι νικητές και πάλι θα φερθούν με αρκετή επιείκεια.
Θα τους υποχρεώσει σε αυτό και η απόβαση του Ιμπραήμ που θα οδηγήσει σε δεύτερη αμνηστία και ανάθεση της αρχιστρατηγίας και πάλι στον Κολοκοτρώνη.
Αλλά δεν πρέπει να υποτιμούμε και να ξεχνάμε το εξής:
Οι άνθρωποι αυτοί είχαν συμφέροντα, εγωισμούς, εμμονές αλλά στο τέλος της ημέρας ήταν έτοιμοι να ξεπεράσουν τους εαυτούς τους. Γιατί είχαν συνείδηση της ιστορικής σημασίας των επιλογών τους. Ο σκοπός τους ήταν ιερός – και έτσι τον έβλεπαν.

Πολιτικός νικητής
Εάν υπάρχει ένας πολιτικός νικητής του Εμφυλίου δεν είναι οι Κουντουριώτηδες αλλά ο Ιωάννης Κωλέττης.
Είναι αυτός που αποκτά, χειρίζεται αριστοτεχνικά και διατηρεί τον έλεγχο των Ρουμελιωτών.
Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος σε όλο αυτό το διάστημα απομονώθηκε στο Μεσολόγγι και δεν ανέλαβε ποτέ καθήκοντα προέδρου στο Βουλευτικό, παρά τις εκκλήσεις των βουλευτών. Ασχολήθηκε αποκλειστικά με την εξασφάλιση του δανείου, την υποδοχή του Μπάιρον, τη διεθνή αναγνώριση του Αγώνα αλλά κυρίως με την καλή οργάνωση της άμυνας στη Δυτική Στερεά.
Θα προσπαθήσει, μάταια, να αποτρέψει τον δεύτερο γύρο και θα περιθάλψει τους ηττημένους, όταν αυτοί θα καταφύγουν σ’ αυτόν, γιατί τον εμπιστεύονται. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μαυροκορδάτος και η ομάδα του (Τρικούπης, Πολυζωίδης, Κλονάρης) θα σώσουν μία δεκαετία αργότερα τον Κολοκοτρώνη, όταν θα τον στοχοποιήσουν δύο μέλη της αντιβασιλείας.

Υπάρχει κι ένας τρίτος γύρος του Εμφυλίου.
Θα ξεσπάσει αμέσως μετά τη δολοφονία Καποδίστρια και θα διαρκέσει μέχρι την άφιξη του Οθωνα. Είναι ο πλέον άγνωστος, ο μακρύτερος σε διάρκεια και ο πιο φοβερός.
Φαίνεται να αποδεικνύει στην Ευρώπη ότι οι Ελληνες δεν μπορούν να αυτοκυβερνηθούν.
Αυτό όμως που συμβαίνει στην Ελλάδα δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα.
Οπως γράφει ο David Armitage, κάθε μεγάλη επανάσταση εμπεριέχει και έναν εμφύλιο πόλεμο.
Ο δικός μας εμφύλιος, αν πρέπει οπωσδήποτε να χαρακτηριστεί, έστω σχηματικά, ήταν ένας εμφύλιος της παράδοσης με τη νεωτερικότητα. Ευτυχώς τον κέρδισε η δεύτερη.

* Ο κ. Αριστείδης Χατζής είναι καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ). Η σειρά άρθρων με θέμα τα φιλελεύθερα, δημοκρατικά και νεωτερικά χαρακτηριστικά της Επανάστασης του 1821 αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος του ΚΕΦίΜ με θέμα «Ελλάδα 2021: Διακόσια χρόνια από τη Φιλελεύθερη Επανάσταση».

kathimerini.gr

Αλίκη Βουγιουκλάκη - Μια συνέντευξη

 
«Σκύλα είμαι. Ποια γατούλα;»: H μόνη ειλικρινής συνέντευξη που έδωσε ποτέ η Αλίκη Βουγιουκλάκη
Γιατί ενοχλείσαι όταν σε αποκαλούν φαινόμενο; 
Γιατί δεν είμαι.
-Είσαι. 
Από πλευράς δημοτικότητας κι από πλευράς διάρκειας αυτής της δημοτικότητας. 
Καμία άλλη... 
Ξέρεις τι θα μπορούσα να σου πω, με όλο μου το θράσος πια, γιατί αρκετά έχω κάνει το καλό κορίτσι;
Καμία άλλη δεν έχει και τη δική μου δυνατότητα, για να μη χρησιμοποιήσω την ιερή λέξη ταλέντο. - Μήπως μπορείς να μου αναλύσεις την «ιερή» αυτή λέξη; 
Είναι η συνισταμένη πολλών πραγμάτων.
Η εργατικότητα, η αγάπη και η αφοσίωση στη δουλειά, η πίστη, οι στόχοι, η εξωτερική εμφάνιση, και είναι και το θείο χάρισμα που λέγεται «γκελ», ακτινοβολία.
Ε, όλα αυτά εγώ τα έχω.
Και θα παίξω και αρχαία τραγωδία.
Θα το κάνω, να ξέρεις.
Είμαι πολύ πεισματάρα εγώ.
- Μα υπάρχουν πολλοί που δεν αμφισβητούν το ταλέντο σου. 
Ξέρω τι με φτήνηνε εμένα.
Ο κινηματογράφος.
Φυσικά, αυτό δεν θα γινόταν αν είχα σκηνοθέτη τον Μπέργκμαν ή τον Αντονιόνι.
Αλλά ξέρεις κάτι;
Αν αύριο πέθαινα, θα συνέβαινε ό,τι και με την Μέριλιν Μονρόε στην Αμερική.
Ενώ όλοι την περιφρονούσαν και την θεωρούσαν κατώτερο προϊόν, μόλις πέθανε, ενώσαν κομμάτια απ’ τις ταινίες της και είπαν «κοιτάξτε τι μεγάλο φαινόμενο και τι σπουδαία ηθοποιός που ήταν».
- Θα ήθελα να μου πεις εσύ πώς σε φτήνηνε ο κινηματογράφος. 
Πάρε ένα πολύτιμο πετράδι και τύλιξέ το με χρωματιστές κορδέλες και σελοφάν.
Θα το προσέξεις;
Έτσι έγινε και στη δική μου περίπτωση.
Το ουσιαστικό μου δυναμικό καλύφθηκα στην πορεία, καταχωνιάστηκε, σκεπάστηκε με διάφορα περιτυλίγματα, πιο λαμπερά εξωτερικά.
- Δηλαδή, παραδέχεσαι ότι σε έφθειρε κατά κάποιον τρόπο ο κινηματογράφος; 
Καθόλου!
Το μέταλλο το καλό δεν φθείρεται.
Απλώς, στέρησε πολλά από τη σοβαρότητα μου, μάλλον από τη σοβαροφάνειά μου.
- Παρίστανες δηλαδή τη σοβαρή; 
Ο Έλληνας, ξέρεις, εντυπωσιάζεται από τη σοβαροφάνεια, ο Έλληνας ο δήθεν της καλής τάξεως, της πολύ μπερδεμένης αυτής καλής τάξεως, να, όσοι συχνάζουν στην πλατεία Κολωνακίου, όλοι αυτοί οι αντιπαθέστατοι τύποι.
Αυτό μου έκανε ο κινηματογράφος.
- Λίγο μπερδεμένο και αυτό που λες εσύ... 
Το λες με αγανάκτηση ή με πίκρα; 
Με πίκρα, όχι γι’ αυτά που λένε οι άλλοι, αλλά για μένα την ίδια γιατί, μπαίνοντας σ’ αυτό το δρόμο, δεν μπόρεσα να λυτρωθώ ακόμα.
Για μένα η λύτρωση βρίσκεται στη σκηνή.
Είμαι γνήσια θεατρίνα εγώ και θα πεθάνω απάνω στο σανίδι.
Εκεί βρίσκω τη μεγαλύτερη ηδονή μου.
- Είκοσι ολόκληρα χρόνια, είχες όλον τον καιρό και, από ένα σημείο και μετά, και όλες τις δυνατότητες να λυτρωθείς με τον τρόπο που το εννοείς. 
Δεν τόλμησα να το κάνω.
Γιατί δεν μπορούσα από τη μια μεριά να είμαι τοποθετημένη στην κορυφή του σταρ-σύστεμ, κι από την άλλη να πείθω τον κόσμο ότι είμαι γεννημένη για τους μεγάλους ρόλους.
Όπως και είμαι, όπως και θα το αποδείξω ότι είμαι!
- Τον δρόμο του σταρ-σύστεμ τον διάλεξες, νομίζω, μόνη σου. 
Γιατί, λοιπόν, παραπονιέσαι; 
Ξεκίνησα να γίνω ηθοποιός κι αυτό είναι θέμα ζωής για μένα.
Δεν έγινα ηθοποιός για να γίνω σταρ.
Αυτό ήρθε και καλώς ήρθε, δεν με πειράζει κι ούτε το αρνιέμαι.
Από τις πρώτες μου ταινίες είχα μεγάλη απήχηση, έτσι μπήκα σ’ αυτό το δρόμο.
- Μετανιώνεις καμιά φορά για τις ταινίες που έχεις κάνει; 
Άνθρωπος συγκροτημένος σαν κι εμένα, άνθρωπος που ξέρει πού βαδίζει, άνθρωπος που τα έχει τετρακόσια, μπορεί να μετανιώσει για πράγματα που έχει κάνει;
Είμαι περήφανη για τις ταινίες μου, οι οποίες μπορεί να μην ήταν μεγαλόπνοες, είχαν όμως σοβαρότητα και συνέπεια.
Κι αν θες να ξέρεις ακόμα, ήμουν εγώ αυτή που συμφιλίωσε το κοινό με τον ελληνικό κινηματογράφο, που έκανε το κοινό να αγαπήσει τους Έλληνες ηθοποιούς, που ανέβασε το κασέ των Ελλήνων ηθοποιών.
Πάντως, εγώ δεν είμαι κι η πιο κερδισμένη οικονομικά απ’ αυτή τη δουλειά, ούτε έγινα τόσο πολύ πλούσια.
Υπάρχουν, βέβαια, εκατό τρόποι για να λύσει κανείς τα οικονομικά του προβλήματα, δεν τους χρησιμοποίησα, γιατί δεν με ενδιαφέρει τόσο το χρήμα.
- Σαν ποιοι τρόποι, δηλαδή; 
Για μια γυναίκα της προβολής και της θέσεως της δικής μου ένας πλούσιος γάμος.
Νομίζω ότι θα μου έλυνε χίλια-δυο προβλήματα και θα μου έδινε τη δυνατότητα να παίξω όποιο έργο θέλω, χωρίς να έχω το άγχος μήπως χάσω αύριο, ή και να σταματάω όποτε θέλω.
Διάβασα κάπου τη δήλωση ενός συναδέλφου, δεν θυμάμαι τίνος, ότι 35 χρόνια που παίζει στο θέατρο, θα μπορούσε να έχει κάνει λεφτά... 
- Ο κύριος Χορν το είπε. 
Λοιπόν, δεν γίνονται τα λεφτά στο θέατρο.
Ή, τουλάχιστον, τα λεφτά που έχει ο συνάδελφος.
Αλλά τι σημασία έχουν τώρα τα λεφτά;
Μιλάμε για πράγματα που δεν μετράνε.
- Αντίθετα, επικρατεί η φήμη ότι αυτό το μετράει πολύ στη ζωή σου. 
Με λένε φιλοχρήματη, γιατί ζητούσα μεγάλο κασέ στον κινηματογράφο.
Λοιπόν, ήθελα να πάρω υψηλό κασέ για να πω ότι το πήρα.
Το ίδιο το χρήμα δεν το αγαπώ, δεν το πιάνω στα χέρια μου, όσο ήμουν με τον Δημήτρη είχα τι χρώμα έχει το κατοστάρικο.
Δεν θέλω να πω, βέβαια, ότι το χρήμα δεν μου έδωσε και ορισμένες δυνατότητες.
Άλλο όμως αυτό.
Και εξ άλλου, τα χρήματα αυτά τα κέρδισα με τον μόχθο μου, τα έφερνα και τα έπαιρνα. 
- Σ’ αυτό το παιχνίδι, σ’αυτή τη συναλλαγή, που τόσο ρεαλιστικά την τοποθέτησες, είχες ποτέ την εντύπωση ότι σε μεταχειρίζονται σαν προϊόν; 
Πάντα.
- Και δεν σε ενοχλεί αυτό; 
Όχι, γιατί ξέρω ότι έπρεπε να κάνουν τη δουλειά τους.
- Επομένως, η συνεργασία σου με τους εργοδότες σου θα πρέπει να ήταν αρμονική. 
Δεν θέλω να μιλήσω άσχημα για τον Φίνο, γιατί τον εκτιμάω πολύ, μ’ όλο που εκείνος, σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη, είπε πως έκανα εγώ ό,τι ήθελα.
Θα τον ρωτήσω, όμως, «γιατί τότε, κύριε Φίνο, με κρατούσατε;
Αφού σας καταπίεζα, γιατί δεν με διώχνατε;
Μήπως γιατί κερδίζατε αρκετά χρήματα από μένα;
Ε, τότε δεν είναι πολύ λεβέντικο να βγαίνετε και να κάνετε δηλώσεις για μια γυναίκα από την οποία κερδίζατε χρήματα».
 Όχι, δεν έκανα ό,τι ήθελα στον Φίνο, απλώς έτυχε να έχω πάρα πολύ καλό γούστο και ήθελα να τους το επιβάλλω όσο μπορούσα.
Θέλω, ωστόσο, να προσθέσω ότι όπως ο κύριος Φίνος μού αναγνωρίζει ότι αποτελώ φαινόμενο στον χώρο αυτό, έτσι κι εγώ θέλω να πω ότι, χωρίς εκείνον, ο κινηματογράφος πέθανε.
Είναι λυπηρό αυτό κι είναι ακόμα πιο λυπηρό, γιατί γίνεται κακός κινηματογράφος στην τηλεόραση. - Πήγες όμως κι εσύ στην τηλεόραση... 
Ναι, πήγα, παρόλο που δεν την εκτιμώ.
Πήγα γιατί, τώρα που δεν υπάρχει σινεμά, μου προσφέρει τη δυνατότητα να επικοινωνήσω με το πλατύ κοινό, να του υπενθυμίσω την παρουσία μου, να του στείλω τα μηνύματά μου.
- Ο Τύπος ποιον ρόλο έπαιξε στη δημιουργία του «φαινομένου Βουγιουκλάκη»; 
Με βοήθησε ο Τύπος, αλλά βοήθησα κι εγώ πολύ τον Τύπο να ασχολείται μαζί μου.
Είχαν πάντα θέμα.
Γενικά, μπορώ να πω ότι είμαι το χαϊδεμένο παιδί του ελληνικού Τύπου.
- Ακόμα; Γιατί νομίζω ότι υπάρχει μια τάση ρεαλιστικής αντιμετώπισης τον «φαινομένου» σου, αν θες, μια διάθεση απομυθοποίησης, όπως έγινε στην εκπομπή «Παρασκήνιο» και ό,τι ακολούθησε μετά την προβολή του... 
Το θέμα με το «Παρασκήνιο» είναι πράγματι οι κακοήθειες που γραφτήκαν μετά.
Ακούσε φράση ενός τηλεκριτικού:
«Τρεις άντρες, ο Παπαστάθης, ο Γεωργουσόπουλοςκαι ο Φίνος, μόνοι και αβοήθητοι, τη Βουγιουκλάκη την κατετρόπωσαν».
Αν είναι αντρίκιο να βάλει το χέρι του κι ένας τέταρτος για να με δολοφονήσουν, έχω να τους πω ότι εγώ είμαι εφτάψυχη γάτα.
Ένας άλλος πάλι, στην Καθημερινή, ο κύριος Χρηστίδης, συνάδελφος γαρ, έγραψε τέσσερις στήλες για να αποδείξει ότι το μοναδικό ταλέντο της Βουγιουκλάκη είναι ότι δεν έχει ταλέντο.
Θέλω να πω εδώ ότι έχω τόσο πολύ ταλέντο, που δεν μπόρεσε ούτε με μια ολόκληρη σελίδα στην εφημερίδα να αποδείξει το αντίθετο.
Η κυρία Παπαδοπούλου είπε ότι χρησιμοποίησα τον γιο μου στην εκπομπή.
Τι ήθελε να βάλω;
Τον σκύλο μου;
Δεν έχω σκύλο, το παιδί μου έχω.
Πιστεύω ότι το «Παρασκήνιο», σαν εκπομπή, δεν είχε κακές προθέσεις, είχε προθέσεις αντικειμενικότητας απέναντι μου.
Θυμάμαι τον Γεωργουσόπουλο που κατέληγε:
«Η Αλίκη, ας πούμε, συμβιβάστηκε κι έπαιξε πράγματα που δεν ήταν γι' αυτήν.
Αλλά πόσοι αρχιτέκτονες σήμερα θα μπορούσαν να κάνουν κι αυτοί τον Παρθενώνα, κι όμως δημιούργησαν αυτά τα τέρατα από μπετόν;»
- Σε ενοχλεί ο τίτλος «κορίτσι τον λαού»; 
Δεν περιφρονώ καθόλου αυτό το κοινό μου, αλλά, πώς να το κάνουμε, δεν είμαι το κορίτσι του ελληνικού λαού, είμαι απλώς μια ηθοποιός. 
- Σε αποκαλούν ακόμα «γατούλα». 
Αυτό πραγματικά θα πρέπει να σ’ενοχλεί. 
Σκύλα γίνομαι.
Ποια γατούλα;
Γατούλα μια γυναίκα τόσο υπεύθυνη;
- Λένε επίσης ότι ζηλεύεις τις νεότερες ηθοποιούς. 
Μα υπάρχει πιο νέα;
- Από πλευράς ηλικίας, μάλλον. 
Α, όταν λέμε πιο νέα, εννοούμε την ηλικία.
Τότε είναι σαν να μου λες αν ζηλεύω το γιο μου, που είναι επτά χρόνων.
- Η διατήρηση της ομορφιάς και της φρεσκάδας σου είναι ένα άλλο στοιχείο του μύθου σου. 
Του τωρινού... 
Δεν είμαι δα τόσο μεγάλη στα 38 μου χρόνια.
Όσο για τη φρεσκάδα μου, την οφείλω, νομίζω, στη ζωτικότητά μου.
- Σε αποκαλούν ακόμα, Αλίκη, «κατεστημένο». 
Το λένε αυτοί που θέλουν να πάρουν τη θέση μας.
Μου φαίνεται σαχλαμάρα όταν το ακούω.
Είναι κι αυτό μια μόδα, όπως η κουλτούρα, οι κουλτουριάρηδες.
-Τι σκέφτεσαι γι' αυτούς; 
Οι άνθρωποι που έχουν την κουλτούρα, δεν μιλάνε γι’ αυτήν.
Και δεν νομίζω ότι κουλτούρα στο θέατρο είναι να μαζευτούμε δέκα άνθρωποι και να πάμε να κάνουμε μια επιθεώρηση στο Παγκράτι, για να κερδίσουμε λεφτά και να μην μπορούμε να σταθούμε τον χειμώνα.
Μαζεύονται πολλοί σταρ για να κάνουν έναν σταρ.
- Ας γυρίσουμε σε σένα, Αλίκη. 
Θα ήθελα να μου πεις ποια είναι η Αλίκη σήμερα. 
Σαν γυναίκα είμαι ευαίσθητη, ευάλωτη, τρυφερή, ελπίζω πάντα ότι αύριο θα έρθει μια καλύτερη μέρα.
Όχι ότι περιμένω τίποτα το συγκλονιστικό τώρα πια.
Διαβαίνω τον κύκλο μου συνειδητά και ξέρω πού θα ’ναι το τέλος, η κατάληξη.
- Πού θα είναι η κατάληξη; 
Ξέρω ότι μάλλον θα τελειώσω τη ζωή μου μόνη, με τους  λίγους φίλους, στους οποίους θα δίνω και θα παίρνω, ελπίδες κυρίως, που τόσο θα τις έχω ανάγκη στα δύσκολα χρόνια που θα έρθουν.
- Πόσο δύσκολα πιστεύεις ότι θα είναι αυτά τα χρόνια; 
Όχι πολύ, γιατί είμαι προετοιμασμένη.
Μήπως για όλες τις γυναίκες δεν έρχονται τα δύσκολα χρόνια;
Όλες θα περάσουμε την κρίση του γάμου, είτε χωρίσουμε είτε όχι, το μεγάλωμα και τα βάσανα των παιδιών, το γκρέμισμα των ελπίδων, το σβήσιμο των ονείρων, για όλες θα έρθει η στιγμή που θα κοιτάξουμε τα χέρια μας και θα τα δούμε χαρακωμένα από ρυτίδες, με μια βέρα εκεί στην άκρη να τα στολίζει.
Εκείνη ίσα-ίσα τη στιγμή δεν θα πρέπει να χάσουμε το κουράγιο μας για τη ζωή.
Πολλές φορές, λέω ν’ απαρνηθώ το θέατρο και να κάνω έναν καλό γάμο, όσο είναι ακόμα καιρός, ένα γάμο που θα μ’ εξασφαλίσει και θα με απαλλάξει από τα άγχη·
-  Γιατί δεν τον κάνεις λοιπόν; 
Γιατί δεν μπορώ να παντρευτώ κάποιον που δεν θα έχει μιλήσει στην ψυχή και κυρίως στο μυαλό μου.
Είμαι ένας άνθρωπος μιας άλφα κουλτούρας εγώ, αρκετά ενημερωμένη, κατατοπισμένη σε όλα, μ' αυτά τα εφόδια, μ’ αυτές τις εμπειρίες, δεν μπορώ να κάνω κανένα συμβιβασμό.
-Και σαν ηθοποιός; 
Ποια είναι η Αλίκη σήμερα; 
Είμαι μια εργαζόμενη γυναίκα, όπως τόσες άλλες, δυναμική, αν και δεν τόλμησα να κάνω απ’ την αρχή αυτά που ήθελα.
Αλλά χαίρομαι, γιατί έφτασα επιτέλους στο σημείο να τολμήσω, κι αυτή τη στιγμή που σου μιλάω, είμαι έτοιμη να παντρευτώ τους σπουδαίους ρόλους, αυτούς που ονειρευόμουν από μικρή.
-Έδινες πάντα την εντύπωση πως αγωνίστηκες, πως έκανες ό,τι ήταν δυνατόν για να έχεις την αγάττη του κόσμου, για να είσαι η πρώτη, για ν' ασχολούνται μαζί σου. 
Σε ενδιέφερε πραγματικά τόσο πολύ αυτό; 
Πολύ, γιατί να το κρύψω;
Τι θυσίασες για να γευτείς αυτή τη λατρεία; 
Θυσίασα τη ζωή μου, την εφηβεία μου, την ελευθερία μου.
Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν να δουλέψω πολύ για ν’ αρέσω στον κόσμο.
Δεν έκανα πράγματα που θα ήθελα ή που θα έπρεπε να κάνω, για να μην δυσαρεστήσω τον κόσμο. Όπως, παραδείγματος χάρη, ότι δεν διέλυσα το γάμο μου την ώρα που έπρεπε.
- Κοιτάζεις καμιά φορά προς τα πίσω, Αλίκη; 
Κι αυτό που βλέπεις τι συναισθήματα σου δημιουργεί; 
Το μόνο που σκέφτομαι καμιά φορά είναι το πόσο έχω κουραστεί και πόσες φορές δεν σταμάτησα στην πηγή για να πιω νερό, ενώ διψούσα, παρά το άφηνα να κυλήσει μέσα απ' τις χούφτες μου κι έμεινα διψασμένη γι’ αυτό που λέμε ζωή.
Για τις απλές ανθρώπινες γεύσεις και εμπειρίες.
- Ποιες είναι αυτές για σένα; 
Ένα καλό βιβλίο, μια καλή μουσική, ειλικρινείς φίλοι, άνθρωποι που μου πάνε - χωρίζω, ξέρεις, τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες, στους κοσμικούς, οι οποίοι δεν με αφορούν, και στους πνευματικούς, στους οποίους πιστεύω ότι ανήκω.
Να ζήσεις τις ερωτικές στιγμές σου, τις μεγάλες στιγμές.
Εγώ, ξέρεις, είμαι ένα ερωτικό πλάσμα αυτό καθαυτό, όπως είμαι θεατρίνα, έτσι είμαι και γυναίκα ιδιαίτερα ερωτική, με την ευρύτερη έννοια.
Εκπέμπω κάτι, είμαι και καλός δέκτης και η σχέση μου με το κοινό έχει έναν ερωτισμό.
- Τελικά, θεωρείς ότι είσαι μια πετυχημένη γυναίκα; 
Ας πούμε «πετυχημένη» σε εισαγωγικά.
Γιατί πραγματικά πετυχημένη θεωρώ εγώ τη γυναίκα που έχει πιάσει και τη ζωή απ’ τα μαλλιά, ενώ εμένα η περίπτωση ζωή μου έχει ξεφύγει.
Μη νομίσεις, ωστόσο, ότι αισθάνομαι δυστυχισμένη, παρ' όλο που είμαι χωρισμένη γυναίκα, παρ’ όλο που είμαι πολύ μόνη μου.
Περνάω μια περίοδο μεταβατική.
Όταν κλείνει η αυλαία και φεύγω από το θέατρο, γυρίζω σπίτι μόνη, αισθάνομαι τόση μοναξιά μετά απ’ όλη αυτή τη φασαρία, απ’ όλα αυτά τα χειροκροτήματα.
Ευτυχώς, υπάρχει η αμπιγιέζ μου, η Νότα, την πήρα μαζί μου, κι έτσι έχω έναν άνθρωπο να μου πει μια καληνύχτα.
Οι δικοί μου οι άνθρωποι είναι οι απλοί, ταπεινοί άνθρωποι, η Νότα, η μαγείρισσά μου, ο σοφέρ μου, ο πορτιέρης του θεάτρου.
Με τους άλλους, τους ξένους, αισθάνομαι λίγο μαζεμένη.
Πηγή: lifo.gr