Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023

Ο μυστικός κόσμος του κορμιού μας - Νευροπεπτίδια : τα μόρια των συναισθημάτων

Γράφει η γιατρός Ελένη Τσουκαλή
Γεια σας φίλες και φίλοι μου
Μια που πολύ συχνά σας μιλάω για τον ρόλο που τα συναισθήματα παίζουν στην υγεία και τη ζωή μας γενικότερα, σκέφτηκα να σας μιλήσω σήμερα για τα καινούργια επιστημονικά δεδομένα που στηρίζουν αυτές τις απόψεις από πλευράς βιολογίας. 
Έτσι θα μπορέσουν να πεισθούν, ελπίζω, και οι αμφισβητίες τεχνοκράτες που υπάρχουν ανάμεσά σας, πράγμα που μπορεί να τους οδηγήσει τελικά να κάνουν κάτι και αυτοί για την υγεία και την ζωή τόσο την δική τους όσο και όσων επηρεάζουν γύρω τους με οποιονδήποτε τρόπο.
Πριν λίγα χρόνια λοιπόν, η Αμερικανίδα ερευνήτρια, φαρμακολόγος και μοριακή βιολόγος Candace Pert, όπως έγραψε και στο βιβλίο της με τον τίτλο  "Molecules of emotion" (μόρια των συναισθημάτων) ανακάλυψε πως τα συναισθήματά μας οδηγούν στην παραγωγή από τα κύτταρα του νευρικού μας συστήματος κάποιων μικρών πρωτεϊνών, που ονομάστηκαν νευροπεπτίδια.
Αυτά τα μικρά μόρια, επηρεάζουν όλα μας τα κύτταρα, γιατί τα κύτταρά μας έχουν υποδοχείς για αυτά τα νευροπεπτίδια. 
Έχουν δηλαδή, για να το πούμε πιο απλά, ειδικές κεραίες, που αναγνωρίζουν και δεσμεύουν επάνω τους αυτά  τα νευροπεπτίδια. 
Και ανάλογα με το είδος του νευροπεπτιδίου που κολλάει επάνω τους, αλλάζει και η λειτουργία των κυττάρων.
Τα συναισθήματά μας, ξέρουμε δηλαδή πια τώρα με απόλυτη βεβαιότητα πως επηρεάζουν τη λειτουργία των κυττάρων μας, άρα και τη λειτουργία ολόκληρου του οργανισμού μας.
Τα κύτταρα που έχουν μέχρι τώρα ερευνηθεί περισσότερο ως προς αυτή την  επίδραση που έχουν επάνω τους τα συναισθήματά μας, είναι  τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας.
Μία ολόκληρη καινούργια επιστήμη ιδρύθηκε που ασχολείται με αυτό το θέμα η «ψυχονευροανοσολογία».
Από τις πρώτες έρευνες που έγιναν πριν από αρκετά χρόνια στον τομέα αυτό της ψυχονευροανοσολογίας, είναι αυτές που έγιναν σε φοιτητές την περίοδο των εξετάσεων.
Ξέροντας οι ερευνητές πως κατά την περίοδο των εξετάσεων αυξάνει το άγχος των φοιτητών, αποφάσισαν να μελετήσουν τις επιδράσεις που το αρνητικό αυτό συναίσθημα μπορούσε να έχει στο ανοσοποιητικό σύστημα των φοιτητών και να τις συγκρίνουν με αυτές άλλων φοιτητών που ασκούντο με ασκήσεις χαλάρωσης ή ύπνωσης.
Τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά.
Στις ομάδες της χαλάρωσης και της ύπνωσης, τα ΝΚ κύτταρα (λευκά αιμοσφαίρια που καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα) είχαν πολύ καλύτερη λειτουργία κατά την περίοδο των εξετάσεων σε σύγκριση με τις ομάδες που δεν ασκούντο σε χαλάρωση ή ύπνωση.
Οι ερευνητές απέδειξαν μάλιστα, πως η χαλάρωση και η ύπνωση, ακόμη και προληπτικά δρούσαν θετικά στο ανοσοποιητικό. 
Οι φοιτητές δηλαδή που ασκούντο σε χαλάρωση ή ύπνωση στα διαστήματα ανάμεσα στις εξετάσεις είχαν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό Τ-λεμφοκυττάρων κατά τις εξετάσεις  και το ποσοστό αυτό ήταν τόσο μεγαλύτερο όσο πιο συχνά οι φοιτητές ασκούντο σε χαλάρωση ή ύπνωση, πράγμα που εξασφάλιζε στους  φοιτητές αυτούς, μεγαλύτερη αντοχή στις λοιμώξεις.
Μία άλλη έρευνα που έγινε σε ασθματικά παιδιά πριν αρκετό καιρό στην Βενεζουέλα (1999), έδειξε πως στα παιδιά που έμαθαν να ασκούνται σε χαλάρωση και οραματισμούς διαχείρισης συναισθημάτων, βελτιώθηκε κατά πολύ η πνευμονική τους λειτουργία, είχαν πολύ λιγότερες κρίσεις άσθματος κατά την εξάμηνη περίοδο της έρευνας και χρειάστηκαν αυτά πολύ λιγότερα βρογχοδιασταλτικά από μία άλλη ομάδα παιδιών που απλά έπαιρναν τα φάρμακά τους (ομάδα ελέγχου) .
Σε μίαν άλλη τώρα έρευνα που έγινε σε άτομα που φρόντιζαν συγγενικά τους άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ, βρήκαν οι ερευνητές πως η επούλωση τραύματος (μετά από πειραματικό ελαφρύ τραυματισμό του δέρματος) ήταν πολύ πιο αργή σε αυτούς απ’ ότι στα άτομα μιας ομάδας ελέγχου που δεν ασχολείτο με τέτοια στρεσογόνο κατάσταση.
Όλα τα πιο πάνω αποτελέσματα οφείλονται σε αλλαγές των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας συστήματος, που γίνονται μέσω ερεθισμάτων που το λεγόμενο «αυτόνομο» νευρικό μας σύστημα στέλνει σε αυτά.
Στα λευκά μας δηλαδή αιμοσφαίρια.
Έφτασε φίλες και φίλοι μου η εποχή που αυτό το νευρικό σύστημα που μαθαίναμε πριν λίγα χρόνια στην ιατρική σχολή πως λέγεται «αυτόνομο» επειδή  λειτουργεί έξω από την δική μας συνείδηση και δεν μπορούμε να το επηρεάσουμε, κάθε άλλο παρά αυτόνομο είναι.
Μπορεί να μην μπορούμε να το επηρεάσουμε λογικά, μπορούμε όμως, όπως αποδεικνύεται στις μέρες μας, να το επηρεάσουμε συναισθηματικά. 
Και αυτό με την σειρά του επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας. 
Τα νευροπεπτίδιά μας, όπως σας εξήγησα, είναι υπεύθυνα γι αυτή την επίδραση.
Δεν είναι καταπληκτικό, το πώς αλλάζουν οι απόψεις μας με τον καιρό, το πώς αλλάζει  η ιατρική; 
Τα νευροπεπτίδια, ή ενδογενή οπιοειδή, όπως ονομάζονται επίσης, άλλαξαν, με την ανακάλυψή τους, τελείως την ιδέα που είχαμε μέχρι τότε για την λειτουργία του εγκεφάλου μας. 
Και ενώ είχαμε φτάσει να πιστεύουμε πως ο εγκέφαλός μας λειτουργεί σαν ένα τελευταίας τεχνολογίας κομπιούτερ, τώρα, μετά την ανακάλυψη των νευροπεπτιδίων και την συνεχιζόμενη έρευνα επάνω σε αυτά, ξέρουμε πως κάθε ένα νευρικό κύτταρο λειτουργεί σαν ένα τελευταίας τεχνολογίας κομπιούτερ, λέει ο συγγραφέας του βιβλίου «Neuropeptides: Unlocking the Secrets of the Brain» (1).
Πριν την ανακάλυψη των νευροπεπτιδίων, πιστεύαμε πως η μετάδοση ενός ερεθίσματος στον εγκέφαλο γίνεται ευθέως από το ένα κύτταρο στο άλλο με την βοήθεια κάποιων χημικών μορίων που εκκρίνονται στο διάστημα των δύο εκατομμυριοστών του εκατοστού που υπάρχει ανάμεσα στους δύο νευρώνες (νευρικά κύτταρα)  
Τα χημικά αυτά μόρια είχαν ονομαστεί νευροδιαβιβαστές και τα πιο γνωστά από αυτά είναι η ντοπαμίνη, 
η ακετυλχολίνη, 
η αδρεναλίνη και η σεροτονίνη. 
Μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε πως αυτά τα χημικά μόρια ήταν αυτά που «άναβαν» ή «έσβηναν» τα νευρικά κύτταρα, ώστε να μεταδοθεί ή όχι σε αυτά ένα ερέθισμα.
Η ανακάλυψη όμως των νευροπεπτιδίων άλλαξε την αντίληψή μας αυτή. 
Τα νευροπεπτίδια διαφέρουν από τους πιο πάνω νευροδιαβιβαστές ως προς το ότι αποτελούνται από αμινοξέα και όχι από ανόργανα χημικά συστατικά αφενός και αφετέρου ως προς το  ότι «κουμπώνουν» επάνω στα κύτταρα σε ειδικές γι αυτά θέσεις  που λέγονται «υποδοχείς» (οι ειδικές κεραίες για τις οποίες σας είχα μιλήσει στο πρώτο άρθρο της σειράς, που μπορείτε να ξαναδείτε κάνοντας κλικ εδώ). 
Τα συναισθήματά μας οδηγούν στην παραγωγή αυτών των νευροπεπτιδίων και αυτή η εξειδίκευσή τους ως προς την θέση αλλά και ως προς την λειτουργία τους επάνω στα κύτταρα κάνει αυτά τα νευροπεπτίδια να είναι μάλλον το ίδιο το μήνυμα παρά απλοί μεταφορείς του. 
Γι αυτό και ονομάστηκαν «μόρια των συναισθημάτων».
Δεν έχει όμως ξεκαθαριστεί ακόμη η σχέση του κάθε νευροπεπτιδίου, απ’ όσα μέχρι τώρα έχουν ανακαλυφθεί, με τα διάφορα συναισθήματα.
Ωστόσο θεωρούνται αυτά προς το παρόν, η ηλεκτροχημική κόλα που κρατάει όλα αυτά τα υψηλής τεχνολογίας κομπιούτερ (τα νευρικά μας κύτταρα) σε επαφή και σωστή διασύνδεση μεταξύ τους. 
Είναι ένα εκπληκτικό θαύμα ο ανθρώπινος οργανισμός και πολύ πιο περίπλοκος απ’ ότι η ιατρική επιστήμη πίστευε μέχρι σήμερα.
Γίνεται όλο και πιο φανερό πως δεν είναι δυνατόν να θεραπεύει κανείς κάποιο πρόβλημα χορηγώντας απλά κάποια χημική ουσία με τη μορφή ενός χαπιού.
Με αγάπη ...

https://lenahealth.blogspot.com/2012/07/17.html
https://lenahealth.blogspot.com/2012/07/18.html
https://lenahealth.blogspot.com/2012/08/19.html
http://www.doitnow.org/pages/brain.html  
https://lenahealth.blogspot.com/2017/12/blog-post_14.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου