Η βιταμίνη του ήλιου

Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πάσχουν από έλλειψη βιταμίνης D παγκοσμίως. Μπορούμε να λάβουμε αρκετή ποσότητα αυτής της σημαντικής βιταμίνης μόνο με έναν επαρκή βαθμό ηλιοθεραπείας ή μέσω της λήψης των κατάλληλων συμπληρωμάτων.

Απώλεια μαλλιών, κατάθλιψη, κόπωση, δερματικές παθήσεις και καρκίνος συγκαταλέγονται στις περιπτώσεις υγείας που σχετίζονται με ανεπάρκεια βιταμίνης D. Μελέτες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D συντελεί σε πολλές διαδικασίες στον οργανισμό. Επηρεάζει τα οστά, τους μύες, το ανοσοποιητικό σύστημα, τα αιμοφόρα αγγεία και πολλά άλλα σημεία του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα, η βιταμίνη D έχει διατελέσει καυτό θέμα τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο μεταξύ επιστημόνων και γιατρών, αλλά επίσης και στα μέσα ενημέρωσης, σε εβδομαδιαία περιοδικά, σε τηλεοπτικά προγράμματα και social media.

Παρά τη δημοσιότητα και την επίγνωση γύρω από την βιταμίνη D, μόνο ένας μικρός αριθμός ανθρώπων καταφέρνει να δεχθεί επαρκή ποσότητα. Εκτιμάται ότι ένα δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως δεν τροφοδοτούνται επαρκώς με τη βιταμίνη του ήλιου. Σύμφωνα με το ινστιτούτο Robert Koch, το 60 τοις εκατό του γερμανικού πληθυσμού δεν λαμβάνει αρκετή βιταμίνη D. [1].

Σε αυτό το άρθρο θα ενημερωθείτε για το τι μπορείτε να κάνετε με τα τεστ, τις συνεδρίες ηλιοθεραπείας και τα συμπληρώματα ώστε να διασφαλίσετε ότι τροφοδοτείστε με την κατάλληλη ποσότητα βιταμίνης D καθώς και το τι πραγματικά κάνει ο οργανισμός σας με τη βιταμίνη του ήλιου. Θα εξηγήσουμε τι μπορεί να προκαλέσει η ανεπάρκεια και υπερβολική κατανάλωση βιταμίνης D καθώς και τις ασθένειες που συνδέονται με την ανεπάρκεια της.

Τι είναι ή βιταμίνη D;

Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, με τους ειδικούς να την αναφέρουν και ως ορμόνη λόγω της ορμονικής δράσης της και του ότι δεν προέρχεται κυρίως από τη διατροφή όπως οι άλλες βιταμίνες. Αντίθετα, ο οργανισμός μας παράγει βιταμίνη D αλλά απαιτείται η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου για να παραχθεί. Οι δύο σημαντικότερες μορφές βιταμίνης D είναι η βιταμίνη D₂ (εργοκασιφερόλη) και η βιταμίνη D₃ (χοληκαλσιφερόλη) που επίσης ονομάζεται 25-(OH)-D[2].

Ποιές είναι οι λειτουργίες της βιταμίνης D στον οργανισμό;

Η βιταμίνη του ήλιου εμπλέκεται σε πολυάριθμες διεργασίες του οργανισμού κυρίως λόγω του διπλού της ρόλου ως βιταμίνη και ορμόνη. Μεταξύ των σημαντικότερων πραγμάτων που κάνει η βιταμίνη D είναι η συμμετοχή της στον μεταβολισμό των οστών και στην ανάπτυξη και λειτουργία του μυϊκού μας συστήματος. Επιπλέον, η βιταμίνη D τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία[2].

Άλλες λειτουργίες της βιταμίνης D περιλαμβάνουν:

• τον έλεγχο απορρόφησης ασβεστίου και φωσφορικών στο λεπτό έντερο.
• τη ρύθμιση πάνω από διακοσίων γονιδίων.
• την τόνωση της λειτουργίας του καρδιακού μυός.
• τη λειτουργία ως υποτασικού μεσολαβητή.
• την προώθηση της σκελετικής ανάπτυξης στα παιδιά.
• 

• Ανεφοδιασμός της βιταμίνης D

  Η βιταμίνη D δεν ονομάστηκε χωρίς λόγο βιταμίνη του ήλιου - Ο οργανισμός μας έχει ανάγκη το φως του ήλιου για να την παράγει και ποιό συγκεκριμένα της UVB ακτινοβολίας. Αρχικά, σχηματίζεται ο προκάτοχος της βιταμίνης D, η 7-δεϋδροχοληστερόλη, η οποία παράγεται με τη βοήθεια της χοληστερόλης στο ήπαρ και το εντερικό βλεννογόνο προτού επιστρέψει πίσω στο δέρμα. Εκεί, παράγεται η ενεργή μορφή της βιταμίνης, η βιταμίνη D3 όπου με την σειρά της μετατρέπεται σε 25-υδροξυ-χοληκαλσιφερόλη (25-OH-D), η οποία είναι και η μορφή αποθήκευσης της βιταμίνης D που αποθηκεύεται στους μυς και τον λιπώδη ιστό. Στο νεφρό, το 25-OH-D ενεργοποιείται σε 1,25-(OH)2-D το οποίο μεταφέρεται μέσω του αίματος στο έντερο, τα οστά, τους μύες, το ανοσοποιητικό σύστημα και τα κύτταρα στα οποία ασκεί τις επιδράσεις του[5].

  Πως λαμβάνουμε βιταμίνη D μέσω της διατροφής;

  Το λεπτό έντερο μπορεί να απορροφήσει μέχρι και 80% της λιποδιαλυτής βιταμίνης D3 που λαμβάνεται μέσω της τροφής[5]. Παρ ’όλα αυτά, μόνο μια σχετικά μικρή ποσότητα απορροφάται από τον οργανισμό μέσω αυτής της οδού. Μπορούμε μόνο να καλύψουμε 10 έως 20 τοις εκατό των καθημερινών μας αναγκών μέσω της διατροφής. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι λίγα τρόφιμα περιέχουν βιταμίνη D, τα οποία με τη σειρά τους περιέχουν μικρές ποσότητες. Η βιταμίνη D3 η οποία είναι σημαντική για τον οργανισμό, μπορεί να βρεθεί σχεδόν εξ’ ολοκλήρου σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης και πιο συγκεκριμένα σε[2, 5]:

  • λιπαρά ψάρια όπως η καπνιστή ρέγγα και η ρέγγα
  • μαργαρίνη και βούτυρο
  • γάλα και κρόκους αυγών

  Τα μανιτάρια και τα αβοκάντο περιέχουν επίσης βιταμίνη D - αλλά σε μορφή που οργανισμός μπορεί να απορροφήσει ελάχιστα. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα αυτών των τροφών απλά για να πλησιάσετε την χαμηλότερη συνιστώμενη ημερήσια δόση. Για 800 διεθνείς μονάδες (IE), δηλαδή 20 μικρογραμμάρια που συνιστά ο Γερμανικός Σύλλογος Διατροφής, θα χρειαστείτε για παράδειγμα 2400 γραμμάρια μανιτάρια, 4 κιλά μοσχαρίσιο κρέας, 4 κιλά βούτυρο ή 80 αυγά. [2].

  Εν συντομία: Είναι αδύνατο να καλύψετε την καθημερινή σας ανάγκη για βιταμίνη D μόνο μέσω της τροφής. Το μεγαλύτερο κομμάτι της πρέπει να παραχθεί από εμάς και αυτό απλά είναι ανέφικτο χωρίς έκθεση στο φως του ήλιου.

  Πόση βιταμίνη D χρειάζομαι;

  Είναι σημαντικό να διατηρούνται επαρκή επίπεδα βιταμίνης D, αλλά είναι δύσκολος ο προσδιορισμός μιας σταθερής ημερήσιας δόσης επειδή καταναλώνουμε διαφορετική ποσότητα βιταμίνης D ανά εποχή. Ο καλύτερος τρόπος προσδιορισμού είναι να μετρήσετε τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα. Μπορείτε για παράδειγμα να μετρήσετε τα επίπεδα του 25-(OH)-D στο αίμα σας και το αποτέλεσμα να σας δοθεί σε νανογραμμάρια ανά ml αίματος[34].

  • Οι περισσότερες δημοσιεύσεις θεωρούν ότι είστε επαρκώς εφοδιασμένοι εάν τα επίπεδα σας είναι πάνω από 30 νανογραμμάρια ανά ml αίματος.
  • Επίπεδα κάτω από 11 νανογραμμάρια ανά ml θεωρούνται κρίσιμα και μπορούν να ενθαρρύνουν διαταραχές όπως μαλάκωμα των οστών.
  • Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι 60 νανογραμμάρια ανά ml και άνω είναι ένα λογικό επίπεδο για να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη για την υγεία από τη βιταμίνη του ήλιου.

  Πως μπορώ να πάρω επαρκή ποσότητα βιταμίνης D;

• Η διάρκεια που χρειάζεται να είμαστε κάτω από τον ήλιο για να παράγουμε αρκετή βιταμίνη D εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως τον τύπο του δέρματός μας, το μέρος στο οποίο ζούμε και σε ποιο μέρος της ημέρας και του χρόνου βρισκόμαστε. Σύμφωνα με ειδικούς, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αρκεί συνήθως μια έκθεση του προσώπου, των χεριών και των ώμων για δέκα έως είκοσι λεπτά, τρεις φορές την εβδομάδα.

  Παράδειγμα: Για την παραγωγή 400 IU βιταμίνης D, ένα άτομο με λευκό προς μελαχρινό δέρμα (που μαυρίζει αργά και σπάνια καίγεται από τον ήλιο) το οποίο ζει στην 42η γραμμή γεωγραφικού πλάτους από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο (για παράδειγμα, στην Νότια Γαλλία) πρέπει να εκθέσει το ένα τέταρτο του ακάλυπτου σώματος του (για παράδειγμα, ώμοι, πρόσωπο και λαιμό) στον ήλιο για περίπου τρία έως οκτώ λεπτά το μεσημέρι.

  Για πολλούς ανθρώπους, η έκθεση στον ήλιο το καλοκαίρι και ακόμα περισσότερο το χειμώνα δεν είναι δυνατή. Ο ήλιος λάμπει σπάνια σε βόρεια γεωγραφικά πλάτη το χειμώνα και επίσης περιέχει ελάχιστη ακτινοβολία UVB. Ως εκ τούτου, είναι ελάχιστα πιθανή η επαρκή παραγωγή βιταμίνης D[1].

  Ως αποτέλεσμα, ερευνητές και επαγγελματικοί σύλλογοι συζητούν σχετικά με την ποσότητα βιταμίνης D που πρέπει να λαμβάνουμε μέσω συμπληρωμάτων διατροφής αν δεν είναι βέβαιο ότι λαμβάνεται η αναγκαία ποσότητα λόγω ανεπαρκούς έκθεσης στον ήλιο.

  Προσοχή: Μην το παρακάνετε με την ηλιοθεραπεία. Λίγα λεπτά χωρίς προστασία UV είναι αρκετά για να σας εφοδιάσουν με βιταμίνη D, όμως η άμεση επαφή με το φως του ήλιου για πάρα πολύ μπορεί να οδηγήσει σε ηλιακά εγκαύματα και να αυξήσει το ρίσκο του καρκίνου του δέρματος.

  

  Είναι τα συμπληρώματα βιταμίνης D χρήσιμα;

  ΟΓερμανικός σύλλογος διατροφής (DGE) συνιστά ότι εν απουσία ηλιακού φωτός, δηλαδή συνήθως μεταξύ Οκτωβρίου και Φεβρουαρίου, θα πρέπει να λαμβάνεται συμπλήρωμα περιεκτικότητας 20 γραμμαρίων το οποίο αντιστοιχεί σε 800 διεθνείς μονάδες (IU)[6].

  Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η τιμή που συνιστά ο DGE μπορεί να είναι πολύ χαμηλή. Μια έκθεση στην εφημερίδα της Κλινικής Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού τόνισε ότι οι ενήλικες ηλικίας από 19 έως 50 ετών χρειάζονται τουλάχιστον 600 IU βιταμίνης D καθημερινά για να διατηρήσουν την υγεία των οστών και τη λειτουργία των μυών τους. Προκειμένου να διατηρηθεί μια μόνιμη ποσότητα βιταμίνης D στο αίμα σας, συνιστάται να λαμβάνετε καθημερινά 1,500 - 2,000 IU σε μορφή συμπληρώματος διατροφής. Σύμφωνα με ερευνητές, αν υπάρχει ήδη έλλειψη, οι ενήλικες μπορούν να διορθώσουν τα επίπεδα βιταμίνης D τους λαμβάνοντας μέχρι και 10,000 IU καθημερινά για μια σύντομη, καθορισμένη περίοδο.[7].

  Βιταμίνη D και βιταμίνη Κ

  Θεωρείται ότι η βιταμίνη Κ έχει παρόμοια προστατευτική δράση με τη βιταμίνη D. Η βιταμίνη Κ αφορά κυρίως την πρόληψη και θεραπεία οστικών και αγγειακών παθήσεων. Στη φύση, η βιταμίνη Κ1 εμφανίζεται στα λαχανικά ενώ η βιταμίνη K2 σχηματίζεται από εντερικά βακτήρια. Δεν έχει ακόμα πλήρως ερευνηθεί πόση ακριβώς βιταμίνη K χρειαζόμαστε.[41].

  Έχει γραφτεί κατ’ επανάληψη ότι όταν καταναλώνεται βιταμίνη D, μπορεί να προκύψει έλλειψη βιταμίνης Κ καθώς και οι δύο βιταμίνες εμπλέκονται στην ενδυνάμωση των οστών και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Ωστόσο, η συγκεκριμένη ιδέα δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά[40]. Ιατρικοί εμπειρογνώμονες συστήνουν επί του παρόντος να λαμβάνονται συμπληρωματικά οι βιταμίνες D και K μόνο για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης και την πρόληψη καταγμάτων κυρίως για ηλικιωμένους.[41-43]

  Έλλειψη βιταμίνης D

  Εκτιμάται ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα επηρεάζονται από έλλειψη βιταμίνης D παγκοσμίως[9, 10]. Διάφορες μελέτες έχουν συνδέσει την έλλειψη βιταμίνης D με χρόνιες νόσους όπως η οστεοπόρωση, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, οι καρδιαγγειακές νόσους και η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος[14–17].

  Ποιές είναι οι αιτίες έλλειψης βιταμίνης D;

  Η έλλειψη βιταμίνης D προκύπτει επειδή δεν έχουμε αρκετή επαφή με τον ήλιο. Περνάμε τον περισσότερο από τον χρόνο μας σε εσωτερικούς χώρους σε αντίθεση με τους προγόνους μας οι οποίοι έμεναν σε εξωτερικούς χώρους για το μεγαλύτερο διάστημα της ανθρώπινης ιστορίας. Επιπλέον, καλύπτουμε το σώμα μας με ρούχα και προστατεύουμε τους εαυτούς μας χρησιμοποιώντας αντηλιακό. Όλα τα παραπάνω μειώνουν την επίδραση της UVB ακτινοβολίας στο δέρμα - η οποία είναι ακριβώς ότι χρειάζεται ο οργανισμός μας για να παράγει βιταμίνη D[19].

  Είναι καλό να γνωρίζετε: Χρησιμοποιώντας αντηλιακό με συντελεστή προστασίας 30, η σύνθεση βιταμίνης D στο δέρμα μειώνεται περισσότερο από 95 τοις εκατό[31].

  Διάφοροι άλλοι παράγοντες μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ενδογενή παραγωγή βιταμίνης D του οργανισμού μας.[2]

  • π.χ ασθένειες οι οποίες παρεμποδίζουν την πέψη και την πρόσληψη λίπους όπως η κοιλιοκάκη, η έλλειψη χολικών οξέων ή η παγκρεατική ανεπάρκεια.
  • Επίσης, ορισμένα φάρμακα όπως τα αντιυπερτασικά, τα αντιοιστρογόνα, τα κυτταροστατικά, τα αντιεπιληπτικά και τα φυτικά φάρμακα.

  Συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης D

  Η έλλειψη βιταμίνης D σπάνια εκδηλώνεται με σαφή συμπτώματα. Τα συμπτώματα συνήθως είναι ύπουλα και όχι συγκεκριμένα και περιλαμβάνουν κόπωση, μυϊκή αδυναμία, μυοσκελετικό πόνο και πονοκέφαλο[1]. Ως αποτέλεσμα, μεγάλος αριθμός ανθρώπων δεν παρατηρεί ότι έχει έλλειψη μέχρι αυτή να εξελιχθεί σε πλήρη ασθένεια. Μια κοινή συνέπεια μακροχρόνιας έλλειψης βιταμίνης D είναι η οστεομαλακία (μαλάκυνση των οστών)[19].

  Τα άτομα με μακροχρόνια σοβαρή έλλειψη σε βιταμίνη D έχουν αυξημένο κίνδυνο για[19]:

  • οστεομαλακία και οστεοπόρωση
  • ραχίτιδα στα παιδιά
  • πόνος και αδυναμία στα οστά (οστεοαρθρίτιδα)
  • κατάγματα στα οστά ηλικιωμένων άνω των 65 ετών (σπασμένα οστά)

  Επιπλέον, πρόσφατα αποτελέσματα ερευνών έχουν συσχετίσει την έλλειψη βιταμίνης D με πληθώρα ασθενειών. Οι ασθένειες προκύπτουν συχνά μαζί με την έλλειψη και έτσι οι ερευνητές εξακολουθούν να διερευνούν με ποιες από αυτές σχετίζεται επακριβώς.[20, 21]:

  • υπέρταση και καρδιακές παθήσεις
  • σακχαρώδης διαβήτης
  • κατάθλιψη
  • σοβαρές λοιμώξεις όπως η φυματίωση και χρόνιες νεφρικές νόσοι
  • απώλεια μαλλιών

  Ποιοι επηρεάζονται από έλλειψη βιταμίνης D;

  Σε γενικές γραμμές, έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να εμφανιστεί κατα μήκος όλων των ηλικιακών και γεωγραφικών ομάδων καθώς και σε περιοχές τόσο διαφορετικές όπως η Ευρώπη, η Νότια Αμερική και η Μέση Ανατολή. Ωστόσο, κάποιες ομάδες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο. Εάν ανήκετε σε κάποια από αυτές τις ομάδες, συνιστάται να ελέγχετε τα επίπεδα βιταμίνης D σας και να λαμβάνετε συμπληρώματα όποτε είναι απαραίτητο.

  Στις ομάδες κινδύνου περιλαμβάνονται[18]:

  • Άτομα που βρίσκονται κυρίως σε κλειστά δωμάτια και σπανίως ή καθόλου σε εξωτερικούς χώρους, καθώς και άτομα που καλύπτουν όλο το σώμα τους όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους.
  • Έγκυες γυναίκες, επειδή έχουν υψηλότερες απαιτήσεις
  • Άτομα με σκούρο τύπο δέρματος, επειδή παράγουν λιγότερη βιταμίνη D από άτομα ανοιχτόχρωμου δέρματος που λαμβάνουν την ίδια ποσότητα UV ακτινοβολίας
  • Ηλικιωμένοι, δεδομένου ότι ο σχηματισμός βιταμίνης D μειώνεται σημαντικά σε μεγάλη ηλικία και επειδή δεν βρίσκονται τόσο συχνά σε εξωτερικούς χώρους για λόγους κινητικότητας
  • Βρέφη, επειδή η περιεκτικότητα βιταμίνης D του μητρικού γάλακτος είναι χαμηλή και δεδομένου ότι τα βρέφη δεν πρέπει να εκτίθενται σε άμεσο ηλιακό φως

  Έλλειψη βιταμίνης D στην τρίτη ηλικία

• Από την ηλικία των 60 και μετά, η έλλειψη βιταμίνης D είναι ιδιαίτερα συχνή. Αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι τα ηλικιωμένα άτομα σπάνια βρίσκονται κάτω από τον ήλιο - στην πραγματικότητα, ο οργανισμός τους παράγει έως και τέσσερις φορές λιγότερη βιταμίνη D μέσω του δέρματος, σε αντίθεση με νεότερα άτομα. Αν είστε άνω των 60 ετών, συνιστάται να ελέγχετε τακτικά τα επίπεδα βιταμίνης D σας και να αντισταθμίζετε τυχόν ελλείψεις με συμπληρώματα[22-25].

  Αυτό είναι σημαντικό διότι βοηθάει σε θέματα που εμφανίζονται ιδιαιτέρως συχνά σε μεγάλη ηλικία. Μεταξύ των θετικών επιδράσεων επιβεβαιωμένων από μελέτες περιλαμβάνονται[22, 26-29]:

  • Η πρόληψη καταγμάτων στα οστά
  • Η βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας
  • Η μείωση του ρίσκου για καρκίνο, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου
  • Η βελτίωση της ισορροπίας
  • Η βελτίωση της δύναμης των μυών σε μεγάλη ηλικία

  Ελέγξτε τη βιταμίνη D σας

  Είναι πολλοί οι παράγοντες που εμπλέκονται στον έλεγχο παροχής βιταμίνης D. Χωρίς κάποιο τεστ, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο τρόπος που μπορείτε να βελτιστοποιήσετε την πρόσληψη σας. Για να μάθετε αν και πως πρέπει να συμπληρώσετε τη βιταμίνη D σας, ένα Τεστ βιταμίνης D αξίζει τον κόπο - ειδικά αν ανήκετε σε μια από τις ομάδες κινδύνου.
  
  Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μέτρησης είναι μια εξέταση αίματος που εκτελείται από κάποιο γιατρό ή θεραπευτή. Μπορείτε επίσης να ελέγξετε τα επίπεδα σας από την άνεση του σπιτιού σας χρησιμοποιώντας ένα τεστ αυτοδιάγνωσης όπως το cerascreen® Τεστ βιταμίνης D Για να το κάνετε, πάρτε δείγμα αίματος από τον εαυτό σας τρυπώντας το δάχτυλο σας και στείλτε το σε ένα εξειδικευμένο εργαστήριο. Στη συνέχεια, το εργαστήριο θα αναλύσει τα επίπεδα του 25-(OH)-D στο αίμα σας. Κατόπιν, μέσω μιας αναφοράς αποτελεσμάτων, θα δείτε πού κυμαίνονται τα νούμερα σας και πώς να τα βάλετε αλλά και τα διατηρήσετε στο σωστό δρόμο με χρήση συμπληρωμάτων.

  Δεν πρέπει να πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα βιταμίνης D χωρίς πρώτα να κάνετε ένα τεστ αίματος. Σε αντίθεση με άλλες βιταμίνες, η βιταμίνη D δεν μπορεί να αποβληθεί από τα ούρα. Αν ήδη τροφοδοτείστε επαρκώς και εξακολουθείτε να παίρνετε υψηλής δόσης συμπληρώματα για αρκετό χρονικό διάστημα, η υπερδοσολογία αυτή μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα. Η υπερδοσολογία μπορεί να συσχετιστεί με ναυτία, εμετό, καρδιακή αρρυθμία, δυσλειτουργίες, απώλεια βάρους σε βάθος χρόνου, σχηματισμό πέτρας στο νεφρό και βλάβες οργάνων[2,5].

  Βιταμίνη D και ασθένειες

  

  Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν αφιερώσει αρκετό χρόνο μελετώντας με ποιο τρόπο επηρεάζουν την υγεία τα επίπεδα βιταμίνης D. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε μια σειρά από μελέτες που δείχνουν την σχέση μεταξύ της βιταμίνης D και διαφόρων ασθενειών και προβλημάτων υγείας.

  Βιταμίνη D – κατάθλιψη και ψυχοσύνθεση

  Έρευνες έχουν δείξει ότι η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ψυχική υγεία. Μεταξύ άλλων, η κατάθλιψη, το στρες, οι αλλαγές στη διάθεση και το άγχος μπορούν να συνδυαστούν με έλλειψη βιταμίνης D.[74, 75].

  Η σχέση μεταξύ χαμηλού επιπέδου βιταμίνης D και κατάθλιψης έχει ήδη μελετηθεί. Άτομα με κατάθλιψη έχουν σε σημαντικό βαθμό χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D σε σχέση με υγιή άτομα[51, 52]. Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης σε άτομα με έλλειψη βιταμίνης D, αλλά τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί μέχρι σήμερα δεν επιτρέπουν να γίνουν συγκεκριμένες συστάσεις[53].

  Λόγω της ορμονικής δράσης της, η βιταμίνη D μπορεί επίσης να υποστηρίξει την λειτουργικότητα του εγκεφάλου. Βοηθάει τον εγκέφαλό μας να λαμβάνει αποφάσεις καθώς και να επεξεργάζεται και να αποθηκεύει σωστά πληροφορίες. Άτομα με έλλειψη βιταμίνης D παρουσιάζουν χαμηλότερα αποτελέσματα σε τεστ τα οποία απαιτούν συγκέντρωση και προσοχή[76].

  Βιταμίνη D και ποιότητα ύπνου

  Το 2017, Ιρανοί επιστήμονες διερεύνησαν την επίδραση της βιταμίνης D στην ποιότητα του ύπνου. 89 συμμετέχοντες με διαταραχές ύπνου ηλικίας 20 έως 50 ετών έλαβαν είτε συμπλήρωμα βιταμίνης D ή εικονικό φάρμακο. Το αποτέλεσμα: Οι συμμετέχοντες που έλαβαν βιταμίνη D παρουσίασαν σημαντικά βελτιωμένη ποιότητα ύπνου, μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου και λιγότερο χρόνο μέχρι να αποκοιμηθούν σε σύγκριση με άτομα που δεν έλαβαν το συμπλήρωμα βιταμίνης D. Σε μία άλλη μελέτη, άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D υπέφεραν από χαμηλότερη ποιότητα ύπνου[80].

  Είναι καλό να γνωρίζετε: Σύμφωνα με μελέτη της θεσπισμένης ασφάλειας υγείας DAK, σχεδόν το ήμισυ του συνολικού γερμανικού εργατικού δυναμικού (43 τοις εκατό) είναι σε συχνό βαθμό κουρασμένο στον εργασιακό του χώρο. Περίπου το ένα τρίτο (31 τοις εκατό) δήλωσε ότι αισθάνθηκε εξαντλημένο. Σε σύγκριση με το 2010, σχεδόν διπλάσιος αριθμός εργαζομένων λαμβάνουν φάρμακα για τον ύπνο στις μέρες μας[78].

  Βιταμίνη D και τριχόπτωση

  Εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, είναι γνωστό ότι οι βιταμίνες και τα μέταλλα επηρεάζουν την ανάπτυξη των μαλλιών. Για παράδειγμα, ο σίδηρος, η βιοτίνη και ο ψευδάργυρος είναι σημαντικά για την υγεία των ριζών των μαλλιών[54]. Μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες υποδεικνύουν ότι η βιταμίνη D μπορεί επίσης να συνδράμει στην ενεργή ανάπτυξη των μαλλιών. Μέχρι σήμερα ωστόσο, δεν έχουν δημοσιευτεί σημαντικές και ενημερωτικές κλινικές μελέτες που να επιβεβαιώνουν αυτή την ιδέα[55].

  Βιταμίνη D και ημικρανία

  Η ημικρανία είναι ένας δριμύς επαναλαμβανόμενος πονοκέφαλος. Οι ειδικοί πλέον πιστεύουν ότι οι ημικρανίες αναπτύσσονται ως αποτέλεσμα φλεγμονής στα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία[49]. Οι ερευνητές εξετάζουν επί του παρόντος εάν η συμπλήρωση βιταμίνης D μπορεί να αναστείλει τους φλεγμονώδεις παράγοντες που εμπλέκονται με την ανάπτυξη την ημικρανίας. Το γεγονός ότι η βιταμίνη D είναι αντιφλεγμονώδης έχει επιβεβαιωθεί σε άλλες μελέτες[60- 62].

  Ωστόσο, επί του παρόντος υπάρχει σχετικά μικρός αριθμός μελετών σε αυτόν τον τομέα και τα αποτελέσματα των ερευνών συνεχίζουν να είναι ασυνεπή. Κάποιες από αυτές έχουν υποδείξει μια σύνδεση μεταξύ της βιταμίνης D και της ημικρανίας, και σε μία μελέτη αποδείχθηκε ότι η λήψη βιταμίνης D θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα των πονοκεφάλων[63]. Σε άλλες μελέτες ωστόσο, η βιταμίνη D δεν είχε επίδραση στην ημικρανία.

  Βιταμίνη D και δερματικές παθήσεις

  Η βιταμίνη D φαίνεται να παίζει επίσης ρόλο και στο δέρμα. Η βιταμίνη συμβάλλει ολοφάνερα στην επούλωση τραυμάτων και επιτρέπει στο προστατευτικό στρώμα του δέρματος να αναπτυχθεί σωστά. Επομένως, η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί πιθανότατα να συμβάλει στην ανάπτυξη δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα (ατοπικό έκζεμα), την ψωρίαση και το σύνδρομο των λευκών κηλίδων (λεύκη)[66].

  Μελέτες έχουν υποδείξει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα σχετικά με τα συμπληρώματα βιταμίνης D και την ατοπική (νεύρο) δερματίτιδα. Οι ασθενείς με έκζεμα είναι αρκετά επιρρεπείς σε βακτηριακές δερματικές λοιμώξεις - σε μία μελέτη, ασθενείς με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ήταν αρκετά πιθανό να υποφέρουν από τέτοιου είδους λοιμώξεις[67, 68]. Οι ερευνητές διερευνούν επίσης τον τρόπο που θα μπορούσαν τα συμπληρώματα βιταμίνης D να επηρεάσουν θετικά την πορεία της ψωρίασης και της λεύκης (σύνδρομο των λευκών κηλίδων)[69, 70].

  Βιταμίνη D και καρδιαγγειακά νοσήματα

  Σύμφωνα με έρευνα, η βιταμίνη D μπορεί να ενισχύσει το μυοκάρδιο. Επιπλέον, η βιταμίνη D εκπληρώνει σημαντικές εργασίες στον μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου. Η βιταμίνη του ήλιου εξασφαλίζει ότι το ασβέστιο και το φωσφορικό άλας αποθηκεύονται στα οστά. Σε περίπτωση έλλειψης βιταμίνης D, το ασβέστιο δεν αποθηκεύεται σωστά. Αντιθέτως, εγκαθίσταται στα αιμοφόρα αγγεία ώστε να μπορέσει τελικά να συμβεί ασβεστοποίηση[46].

  Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Αμερικανική Εφημερίδα Καρδιολογίας το 2012, αποκάλυψε ότι η έλλειψη βιταμίνης D ίσως να μπορεί να αυξήσει την θνησιμότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις. Στην ίδια μελέτη, τα συμπληρώματα βιταμίνης D μείωσαν αυτόν τον κίνδυνο. Οι συγγραφείς της μελέτης θεώρησαν ότι η έλλειψη βιταμίνης D είναι παράγοντας κινδύνου για αγγειακές παθήσεις, προβλήματα του μυοκαρδίου και υψηλή αρτηριακή πίεση[64].

  Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώθηκαν από ακόμα μία μελέτη στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 40.000 ασθενείς. Τα άτομα με επίπεδα βιταμίνης D κάτω των 15 νανογραμμαρίων ανά ml ήταν πιθανότερο να παρουσιάσουν υπέρταση, αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, καρδιακές βλάβες και εγκεφαλικά επεισόδια σε σύγκριση με τα άτομα με επίπεδα βιταμίνης D 30 νανογραμμαρίων ανά ml[65].

  Βιταμίνη D και καρκίνος

  Η βιταμίνη D θεωρείται από πολλούς ως μια ακτίνα ελπίδας σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου. Ωστόσο, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα μελετών έχουν αποδειχθεί αμφισβητήσιμα. Μεμονωμένες μελέτες έχουν βρει σχέσεις μεταξύ των επιπέδων βιταμίνης D και τον κίνδυνο για καρκίνο του εντέρου και του μαστού[46, 47].

  Ωστόσο, τρέχουσες μετά-μελέτες μεγάλης κλίμακας δεν βρήκαν επιρροή από την πρόσληψη βιταμίνης D στην ανάπτυξη όγκων. Πολλοί επιστήμονες λένε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα προτού οτιδήποτε ακράδαντα μπορεί να δηλωθεί. Αυτή τη στιγμή, μελέτες σχετικά με αυτό το θέμα βρίσκονται σε εξέλιξη, και μερικές από αυτές διερευνούν επίσης τις επιδράσεις συμπληρωμάτων υψηλής δόσης βιταμίνης D στην ανάπτυξη του καρκίνου.

  Από το science: Η έλλειψη βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας

  Η μελέτη ESTHER, η οποία εξέτασε σχεδόν 9,600 άντρες και γυναίκες στη Γερμανία, συνέδεσε την έλλειψη βιταμίνης D με αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας. Οι συμμετέχοντες με χαμηλά ή πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D είχαν 1,2 φορές αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας σε σύγκριση με εκείνους που είχαν επαρκή πρόσληψη βιταμίνης D. Το αποτέλεσμα ήταν ακόμη πιο έντονο στις γυναίκες[48].

  Βιταμίνη D: Με μια ματιά Τι είναι η βιταμίνη D; Η βιταμίνη D είναι ταυτόχρονα και λιποδιαλυτή βιταμίνη και ορμόνη. Εμπλέκεται σε πολλές διαδικασίες του οργανισμού μεταξύ των οποίων ο μεταβολισμός των οστών, η μυϊκή λειτουργία, το ανοσοποιητικό συστήματα και η αγγειακή προστασία. Απο που μπορούν οι άνθρωποι να λάβουν βιταμίνη D; Ο οργανισμός μας παράγει από μόνο του 80 με 90 τοις εκατό της βιταμίνης D - αλλά για να το κάνει χρειάζεται την UVB ακτινοβολία από το φως του ήλιου. Για να διατηρήσουμε τα επίπεδα μας σε βιταμίνη D , πρέπει να εκθέτουμε το πρόσωπό, τα χέρια και τους ώμους μας στον ήλιο τρεις φορές την εβδομάδα για 10 έως 20 λεπτά κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Το υπόλοιπο 10 με 20 τοις εκατό το λαμβάνουμε από τη διατροφή, για παράδειγμα από λιπαρά ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα και βρώσιμα μανιτάρια. Ποιοι επηρεάζονται από έλλειψη βιταμίνης D; Περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως δεν τροφοδοτούνται επαρκώς με βιταμίνη D. Οι ομάδες κινδύνου περιλαμβάνουν τους ηλικιωμένους, τις έγκυες γυναίκες, τα άτομα με πιο σκούρο τύπο δέρματος και τα άτομα που σπανίως βγαίνουν σε εξωτερικούς χώρους ή καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του σώματός τους όταν το κάνουν. Ποιες είναι οι συνέπειες της έλλειψης βιταμίνης D; Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να αποφέρει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των οστών όπου και μπορεί να παροτρύνει την οστεομαλάκυνση και την οστεοπόρωση. Άλλες ασθένειες που σχετίζονται με την έλλειψη βιταμίνης D είναι η κατάθλιψη, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η απώλεια μαλλιών, οι δερματικές παθήσεις και η ημικρανία. Πως μπορώ να ελέγξω τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό μου; Κάνοντας ένα τεστ αίματος, μπορείτε να προσδιορίσετε τη συγκέντρωση του of 25-(OH)-D στο αίμα σας. Αυτή είναι η πιο ουσιώδης παράμετρος η οποία περιγράφει την τροφοδοσία σας σε βιταμίνη D. Η συγκεκριμένη μέτρηση μπορεί επίσης να γίνει στο σπίτι με ένα τεστ αυτοδιάγνωσης. Οι περισσότερες επιστημονικές πηγές συνιστούν επίπεδα τουλάχιστον 30 νανογραμμαρίων ανά ml αίματος. Τι μπορώ να κάνω για την έλλειψη βιταμίνης D; Αν έχετε έλλειψη βιταμίνης D, είναι δύσκολο να την αντιμετωπίσετε μόνο με δίαιτα και ηλιοθεραπεία, ειδικά κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι πιο αποτελεσματικά. Συνιστάται ημερήσια δόση 1.000 έως 2.000 Διεθνών Μονάδων (IU) για τη διατήρηση των επιπέδων σας. Για τη διόρθωση μιας έλλειψης, υψηλότερες δόσεις μπορούν να φανούν χρήσιμες.

  Πηγές

  1. Vitamin D – der aktuelle D-A-CH-Referenzwert aus Sicht der Risikobewertung, http://www.bfr.bund.de/cm/343/vitamin-d-der-aktuelle-d-a-ch-referenzwert-aus-sicht-der-risikobewertung.pdf
  2. Biesalski, H.-K., Grimm, P., Nowitzki-Grimm, S.: Taschenatlas Ernährung. Georg Thieme Verlag, Stuttgart New York (2017)
  3. Kasper, H., Burghardt, W.: Ernährungsmedizin und Diätetik. Elsevier, Urban & Fischer, München (2014)
  4. Holick, M.F.: High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin. Proc. 81, 353–373 (2006). doi:10.4065/81.3.353
  5. Schek, A.: Ernährungslehre kompakt: Kompendium der Ernährungslehre für Studierende der Ernährungswissenschaft, Medizin und Naturwissenschaften und zur Ausbildung von Ernährungsfachkräften: mit mehr als 220 Übungsaufgaben und Original-Klausurfragen (Lösungen als Download im Internet). Umschau Zeitschriftenverlag, Sulzbach im Taunus (2013)
  6. Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V.: Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V.Vitamin D, https://www.dge.de/wissenschaft/referenzwerte/vitamin-d/
  7. Holick, M.F., Binkley, N.C., Bischoff-Ferrari, H.A., Gordon, C.M., Hanley, D.A., Heaney, R.P., Murad, M.H., Weaver, C.M.: Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J. Clin. Endocrinol. Metab. 96, 1911–1930 (2011). doi:10.1210/jc.2011-0385
  8. Nationale Verzehrsstudie II_ErgebnisberichtTeil2.pdf, https://www.bmel.de/SharedDocs/Downloads/Ernaehrung/NVS_ErgebnisberichtTeil2.pdf?__blob=publicationFile
  9. Holick, M.F.: Vitamin D Deficiency. N. Engl. J. Med. 357, 266–281 (2007). doi:10.1056/NEJMra070553
  10. Annweiler, C., Souberbielle, J.-C., Schott, A.-M., de Decker, L., Berrut, G., Beauchet, O.: [Vitamin D in the elderly: 5 points to remember]. Geriatr. Psychol. Neuropsychiatr. Vieil. 9, 259–267 (2011). doi:10.1684/pnv.2011.0288
  11. McGrath, J., Feron, F., Eyles, D., Mackay-Sim, A.: Vitamin D: the neglected neurosteroid? Trends Neurosci. 24, 570–572 (2001)
  12. Kalueff, A.V., Tuohimaa, P.: Neurosteroid hormone vitamin D and its utility in clinical nutrition. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care. 10, 12–19 (2007). doi:10.1097/MCO.0b013e328010ca18
  13. Buell, J.S., Dawson-Hughes, B.: Vitamin D and neurocognitive dysfunction: preventing “D”ecline? Mol. Aspects Med. 29, 415–422 (2008). doi:10.1016/j.mam.2008.05.001
  14. Annweiler, C., Schott, A.-M., Berrut, G., Chauviré, V., Le Gall, D., Inzitari, M., Beauchet, O.: Vitamin D and ageing: neurological issues. Neuropsychobiology. 62, 139–150 (2010). doi:10.1159/000318570
  15. Dickens, A.P., Lang, I.A., Langa, K.M., Kos, K., Llewellyn, D.J.: Vitamin D, cognitive dysfunction and dementia in older adults. CNS Drugs. 25, 629–639 (2011). doi:10.2165/11593080-000000000-00000
  16. Annweiler, C., Allali, G., Allain, P., Bridenbaugh, S., Schott, A.-M., Kressig, R.W., Beauchet, O.: Vitamin D and cognitive performance in adults: a systematic review. Eur. J. Neurol. 16, 1083–1089 (2009). doi:10.1111/j.1468-1331.2009.02755.x
  17. Etgen, T., Sander, D., Bickel, H., Sander, K., Förstl, H.: Vitamin D deficiency, cognitive impairment and dementia: a systematic review and meta-analysis. Dement. Geriatr. Cogn. Disord. 33, 297–305 (2012). doi:10.1159/000339702
  18. Bundesinstitut für Risikobewertung: Ausgewählte Fragen und Antworten zu Vitamin D - BfR, http://www.bfr.bund.de/de/ausgewaehlte_fragen_und_antworten_zu_vitamin_d-131898.html
  19. Holick, M.F.: Deficiency of sunlight and vitamin D. BMJ. 336, 1318–1319 (2008). doi:10.1136/bmj.39581.411424.80
  20. Galesanu, C., Mocanu, V.: VITAMIN D DEFICIENCY AND THE CLINICAL CONSEQUENCES. Rev. Med. Chir. Soc. Med. Nat. Iasi. 119, 310–318 (2015)
  21. Sahota, O.: Understanding vitamin D deficiency. Age Ageing. 43, 589–591 (2014). doi:10.1093/ageing/afu104
  22. Bischoff-Ferrari, H.A.: Vitamin D. Im Alter ist die “normale” Versorgung nicht ausreichend. Rosenfluh (2010)
  23. Conzade, R., Koenig, W., Heier, M., Schneider, A., Grill, E., Peters, A., Thorand, B.: Prevalence and Predictors of Subclinical Micronutrient Deficiency in German Older Adults: Results from the Population-Based KORA-Age Study. Nutrients. 9, (2017). doi:10.3390/nu9121276
  24. Römmler, A. ed: Hormone: Leitfaden für die Anti-Aging-Sprechstunde ; [Gestagene, Orthomolekulare Medizin, Wachstumshormone, Testosteron, Melatonin, Progesteron, Östrogen, Dehydroepiandrosteron, Chronobiologie, Serotonin, Pregnenolon]. Thieme, Stuttgart (2014)
  25. Feng, X., Guo, T., Wang, Y., Kang, D., Che, X., Zhang, H., Cao, W., Wang, P.: The vitamin D status and its effects on life quality among the elderly in Jinan, China. Arch. Gerontol. Geriatr. 62, 26–29 (2016). doi:10.1016/j.archger.2015.09.002
  26. Bischoff-Ferrari, H.A., Willett, W.C., Wong, J.B., Stuck, A.E., Staehelin, H.B., Orav, E.J., Thoma, A., Kiel, D.P., Henschkowski, J.: Prevention of nonvertebral fractures with oral vitamin D and dose dependency: a meta-analysis of randomized controlled trials. Arch. Intern. Med. 169, 551–561 (2009). doi:10.1001/archinternmed.2008.600
  27. Wang, T.J., Pencina, M.J., Booth, S.L., Jacques, P.F., Ingelsson, E., Lanier, K., Benjamin, E.J., D’Agostino, R.B., Wolf, M., Vasan, R.S.: Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease. Circulation. 117, 503–511 (2008). doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.107.706127
  28. Bischoff-Ferrari, H.A., Shao, A., Dawson-Hughes, B., Hathcock, J., Giovannucci, E., Willett, W.C.: Benefit-risk assessment of vitamin D supplementation. Osteoporos. Int. J. Establ. Result Coop. Eur. Found. Osteoporos. Natl. Osteoporos. Found. USA. 21, 1121–1132 (2010). doi:10.1007/s00198-009-1119-3
  29. Pfeifer, M., Begerow, B., Minne, H.W., Abrams, C., Nachtigall, D., Hansen, C.: Effects of a short-term vitamin D and calcium supplementation on body sway and secondary hyperparathyroidism in elderly women. J. Bone Miner. Res. Off. J. Am. Soc. Bone Miner. Res. 15, 1113–1118 (2000). doi:10.1359/jbmr.2000.15.6.1113
  30. Hausärzte Habenhausen, http://www.hausaerzte-habenhausen.de/index.php?option=com_content&view=article&id=110:vitamin-d-mangel-wann-bezahlt-die-krankenkasse&catid=12&Itemid=128
  31. Matsuoka, L.Y., Ide, L., Wortsman, J., MacLaughlin, J.A., Holick, M.F.: Sunscreens suppress cutaneous vitamin D3 synthesis. J. Clin. Endocrinol. Metab. 64, 1165–1168 (1987). doi:10.1210/jcem-64-6-1165
  32. Adams, J.S., Hewison, M.: Update in vitamin D. J. Clin. Endocrinol. Metab. 95, 471–478 (2010). doi:10.1210/jc.2009-1773
  33. Gröber, U.: Orthomolekulare Medizin: ein Leitfaden für Apotheker und Ärzte ; mit 75 Tabellen. Wiss. Verl.-Ges, Stuttgart (2008)
  34. Reichrath, J., Lehmann, B., Spitz, J. eds: Vitamin D: update 2012 ; von der Rachitisprophylaxe zur allgemeinen Gesundheitsvorsorge ; [Konferenz ... April 2011 in Berlin]. Dustri-Verlag Feistle, München-Deisenhofen (2012)
  35. Ross, A.C., Manson, J.E., Abrams, S.A., Aloia, J.F., Brannon, P.M., Clinton, S.K., Durazo-Arvizu, R.A., Gallagher, J.C., Gallo, R.L., Jones, G., Kovacs, C.S., Mayne, S.T., Rosen, C.J., Shapses, S.A.: The 2011 Report on Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D from the Institute of Medicine: What Clinicians Need to Know. J. Clin. Endocrinol. Metab. 96, 53–58 (2011). doi:10.1210/jc.2010-2704
  36. El-Hajj Fuleihan, G., Nabulsi, M., Tamim, H., Maalouf, J., Salamoun, M., Khalife, H., Choucair, M., Arabi, A., Vieth, R.: Effect of vitamin D replacement on musculoskeletal parameters in school children: a randomized controlled trial. J. Clin. Endocrinol. Metab. 91, 405–412 (2006). doi:10.1210/jc.2005-1436
  37. Lips, P., Hosking, D., Lippuner, K., Norquist, J.M., Wehren, L., Maalouf, G., Ragi-Eis, S., Chandler, J.: The prevalence of vitamin D inadequacy amongst women with osteoporosis: an international epidemiological investigation. J. Intern. Med. 260, 245–254 (2006). doi:10.1111/j.1365-2796.2006.01685.x
  38. Trivedi, D.P., Doll, R., Khaw, K.T.: Effect of four monthly oral vitamin D3 (cholecalciferol) supplementation on fractures and mortality in men and women living in the community: randomised double blind controlled trial. BMJ. 326, 469 (2003). doi:10.1136/bmj.326.7387.469
  39. Navia Lombán, B., Cuadrado Soto, E., Ortega, R.M.: [Intake of vitamins D and K, and their impact on health in female population]. Nutr. Hosp. 32 Suppl 1, 10–13 (2015). doi:10.3305/nh.2015.32.sup1.9471
  40. Groe_Kis_Vitamin_K_2014.pdf, http://www.mikronaehrstoff.de/pdf/Groe_Kis_Vitamin_K_2014.pdf?v=1
  41. Juanola-Falgarona, M., Salas-Salvadó, J., Martínez-González, M.Á., Corella, D., Estruch, R., Ros, E., Fitó, M., Arós, F., Gómez-Gracia, E., Fiol, M., Lapetra, J., Basora, J., Lamuela-Raventós, R.M., Serra-Majem, L., Pintó, X., Muñoz, M.Á., Ruiz-Gutiérrez, V., Fernández-Ballart, J., Bulló, M.: Dietary intake of vitamin K is inversely associated with mortality risk. J. Nutr. 144, 743–750 (2014). doi:10.3945/jn.113.187740
  42. Stevenson, M., Lloyd-Jones, M., Papaioannou, D.: Vitamin K to prevent fractures in older women: systematic review and economic evaluation. Health Technol. Assess. 13, (2009). doi:10.3310/hta13450
  43. Cockayne, S., Adamson, J., Lanham-New, S., Shearer, M.J., Gilbody, S., Torgerson, D.J.: Vitamin K and the prevention of fractures: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Arch. Intern. Med. 166, 1256–1261 (2006). doi:10.1001/archinte.166.12.1256
  44. Allgemeine Informationen über Krebs, https://www.krebsgesellschaft.de/basis-informationen-krebs-allgemeine-informationen.html
  45. Krebs und schlechte Ernährung sind miteinander verknüpft, http://www.euro.who.int/de/health-topics/noncommunicable-diseases/cancer/news/news/2011/02/cancer-linked-with-poor-nutrition
  46. Sebaaly, A., Bachour, F., Bayoud, W., Adib, G., Bedran, F., Daher, C., Maalouf, G.: THE EXTRASKELETAL ACTIONS OF VITAMIN D--MYTHS AND FACTS. J. Med. Liban. 63, 87–93 (2015)
  47. Feskanich, D., Ma, J., Fuchs, C.S., Kirkner, G.J., Hankinson, S.E., Hollis, B.W., Giovannucci, E.L.: Plasma vitamin D metabolites and risk of colorectal cancer in women. Cancer Epidemiol. Biomark. Prev. Publ. Am. Assoc. Cancer Res. Cosponsored Am. Soc. Prev. Oncol. 13, 1502–1508 (2004)
  48. Schöttker, B., Haug, U., Schomburg, L., Köhrle, J., Perna, L., Müller, H., Holleczek, B., Brenner, H.: Strong associations of 25-hydroxyvitamin D concentrations with all-cause, cardiovascular, cancer, and respiratory disease mortality in a large cohort study. Am. J. Clin. Nutr. 97, 782–793 (2013). doi:10.3945/ajcn.112.047712
  49. WHO | Depression, http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs369/en/
  50. Health-at-a-Glance-2013.pdf, https://www.oecd.org/els/health-systems/Health-at-a-Glance-2013.pdf
  51. Wilkins, C.H., Sheline, Y.I., Roe, C.M., Birge, S.J., Morris, J.C.: Vitamin D deficiency is associated with low mood and worse cognitive performance in older adults. Am. J. Geriatr. Psychiatry Off. J. Am. Assoc. Geriatr. Psychiatry. 14, 1032–1040 (2006). doi:10.1097/01.JGP.0000240986.74642.7c
  52. Armstrong, D.J., Meenagh, G.K., Bickle, I., Lee, A.S.H., Curran, E.-S., Finch, M.B.: Vitamin D deficiency is associated with anxiety and depression in fibromyalgia. Clin. Rheumatol. 26, 551–554 (2007). doi:10.1007/s10067-006-0348-5
  53. Spedding, S.: Vitamin D and depression: a systematic review and meta-analysis comparing studies with and without biological flaws. Nutrients. 6, 1501–1518 (2014). doi:10.3390/nu6041501
  54. Rasheed, H., Mahgoub, D., Hegazy, R., El-Komy, M., Abdel Hay, R., Hamid, M.A., Hamdy, E.: Serum Ferritin and Vitamin D in Female Hair Loss: Do They Play a Role? Skin Pharmacol. Physiol. 26, 101–107 (2013). doi:10.1159/000346698
  55. Demay, M.B.: The hair cycle and Vitamin D receptor. Arch. Biochem. Biophys. 523, 19–21 (2012). doi:10.1016/j.abb.2011.10.002
  56. Lavie, C.J., Milani, R.V., Mehra, M.R., Ventura, H.O.: Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids and Cardiovascular Diseases. J. Am. Coll. Cardiol. 54, 585–594 (2009). doi:10.1016/j.jacc.2009.02.084
  57. Kris-Etherton, P.M., Harris, W.S., Appel, L.J., AHA Nutrition Committee. American Heart Association: Omega-3 fatty acids and cardiovascular disease: new recommendations from the American Heart Association. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. 23, 151–152 (2003)
  58. Marai, I., Massalha, S.: Effect of omega-3 polyunsaturated fatty acids and vitamin D on cardiovascular diseases. Isr. Med. Assoc. J. IMAJ. 16, 117–121 (2014)
  59. Manson, J.E., Bassuk, S.S., Lee, I.-M., Cook, N.R., Albert, M.A., Gordon, D., Zaharris, E., MacFadyen, J.G., Danielson, E., Lin, J., Zhang, S.M., Buring, J.E.: The VITamin D and OmegA-3 TriaL (VITAL): Rationale and design of a large randomized controlled trial of vitamin D and marine omega-3 fatty acid supplements for the primary prevention of cancer and cardiovascular disease. Contemp. Clin. Trials. 33, 159–171 (2012). doi:10.1016/j.cct.2011.09.009
  60. Amer, M., Qayyum, R.: Relation between serum 25-hydroxyvitamin D and C-reactive protein in asymptomatic adults (from the continuous National Health and Nutrition Examination Survey 2001 to 2006). Am. J. Cardiol. 109, 226–230 (2012). doi:10.1016/j.amjcard.2011.08.032
  61. Unalp, A., Dirik, E., Kurul, S.: Prevalence and clinical findings of migraine and tension-type headache in adolescents. Pediatr. Int. Off. J. Jpn. Pediatr. Soc. 49, 943–949 (2007). doi:10.1111/j.1442-200X.2007.02484.x
  62. Celikbilek, A., Gocmen, A.Y., Zararsiz, G., Tanik, N., Ak, H., Borekci, E., Delibas, N.: Serum levels of vitamin D, vitamin D-binding protein and vitamin D receptor in migraine patients from central Anatolia region. Int. J. Clin. Pract. 68, 1272–1277 (2014). doi:10.1111/ijcp.12456
  63. Yoon, M.-S., Katsarava, Z., Obermann, M., Fritsche, G., Oezyurt, M., Kaesewinkel, K., Katsarova, A., Santowski, I., Diener, H., Moebus, S.: Prevalence of primary headaches in Germany: results of the German Headache Consortium Study. J. Headache Pain. 13, 215–223 (2012). doi:10.1007/s10194-012-0425-x
  64. Vacek, J.L., Vanga, S.R., Good, M., Lai, S.M., Lakkireddy, D., Howard, P.A.: Vitamin D deficiency and supplementation and relation to cardiovascular health. Am. J. Cardiol. 109, 359–363 (2012). doi:10.1016/j.amjcard.2011.09.020
  65. Anderson, J.L., May, H.T., Horne, B.D., Bair, T.L., Hall, N.L., Carlquist, J.F., Lappé, D.L., Muhlestein, J.B., Intermountain Heart Collaborative (IHC) Study Group: Relation of vitamin D deficiency to cardiovascular risk factors, disease status, and incident events in a general healthcare population. Am. J. Cardiol. 106, 963–968 (2010). doi:10.1016/j.amjcard.2010.05.027
  66. Einfluss der T-Zell-Population, http://www.derma-forum.com/aktuell/klimek-0517/
  67. Borzutzky, A., Camargo, C.A.: Role of vitamin D in the pathogenesis and treatment of atopic dermatitis. Expert Rev. Clin. Immunol. 9, 751–760 (2013). doi:10.1586/1744666X.2013.816493
  68. Samochocki, Z., Bogaczewicz, J., Jeziorkowska, R., Sysa-Jędrzejowska, A., Glińska, O., Karczmarewicz, E., McCauliffe, D.P., Woźniacka, A.: Vitamin D effects in atopic dermatitis. J. Am. Acad. Dermatol. 69, 238–244 (2013). doi:10.1016/j.jaad.2013.03.014
  69. Finamor, D.C., Sinigaglia-Coimbra, R., Neves, L.C.M., Gutierrez, M., Silva, J.J., Torres, L.D., Surano, F., Neto, D.J., Novo, N.F., Juliano, Y., Lopes, A.C., Coimbra, C.G.: A pilot study assessing the effect of prolonged administration of high daily doses of vitamin D on the clinical course of vitiligo and psoriasis. Dermatoendocrinol. 5, 222–234 (2013). doi:10.4161/derm.24808
  70. Martin, D.L., Deluca, H.F.: Calcium transport and the role of vitamin D. Arch. Biochem. Biophys. 134, 139–148 (1969). doi:10.1016/0003-9861(69)90260-4
  71. Hormone Plays Surprise Role in Fighting Skin Infections, http://ucsdnews.ucsd.edu/pressrelease/hormone_plays_surprise_role_in_fighting_skin_infections/
  72. Maynard, M.T.-R.: Vitamin D in Acne. Calif. West. Med. 49, 127–132 (1938)
  73. Stress-Aktuelle Bevölkerungsbefragung: AusmaUrsachen und Auswirkungen von Stress in Deutschland, https://www.vdma.org/documents/105628/244511/TK_Studie%20Stress.pdf/15ff404a-1799-457f-81cc-1bd640f8f56f
  74. Waller, C., Bauersachs, J., Hoppmann, U., Höch, J., Krause, S., Szabo, F., Engler, H., Rottler, E., Herrmann-Lingen, C., Gündel, H.: Blunted Cortisol Stress Response and Depression-Induced Hypocortisolism Is Related to Inflammation in Patients With CAD. Journal of the American College of Cardiology. 67, 1124–1126 (2016). doi:10.1016/j.jacc.2015.12.031
  75. Anglin, R.E.S., Samaan, Z., Walter, S.D., McDonald, S.D.: Vitamin D deficiency and depression in adults: systematic review and meta-analysis. British Journal of Psychiatry. 202, 100–107 (2013). doi:10.1192/bjp.bp.111.106666
  76. Wilkins, C.H., Sheline, Y.I., Roe, C.M., Birge, S.J., Morris, J.C.: Vitamin D Deficiency Is Associated With Low Mood and Worse Cognitive Performance in Older Adults. The American Journal of Geriatric Psychiatry. 14, 1032–1040 (2006). doi:10.1097/01.JGP.0000240986.74642.7c
  77. Banks, S., Dinges, D.F.: Behavioral and physiological consequences of sleep restriction. J Clin Sleep Med. 3, 519–528 (2007)
  78. Hamburg, N. 27-31 20097, Tel.: 040 2396 1409, ed.kad@esserp, E.-M.: Müdes Deutschland: Schlafstörungen steigen deutlich an, https://www.dak.de/dak/bundes-themen/muedes-deutschland-schlafstoerungen-steigen-deutlich-an-1885310.html
  79. Majid, M.S., Ahmad, H.S., Bizhan, H., Mohammad Hosein, H.Z., Mohammad, A.: The effect of vitamin D supplement on the score and quality of sleep in 20–50 year-old people with sleep disorders compared with control group. Nutritional Neuroscience. 1–9 (2017). doi:10.1080/1028415X.2017.1317395
  80. Massa, J., Stone, K.L., Wei, E.K., Harrison, S.L., Barrett-Connor, E., Lane, N.E., Paudel, M., Redline, S., Ancoli-Israel, S., Orwoll, E., Schernhammer, E.: Vitamin D and actigraphic sleep outcomes in older community-dwelling men: the MrOS sleep study. Sleep. 38, 251–257 (2015). doi:10.5665/sleep.4408
• https://www.cerascreen.gr/blogs/news/vitamini-d