Ιξός, ποιό είναι το μυστηριώδες φυτό με την αντικαρκινική δράση;

Αλήθεια, τι έκανε όλη μέρα ο γέρος Πανοραμίξ πάνω σε βελανιδιές με ένα χρυσό πριόνι δρεπάνι στο χέρι;
Έπαιζε τη σοφτ εκδοχή του σχιζοφρενή δολοφόνου με το πριόνι; 
Πριόνιζε το δέντρο που καθόταν; 

Ιξό μάζευε ο δρυίδης μας, για να φτιάξει το ρημάδι το θαυματουργό του φίλτρο που γινόταν ανάρπαστο κάθε φορά.
Ποιο είναι λοιπόν αυτό το "περίεργο φυτό" και γιατί το συνοδεύουν τόσες δοξασίες και μύθοι;
Το γκί δεν είναι παρά ένα ημιπαράσιτο επίφυτο ξυλώδες φυτό. 
Θα το βρούμε φυτρωμένο κυριολεκτικά πάνω σε πολλά είδη δέντρων, κωνοφόρα και πλατύφυλλα, όπως έλατο, 

πεύκο, 

καστανιά, 

βελανιδιά, 

μηλιά...

Πιο αναλυτικά στην Ελλάδα βρίσκεται συχνά πάνω σε διάφορα δενδρώδη είδη κυρίως έλατα (γένος Abies) αλλά 

και λεύκες (γένος Populus), 

γηραιές αγριομηλιές (γένος Malus), 

φλαμουριές (γένος Tilia), 

πεύκα (γένος Pinus), 

Κράταιγο (γένος Crataegus), 

ψευδοακακίες (γένος Robinia), 

ιτιές (γένος Salix), και σπανιότερα σε καστανιές (γένος Castanea, Aesculus), και βελανιδιές (γένος Quercus).

Στη Βόρεια Ελλάδα είναι δυνατόν να βρεθεί σε οπωροφόρα δέντρα και δασικά είδη, ενώ στη Νότια Ελλάδα σχεδόν αποκλειστικά σε έλατα.

Λέγεται ημιπαράσιτο γιατί, ναι μεν φυτρώνει πάνω σε άλλα δέντρα, αλλά το κάνει μόνο και μόνο να απορροφά από το ξενιστή, τους χυμούς του και τα θρεπτικά συστατικά του. 
Τη λειτουργία του και την ανάπτυξη του τη ρυθμίζει μόνο του, δηλ. φωτοσυνθέτει κανονικά.
Ο τρόπος που φυτρώνει είναι μια ακόμη παραξενιά του ιξού.
Διάφορα πουλιά τρώνε τον καρπό του και το σπόρο τον αφήνουν να φύγει με τις κουτσουλιές τους, και επειδή συνήθως τα πουλιά κουτσουλάνε όταν κάθονται χαλαρά πάνω σε κάποιο ψηλό κλαδί ενός δέντρου, παρατηρούμε συχνά ο ιξός να φυτρώνει σε κλαδιά που βρίσκονται προς την κορυφή των δέντρων.
Ενώ συνήθως οι σπόροι θέλουν σκοτάδι για να βλαστήσουν, ο σπόρος του ιξού φυτρώνει με το φως της ημέρας και μόλις φυτρώσει θα δώσει ένα βλαστίδιο που δεν θα αναπτυχθεί προς τα πάνω και προς την πλευρά του ήλιου αλλά θα αναπτύξει τη βάση του για να προσκολληθεί στο κλαδί του δέντρου και αμέσως θα αρχίσει να δημιουργεί μυζητήρες που θα τρυπήσουν την φλούδα του κλαδιού και θα εισχωρήσουν στο εσωτερικό του ώστε να ξεκινήσει να τρέφεται και σιγά σιγά με τη φωτοσύνθεση να δημιουργήσει τα πρώτα του φύλλα. 
Βλέποντας το πάνω στο δέντρο μοιάζει σαν να έχει φυτρώσει από το δέντρο ξενιστή.
Τα κλαδιά του είναι πράσινα και φτάνουν μέχρι 60 cm. 
Είναι αειθαλές φυτό με επιμήκη δερματώδη φύλλα χρώματος πράσινου ή ελαφρά κιτρινωπά. 

Τα άνθη του βγαίνουν την άνοιξη και είναι μικρά και πράσινα. 
Οι καρποί του είναι μονόσπερμοι, στρογγυλοί, σαν διάφανοι, γεμάτοι με μια διάφανη κολλώδη ουσία και είναι κίτρινοι στα πλατύφυλλα και λευκοί στα κωνοφόρα.
Είναι αγαπημένη τροφή των ζώων το χειμώνα και το τιμούν όταν καταφέρνουν να το βρουν ή να το φτάσουν.
Την κολλώδη ουσία του καρπού του ιξού έβαζαν κάποτε στις ξόβεργες για να κολλούν τα πούλια και να τα πιάνουν.
Είναι ενδημικό φυτό της Ευρώπης και κάποιων περιοχών της Ασίας.
Ο ιξός μπορεί να καταστρέψει ένα δέντρο που θα το προσβάλλει. 
Πέρα από τη ζημία που προκαλεί με την κλοπή των χυμών και των θρεπτικών στοιχείων από τα δέντρα που παρασιτεί, επιπλέον τα προσβεβλημένα δέντρα είναι πιο ευάλωτα σε άλλους εχθρούς, όπως φλοιοφάγα έντομα, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται συντριπτικά περισσότερες νεκρώσεις δέντρων με έντονη προσβολή από ιξό σε σχέση με τα υγιή δέντρα.

Λαϊκή παράδοση

Από τους αρχαίους καιρούς ο ιξός ήταν ένα από τα πιο μυστηριώδη και ιερά φυτά στην ευρωπαϊκή λαϊκή παράδοση, περιβεβλημένο με ιδιότητες υπερφυσικές, χαρισμένες από τους θεούς. 

Θεωρούνταν σύμβολο ζωής και γονιμότητας, αντίδοτο ενάντια στα δηλητήρια αλλά και αφροδισιακό.

Ο ιξός είναι γνωστός από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, ως διουρητικό, καρδιοτονωτικό και υποτασικό, περιφερειακά αγγειοδιασταλτικό. 
Έχει παρατηρηθεί ότι εξωτερικά μπορεί να καταστρέψει ορισμένους όγκους. 

Οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι στην ιστορία της Ελλάδας, ο Αριστοτέλης,

ο Θεόφραστος,

o Ιπποκράτης, 

ο Πλίνιος, 

ο Θεόφραστος και ο Παράκελσος το θεωρούσαν σημαντικό για την θεραπεία της επιληψίας και την καταπολέμηση των όγκων, οι δε Δρυίδες χρησιμοποιούσαν το γκυ που φύτρωνε σε βελανιδιές, πολύ σπάνιο, για να φτιάξουν τα σπουδαία φάρμακά τους και τα μαγικά τους φίλτρα!

Οι Δρυίδες σεβόντουσαν τον Ιξό σαν το ιερότερο των ιερών, ειδικά όταν εμφανιζόταν στη βελανιδιά, το πιο ιερό τους δένδρο. 

Ήταν το "Ιερό Κλαδί" τους, το κλειδί για τον Παράδεισο και τον Κάτω Κόσμο.

Στο ημερολόγιο δένδρων των Δρυίδων η 23η Δεκεμβρίου είναι αφιερωμένη στον Ιξό, την ημέρα που κόβεται από τη βελανιδιά με τελετή. 

Μετά από προσευχές ο Αρχιδρυίδης ανέβαινε πάνω στο δένδρο και έκοβε τον Ιξό με ένα χρυσό δρεπάνι

Οι Δρυίδες πίστευαν ότι ο Ιξός παρείχε προστασία στους κατόχους του από κάθε είδους κακή επίδραση ενώ το χρησιμοποιούσαν σαν παράγοντα ο οποίος προστάτευε από την δράση των δηλητηρίων και έδινε σε όσους το χρησιμοποιούσαν μακροβιότητα και γονιμότητα 

Ίσως η επιλογή του χρυσού ως μετάλλου για την κατασκευή του ιερού δρεπανιού δεν είχε μόνον μια σημασία εξιδανίκευσης για τον τονισμό της ιερής και ευγενικής φύσης του εν λόγω φυτού, αλλά εμπειρικά, ήδη από εκείνη την εποχή είχαν παρατηρήσει ότι τα χάλκινα ή τα σιδηρά δρεπάνια ενδεχομένως προκαλούσαν πτώση της δύναμης των εκχυλισμάτων

Κατά το Μεσαίωνα και αργότερα, κλαδιά από γκι κρέμονταν από το ταβάνι για να εκδιώξουν τα κακά πνεύματα 

Στην Ευρώπη τα έβαζαν μπροστά στις πόρτες των σπιτιών και των στάβλων για να προλαβαίνουν την είσοδο των μαγισσών. 

Πίστευαν επίσης ότι το γκι από βελανιδιά μπορούσε να σβήσει μια φωτιά. 

Αυτή η αντίληψη προερχόταν από την αρχαία πίστη οτι το γκι μπορούσε από μόνο του να φυτρώσει στο δέντρο κατά τη διάρκεια μιας αστραπής. 

Στις Ρωμαϊκές παραδόσεις, ο ιξός θεωρείται πως εξασφαλίζει την καλοτυχία.

Στις μέρες μας, ο ιξός (γκι) συνήθως χρησιμοποιείται σαν Χριστουγεννιάτικη διακόσμηση, συνήθεια η οποία προέρχεται από ένα έθιμο των Ρωμαίων, οι οποίοι συνήθιζαν να στέλνουν κλαδιά δέντρων μαζί με άλλα δώρα στους φίλους τους, κατά τη διάρκεια των χειμερινών εορτών του θεού Κρόνου, γνωστών ως Σατουρνάλια/Saturnalia. 

Επίσης πιστεύεται οτι το γκι φύτρωσε για πρώτη φορά στις πατημασιές του Χριστού, όταν αυτός βάδιζε στη γη και τα αγκαθωτά φύλλα του αλλά και οι κόκκινοι καρποί του, συμβολίζουν τα μαρτυρία του Σωτήρα, λόγος για τον οποίο το γκι λέγεται και το «αγκάθι του Χριστού" σε πολλές γλώσσες της Βόρειας Ευρώπης. Πιθανόν η σχέση με αυτούς τους μύθους ήταν ο λόγος που το γκι ονομάστηκε το "Αγιο Δέντρο", όπως αναφέρεται γενικότερα από τους παλιότερους συγγραφείς.

Η Χριστιανική παράδοση πιστεύει ο ιξός ήταν κάποτε δένδρο, από του οποίου το ξύλο φτιάχτηκε ο σταυρός που σταυρώθηκε ο Χριστός. 

Το δέντρο σ’ αυτή τη περίπτωση μαραίνεται από μεγάλη ντροπή και μεταμορφώνεται σε ένα φυτό το οποίο παρέχει καλή τύχη σε όλους όσους περνούν κάτω από αυτό.

Αγαπημένο φυτό των μαγισσών του μεσαίωνα που το χρησιμοποιούσαν για ξόρκια. Ιερό φυτό για πολλούς ευρωπαϊκούς λαούς.
Στις μέρες μας κυκλοφορεί στην Ευρώπη σκεύασμα με εκχύλισμα ιξού συνταγογραφούμενο για συμπληρωματική θεραπεία για πολλές μορφές καρκίνου, κυρίως γυναικολογικών.

Πιο αναλυτικά:

Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως θεραπευτικό φυτό, ενώ το 1917 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην θεραπεία του καρκίνου από τους ανθρωποσοφιστές Rudolf Steiner και Ita Wegman. 

Εδώ και 30 χρόνια είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ανοσοενισχυτικό έκδοχο στη θεραπεία του καρκίνου σε περιοχές της Ευρώπης και κυρίως στη Γερμανία και την Σουηδία. 

Τα εκχυλίσματα του φυτού χρησιμοποιούνται κυρίως ως ενέσεις. 

Μόνο στη Γερμανία υπολογίζεται ότι δαπανώνται κάθε χρόνο για τα φαρμακευτικά παράγωγά του περισσότερα από 30 εκατομμύρια δολάρια.

Στην Ελλάδα, ο ιξός αποτελούσε τροφή για τα ζώα ιδίως τους χειμερινούς μήνες που η τροφή ήταν σπάνια. 

Αυξάνει μάλιστα τη παραγωγή γάλατος στα αιγοπρόβατα χωρίς κόστος, ενώ ακόμα και σήμερα στις πλαγιές του Ταϋγέτου αλλά και στα όρη της Πίνδου, οι τσοπάνηδες συλλέγουν το πολύτιμο φυτό που παρέχει η φύση.

Ο ιξός είναι ισχυρά δηλητηριώδες φυτό και κυρίως είναι τοξικός για την καρδιά. 

Αρκεί η κατανάλωση λίγων καρπών ή φύλλων να προκαλέσουν τοξικά συμπτώματα, ακόμη και τον θάνατο. 

Μεταξύ άλλων περιέχει ουσίες όπως βισκόλες, βισκοτοξίνη, ένα γλυκοσίδιο της σαπωνίνης, λεκτίνες κλπ.
Οικογένεια: Loranthaceae 
Γένος: Viscum
Είδος: Viscum album 
διωνυμικό όνομα: Viscum album L.

Βιολογία

Ο ιξός έχει ιδιόμορφη βιολογία. 

Κατά τη βλάστηση τα σπέρματα δίνουν βλαστίδιο, το οποίο έχει αρνητικό φωτοτροπισμό. 

Καθώς η κορυφή του κυρτώνεται προς τα κάτω, στην επιφάνεια της φλούδας του κλαδιού, πλατύνεται και προσκολλάται με δισκοειδές όργανο. 

Από το κέντρο αυτού του οργάνου μερικά κύτταρα τρυπούν τη φλούδα και σχηματίζονται μυζητήρες που φτάνουν έως το κάμβιο. 

Ακολούθως, μεταξύ φλοιού και ξύλου, αναπτύσσεται δίκτυο μυζητήρων, ιδιαίτερα στην κατά μήκος διεύθυνση των κλάδων. 

Η διείσδυση των μυζητήρων μέσα στον ξενιστή γίνεται με τη δράση ορισμένων ενζύμων.

Οι μυζητήρες είναι ρίζα παρασιτικών φυτών που εισχωρεί στον κορμό άλλων φυτών για να απορροφήσει νερό και θρεπτικές ουσίες

dasarxeio

laspistasteria