Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022

Αξιοσημείωτοι Μεσογειακοί κυκλώνες τα τελευταία 50 χρόνια

18-09-2020   Ο κυκλώνας Ιανός – www.windy.com
Οι Μεσογειακοί κυκλώνες, επίσης γνωστοί ως Μεσογειακοί τυφώνες (διεθνής ονομασία: Medicane, από τις λέξεις Mediterranean και hurricane), είναι σπάνια μετεωρολογικά φαινόμενα που παρατηρούνται στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Λόγω της ξηράς φύσης της περιοχής της Μεσογείου, ο σχηματισμός τροπικών και υποτροπικών κυκλώνων είναι σπάνιος, με μόνο 100 καταγεγραμμένες τροπικές καταιγίδες από το 1947 ως και το 2011. Τα περισσότερα συστήματα παραμένουν στην ένταση τροπικής καταιγίδας ή κάτω από αυτήν, αλλά σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις ορισμένες καταιγίδες έχουν φτάσει επίπεδο τυφώνα Κατηγορίας 1.
Δεν υπάρχει επίσημος οργανισμός για την παρακολούθηση του σχηματισμού και πορείας τους. 
Η τροπική γένεση κυκλώνων παρουσιάζεται συνήθως μέσα σε δύο ξεχωριστές θάλασσας.
Η πρώτη περιοχή περιλαμβάνει περιοχές της δυτικής Μεσογείου που ευνοούν περισσότερο την ανάπτυξη τους, ενώ στα ανατολικά περιοχή που ευνοεί την ανάπτυξη τους είναι το Ιόνιο Πέλαγος. 
Ωστόσο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις παρόμοιες τροπικές καταιγίδες μπορούν επίσης να αναπτυχθούν στη Μαύρη Θάλασσα.
Η τραχιά ορεινή γεωγραφία της περιοχής δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες παρά ευνοϊκές για την ανάπτυξη ακραίων καιρικών φαινομένων και κατακόρυφης δραστηριότητας σε γενικές γραμμές. 
Οι εν λόγω κυκλώνες μπορούν να σχηματιστούν μόνο σε ανώμαλες μετεωρολογικές συνθήκες.
Έχουν διεξαχθεί πολυάριθμες μελέτες για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στο σχηματισμό μεσογειακών κυκλώνων, οι οποίες γενικά συμφωνούν ότι θα σχηματίζονται λιγότερες αλλά πιο έντονες καταιγίδες.
Η ανάπτυξη τροπικών ή υποτροπικών κυκλώνων στη Μεσόγειο Θάλασσα συνήθως μπορεί να συμβεί μόνο υπό κάπως ασυνήθιστες περιστάσεις.
Η χαμηλή διάτμηση ανέμου και η ατμοσφαιρική αστάθεια που προκαλείται από τις επιδρομές κρύου αέρα είναι συχνά απαραίτητη.
Η πλειοψηφία τους συνοδεύεται από γούρνες ανώτερου επιπέδου, που τους παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια για την εντατικοποίηση της ατμοσφαιρικής μεταφοράς—καταιγίδες και έντονες βροχοπτώσεις. 
Οι βαροκλινικές ιδιότητες της περιοχής της Μεσογείου, με τις κλίσεις υψηλής θερμοκρασίας, παρέχουν επίσης την αναγκαία αστάθεια για το σχηματισμό τροπικών κυκλώνων. 
Ένας άλλος παράγοντας, η αύξηση του δροσερού αέρα, παρέχει την απαραίτητη υγρασία. 
Οι υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ως επί το πλείστον περιττές ως παράγοντας, καθώς οι περισσότεροι μεσογειακοί κυκλώνες τροφοδοτούνται με ενέργεια προερχόμενη από υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα.
Η ανάπτυξη των κυκλώνων στη Μεσόγειο μπορεί να συμβεί όλο το χρόνο, αλλά παρατηρείται κυρίως μεταξύ Σεπτεμβρίου και Ιανουαρίου.
Αξιοσημείωτοι κυκλώνες
Στα τελευταία 50 χρόνια έχουν λάβει χώρα διάφοροι αξιοσημείωτοι μεσογειακοί κυκλώνες.
Τον Σεπτέμβριο του 1969 ένας μεσογειακός τροπικός κυκλώνας στη Βόρεια Αφρική δημιούργησε πλημμύρες, σκοτώνοντας σχεδόν 600 άτομα, αφήνοντας 250.000 άστεγους και καταστρέφοντας τις τοπικές οικονομίες.
Ένας μεσογειακός κυκλώνας τον Σεπτέμβριο του 1996 που αναπτύχθηκε στη περιοχή των Βαλεαρίδων Νήσων, γέννησε έξι σίφωνες και πλημμύρισε μέρη των νησιών.
Αρκετοί μεσογειακοί κυκλώνες έχουν επίσης αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης, όπως αυτοί του Ιανουαρίου του 1982, του Ιανουαρίου του 1995, του Σεπτεμβρίου του 2006, του Νοεμβρίου του 2011 και του Νοεμβρίου του 2014.
Η καταιγίδα του Ιανουαρίου 1995 είναι ένα από τα καλύτερα μελετημένα συστήματα μεσογειακών κυκλώνων, έχοντας στενή ομοιότητα με τους τροπικούς κυκλώνες σε άλλες περιοχές.
Επίσης υπήρχε διαθεσιμότητα παρατηρήσεων.
Ο μεσογειακός κυκλώνας του Σεπτεμβρίου 2006 είναι καλά μελετημένος λόγω της διαθεσιμότητας υφιστάμενων παρατηρήσεων και δεδομένων.
Τον Νοέμβριο του 2011 το τμήμα Δορυφορικής Ανάλυση της NOAA παρακολούθησε έναν μεσογειακό κυκλώνα, ο οποίος ονομάστηκε Ρολφ από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αν και σταμάτησε τις παρατηρήσεις τον επόμενο μήνα. Το 2015, η NOAA συνέχισε να εκδίδει προειδοποιήσεις για τροπικά συστήματα στην περιοχή της Μεσογείου.
22–27 Σεπτεμβρίου 1969
Ένας ασυνήθιστα σοβαρός μεσογειακός τροπικός κυκλώνας αναπτύχθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1969 νοτιοανατολικά της Μάλτας, προκαλώντας σοβαρές πλημμύρες.
Οι απότομες κλίσεις πίεσης και θερμοκρασίας πάνω από την οροσειρά του Άτλαντα ήταν εμφανείς στις 19 Σεπτεμβρίου, αποτέλεσμα του δροσερού θαλάσσιου αέρα που προσπαθεί να διεισδύσει στην ενδοχώρα. Νότια των βουνών, αναπτύχθηκε μια ένα βαρομετρικό χαμηλό σε μια ορεινή περιοχή.
Υπό την επίδραση του ορεινού εδάφους, το χαμηλό αρχικά κινήθηκε βορειοανατολικά.
Μετά την είσοδο του δροσερού θαλάσσιου αέρα, ωστόσο, επανήλθε στη νοτιοανατολική πορεία πριν από τη μετάβαση σε μια καταβύθιση της Σαχάρας που σχετίζεται με ένα ξεχωριστό ψυχρό μέτωπο τις 22 Σεπτεμβρίου.
Κατά μήκος της διαδρομής του μετώπου του, ο αέρας της ερήμου μετακινήθηκε προς βορρά, ενώ ο κρύος αέρας παρασύρει προς την αντίθετη κατεύθυνση, και στο βόρειο τμήμα της Λιβύης, θερμές στεγνές αέριας μάζες συγκρούστηκαν τον ψυχρό λεβάντε της Μεσογείου.
Η οργάνωση της αναταραχής βελτιώθηκε ελαφρώς προτού αναδυθεί στη Μεσόγειο Θάλασσα στις 23 Σεπτεμβρίου, όταν το σύστημα υπέστη άμεση κυκλογένεση, εντάθηκε ταχέως όσο βρισκόταν νοτιοανατολικά της Μάλτας ως αποκομμένο χαμηλό ψυχρού πυρήνα,και αποκτώντας τροπικά χαρακτηριστικά.
Στη δυτική Αφρική, εν τω μεταξύ, πολλές διαταραχές συγκλίνουν προς τη Μαυριτανία και την Αλγερία, ενώ ο μεσογειακός κυκλώνας κινήθηκε νοτιοδυτικά πίσω προς την ακτή, χάνοντας την κλειστή κυκλοφορία του και αργότερα διαλύθηκε.
Ο κυκλώνας προκάλεσε σοβαρές πλημμύρες σε όλες τις περιοχές της Βόρειας Αφρικής. Στη Μάλτα σημειώθηκαν 123 χιλιοστά βροχοπτώσεων στις 23 Σεπτεμβρίου, στο Σφαξ μετρήθηκαν 45 χιλιοστά στις 24 Σεπτεμβρίου, στη Τίζι Ουζού 55 χιλιοστά στις 25 Σεπτεμβρίου, η Γκάφσα έλαβε 79 χιλιοστά και στην Κωνσταντινούπολη μετρήθηκαν 46 χιλιοστά στις 26 Σεπτεμβρίου και η Μπισκρά κατέγραψε 122 χιλιοστά στις 28 Σεπτεμβρίου.
Στη Μάλτα, ένα δεξαμενόπλοιο 20000 τόνων προσάραξε έναν ύφαλο και χωρίστηκε σε δύο, ενώ στη Γκάφσα της Τυνησίας, ο κυκλώνας πλημμύρισε ορυχεία φωσφορικών, αφήνοντας πάνω από 25.000 ανθρακωρύχους ανέργους και στοίχησε στην κυβέρνηση πάνω από 2 £ εκατομμύρια την εβδομάδα.
Χιλιάδες καμήλες και φίδια, πνίγηκαν από πλημμύρες και παρασύρθηκαν στη θάλασσα, ενώ κατέρρευσαν ογκώδεις ρωμαϊκές γέφυρες, οι οποίες είχαν αντέξει σε όλες τις πλημμύρες από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας .
Συνολικά, οι πλημμύρες στην Τυνησία και την Αλγερία σκότωσαν σχεδόν 600 άτομα, άφησαν 250.000 αστέγους και κατέστρεψαν τις τοπικές οικονομίες.
Λόγω προβλημάτων επικοινωνίας, ωστόσο, τα ταμεία ανακούφισης από τις πλημμύρες συστάθηκαν σχεδόν ένα μήνα αργότερα.
ntina

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου