Περίπου 88 εκ. τόνοι τροφίμων, αξίας 143 δις €, εκτιμάται ότι, μέχρι πριν ένα-δύο χρόνια, κατασπαταλώνται στην Ε. Ένωση σε ετήσια βάση.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα νούμερα είναι συγκλονιστικά -χάνονται ή σπαταλώνται περίπου 1,3 δισ. τόνοι ετησίως, δηλ. το 1,3 των τροφίμων που παράγονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο.
Την ίδια στιγμή, 868 εκ. πολίτες υποφέρουν από ασιτία.
Η ποσότητα των 1,3 δις τόνων θα μπορούσε να καλύψει τέσσερις φορές τις ανάγκες αυτών των εκατομμυρίων ανθρώπων που υποσιτίζονται.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η ετήσια σπατάλη τροφής ανέρχεται σχεδόν σε 179 κιλά ανά κάτοικο.
Και αυτή η σπατάλη τροφίμων διαιωνίζει τις ανισότητες και επιφέρει σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα.
Για παράδειγμα, τα τρόφιμα που πετιούνται κάθε χρόνο στην Ε.Ε. ευθύνονται για την κατανάλωση του 50% του νερού άρδευσης.
Χαρακτηριστικά επισημαίνεται επίσης πως για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος απαιτείται η κατανάλωση 5.000-10.000 λίτρων νερού.
Η απώλεια και η σπατάλη των τροφίμων παρατηρείται σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την αγροτική παραγωγή έως την τελική κατανάλωση των νοικοκυριών.
Στην Ε. Ένωση, οι τομείς που συμβάλλουν κυρίως στην σπατάλη των τροφίμων είναι τα νοικοκυριά 53%,
η μεταποίηση 19%, ακολουθούμενες από τις υπηρεσίες τροφίμων 12%, την πρωτογενή παραγωγή 11% και το χονδρικό και λιανικό εμπόριο 5%.
Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι συντελεστές της αλυσίδας τροφίμων συμβάλλουν στην απώλεια και σπατάλη των τροφίμων και συνεπώς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και μείωσή τους.
Σύμφωνα με τον FAO, οι αιτίες που προκαλούν είτε την απώλεια είτε τη σπατάλη των τροφίμων εντοπίζονται από το στάδιο της προ-συγκομιδής έως την κατανάλωση και εντοπίζονται στις πρακτικές παραγωγής, στα πρότυπα ποιότητας, στη μη συγκομιδή, στην υπερ-παραγωγή, στον ανεπαρκή προγραμματισμό, στις τεχνικές συγκομιδής, στις συνθήκες αποθήκευσης, στη μεταφορά ιδιαίτερα των νωπών προϊόντων, στην αυξανόμενη ευημερία και τον πλούτο των νοικοκυριών, στην ανάπτυξη του τομέα των εστιατορίων και της τροφοδοσίας, στην κακό σχεδιασμό των αγορών των νοικοκυριών, στην απόρριψη τροφίμων λόγω σύγχυσης με τις ημερομηνίες “best before” και “use-by”, στις υπερβολικές μερίδες που δεν καταναλώνονται, στις καταναλωτικές συνήθειες-πχ. προμήθειες για μεγάλες χρονικές περιόδους, στο μέγεθος της συσκευασίας, στις μαζικές προσφορές κλπ.
Εκατομμύρια τόνοι φρέσκων φρούτων και λαχανικών πετιούνται κάθε χρόνο επειδή δεν είναι… όμορφα ή επειδή περισσεύουν,ή επειδή απλά δεν συλλέγονται!
Και εκατομμύρια άτομα υποφέρουν από την πείνα.
Πάνω από το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων σπαταλιέται στους αγρούς και τα σουπερμάρκετ, στα νοικοκυριά και τα εστιατόρια.
Τα μεγέθη είναι τέτοια, ώστε αν μειώναμε τη σπατάλη κατά 25%, θα αντιμετωπίζαμε το πρόβλημα του υποσιτισμού σε όλο τον κόσμο!
Το κοινωνικό και ηθικό πρόβλημα που δημιουργείται από την σπατάλη των τροφίμων,εάν αναλογιστούμε την επισιτιστική ανασφάλεια και την πείνα, εάν αναλογιστούμε ότι περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό, ο οποίος πλήττει σχεδόν έναν στους τρεις ανθρώπους στον πλανήτη, είναι τεράστιο και ανήκουστο.
Υποσιτισμός σημαίνει ότι ένα άτομο δεν είναι σε θέση να αποκτήσει αρκετό φαγητό για να καλύψει τις ελάχιστες ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες σε διατροφικές συνήθειες, σε διάστημα ενός έτους, ενώ ο FAO ορίζει την πείνα ως συνώνυμη με το χρόνιο υποσιτισμό.
Κατά συνέπεια, απαιτείται συντονισμός όλων των εμπλεκομένων φορέων, βελτίωση της νομοθεσίας και των πολιτικών που θα περιορίσουν την σπατάλη των τροφίμων αλλά και θα συμβάλλουν στην αναδιανομή των πλεονασμάτων τροφίμων, ευαισθητοποίηση, αλλαγή συμπεριφοράς των καταναλωτών, ανταλλαγή καλών πρακτικών, βελτιώσεις στον τομέα της εστίασης, χρήση ως ζωοτροφές, κομποστοποίηση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ευαισθητοποίηση όλων μας για το μείζον αυτό θέμα ίσως είναι σημείο-κλειδί για την αλλαγή προτύπου ζωής, όπου η σπατάλη τροφίμων θα μειωθεί αισθητά φέρνοντας πολλαπλά οφέλη στην κοινωνία, το περιβάλλον και τα οικονομικά κάθε νοικοκυριού.
Στο επόμενο βίντεο από το TED παρακολουθούμε τον Tristram Stuart να μας εξιστορεί την δική του εμπειρία.
