Γαλλική εισβολή στη Ρωσία το 1812

Με τον όρο Γαλλική εισβολή στη Ρωσία, γνωστή στη Ρωσία ως Πατριωτικός Πόλεμος του 1812, εννοούμε τον πόλεμο μεταξύ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της Γαλλίας του Ναπολέοντα στις περιοχές της Ρωσίας το 1812.

Αιτία του πολέμου έγινε η άρνηση της Ρωσίας να υποστηρίξει τον ηπειρωτικό αποκλεισμό, τον οποίο ο Ναπολέοντας χρησιμοποίησε ως κύριο όπλο κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και η πολιτική του Ναπολέοντα σε μερικά κράτη της Ευρώπης.

Ο πόλεμος έληξε με τη σχεδόν ολική καταστροφή του στρατού του Ναπολέοντα και την απελευθέρωση των κατεχόμενων περιοχών της Ρωσίας.
Οι ιστορικοί έχουν δηλώσει ότι κύριοι λόγοι της νίκης της Ρώσων αποτελούν η παλλαϊκή συμμετοχή στον πόλεμο, 
ο ηρωισμός του ρωσικού στρατού,
το ηγετικό ταλέντο, 

το στρατιωτικό ταλέντο και η διορατικότητα του Μιχαήλ Ιλλαριόνοβιτς Κουτούζοφ/του νικητή του Ναπολέοντα και άλλων Ρώσων στρατηγών και
η ακατάλληλη προετοιμασία του γαλλικού στρατού για πολέμους στα μεγάλα μέτωπα και στο κλίμα της Ρωσίας
-. το απόγευμα της 14ης Σεπτεμβρίου του 1812, ο Ναπολέοντας εισήλθε στην έρημη Μόσχα.
-. τη νύχτα μεταξύ 14 και 15 Σεπτεμβρίου ξέσπασε μια μεγάλη πυρκαγιά στη Μόσχα, η οποία έγινε πιο δυνατή και ανάγκασε τον Ναπολέοντα να φύγει από το Κρεμλίνο.
-. πολλοί απλοί πολίτες εκτελέστηκαν από το γαλλικό στρατοδικείο λόγω υποψίας για συμμετοχή στον εμπρησμό της πόλης
-. η πυρκαγιά διήρκεσε μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου και κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της Μόσχας.
-. όταν κάηκε η Μόσχα, ο χαρακτήρας του πολέμου άλλαξε και έγινε αληθινά λαϊκός και η σκληρότητα απέναντι στους κατακτητές έφθασε στο υψηλότερο επίπεδο.
-. ο Ναπολέοντας προσπάθησε 3 φορές να πείσει τους ρώσους να υπογράψουν ειρήνη.
-. στις 4 Οκτωβρίου, ο Ναπολέοντας έστειλε τον στρατηγό Ζακ Αλεξάντρ Λο ντε Λωριστόν στον Κουτούζοφ, στο Ταρούτινο, με πρόταση ειρήνης: 
"Χρειάζομαι ειρήνη, την χρειάζομαι με οποιοδήποτε κόστος, θα σώσετε μόνο την τιμή". 

Ωστόσο, οι Ρώσοι δεν έδωσαν απάντηση και άρχισε η αντίσταση
Κύριες μορφές της αντίστασης του ρωσικού λαού ήταν η παθητική αντίσταση, αποχή από το εμπόριο με τον εχθρό, καταστροφή προϊόντων και τροφής, 
φυγή στο δάσος, 
εγκατάλειψη του ψωμιού στα χωράφια, 
ο ανταρτοπόλεμος και η μαζική συμμετοχή στην εθνική πολιτοφυλακή.
Σε μεγαλύτερο βαθμό, ο πόλεμος επηρεάστηκε από την άρνηση του Ρώσου αγρότη να εφοδιάζει τον αντίπαλο με τροφή. 
Το φθινόπωρο του 1812, ο διοικητής της αστυνομίας μιας περιφέρειας έγραφε: 
"Με διατάζουν να παραδώσω τα πάντα, αλλά δεν έχω από πού να τα πάρω...
Υπάρχει μεγάλη ποσότητα ψωμιού στα χωράφια, η οποία δεν συγκομίζεται από τους ανυπότακτους αγρότες". 
Η παθητική αντίσταση από την πλευρά του ρωσικού πληθυσμού προκάλεσε προβλήματα στον εφοδιασμό της Μεγάλης Στρατιάς, το σύστημα εφοδιασμού της οποίας επηρεαζόταν από την τοπική παραγωγή τροφίμων.
Από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο του 1812, ο στρατός του Ναπολέοντα, ο οποίος ακολουθούσε τον ρωσικό στρατό που υποχωρούσε, διέσχισε μια απόσταση περίπου 1.200 χιλιομέτρων, από τον ποταμό Νιέμεν μέχρι τη Μόσχα. 
Ως αποτέλεσμα, οι γραμμές επικοινωνίας "έσπασαν" πάρα πολύ. 
Έχοντας υπόψιν αυτό το γεγονός, η ηγεσία του ρωσικού στρατού αποφάσισε να χρησιμοποιήσει σώματα ανταρτών, τα οποία θα πολεμούσαν στα μετόπισθεν και στις γραμμές επικοινωνίας του αντιπάλου με σκοπό να εμποδίσουν τον εφοδιασμό των Γάλλων και να καταστρέψουν μικρά σώματα του γαλλικού στρατού. 
Αυτά τα σώματα έχαιραν της στήριξης των αγροτών, οι οποίοι συμμετείχαν στον ανταρτοπόλεμο.
Ο ρωσικός λαός πέρασε από την παθητική στην ενεργή αντίσταση, καθώς ο γαλλικός στρατός συνέχιζε να προελαύνει στα βάθη της Ρωσίας. 
Επιπλέον, αυξήθηκε η βία από την πλευρά του γαλλικού στρατού, μετά τις πυρκαγιές στο Σμολένσκ και στη Μόσχα, ενώ επίσης μειώθηκε η πειθαρχία στον γαλλικό στρατό - αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μετατροπή των Γάλλων στρατιωτών σε ληστές και εμπρηστές. 
Οι Ρώσοι στρατιώτες που δραπέτευσαν από την αιχμαλωσία και εθελοντές από τον τοπικό πληθυσμό ανέλαβαν την ευθύνη για την οργάνωση των σωμάτων των ανταρτών. 
Ο πατριωτισμός, ως αίσθημα, ήταν άγνωστος στους αγρότες, αλλά η βία και οι ληστείες από την πλευρά των Γάλλων προκάλεσαν τη λαϊκή συσπείρωση και τον ανταρτοπόλεμο.
Ο ανταρτοπόλεμος είχε ως αποτέλεσμα τη χρήση άμετρης βίας και από τις δύο πλευρές. 

Οι αντάρτες αποτελούσαν τον πρώτο κύκλο περικύκλωσης γύρω από τη Μόσχα, την οποία κατέλαβαν οι Γάλλοι. 
Ο δεύτερος κύκλος αποτελούταν από πολιτοφύλακες.
Στις 6 Ιουλίου 1812, ο Αλέξανδρος Α΄ εξέδωσε μανιφέστο, το οποίο καλούσε τους αριστοκράτες να δημιουργήσουν πολιτοφυλακές, στις οποίες θα συμμετείχαν οι ίδιοι με τους δουλοπάροικούς τους και θα εξέλεγαν τον διοικητή τους. 
Την ίδια μέρα κυκλοφόρησε η προκήρυξη της "πρωτότοκης πρωτεύουσας της Μόσχας μας", η οποία καλούσε τους Μοσχοβίτες να οργανώσουν την πολιτοφυλακή τους. 
Στον πόλεμο συμμετείχαν πάνω από 400.000 πολιτοφύλακες, οι οποίοι χωρίστηκαν σε 3 σώματα: 
το 1ο για την άμυνα της Μόσχας, 
το 2ο για την άμυνα της Πετρούπολης και το 3ο, το εφεδρικό σώμα. 
Οι πολεμιστές της πολιτοφυλακής οργανώθηκαν σε συντάγματα και ταξιαρχίες, που χωρίζονταν σε τάγματα των δεκάδων και των χιλιάδων ανδρών.
Μετά την παράδοση της Μόσχας, ο Κουτούζοφ/Kutuzov  απέφευγε μια αποφασιστική μάχη, καθώς ήθελε να συγκεντρώσει νέες δυνάμεις και να συνεχίσει την αργή εξουθένωση των Γάλλων. Παράλληλα, ο ρωσικός λαός συγκέντρωσε για τη διεξαγωγή του πολέμου 60.000.000 ρούβλια. 
Στις ρωσικές επαρχίες συγκεντρώθηκαν 205.000 πολιτοφύλακες, ενώ στη Μικρά Ρωσία, το μεγαλύτερο τμήμα της σημερινής Ουκρανίας, συγκεντρώθηκαν 75.000 πολιτοφύλακες. 
Οι αντάρτες και οι πολιτοφύλακες περικύκλωσαν πιο πυκνά τη Μόσχα και εμφανίστηκε ο κίνδυνος να μετατραπεί η στρατηγική περικύκλωση του Ναπολέοντα σε τακτική.
Εν το μεταξύ μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου, ο Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης δεν ήξερε που βρισκόταν ο ρωσικός στρατός. 
Στη Μόσχα, ο Ναπολέοντας ήταν παγιδευμένος και αναγκάστηκε να περάσει τον χειμώνα σε μια πόλη που καταστράφηκε από πυρκαγιά. 
Αυτό προκάλεσε πολλά προβλήματα: η παραγωγή τροφίμων χειροτέρευσε, οι γραμμές επικοινωνίας ήταν ευάλωτες και ο στρατός άρχισε να αποσυντίθεται. 
Ο Ναπολέοντας άρχισε την προετοιμασία για υποχώρηση στα χειμερινά του διαμερίσματα
Στις 18 Οκτωβρίου, οι Ρώσοι επιτέθηκαν στα γαλλικά σώματα, τα οποία ακολουθούσαν τον ρωσικό στρατό. 
Αφού ο Ναπολέων έχασε 4.000 στρατιώτες και 38 κανόνια, ο στρατηγός του διέταξε υποχώρηση. 
Η μάχη του Tarutino αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα του πολέμου, καθώς σήμανε τη μετάβαση της υπεροχής στον ρωσικό στρατό.
Η διορατικότητα του Κουτούζοφ/Kutuzov φάνηκε και στον ελιγμό του Tarutino, με τον οποίο σταμάτησε την κίνηση των Γάλλων.
Ο Κουτούζοφ/Kutuzov είχε επιτεθεί στον στρατό του Ναπολέοντα και κέρδισε μια νίκη. 
Η σπουδαία αυτή μάχη απεικονίζεται στο Πόλεμος και Ειρήνη του Λέοντος Τολστόι. 
Στο μυθιστόρημα, ο Τολστόι ισχυρίζεται ότι η μάχη ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν ο ρωσικός στρατός εκείνη την εποχή, καθώς αποκάλυψε την αδυναμία του γαλλικού στρατού και έδωσε στον Ναπολέοντα την ώθηση που χρειαζόταν για να ξεκινήσει η υποχώρησή του. 
Η επόμενη μεγάλη μάχη ήταν η Μάχη του  Maloyaroslavets, όπου και εδώ βλέπουμε την στρατιωτική ιδιοφυΐα του  Κουτούζοφ/Kutuzov
Στις 25 Οκτωβρίου 1812, τα ξημερώματα,  ο Ναπολέων παραλίγο να πιαστεί από ένα σύνταγμα Κοζάκων, αλλά σώθηκε από ένα σώμα γρεναδιέρων. 
Από τότε, ο Ναπολέων κουβαλούσε μια τσάντα που περιείχε ένα θανατηφόρο δηλητήριο, κρεμασμένη από ένα κορδόνι στο λαιμό του. 
Η επόμενη μεγάλη μάχη για τον ρωσικό στρατό ήταν η Μάχη του Vyazma στις 3 Νοεμβρίου 1812 .
Ο  Κουτούζοφ/Kutuzov "συνόδευσε" τον Ναπολέοντα.
Η επόμενη μάχη για το Κουτούζοφ ήταν η Μάχη του Krasny  στις 15 Νοεμβρίου 1812 .
Η τελευταία μάχη σε αυτή την εκστρατεία του Ναπολέοντα ήταν η Μάχη της Berezina  στις 26–29 Νοεμβρίου 1812.
Στη μάχη της Berezina, όπως σε όλες οι μάχες και όπως έχουν περιγραφεί από άτομα που βρέθηκαν σε αυτή την τρομαχτική δύνη της ανθρωπότητας, έλαβαν χώρα σκηνές αδύνατο να περιγραφούν λόγω του μεγάλης φρίκης και του τρόμου.
...Οι άτυχοι άντρες που δεν είχαν εκμεταλλευτεί τη νύχτα για να ξεφύγουν, είχαν σπεύσει στη γέφυρα με την πρώτη εμφάνιση της αυγής, αλλά τώρα ήταν πολύ αργά. 
Οι προετοιμασίες για την πυρπόλησή της είχαν ήδη γίνει. 
Πολλοί πήδηξαν στο νερό, ελπίζοντας να κολυμπήσουν μέσα από τα κομμάτια πάγου που επέπλεαν, αλλά κανείς δεν έφτασε στην ακτή. 
Τους είδα όλους εκεί μέσα στο νερό μέχρι τους ώμους τους, και, κυριευμένοι από το τρομερό κρύο, όλοι τους χάθηκαν οικτρά. 
Στη γέφυρα βρισκόταν ένας καντινιέρης που κουβαλούσε ένα παιδί στο κεφάλι του. 
Η γυναίκα του ήταν μπροστά του και έκλαιγε πικρά. 
Δεν μπορούσα να μείνω άλλο, ήταν περισσότερο από όσο μπορούσα να αντέξω. 
Μόλις απομακρύνθηκα, ένα κάρο που περιείχε έναν τραυματισμένο αξιωματικό έπεσε από τη γέφυρα, μαζί και το άλογο. 
Στη συνέχεια έβαλαν φωτιά στη γέφυρα και μου είπαν ότι τότε διαδραματίστηκαν σκηνές που είναι αδύνατο να περιγράψω από φρίκη...

κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina