Τα υγρά μαντηλάκια νέος εχθρός του πλανήτη και του ανθρώπου

Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Marine Pollution Bulletin» ερευνητές του Πανεπιστημίου Stirling αναφέρουν ότι τα υγρά μαντηλάκια αναδεικνύονται στο νέο μεγάλο πονοκέφαλο της ανθρωπότητας αλλά και του πλανήτη. 
Όπως αναφέρουν εκατομμύρια υγρά μαντηλάκια πετιούνται στις λεκάνες τουαλετών και καθημερινά μέσω των αποχετευτικών συστημάτων μετατρέπονται σε σκουπίδια που μολύνουν το περιβάλλον. 
Επειδή αποτελούνται και από πλαστικές ύλες τα υγρά μαντηλάκια δεν διασπώνται και προστίθενται στους γιγάντιους όγκους πλαστικών σκουπιδιών που μολύνουν το περιβάλλον.
Οι ερευνητές αναφέρουν επίσης ότι τα υγρά μαντηλάκια εισερχόμενα στις λεκάνες και το αποχετευτικό σύστημα λειτουργούν ως μαγνήτες για βακτήρια του εντερικού συστήματος όπως το E.coli και εντερόκκοκοι ορισμένα από τα οποία είναι μάλιστα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά φάρμακα.
Δεδομένου ότι τα υγρά μαντηλάκια καταλήγουν μέσω των αποχετευτικών συστημάτων σε ακτές και παραλίες υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να έρθουν σε επαφή μαζί τους λουόμενοι και ειδικά παιδιά που θα παίζουν στην άμμο με κίνδυνο να μολυνθούν. 
Σύμφωνα με τους ερευνητές παρόμοια επικινδυνότητα έχουν και άλλα προϊόντα ατομικής υγιεινής που μετατρέπονται σε ανεξέλεγκτα σκουπίδια όπως οι μπατονέτες καθαρισμού των αυτιών.- naftemporiki.gr

Όμορφα πόδια χωρίς χρόνιες φλεβικές αλλοιώσεις

Πολλές φορές ακούμε την έκφραση
¨Την κάτσαμε τη βάρκα¨
Όταν την πρωτάκουσα, μου άρεσε πολύ μια και τη βάρκα την έχουμε να πλέει, κι οχι να αναπαύεται στην άμμο.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα καλά μας πόδια, που τα έχουμε για να περπατάμε και κάνουμε βόλτες στην Πλατεία, κι όχι να καθόμαστε αναπαυτικά στην πολυθρόνα μας και να βλέπουμε τις αηδίες της τηλεόρασης βρίζοντας τους καναλάρχες που μας πνίγουν στις διαφημίσεις που όμως ακούμε υποσυνείδητα, κι έτσι με πρώτη ευκαιρία, σαν υπνωτισμένοι, αγοράζουμε τα μπισκότα που ειδαμε να απολαμβάνει ο ξεμωραμένος παππούς με τον εγγονό του, λες και ξέχασε το ζάχαρό του.
Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια (ΧΦΑ) είναι μία αλληλουχία αλλοιώσεων, που συμβαίνουν στα κάτω άκρα μας, όταν οι φλέβες δεν επαναφέρουν σωστά το αίμα στην καρδιά.

Είναι γνωστό πως οι φλέβες των κάτω άκρων, λειτουργούν όπως οι αγωγοί που μεταφέρουν αίμα από τα πόδια προς την καρδιά. 

Αυτό επιτυγχάνεται με μία σειρά βαλβίδων οι οποίες, ανοίγουν για να επιτρέψουν τη αναγωγή του αίματος προς την καρδιά, και κλείνουν για να εμποδίσουν τη ροή προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Όταν περνούν τα χρόνια, συνήθως, αυτές οι βαλβίδες, παύουν να λειτουργούν εύρρυθμα, και  δεν κλείνουν σωστά, αφήνοντας κενό μεταξύ τους και επιτρέποντας την μερική  παλινδρόμηση του αίματος, με συνέπεια το αίμα να λιμνάζει στις φλέβες και στους ιστούς.
Εχουμε δύο ειδών  φλεβική ανεπάρκεια των επιφανειακών και των εσωτερικών φλεβών του ποδιού. Πιο σοβαρή θεωρείται η εσωτερική φλεβική ανεπάρκεια.

Τα κυριότερα συμπτώματα που νιώθει κάποιος στα πόδια του είναι το αίσθημα καψίματος,
ο Πόνος, 

το Αίσθημα τάσης και βάρους, καθώς επίσης και κράμπες. 
Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει την εμφάνιση ευρυαγγειών είναι τα μικρά κόκκινα φλεβικά σχήματα, το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει την εμφάνιση κιρσών, το τρίτο στάδιο την εμφάνιση οιδήματος πρησμένα πόδια, ενώ στα επόμενα στάδια αρχίζουν οι πιο σοβαρές δερματικές αλλοιώσεις με μια χαρακτηριστική μελάχρωση του δέρματος και παραπέρα τα έλκη.

Οι κύριοι παράγοντες προδιάθεσης είναι φυσικά γενετικoί, όπως ο  αριθμός βαλβίδων στα φλεβικά αγγεία η ηλικία η φλεβική ανεπάρκεια αυξάνεται με την ηλικία στους άνδρες και στις γυναίκες 

Για τις γυναίκες η εγκυμοσύνη, 

ο αριθμός τοκετών, 

η χρήση αντισυλληπτικών, κ.λπ. 

Ακόμη σαν  παράγοντες προδιάθεσης θεωρούνται η παχυσαρκία,

η έλλειψη φυσικής άσκησης,

μεγάλα διαστήματα σε όρθια ή καθιστή στάση, 

η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, 

ατυχήματα, 

εγχειρήσεις, 

παθήσεις των αρθρώσεων, 

η δσκοιλιότητα και η κακή διατροφή. 

Παράγοντες επίσης που μπορούν να ανατρέψουν την ισορροπία των υγρών στο σώμα και να δημιουργήσουν πρήξιμο στα πόδια είναι  η χρήση Κορτιζόνης, τα αντιυπερτασικά, 

τα αντικαταθλιπτικά, 

οι ορμόνες, και τα αντιφλεγμονώδη.

Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια εμφανίζεται στο 4-13% του πληθυσμού, ενώ τα ήπια φλεβικά προβλήματα είναι πολύ κοινά αφού εμφανίζονται σε πάνω από 50 % του πληθυσμού. 
Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια (Χ.Φ.Α.) εμφανίζεται με διπλάσια συχνότητα στις γυναίκες, ενώ τα πρώτα συμπτώματά της μπορεί να εμφανιστούν από τη νεαρή ηλικία.
Οι μισοί περίπου συμπολίτες μας ταλαιπωρούνται από κάποιο μικρότερο ή μεγαλύτερο πρόβλημα φλεβικής ανεπάρκειας, αλλά λίγοι γνωρίζουν πώς να το αντιμετωπίσουν. 

 Είπαμε.

Οι γυναίκες αποδεικνύονται 5 φορές πιο ευπαθείς  λόγω ορμονών . 

Μπορεί να θεωρηθεί καθαρά θεωρητικό το ερώτημα, όμως δεν παύει να κρύβει σοβαρούς κινδύνους.
Είναι επικίνδυνη πάθηση η φλεβίτιδα; 
Εάν δε ληφθούν τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα, όπως η έγκαιρη λήψη ιχθυελαίου, που ρυθμίζει το ιξώδες του αίματος, καιροφυλακτεί ένας μεγάλος κίνδυνος που είναι η δημιουργία  θρομβώσεων, όπως και η δημιουργία φλεβικών ελκών. 

Είπαμε πιό πανω πως πιο επικίνδυνες είναι οι εσωτερικές αλλά εξίσου επώδυνες αποδεικνύονται και οι επιφανειακές θρομβοφλεβίτιδες.
Θα ακούσετε από τους ειδικούς, καταπολεμήστε την φλεβική ανεπάρκεια.

Και στο ερώτημα μας πώς γίνεται κατι τέτοιο, πάλι θα ακούσετε γενικότητες του τύπου απώλεια βάρους, 

αποφυγή ορθοστασίας  και καθιστικής ζωής, 

σύσταση για βάδισμα και κολύμπι, 

χρήση ανατομικών υποδημάτων κ.α. 

Αν επιμείνετε λίγο τότε θα σας μιλήσουν για ειδικές ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης,

φαρμακευτική αγωγή που περι λαμβάνει φυτικά σκευάσματα όπως  ρουτοσίδες,

κουμαρίνες, 

σαπωνίνες,

ανθοκυανίνες,

προκυανιδίνες, φλαβονοειδή που προέρχονται από το εκχύλισμα των φύλλων της κόκκινης αμπέλου (Vitis vinifera).
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα προϊόντα αυτά ανακουφίζουν τα δυσάρεστα συμπτώματα, αλλά και δυναμώνουν τις φλέβες. 

Σε πολλές κλινικές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι τα φυσικά φλαβονοειδή βοηθούν στη διατήρηση της καλής φλεβικής κυκλοφορίας. 

Έχει επίσης αποδειχθεί ότι προστατεύουν το αγγειακό επιθήλιο σταθερο ποιώντας τις μεμβράνες και αυξάνουν την ελαστικότητά τους.

Το αποτέλεσμα αυτών των δράσεων είναι η διατήρηση της καλής φλεβικής κυκλοφορίας, η μείωση της εμφάνισης οιδημάτων και ανακούφιση από τα ενοχλητικά συμπτώματα όπως αίσθημα βάρους, καψίματος και πόνο.

Και μια απλή κι αποτελεσματική άσκηση , που θεωρητικά όλοι μπορούμε ευκολα να μάθουμε και να κάνουμε
Στεκόμαστε όρθιοι με τα πόδια  παράλληλα.  

Σηκωνόμαστε στις μύτες των ποδιών, ανασηκώνοντας τις φτέρνες ,όσο το δυνατόν πιο ψηλά. 

Μένουμε σ αυτή τη στάση για 5 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια χαλαρώνουμε, κατεβαίνοντας σιγά-σιγά.
Επαναλαμβάνουμε  10 φορές.
Συμπερασματικά.
Κρατάμε τα πόδια, τους αστραγάλους και τα πέλματά σε κίνηση όσο το δυνατόν περισσότερο στη διάρκεια της ημέρας. 

Πλένουμε συχνά  2-3 φορές τη μέρα τα πόδια μας με κρύο  νερό στο μπάνιο ή στο ντους, τρίβοντας τα με ένα τρίχινο γάντι και λίγο πράσινο σαπούνι, από τους αστραγάλους προς τα επάνω κατα την φορά της κινήσεως του αίματος  
Ξεκουραζουμε με τα πόδια μας σηκωμένα ψηλά  για τουλάχιστον 10 λεπτά κάθε μέρα.
Αποφεύγουμε  την ορθοστασία και την καθιστική ζωή όσο μπορούμε. 

Δεν εκτιθέμεθα σε υπερβολική ζέστη, οι φλέβες διευρύνονται, και το αίμα μαζεύεται στα πόδια που πρήζονται.  
Τα  ψηλοτάκουνα παπούτσια ή παπούτσια με άκαμπτες σόλες, είναι η απόλυτη τιμωρία για τις φλέβες σας  και μη μου λέτε μπρός τα κάλη τί είναι η φλεβική ανεπάρκεια γιατί όταν εγκατασταθεί θάναι αργά για δάκρυα.

Η παχυσαρκία κάνει κακό στις φλέβες μας. 

Τώρα να πούμε τις ανοησίες περί απωλείας κιλών,το  θεωρώ τελείως κουτό.

ιχθυέλαιο- o εχθρός των τριγλυκεριδιων

Απλά ας μάθουμε να βοηθούμε την φλεβική  κυκλοφορία με το να συνηθίσουμε να καταπίνουμε το ιχθυέλαιο, το οποίο, βλακωδώς οι πανέξυπνοι ιθύνοντες, εξαίρεσαν απ τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, κι ας γνώριζαν μετά βεβαιότητας το καλό που κάνει προληπτικά και στις φλέβες μας μεταξύ όλων των άλλων. 

Αν μπορέσουμε, απ όλα όσα ειπώθηκαν πιό πάνω, να κάνουμε ένα 30-50 %,
(με βασική προϋπόθεση τη λήψη ιχθυελαίου), μπορούμε να ελπίζουμε οτι δεν Θα την ¨κάτσουμε τη βάρκα¨ και θα αρμενίζουμε, μεταφορικά πάντα μ όση χαρά μας άφησαν, στις καταγάλανες θάλασσες της ευλογημένης μας Πατρίδας.
Χαίρετε..

kosmaser.wordpress.com

Υπάρχουν ζόμπι: Μύκητας που ελέγχει τον εγκέφαλο μετατρέπει τον ξενιστή σε άβουλο ον

Τα πραγματικά ζόμπι θα είναι απλά πλάσματα με κανονική όρεξη που απολαμβάνουν χαλαρές βόλτες στην παραλία και φυσιολογικό φαγητό. 

Αυτό συμβαίνει γιατί το παθογόνο που μετατρέπει τον ξενιστή σε ζόμπι, ουσιαστικά δεν απαιτεί πολύπλοκες συμπεριφορές προκειμένου να αναπαραχθεί, όπως το να δαγκώνει άλλους ανθρώπους, ωστόσο ελέγχει πλήρως τον εγκέφαλο του ξενιστή.

Παραδείγματα τέτοιων ζόμπι, έχουν εντοπίσει οι ερευνητές σε αποικίες μυρμηγκιών που μολύνονται από τον συγκεκριμένο παρασιτικό μύκητα ο οποίος αναλαμβάνει τον έλεγχο του μυαλού τους.

Τι προκύπτει μεταξύ του ξενιστή και ενός παράσιτου χωρίς δικό του εγκέφαλο είναι μια μάχη πολύ διαφορετική και πολύ πιο μεθοδική από οτιδήποτε έχει ποτέ ονειρευτεί το Χόλιγουντ.

Για πολλούς από εμάς είναι δύσκολο να αισθανθούμε άσχημα για τα μυρμήγκια, αλλά είναι εντελώς ανησυχητικό να παρακολουθούμε τον παρασιτικό μύκητα του γένους Ophiocordyceps να καταλαμβάνει κυριολεκτικά τον εγκέφαλο ενός ξενιστή.

Τα μυρμήγκια που έχουν προσβληθεί από το μύκητα, όπως παρατήρησαν οι ερευνητές, κάνουν μία πολύ συγκεκριμένη, σχεδόν ψυχαναγκαστική διαδρομή μέσα στο δάσος, ενώ δαγκώνουν σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις τα φύλλα.

Όπως αναφέρει ο Ντέιβιντ Χιουζ συμπεριφορικός οικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια «Ολα αυτά συμβαίνουν με αξιοσημείωτη ακρίβεια το μεσημέρι, παρουσιάζοντας ένα από τα πιο περίπλοκα παραδείγματα χειραγώγησης του ξενιστή από το παράσιτο»

iefimerida.gr

H αρνητική σκέψη, το φαινόμενο nocebo, διαταράσσει επικίνδυνα την υγεία του οργανισμού

"Η ποιότητα της ζωής μας δεν εξαρτάται τόσο απ’ αυτά που μας συμβαίνουν, αλλά περισσότερο από το πώς αντιδρούμε σ’ αυτά που μας συμβαίνουν."

Φαινόμενο nocebo ονομάζεται η κατάσταση στην οποία οι αρνητικές προσδοκίες ενός ανθρώπου, είναι ικανές να επιβαρύνουν την υγεία του σε σημαντικότατο βαθμό.
Για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής αναμένει μια παρενέργεια ενός φαρμάκου, μπορεί να υποφέρει από αυτήν την παρενέργεια, ακόμη και αν το «φάρμακο» είναι στην πραγματικότητα μια αδρανής ουσία, η αν κάποιος ασθενής γνωρίζει ότι έχει μια ασθένεια που του αφήνει μικρό περιθώριο ζωής, μπορεί να οδηγηθεί στην θανατηφόρα επιδείνωση της υγείας του, ακόμα και αν τελικά έχει γίνει λάθος διάγνωση.
Οι επιδράσεις του nocebo είναι προφανώς ψυχογενή , αλλά μπορούν να προκαλέσουν μετρήσιμες αλλαγές στο σώμα.
Εάν ζητήσουμε από κάποιον να φανταστεί μια οπτική σκηνή στο μυαλό του, μπορούμε να δούμε σε μια μαγνητική τομογραφία ότι οι ινιακοί λοβοί - τα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται με την όραση - ενεργοποιούνται, ενώ αν του ζητήσουμε να φανταστεί πως κάνει κάποια σωματική δραστηριότητα , ενεργοποιείται άμεσα ο φλοιός του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνος για την κίνηση.
Το ίδιο συμβαίνει και όταν ενεργοποιηθούν τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανησυχία, τον πόνο ή την ασθένεια.
Τα φαινόμενα Placebo και Nocebo είναι ακριβώς αντίθετα.
Απ' τη μια έχουμε την πίστη ότι θα μας ωφελήσει (Placebo) μια κατάσταση, ή ένα φάρμακο και από την άλλη ότι θα μας βλάψει (Νocebo) ένα φάρμακο και γενικότερα μια ενέργεια, μια κίνηση, μια επαφή, οτιδήποτε.
Κατά το φαινόμενο Νocebo, ενεργοποιείται ένας νευροδιαβιβαστής, η χολοκυστεΐνη, η οποία προάγει την αίσθηση του πόνου και γενικότερα μιας δυσφορίας.
Με αυτό το μηχανισμό εξηγούνται και τα δυσάρεστα συμπτώματα που μπορεί να νιώθει κάποιος που είναι υγιής, ενώ πιστεύει ακράδαντα ότι είναι άρρωστος.
Το φαινόμενο Νocebo, λοιπόν είναι το αντίθετο του Placebo, και εμφανίζεται όταν κάποιος επιδεινώνει από μόνος του την κατάσταση της υγείας του, μέσω αρνητικής αυθυποβολής. Υπάρχει ένα πλήθος κλινικών μελετών και πειραμάτων, που έχουν αποδείξει κλινικά το φαινόμενο αυτό, όπως και το αντίθετό του.
Όμοια με αυτά τα αποτελέσματα που παράγονται από τα φαινόμενα placebo και nocebο, τα οποία είναι θετικά ή αρνητικά αντίστοιχα, βλέπουμε τι συμβαίνει όταν κυριαρχήσει η αρνητική σκέψη.
Σύμφωνα με τα πειράματα του νερού του dr. Masaru, ο dr. Masaru Emoto ενώ ερευνούσε τους κρυστάλλους του νερού για χρόνια με σκοπό να μελετήσει τις κρυσταλλικές δομές που σχηματίζει το νερό, βρέθηκε με ένα όμορφο κομμάτι αποδεικτικών στοιχείων για το πώς επηρεάζει η αρνητικότητα τις δομές.
Εξέθετε τους κρυστάλλους σε διάφορα είδη μουσικής και σε διάφορα συναισθήματα.
Αυτό που διεπίστωσε ο dr. Emoto ήταν ότι η θετικότητα οδηγούσε σε όμορφες κρυσταλλικές μορφές, ενώ το μίσος και η αρνητικότητα οδηγούσε στην διάλυση και στην ανωμαλία της κρυσταλλικής μορφής.
Τι έχει αυτό να κάνει με τους ανθρώπους;
Αυτό έχει επιπλέον συνέπειες για την υγεία του ανθρώπινου σώματος, αφού αποτελείται από 50-70% νερό.
Μια ιατρική επισκόπηση που αξιολόγησε 31 μελέτες για nocebo ενέργειες που έχουν αναφερθεί, ανακάλυψε, ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που μπορεί να εκδηλωθεί ως αποτελέσματα nocebo που περιλαμβάνουν ναυτία, πόνους στο στομάχι, φαγούρα, πρήξιμο, κατάθλιψη, κόμπο στο λαιμό, διάρροια ή συχνοουρία, προβλήματα ύπνου, απώλεια της όρεξης, σεξουαλική δυσλειτουργία, σοβαρή υπόταση, ψυχικές διαταραχές, καρδιακή αρρυθμία, αυτοάνοσες ασθένειες, καρκίνος κ.α.
Οι νοητικές καταστάσεις, όπως οι πεποιθήσεις και οι προσδοκίες μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την έκβαση της νόσου, την εμπειρία του πόνου, ακόμη και την επιτυχία μιας χειρουργικής επέμβασης.
Στα Λατινικά nocebo σημαίνει «θα βλάψω».
Ο ειδικός νευρολόγος Χάγερ περιέγραψε πρόσφατα σε ένα βιβλίο του πως το φαινόμενο αυτό κάνει δυναμική εμφάνιση όταν φοβόμαστε πως θα αντιμετωπίσουμε μία ασθένεια και τη θεραπεία της.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι καρκινοπαθείς που έχουν τάσεις ναυτίας με το που μπαίνουν στο χώρο της χημειοθεραπείας γιατί υποσυνείδητα αντιλαμβάνονται ότι εμφανίζονται αυτές οι τάσεις.
Kύριο ρόλο φαίνεται πως παίζει η προσδοκία του ασθενούς η οποία νευροφυσιολογικά συνδέεται με την έκκριση ορμονών και μάλιστα με ειδικό τρόπο. Φαίνεται δηλαδή πως ο εγκέφαλος γνωρίζει τι κάνει.
Σε πείραμα όπου προκλήθηκε πόνος στο μπράτσο εθελοντών και χορηγήθηκε placebo κρέμα, ο εγκέφαλος των περισσοτέρων παρήγαγε ενδορφίνες ενώ στους ασθενείς που δεν χορηγήθηκε κρέμα o εγκέφαλος παρήγαγε ντομαπίνη.
Με ποιους μηχανισμούς μας βλάπτει το φαινόμενο nocebo:
Υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που επιδρούν στον οργανισμο, κατά την διάρκεια ενός φαινομένου nocebo, κύριο ρόλο παίζει το άγχος που προκαλεί ο φόβος και αυτό μεταφράζεται σε αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, αύξηση του οξειδωτικού στρες, αύξηση του καρδιακού παλμού, παραγωγή λανθάνον ορμονών (κορτιζόνη, ντοπαμίνη, αδρεναλίνη κ.α), παραγωγή ελευθέρων ριζών, μειωμένη αντιοξειδωτική αντίσταση, σφίξιμο των αιμοφόρων αγγείων, καταστροφή των τοιχωμάτων των αρτηριών και ενεργοποίηση νευροδιαβιβαστών του στρες.
Πότε λοιπόν πρωτοαναφέρθηκε το φαινόμενο Νocebo:
Στις αρχές της δεκαετίας του '70, ένας Αμερικανός ασθενής, ο Σαμ Σόεμαν, πληροφορήθηκε ότι είχε καρκίνο στο ήπαρ κι ότι δεν υπήρχε θεραπεία γι' αυτόν.
Οι γιατροί τον διαβεβαίωσαν ότι θα πέθαινε σε τρεις μήνες.
Ο Σαμ τελικά απεβίωσε ακριβώς στους τρεις μήνες, επιβεβαιώνοντας τους γιατρούς του.
Η νεκροψία όμως έδειξε πως η διάγνωση ήταν λάθος..
Είχε πραγματικά όγκο στο ήπαρ, όμως ήταν καλοήθης και πολύ μικροσκοπικός και το κυριότερο δεν είχε κάνει καμία μετάσταση. Αιτία τού θανάτου του δεν βρέθηκε ποτέ και τεκμηριωμένα δεν ήταν ο καρκίνος. Μετά από πολλές συσκέψεις, οι γιατροί του με την συμβολή ψυχολόγων συμπέραναν, ότι... πέθανε, επειδή οι γιατροί του τον έπεισαν, ότι η ασθένειά του ήταν θανατηφόρα.
Ουσιαστικά ενεργοποίησαν την αρνητική αυθυποβολή μέσα στον οργανισμό του, το φαινόμενο nocebo.
Μπορεί να αποδειχτεί η ύπαρξη του nocebo effect;
Οι έρευνες σχετικά με το nocebo effect είναι περιορισμένες για ηθικούς λόγους, καθώς δεν είναι αποδεκτό η έρευνα και η ιατρική να προσπαθούν να υποβάλλουν τους ασθενείς σε διαδικασίες που μπορεί να τους βλάψουν.
Αν και δεν είναι πολλές, έχουν γίνει κάποιες έρευνες και μετρήσεις που φιλοδοξούν να αποδείξουν ότι το nocebo είναι κάτι που μπορεί πράγματι να μας απασχολήσει σοβαρά.
Δείτε παρακάτω τι έδειξαν μερικές από αυτές:
Το 60% των ασθενών που πρόκειται να κάνουν χημειοθεραπεία αρχίζει να νιώθει μετρήσιμα άσχημα πολύ πριν ξεκινήσει τη θεραπεία.
Περισσότεροι από τα 2/3 ενός δείγματος 34 φοιτητών εμφάνισαν πονοκεφάλους όταν τους είπαν ότι ηλεκτρικό ρεύμα -που στην πραγματικότητα δεν υπήρχε- περνούσε πάνω από τα κεφάλια τους και θα μπορούσε να προκαλέσει πονοκέφαλο.
Ιάπωνες ερευνητές έκαναν τεστ σε 57 μαθητές προκειμένου να εξακριβώσουν την ευαισθησία τους στα αλλεργιογόνα.
Τα παιδιά συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με τις αλλεργίες τους σε φυτά, συμπεριλαμβανομένου και ενός τοξικού αλλεργιογόνου δέντρου που είναι αυτοφυές στην Ιαπωνία (lacquer tree).
Στα αγόρια που ανέφεραν ότι είχαν αλλεργία στο εν λόγω φυτό, τους έκλεισαν τα μάτια και τους έτριψαν στο ένα μπράτσο φύλλα από το τοξικό δέντρο, αλλά τους είπαν ότι ήταν φύλλα καστανιάς.
Έπειτα, τους έτριψαν στο άλλο χέρι φύλλα καστανιάς, αλλά τους είπαν ότι ήταν φύλλα του τοξικού δέντρου.
Μετά από ελάχιστα λεπτά, το χέρι που τα αγόρια πίστευαν ότι είχε εκτεθεί στο τοξικό δέντρο άρχισε να παρουσιάζει αλλεργικές αντιδράσεις, ενώ αντίθετα το χέρι που είχε εκτεθεί στο πραγματικό αλλεργιογόνο δεν παρουσίασε αντιδράσεις στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Στη μεγάλη Καρδιολογική Έρευνα Framingham, γυναίκες που πίστευαν ότι θα πάθουν καρδιολογικά προβλήματα αποδείχτηκε ότι είχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν εξαιτίας της καρδιάς τους από ό,τι γυναίκες που είχαν ανάλογους παράγοντες κινδύνου και δεν πίστευαν ότι θα πεθάνουν.
Ασθενείς με άσθμα ανέπνευσαν από ένα σωλήνα μέσα στον οποίο τούς είπαν ότι υπήρχε ένα αλλεργιογόνο.
Περίπου οι μισοί από αυτούς εμφάνισαν αναπνευστικά προβλήματα.
Στη συνέχεια, οι θεράποντες γιατροί τούς χορήγησαν μια ουσία, διαβεβαιώνοντάς τους ότι ήταν ένα βρογχοδιασταλτικό φάρμακο, και εκείνοι ένιωσαν αμέσως καλύτερα.
Στην πραγματικότητα, τόσο το αλλεργιογόνο όσο και το βρογχοδιασταλτικό δεν ήταν τίποτα περισσότερο από φυσιολογικός ορός.
Πριν από 15 χρόνια, ερευνητές σε 3 ιατρικά κέντρα έδωσαν σε ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ασπιρίνη και επιπλέον ένα άλλο φάρμακο που αραιώνει το αίμα.
Στα 2 ιατρικά κέντρα, οι γιατροί προειδοποίησαν τους ασθενείς για τις πιθανές γαστρεντερικές επιπλοκές της ασπιρίνης.
Στο τρίτο δεν είπαν τίποτα σχετικό στους συμμετέχοντες.
Τελικά ανακάλυψαν ότι όσοι είχαν λάβει τη σχετική προειδοποίηση ήταν 3 φορές πιο πιθανό να εμφανίσουν δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα ως παρενέργεια του φαρμάκου.
"Χαμογέλα στον καθρέφτη. Κάν’ το αυτό κάθε πρωί και θα αρχίσεις να βλέπεις μια τεράστια διαφορά στη ζωή σου."
Η ευθύνη των γιατρών:
H λεκτική αλλά και η μη λεκτική επικοινωνίας των γιατρών, περιέχει πολλές ακούσιες αρνητικές προτάσεις που μπορεί να προκαλέσουν το φαινόμενο nocebo σε πολλούς ασθενεις.
Οι γιατροί χρειάζεται να είναι υποψιασμένοι και προσεκτικοί τόσο σε όσα λένε για την πιθανή έκβαση της ασθένειας, την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, τις παρενέργειες κλπ. όσο και στις αποφάσεις που παίρνουν, π.χ. για το αν θα πρέπει να διακοπεί μια θεραπεία λόγω παρενεργειών, αν θα πρέπει να δώσουν όριο ζωής σε έναν ασθενή που πάσχει από μια δυνητικά θανατηφόρο ασθένεια κ.α.
Το δραματικότερο φαινόμενο nocebo ωστόσο, έχει παρατηρηθεί στους καρκινοπαθείς.
Ενα μεγάλο ποσοστό καρκινοπαθών επιδεινώνονται, νοσούν και τελικά πεθαίνουν από την δύναμη, που ασκεί το αρνητικό αυτό φαινόμενο επάνω τους.
Και μόνο η διάγνωση της ασθένειας του καρκίνου που κάνει ένας ογκολόγος σε έναν ασθενή, μπορεί να τον επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό ψυχοσωματικά, που είναι πιθανόν να τον κάνει να νοσήσει και να καταλήξει, πολύ πριν τον σκοτώσει ο καρκίνος του ή ακόμα και αν η διάγνωση αποδεχθεί τελικά λάθος.
Μια τεράστια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Τhe New England Journal of Medicine, πριν από 4 χρόνια σε μια ομάδα Σουηδών που περιλάμβανε 500.000 ατόμα, έδειξε οτί οι ασθενεις που έλαβαν θετική απάντηση στην διάγνωση του καρκίνου, είχαν 32,9 φορές αυξημένη πιθανότητα θανάτου από καρδιακά επεισόδια, και 26,3 φορές αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουν νέο καρκίνο σε σχέση με αυτούς που δεν το είχαν μάθει.
Πολλοί άνθρωποι, όταν τους λένε οι γιατροί ότι έχουν 6, 9, ή 12 μήνες ζωής, οι βιοχημικές αλλαγές που προκαλούν τα αρνητικά συναισθήματα, και η έλλειψη ελπίδας, οδηγεί αρκετούς από αυτούς σε πρόωρο θάνατο, με τις αυτοψίες να δείχνουν πως η αιτία δεν ήταν ποτέ ο καρκίνος.
Το (1973) στο Νοσοκομείο Μilton του Sydney καταγράφηκαν 1000 περιπτώσεις με μελάνωμα, στις οποίες οι γιατροί είχαν προειδοποιήσει τους ασθενεις για την κακή πρόγνωση της ασθένειας και την σύντομη θανατηφόρα κατάληξη της.
Οι 634 από αυτούς κατέληξαν πολύ νωρίτερα από ότι η πάθηση θα τους είχε ακοτώσει.
Εχει αποδειχτεί πως η υλοποίηση του επικείμενου θανάτου είναι ένα πλήγμα τόσο τρομερό για τους περισσότερους ανθρώπους που πολλές φορές είναι σε θέση να τους σκοτώσει γρηγορότερα, από ότι θα τους είχε σκοτώσει η ασθένεια.
Επίσης, υπάρχουν αποδείξεις, ότι το φαινόμενο nocebo μπορεί να προκαλέσει υποτροπή του καρκινου, νέο καρκίνο ή μετάσταση του καρκίνου.
Το πλέον σίγουρο είναι, ότι οι δυνάμεις, που εμπλέκονται στο φαινόμενο nocebo, είναι πολύ ισχυρές και μέχρι σήμερα, οι μηχανισμοί αυτοί εξακολουθούν σε μεγάλο βαθμό, να παραμένουν άγνωστοι απ΄την συμβατική Ιατρική.
"Δεν είναι το φορτίο που σε συνθλίβει. Είναι ο τρόπος που το κουβαλάς"
Φτάνοντας στο τέλος να πούμε πως η αυθυποβολή -ή αλλιώς η επίδραση της πίστης σε μια ιδέα- θα μπορούσε να μας σώσει τη ζωή, αλλά σίγουρα μπορεί και να επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας μας, αλλά και την ποιότητα της ζωής μας .
Για να ενισχύσουμε τον εαυτό μας, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος και την σοβαρότητα, της επίδρασης των πεποιθήσεών, στη ζωή μας.
Η βιωματική λοιπόν συναίσθηση της δύναμης και της επίδρασης που ασκεί η πίστη μας σε ιδέες, σε πεποιθήσεις και σχέσεις, είναι το βασικό βήμα που θα μας βοηθήσει να κάνουμε πέρα τις ψευδαισθήσεις και να κατευθύνουμε τη βούληση, την πίστη και την ψυχική μας ενέργεια σε ό,τι μας βοηθά να νιώθουμε πιο υγιείς, πιο χαρούμενοι και τελικά πιο συμβατοί με αυτό που θέλουμε να γίνουμε.
"Μια συννεφιασμένη μέρα, δεν μπορεί να τα βάλει με μια ηλιόλουστη προδιάθεση".

-----------------------------------------------------------------------------

Ιωάννης Κάργας.

Βιβλιογραφία- παραπομπές- έρευνες:

Νocebo Effect: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27145562

Το φαινόμενο nocebo η σημασία του για την κλινική πρακτική: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3167012/

Οι επιδράσεις του φαινόμενου nocebo είναι ικάνες, να κάνουν τους ανθρώπους να αισθανθούν πόνο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5754642/

Η επίδραση nocebo των φαρμάκων: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27069627

Nocebo φαινόμενα στην Ιατρική: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3401955/

Η ελαχιστοποίηση του φαινόμενου nocebo: Ρεαλιστική προσέγγιση: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5655643/

Placebo και nocebo αποτέλεσμα: μια μίνι-ανασκόπηση: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24909245

Συγκριτικό «εφέ nocebo» σε ηλικιωμένους ασθενείς με καρκίνο. Παρατηρήσεις από μελέτη κοόρτης σε 446 ασθενεις: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2870081

Ιωάννης Καργας

~~~~~~~~~~~~~~

https://www.facebook.com/groups/127835192620650/permalink/392228286181338

Πώς φτιάχνεται και πώς μαγειρεύεται ο χιώτικος τραχανάς

Πώς φτιάχνεται και πώς μαγειρεύεται ο χιώτικος τραχανάς;
Με τραχανοχόρταρο ένα αταξινόμητο αρωματικό βότανο της γης της Χίου
Θα δώσω την ακριβή συνταγή και να πω δυο λόγια για τον χιώτικο τραχανά, που διαφέρει ριζικά απο τις υπόλοιπες περιοχές, λόγω της ύπαρξης ενός ευλογημένου από την χιακή γη βοτάνου, του τραχανοχόρταρου ή τραχανόχορτου, ενος αταξινόμητου ουσιαστικά αρωματικού βοτάνου, που βγαίνει σε πολύ συγκεκριμένα μέρη και χωράφια τους καλοκαιρινούς μήνες στην Χίο.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι είναι ενα φυσικό υβρίδιο, που δημιούργησαν τα έντομα και οι μέλισσες με την φυσική επικονίαση. 

Η Χίος, λοιπόν, καλλιεργούσε κατα κόρον γλυκάνισο, λόγω της αδυναμίας των Χιωτών στην πόσιν του ούζου.
Η γεύση του τραχανόχορτου φέρνει σε κάτι απο γλυκάνισο, θυμάρι και ρίγανη, οπότε κάπως έτσι δημιουργήθηκε το τραχανόχορτο. 
Είναι γεγονός επίσης οτι φύεται σε συγκεκριμένα χωράφια. 
Προφανώς αυτά που φύτευαν παλαιότερα γλυκάνισο. 

Άλλωστε υπαρχει μια ομοιότητα στα φύλλα των δύο φυτών.
Αναφέρω κάποιες απο τις περιοχές που έβγαινε το χόρτο:
- Η πρώτη ειναι σε 2-3 χωράφια στον Κομητά, μια περιοχή μεταξυ Μέσα, και πιό κοντά προς την Έξω Διδύμα.
Κατοπιν, έμαθα άλλες δύο περιοχές:
- Τα κεραμεία των Θυμιανών, και
- ένα χωράφι κοντά στην θάλασσα στη Βοκαριά των Νενήτων.
Αυτο το βότανο λοιπόν κάνει την διαφορά στον χιώτικο τραχανά. 

Όλη η Ελλάδα φτιάχνει τραχανά με βασικά συστατικά το σιταρένιο αλεύρι, 

το γάλα, ή το γιαούρτι, και σε κάποια μέρη αυγά.
Θα σας δώσω τον τρόπο παρασκευής που έφτιαχνε σπίτι η μητέρα μας: 
Μαζεύαμε το τραχανόχορτο, ενα μέτριο δεμάτι, μια αγκάλη που λέμε στην Χίο. 
Απ’ αυτό, η μητέρα διάλεγε τα τρυφερά κλωνάρια του χόρτου, γύρω στα 1,5 -2 κιλά, 

τα οποία τα έβραζε μαζι με μπόλικα κρεμμύδια, μερικούς κόκκους μπαχάρι και αλάτι σε μια μεγάλη κατσαρόλα με 10 λιτρα νερο περίπου. 
Σούρωνε το ζουμί που έμενε μετα απο καλό βρασιμο (4-5 λιτρα περίπου) και το ανακάτευε με 5 κιλα γιαούρτι στραγγιστό, το οποίο έμενε γύρω στις 20 ώρες έξω απο το ψυγειο, 

να ξινίσει λίγο, και στο υδαρές αυτό μείγμα έβαζε λίγο προζύμι και το ζύμωνε με αλεύρι σιταρένιο ολικης άλεσης (γύρω στα 10 κιλά επαιρνε αυτη η ποσοτητα). 
Μεχρι να γίνει το μείγμα έφτιαχνε ενα σφιχτό ζυμάρι το οποίο έκοβε και άπλωνε να ξεραθεί, για να ακολουθήσει το κουραστικό τρίψιμο.
Η συνταγή τωρα για τέσσερα πιάτα:
Τσιγαρίζουμε ένα μεγάλο κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο σ’ ενα κατάλληλο σκεύος με λίγο λάδι. 
Μόλις μαραθεί ρίχνουμε μια κούπα 200 ml τραχανά να γυαλίσει ίσα-ίσα και κατόπιν προσθέτουμε 5 κούπες ζεστό νερο απο βραστήρα. 
Με αυτή την αναλογία νερού βγάζουμε μια κανονική σούπα. 
Αν το θελουμε πιο σουπέ βάζουμε έξι κουπες νερό και για πιό σφιχτό τέσσερις. 
Αν θέλετε προσθέτετε τομάτα. 

Ξέχασα να πω οτι στο τσιγάρισμα προσθέτουμε κύβους {ζάρια} απο κάποιο σκληρό τυρί, τύπου κεφαλογραβιέρα, ή κάποιο τοπικό τυρί, τύπου μαστέλο. 
Ο χρόνος παρασκευής είναι 10 λεπτάκια.
Αν θελετε, προσθέστε αυγουλάκια μέσα στην σούπα (ποσέ), που κάνουν το φαγητό πιο νόστιμο και πιο πλήρες. 
Τα προσθέτετε στο σκεύος στα 5,5-6 λεπτά του χρόνου σε χαμηλή φωτιά μη διαλυθούν αν τα θέλετε μελάτα και λιγο νωρίτερα για πιο σφιχτά.

-Του Μακάριου Αβδελιώδη, arxeion-politismou.gr

Παγκόσμιο Συμβούλιο για την Υγεία: «Επιστημονική απάτη ο εμβολιασμός για την ευλογιά των πιθήκων»

Μη επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων χρησιμοποιούνται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για να «δικαιολογήσει περαιτέρω παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» με την κυκλοφορία και την επιβολή νέων, πειραματικών εμβολίων, ισχυρίζεται το Παγκόσμιο Συμβούλιο για την Υγεία (WCH), μια ανεξάρτητη μη κερδοσκοπική επιστημονική πρωτοβουλία, σύμφωνα με δημοσίευμα του Epoch Times το Σάββατο 28 Μάιου 2022.
Δεν υπάρχει λογική και επιστημονική βάση για τον εμβολιασμό των ανθρώπων για την ευλογιά προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση της νόσου, σύμφωνα με το Συμβούλιο σε ανακοίνωση που δημοσιευθηκε την Παρασκευή 27/5.
Παραπλάνηση
Ο οργανισμός είπε ότι παλιές φωτογραφίες, που χρησιμοποιούνται για να δώσουν μια ιδέα σχετικά με την ασθένεια, «δεν αντιπροσωπεύουν τις τρέχουσες διεθνείς περιπτώσεις ευλογιάς των πιθήκων».
Το WCH αναφέρθηκε σε μια ανάρτηση της Alliance for Natural Health (ANH) International, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο που ιδρύθηκε το 2002 από τον Ρόμπερτ Βέρβερκ.
Παγκόσμια διακυβέρνηση
«Είτε η ευλογιά των πιθήκων αυξάνεται είτε μειώνεται, η συγκυρία είναι ιδανική για να δικαιολογήσει περαιτέρω υποστήριξη για την παγκόσμια, κεντρική διακυβέρνηση της δημόσιας υγείας που ενορχηστρώθηκε από τον ΠΟΥ μέσω των Διεθνών Κανονισμών Υγείας και της «συνθήκης της πανδημίας», δήλωσε ο Βέρβερκ στο άρθρο της 25ης Μαΐου.
Οι συνέπειες των εμβολίων COVID-19
Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι ορισμοί των περιπτώσεων της ευλογιάς των πιθήκων «έχουν διαμορφωθεί τέλεια για να καλύψουν» συμπτώματα των συνεπειών από το εμβόλιο COVID-19, όπως ο αυξανόμενος επιπολασμός του έρπητα ζωστήρα μετά το εμβόλιο.
Οι αρχικές περιγραφές του ΠΟΥ για τις φλύκταινες, σύμφωνα με ένα έγγραφο του 1973, διαφέρουν από τις εικόνες που κυκλοφορούν από τα μέσα ενημέρωσης επί του παρόντος, γεγονός που υποδηλώνει ασυνέπεια και υπόγειες στοχεύσεις, ισχυρίζεται ο Βέρβερκ.
πηγή του άρθρου: primenews.press

Sir Steven Runciman – "Χρειαζόμαστε την πνευματική μετριοφροσύνη"

Sir Steven Runciman - Συνέντευξη στην ΕΤ3: "Χρειαζόμαστε την πνευματική μετριοφροσύνη"
Η συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από το σερ Στήβεν Ράνσιμαν, στο Ελσισιλντς της Σκωτίας, στον πατρογονικό πύργο του, τον Οκτώβρη του 1994, για λογαριασμό της ΕΤ3, στις δημοσιογράφους Χρύσα Αράπογλου και Λαμπρινή Χ. Θωμά. Για τεχνικούς λόγους, δεν «βγήκε» ποτέ στον αέρα. 
Και οι δύο δημοσιογράφοι θεωρούν την συνέντευξη αυτή από τις πιο σημαντικές της καριέρας τους, μια και ανήκει στο είδος των «συζητήσεων» που σε διαμορφώνουν και δεν ξεχνάς ποτέ. Θεωρούν ότι πρέπει να δει το φως της δημοσιότητας, έστω και με μια τόσο θλιβερή αφορμή, όπως ο θάνατος του μεγάλου φιλέλληνα.
Δημοσιογράφος: Πώς νοιώθει ένας άνθρωπος που ασχολείται τόσα χρόνια με το Βυζάντιο; Κουραστήκατε;
Δύσκολο να απαντήσω. 
Το ενδιαφέρον μου ποτέ δεν εξανεμίστηκε. 
Όταν άρχισα να μελετώ το Βυζάντιο, υπήρχαν πολλοί λίγοι άνθρωποι σ' αυτήν τη χώρα (σ.σ. τη Μεγάλη Βρετανία) που ενδιαφέρονταν, έστω και ελάχιστα για το Βυζάντιο. 
Μ' αρέσει να πιστεύω πως «δημιούργησα» ενδιαφέρον για το Βυζάντιο. 
Αυτό που με ικανοποιεί, ιδιαίτερα σήμερα, είναι ότι πλέον υπάρχουν αρκετοί, πολλοί καλοί εκπρόσωποι (σ.σ. της σπουδής του Βυζαντίου) στη Βρετανία. 
Μπορώ να πω ότι αισθάνομαι πατρικά απέναντί τους. 
Είμαι ευτυχής, λοιπόν, που επέλεξα το Βυζάντιο ως το κύριο ιστορικό μου ενδιαφέρον.
Κι ήταν ελκυστικό για σας όλα αυτά τα χρόνια;
Πιστεύω πως κάθε γεγονός της ιστορίας, αν αρχίσεις να το μελετάς σε βάθος, μπορεί να γίνει συναρπαστικό. 
Το δε Βυζάντιο το βρίσκω εξαιρετικά συναρπαστικό, γιατί ήταν ένας αυθύπαρκτος πολιτισμός. 
Για να μελετήσεις το Βυζάντιο, πρέπει να μελετήσεις την τέχνη, να μελετήσεις τη θρησκεία, να μελετήσεις έναν ολόκληρο τρόπο ζωής, που είναι πολύ διαφορετικός από το σημερινό.
Καλύτερος ή χειρότερος;
Κοιτάξτε... 
Δεν είμαι σίγουρος αν θα μου άρεσε να ζήσω στους βυζαντινούς χρόνους. 
Δε θα μου άρεσε, λόγου χάριν, να αφήσω γένια. 
Ωστόσο, στο Βυζάντιο είχαν έναν τρόπο ζωής που ήταν καλύτερα δομημένος. 
Άλλωστε, όταν έχεις έντονο θρησκευτικό συναίσθημα, η ζωή σου «μορφοποιείται» κι είναι πολύ πιο ικανοποιητική από τη σημερινή, όπου κανείς δεν πιστεύει σε τίποτε αρκετά.
Άρα ήταν μία θρησκευτική Πολιτεία;
Ήταν ένας πολιτισμός, στον οποίο η θρησκεία αποτελούσε μέρος της ζωής.
Και στους έντεκα αυτούς αιώνες;
Νομίζω ότι ο κόσμος μιλά για το Βυζάντιο λες κι παρέμεινε το ίδιο, ένας πολιτισμός αμετάβλητος κατά την διάρκεια όλων αυτών των αιώνων. 
Είχε αλλάξει πολύ από την αρχή ως το τέλος του, αν και κάποια συγκεκριμένα βασικά στοιχεία κράτησαν σε όλη τη διάρκειά του όπως το θρησκευτικό αίσθημα. 
Μπορεί να διαφωνούσαν για θρησκευτικά ζητήματα αλλά πίστευαν όλοι, κι αυτό το αίσθημα είναι μόνιμο. 
Ο σεβασμός, η εκτίμηση στις τέχνες, ως εκείνες που ευχαριστούν το Θεό, κι αυτά διατηρήθηκαν. 
Κι έτσι, παρ' ότι οι μόδες άλλαζαν, η οικονομική κατάσταση άλλαζε, οι πολιτικές καταστάσεις άλλαζαν, υπήρχε μια ακεραιότητα, πολύ ενδιαφέρουσα μέσα στο σύνολο.
Μιλάμε για θρησκεία κι ηθική. Το Βυζάντιο πολλοί το θεωρούν μία περίοδο πολέμων, δολοφονιών, δολοπλοκιών, «βυζαντινισμών» που ουδεμία σχέση είχε με την ηθική.
Γίνονταν και τότε πολλοί φόνοι, αλλά δεν υπάρχει περίοδος της ιστορία που αυτοί να λείπουν. Κάποτε έδινα μια διάλεξη στις Η.Π.Α., και στο ακροατήριό μου ήταν κι η κόρη του προέδρου Τζόνσον, που μελετούσε το Βυζάντιο. 
Ήρθε στη διάλεξη με δύο σωματοφύλακες, δύο σκληρούς κυρίους που την πρόσεχαν. 
Μου εξήγησε ότι αγαπούν τη βυζαντινή ιστορία, γιατί είναι γεμάτη φόνους, και φαντάζει σαν σχολικό μάθημα (homework). 
Είχα το τακτ να μη της πω ότι, ως τότε, το ποσοστό των αμερικανών προέδρων που είχαν δολοφονηθεί ήταν πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με τα χρόνια ύπαρξης των Η.Π.Α. από το ποσοστό των δολοφονημένων βυζαντινών αυτοκρατόρων στη διάρκεια της αυτοκρατορίας. 
Οι άνθρωποι συνεχίζουν να δολοφονούν.
Γράφετε στο Βυζαντινό πολιτισμό ότι δεν υπήρχε θανατική ποινή στο Βυζάντιο.
Όντως, δεν σκότωναν. 
Και η μεγάλη διαφορά φαίνεται στους πρώτους χρόνους. 
Όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, μία από τις βασικότερες αλλαγές ήταν να σταματήσουν οι μονομαχίες, να μη πετούν πια ανθρώπους στα λιοντάρια, κι όλα τα σχετικά. 
Η αυτοκρατορία έγινε πολύ πιο ανθρωπιστική. Και πάντα, απέφευγαν όσο μπορούσαν τη θανατική ποινή. 
Κατά καιρούς, κάποιοι αυτοκράτορες κατέφευγαν σε αυτή, αλλά οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαν ως εσχάτη τιμωρία, μια μέθοδο που σήμερα μας φαίνεται αποτρόπαια: τον ακρωτηριασμό κάποιας μορφής. 
Αλλά μου φαίνεται, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα προτιμούσαν να τους κόψουν π.χ. ένα χέρι, παρά να τους θανατώσουν.
Υπάρχει εδώ και καιρό ένας διάλογος ανοικτός στην Ελλάδα. Υπάρχουν σύγχρονοι Έλληνες διανοούμενοι που υποστηρίζουν ότι το Βυζάντιο δεν αξίζει να μελετηθεί ιδιαίτερα, ότι δε δημιούργησε τίποτε, ότι είχε σχολιαστές των γραφών κι όχι διανοούμενους. Με μια φράση «δεν ήταν και τίποτε αξιομνημόνευτο».
Νομίζω ότι αυτοί οι Έλληνες είναι πολύ άδικοι με τους βυζαντινούς τους προγόνους. 
Δεν ήταν μια κοινωνία χωρίς διανοούμενους αρκεί να δεις τη δουλειά και την πρόοδο της βυζαντινής ιατρικής. 
Μπορεί να μη συμπαθεί κάποιος τη θρησκεία, αλλά μερικοί από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς όπως οι Καπαδόκες πατέρες, και πολλοί ακόμη, ως το Γρηγόριο τον Παλαμά, ήταν άνθρωποι μοναδικής πνευματικότητας... 
Υπήρχε έντονη διανόηση και πνευματική ζωή στο Βυζάντιο. 
Κυρίως δε, στο τέλος των βυζαντινών χρόνων, π.χ. στην Παλαιοντολόγεια περίοδο. 
Είναι αρκετά περίεργο πως, την ώρα που η αυτοκρατορία συρρικνώνονταν η διανόηση ήταν πιο ανθηρή από ποτέ.
Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν είχε τέχνη.
Τότε αυτοί δεν πρέπει να ξέρουν τίποτε από τέχνη. 
Η βυζαντινή τέχνη ήταν από τις μεγαλύτερες σχολές τέχνης παγκοσμίως. 
Κανένας αρχαίος Έλληνας δε θα μπορούσε να χτίσει την Αγία Σοφία, αυτό απαιτούσε πολύ βαθιά τεχνική γνώση. 
Κάποιοι, ξέρετε, υποστηρίζουν, ότι η βυζαντινή τέχνη είναι στατική. 
Δεν ήταν καθόλου στατική, αλλά ήταν μια σχολή τέχνης από τις σημαντικότερες στον κόσμο, που όσο περνά ο καιρός εκτιμάται όλο και περισσότερο, κι όσοι έλληνες διανοούμενοί σας λένε ότι το Βυζάντιο δε δημιούργησε τίποτε, είναι τυφλοί.
Άρα, όσοι χαρακτηρίζουν «απλή μίμηση κι αντιγραφή» τη βυζαντινή τέχνη, μάλλον σφάλλουν.
Αν κάνεις κάτι άριστα, μπορείς να το επαναλάβεις άριστα. 
Αλλά υπήρχαν πάντα διαφορές. 
Βλέποντας μια εικόνα, μπορούμε τη χρονολογήσουμε αν ήταν όλες ίδιες αυτό δε θα συνέβαινε. Υπάρχουν συγκεκριμένες παραδόσεις που διατηρούνταν, αλλά η τέχνη αυτή παρουσιάζει μεγάλες διαφορές από αιώνα σε αιώνα. 
«Κόλλησε» και παρέμεινε η ίδια μετά την πτώση της Τουρκοκρατίας, διότι έλειπαν από τη χώρα σας οι φωτισμένοι χορηγοί.* 
Η τέχνη των Παλαιολόγων είναι πολύ διαφορετική από την Ιουστινιάνεια. Φυσικά, είχε και αναλογίες, αλλά δεν ήταν μιμητική. 
Τα πράγματα είναι απλά: οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν, ξεκίνησαν με προκαταλήψεις εναντίον του. 
Δε γνωρίζουν τι κατόρθωσε, τι επετεύχθη.
Υποστηρίζεται από ορισμένους ότι το βυζάντιο δεν ήταν Ελληνικό και δεν αποτέλεσε κανενός είδους συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας. Δεν είχε δημοκρατία, ή έστω δημοκρατικούς θεσμούς.
Δε νομίζω ότι οι σύγχρονοι έλληνες είναι περισσότερο έλληνες από τους βυζαντινούς. 
Μέσα στο χρόνο, μες στους αιώνες, οι φυλές δε μένουν καθαρές, υπάρχουν όμως ορισμένα χαρακτηριστικά των πολιτισμών που παραμένουν εθνικά. 
Οι βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα που άλλαξε λίγο, αλλά οι γλώσσες αλλάζουν ενδιαφέρονταν για τη φιλοσοφία και τη φιλοσοφική ζωή πάρα πολύ, ήταν μεν υπήκοοι ενός αυτοκράτορα, αλλά αυτός ο αυτοκράτορας έπρεπε να φέρεται σωστά, γιατί γίνονταν εύκολα λαϊκές εξεγέρσεις. 
Το χειρότερο που θα μπορούσαν να πουν για το Βυζάντιο είναι πως ήταν, μάλλον, ένα γραφειοκρατικό κράτος. 
Όμως είχε μια πολύ μορφωμένη γραφειοκρατία, πολύ πιο μορφωμένη από τους γραφειοκράτες του σημερινού κόσμου. 
Και, τι εννοείτε με τη λέξη «δημοκρατία»; 
Ήταν όλη η αρχαία Ελλάδα δημοκρατική; 
Όχι. 
Θα έλεγα στους Ελληνες που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, να διαβάσουν την ίδια τους την ιστορία, ειδικότερα της κλασσικής Ελλάδας. 
Εκεί, θα βρουν πολλά να κατακρίνουν... 
Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι ακριβώς σημαίνει «δημοκρατία». 
Στα περισσότερα μέρη του κόσμου σήμερα, δημοκρατία σημαίνει να σε κυβερνούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι εφημερίδες, η τηλεόραση. 
Διότι, είναι θεμιτό να έχουμε αυτό που ονομάζεται «λαϊκή ψήφος» αλλά, από τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν μπορούν να κρίνουν μόνοι τους κι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο σύγχρονο κόσμο που δε σκέφτονται τότε μεταφέρουν την εξουσία στα χέρια όσων κατέχουν τα ΜΜΕ, οι οποίοι, με τη δύναμη που έχουν, θα έπρεπε να επιλέξουν το δύσκολο δρόμο και να μορφώσουν όλο τον κόσμο. 
Πολλοί εξ αυτών, όχι όλοι ευτυχώς, είναι ανεύθυνοι. 
Δημοκρατία μπορεί να υπάρξει μόνον εάν έχουμε ένα υψηλής μόρφωσης κοινό. 
Σε μία πόλη σαν την αρχαία Αθήνα υπήρχε δημοκρατία χωρίς να σκεφτόμαστε πως περνούσαν οι σκλάβοι ή οι γυναίκες, διότι οι άνδρες είχαν όλοι πολύ καλή μόρφωση. 
Συνήθως δεν εξέλεγαν τους κυβερνήτες τους, τραβούσαν κλήρο, σα να το άφηναν στα χέρια του Θεού καμία σχέση με τη βουλή των κοινοτήτων.
Υπήρχε κοινωνικό κράτος στο Βυζάντιο;
Η Εκκλησία έκανε πολλά για τους ανθρώπους. 
Το Βυζάντιο είχε πλήρη κοινωνική αίσθηση. 
Τα νοσοκομεία ήταν πολύ καλά, όπως και τα γηροκομεία, τα οποία ανήκαν κυρίως στην Εκκλησία, αλλά όχι μόνο σε αυτήν υπήρχαν και κρατικά. 
Ας μη ξεχνάμε ότι ένας από τους πιο υψηλόβαθμους αξιωματούχους του κράτους ήταν ο Ορφανοτρόφος. 
Σίγουρα η Εκκλησία έπαιξε βασικό κοινωνικό ρόλο. 
Δεν ήταν απλά ένα καθεστώς ερημιτών που κάθονταν στο Αγιον Όρος ήταν κι αυτό, αλλά υπήρχε ένα σύστημα από μοναστήρια στις πόλεις. 
Τα μοναστήρια φρόντιζαν τους Οίκους για τους γέροντες, των οποίων οι μοναχοί μόρφωναν τη νεολαία κυρίως τα αγόρια γιατί τα κορίτσια μορφώνονταν στο σπίτι και τα περισσότερα παρείχαν πολύ καλή μόρφωση. 
Τα κορίτσια του Βυζαντίου είχαν πολλές φορές καλύτερη παιδεία διότι «απολάμβαναν» περισσότερη ιδιωτική, προσοχή. 
Νομίζω ότι η βαθμολογία που θα δίναμε στο κοινωνικό έργο της Εκκλησίας, στο Βυζάντιο είναι ιδιαίτερα υψηλή.
Και η παιδεία τους, κατά το Μέγα Βασίλειο, όφειλε να στηρίζεται στον Όμηρο, τον «διδάσκαλο των αρετών».
Ήταν γνώστες της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας. 
Είναι αξιομνημόνευτο, ωστόσο, ότι δεν έδιναν μεγάλη σημασία στους Αττικούς Τραγωδούς, αλλά στους λοιπούς ποιητές. 
Υπάρχει η διάσημη ιστορία μιας ελκυστικής κυρίας, φίλης ενός αυτοκράτορα, που μας διηγείται η Άννα Κομνηνή. 
Την ώρα που η κυρία περνούσε, κάποιος της φώναξε έναν ομηρικό στίχο, που μιλούσε για την Ελένη στην Τροία, κι εκείνη κατάλαβε το υπονοούμενο. 
Δεν υπήρχε κανείς λόγος να της εξηγήσει κάποιος, ποιανού ήταν οι στίχοι. 
Όλα ανεξαιρέτως τα αγόρια και τα κορίτσια ήξεραν τον Όμηρο. 
Η Άννα Κομνηνή δεν εξηγεί ποτέ τα σημεία στα οποία αναφέρεται στον Όμηρο, όλοι οι αναγνώστες της τα γνώριζαν.
Αμόρφωτοι, δεν υπήρχαν στο Βυζάντιο;
Άλλα ήταν τα προβλήματα της βυζαντινής γραμματείας. 
Ήταν τόσο καλοί γνώστες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ώστε επηρεάστηκαν στη διαμόρφωση της γλώσσας. 
Πολλοί ιστορικοί ήθελαν να γράψουν σαν τον Θουκυδίδη, δεν ήθελαν να γράψουν στη γλώσσα που τους ήταν πιο φυσική αλλά στην αρχαία. 
Η μεγάλη τραγωδία των βυζαντινών γραμμάτων ήταν η εξάρτησή της από την κλασσική γραμματεία. 
Όχι γιατί δεν γνώριζαν αρκετά, αλλά γιατί γνώριζαν πολύ περισσότερα από όσα ήταν απαραίτητα, για το δικό τους «δημιουργικό» καλό.
Θα θέλατε να ζείτε στο Βυζάντιο;
Δεν ξέρω αν προσωπικά θα ταίριαζα στην εποχή του Βυζαντίου. 
Αν ζούσα τότε, σκέφτομαι ότι θα αναπαυόμουν σε κάποιο μοναστήρι, ζώντας, όπως πολλοί μοναχοί ζούσαν, μια ζωή διανοούμενου, χωμένος στις θαυμάσιες βιβλιοθήκες που διέθεταν. 
Δε νομίζω πως θα ήθελα μια ζωή στη βυζαντινή πολιτική, αλλά, είναι πολύ δύσκολο να βρεις μια περίοδο στην παγκόσμια ιστορία στην οποία θα ήθελες να ζήσεις... 
Όλα εξαρτώνται από το πολίτευμα, την κοινωνία, την τάξη στην οποία γεννιέσαι. 
Θα ήθελα να ζω στη Βρετανία του 18ου αιώνα αν είχα γεννηθεί αριστοκράτης, αλλιώς δε θα μου άρεσε καθόλου. 
Είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημά σας.
Η κατάσταση στη Βαλκανική σας ανησυχεί;
Με ενδιαφέρουν πολύ τα Βαλκάνια, είναι ένα μέρος του κόσμου που με «συντροφεύει» πολλά χρόνια, κι έτσι, φυσικά, και ενδιαφέρομαι και θλίβομαι. 
Δεν γνωρίζω τι μπορεί να φέρει το μέλλον. 
Ενα από τα πράγματα που με ενοχλεί ελαφρώς στα γηρατειά μου, είναι ότι, θα ήθελα να γνωρίσω τι θα συμβεί σε συγκεκριμένα μέρη του κόσμου και κυρίως στα Βαλκάνια σε μερικά χρόνια. 
Η Ελλάδα θα προχωρήσει, και από τις υπόλοιπες Βαλκανικές χώρες μάλλον και η Βουλγαρία. Αλλά για τη Ρουμανία και την Γιουγκοσλαβία... νοιώθω απελπισμένος όταν σκέφτομαι το μέλλον τους...
Μήπως τα Βαλκάνια πληρώνουν την ιστορία τους, σήμερα;
Κατά κάποιο τρόπο, ναι. 
Είναι μεγάλο πρόβλημα να έχεις μεγάλη ιστορία. 
Διότι, έχεις πολύ περισσότερες μνήμες από ότι μπορείς να σηκώσεις. 
Είναι μια τραγωδία στην περιοχή αυτές οι μνήμες, διότι έχεις να νοιαστείς για πάρα πολλά. 
Δεν κυλούν εύκολα τα πράγματα, λόγω της αρχαίας, με βαθιές ρίζες, μνήμης.
Πρόσφατα άνοιξε ένας παγκόσμιος διάλογος και στη χώρα σας για το κατά πόσον ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος θα είναι θρησκευτικός.
Ανησυχώ για συγκεκριμένες θρησκείες, με ανησυχούν οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι, οι οποίοι αποτελούν ένα πολύ ρεαλιστικό κίνδυνο για τον πολιτισμό, αλλά η θρησκεία χρειάζεται. 
Οι άνθρωποι θα νοιώσουν ευτυχέστεροι, λιγότερο χαμένοι, με τη θρησκεία σήμερα. 
Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να έχουμε μία παγκοσμία θρησκεία, και οι διάφορες θρησκείες ποτέ δε συμπάθησαν ιδιαιτέρως η μία την άλλη. 
Η φιλανθρωπία δεν καλύπτει και το γείτονα της διπλανής πόρτας, αν αυτός πρεσβεύει άλλη θρησκεία. 
Δεν νομίζω, δηλαδή, ότι η θρησκεία θα είναι η σωτηρία, αλλά δεν γνωρίζω και τίποτε που να μπορεί να είναι η σωτηρία. 
Με τον πληθυσμό να αυξάνεται, είναι πολύ δύσκολο να βελτιωθούν τα δεδομένα της εκπαίδευσης, σε παγκόσμια κλίμακα. 
Απλώς, ποτέ δε θα υπάρξουν αρκετοί δάσκαλοι στον κόσμο, τουλάχιστον μορφωμένοι δάσκαλοι. 
Φοβάμαι πως είμαι απαισιόδοξος.
Πώς βλέπετε την Ορθοδοξία μες σε αυτό τον κύκλο;
Έχω μεγάλο σεβασμό για τα χριστιανικά δόγματα, και κυρίως για την Ορθοδοξία, διότι μόνον η Ορθοδοξία αναγνωρίζει πως η θρησκεία είναι μυστήριο. 
Οι ρωμαιοκαθολικοί κι οι προτεστάντες θέλουν να τα εξηγήσουν όλα. 
Είναι άσκοπο να πιστεύεις σε μία θρησκεία, θεωρώντας ότι αυτή η θρησκεία θα σε βοηθήσει να τα καταλάβεις όλα. 
Ο σκοπός της θρησκείας είναι ακριβώς για να μας βοηθάει να κατανοήσουμε το γεγονός ότι δε μπορούμε να τα εξηγήσουμε όλα. 
Νομίζω πως η Ορθοδοξία συντηρεί αυτό το πολύτιμο αίσθημα του μυστηρίου.
Μα, χρειαζόμαστε το μυστήριο;
Το χρειαζόμαστε, χρειαζόμαστε αυτήν τη γνώση που λέει πως στο σύμπαν υπάρχουν πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούμε να κατανοήσουμε. 
Χρειαζόμαστε την διανοητική μετριοφροσύνη, κι αυτή απουσιάζει, ειδικά μεταξύ των Δυτικών Εκκλησιαστικών ανδρών.
Αυτό είναι χαρακτηριστικό της σχέσης των ορθοδόξων με τους αγίους τους ο σεβασμός της ταπεινότητας. Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι αρκετοί άγιοι ανακατεύτηκαν στην πολιτική ή άσκησαν πολιτική;
Όλοι όσοι θέλουν να επηρεάσουν άλλους ανθρώπους ασκούν πολιτική, και είναι πολιτικοί. Πολιτική σημαίνει να προσπαθείς να οργανώσεις την Πόλιν με ένα νέο τρόπο σκέψης. 
Οι άγιοι είναι πολιτικοί. 
Ποτέ δεν πίστεψα ότι μπορείς να διαχωρίσεις την πίστη προς τους Αγίους από τη διανόηση. Επιστρέφω σε όσα είπα για τις εκκλησίες. 
Από τη στιγμή που προσπαθείς να εξηγήσεις τα πάντα, καταστρέφεις ουσιαστικά αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί την ανθρώπινη διαίσθηση, αυτή που συνδέει τη διανόηση με τους αγίους και την αίσθηση του Θεού.
Διανόηση, πολιτική και πίστη στα Θεία, λοιπόν, μπορούν να βαδίζουν μαζί;
Αποτελεί παράδειγμα η πόλη σας, η Θεσσαλονίκη. 
Ήταν πολύ φημισμένη για τους διανοητές της, ειδικά στα ύστερα βυζαντινά χρόνια. 
Αλλά είχε και βοήθεια από τους στρατιωτικούς της που, όπως ο Άγιος Δημήτριος, που έρχονταν να τη σώσουν στη σωστή στιγμή. 
Η πίστη στους Αγίους σου δίνει κουράγιο να υπερασπιστείς την πόλη από τις επιθέσεις, όπως έκανε κι ο Αη Δημήτρης.
Πώς βλέπετε τις άλλες εκκλησίες;
Η ρωμαιοκαθολική εκκλησία ήταν πάντα και πολιτικό ίδρυμα, εκτός από θρησκευτικό, και πάντα ενδιαφερόταν για το νόμο. 
Πρέπει να θυμόμαστε πως, όταν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατέρρευσε στη Δύση και ήρθαν τα βαρβαρικά βασίλεια, οι ρωμαίοι άρχοντες χάθηκαν αλλά οι εκκλησιαστικοί άνδρες παρέμειναν, κι ήταν κι οι μόνοι με ρωμαϊκή μόρφωση. 
Οπότε, αυτοί χρησιμοποιήθηκαν από τους βάρβαρους βασιλείς για να εφαρμόσουν το νόμο. Ετσι, η Δυτική Εκκλησία «ανακατεύτηκε» με το νόμο. 
Τον βλέπεις το νόμο στη ρωμαιοκαθολική Εκκλησία: θέλει να είναι όλα νομικά κατοχυρωμένα. Στο Βυζάντιο και είναι ενδιαφέρον πώς μετά την τουρκική κατάκτηση τα υποστρώματα παραμένουν η Εκκλησία ενδιαφέρεται μόνον για τον Κανόνα, το νόμο των γραφών. 
Δεν έχει την επιθυμία να καθορίσει τα πάντα. 
Στις δυτικές Εκκλησίες που αποσχίστηκαν από τη ρωμαιοκαθολική, η ανάγκη του νόμου, του απόλυτου καθορισμού, έχει κληρονομηθεί. 
Εχει πολύ ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς και μελετώ εδώ και καιρό το διάλογο ανάμεσα στην Αγγλικανική Εκκλησία του 17ου αιώνα και την Ορθόδοξη. 
Οι Αγγλικανοί ήταν ιδιαίτερα ανάστατοι διότι δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι πίστευαν οι Ορθόδοξοι σχετικά με την μεταβολή του οίνου και του άρτου σε αίμα και σώμα. 
Οι Ορθόδοξοι έλεγαν "είναι μυστήριο, που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε. Πιστεύουμε ότι γίνεται, αλλά το πώς δεν το γνωρίζουμε". 
Οι Αγγλικανοί όπως κι οι ρωμαιοκαθολικοί ήθελαν μια καθαρή εξήγηση. 
Αυτή είναι η τυπική διαφορά των Εκκλησιών και γι'αυτό ακριβώς αγαπώ τους Ορθοδόξους.

Είναι μεγάλο πρόβλημα να έχεις μεγάλη ιστορία. Διότι, έχεις πολύ περισσότερες μνήμες από ότι μπορείς να σηκώσεις. Είναι μια τραγωδία στην περιοχή αυτές οι μνήμες, διότι έχεις να νοιαστείς για πάρα πολλά. Δεν κυλούν εύκολα τα πράγματα, λόγω της αρχαίας, με βαθιές ρίζες, μνήμης.

Τι γνώμη έχετε για τους νεοέλληνες;
Υπάρχει ακόμη ζωντανή στο λαό αυτή η γρήγορη κατανόηση των πραγμάτων και των καταστάσεων. 
Υπάρχει έντονη επίσης, η άλλη ποιότητα των Βυζαντινών: η ζωηρή περιέργεια. 
Και οι νεοέλληνες έχουν, όπως είχαν κι οι Βυζαντινοί, αντίληψη της σημασίας τους στην ιστορία του πολιτισμού. 
Ολα αυτά δείχνουν μία ιστορική ενότητα, άλλωστε κανείς λαός δεν διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά του απείραχτα. 
Πολλά εξαρτώνται από τη γλώσσα, που είναι ο καλύτερος τρόπος συντήρησης της παράδοσης. 
Η γραμματεία του Βυζαντίου πληγώθηκε από τη σχέση της με την αρχαία γραμματεία. Ευτυχώς, οι νεοέλληνες έχουν τη δημοτική που επέτρεψε στην νεοελληνική γραμματεία να προχωρήσει, να εξελιχθεί μ' έναν τρόπο που οι βυζαντινοί δεν κατάφεραν, με εξαίρεση την κρητική λογοτεχνία και το Διγενή. 
Τα μεγάλα βυζαντινά αριστουργήματα ήταν μάλλον λαϊκά.
...Βόλτα στον Κήπο και Ιστορίες Ποίησης**
Πρωτογνώρισα το Σεφέρη όταν ήμουν στην Ελλάδα, αμέσως μετά τον πόλεμο. 
Όταν ήρθε πρεσβευτής στο Λονδίνο, τον έβλεπα πολύ συχνά. 
Εκείνη την εποχή, περνούσα πολύ καιρό σε ένα νησί στη Δυτική Ακτή της Σκωτίας, με πολύ μαλακό κλίμα λόγω του Ρεύματος του Κόλπου. 
Μια αλέα με φοινικιές οδηγούσε στο σπίτι μου. 
Ήρθε κι έμεινε μαζί με τη γυναίκα του. 
Ο καιρός ήταν υπέροχος, όπως συμβαίνει συχνά εκεί, και μου είπε "Είναι πιο όμορφα κι από τα ελληνικά νησιά" κάτι πολύ ευγενικό εκ μέρους του. 
Είχαμε τακτική αλληλογραφία μέχρι το θάνατό του... 
Όταν έφυγε από το Λονδίνο για την Αθήνα, μου χάρισε την κάβα του, μια κάβα αποτελούμενη αποκλειστικά από ούζο και ρετσίνα. 
Ακόμη δεν έχω πιει όλο το ούζο, έχω... Είχε πει ότι 'Οι Κέλτες είναι οι ρωμιοί του Βορρά', ναι, το διασκέδαζε να κάνει τέτοια σχόλια. Αν κι εδώ έχει αρκετό δίκαιο...
Ο Καβάφης είναι από τους μεγαλύτερους ποιητές του κόσμου, και μάλιστα πρωτότυπος... 
Εκείνον που δε μπορώ να διαβάσω είναι ο Καζαντζάκης, τον γνώριζα προσωπικά, αλλά δεν μπορώ να τον διαβάσω, ποτέ δε μου άρεσε για να είμαι ειλικρινής. 
Μ' αρέσει ο Ελύτης και πότε πότε βρίσκω κάτι σημαντικό στο Σικελιανό. 
Τους νεώτερους δεν τους γνωρίζω, σταμάτησα να παρακολουθώ, κι όπως ξέρετε ανήκω σε μια πολύ παλιά γενιά.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Οι βυζαντινοί αγιογράφοι δε μας είναι γνωστοί, διότι ο δημιουργός του ναού θεωρούνταν ο χορηγός, εκείνος που έδινε τα χρήματα και βεβαίως είχε άποψη επί του συνόλου. Σε ελάχιστες περιπτώσεις γνωρίζουμε το όνομα ενός αγιογράφου ή αρχιτέκτονα, στους έντεκα αιώνες του Βυζαντίου, αλλά σχεδόν πάντα μας είναι γνωστό το όνομα του χορηγού.
** Ο σερ Στήβεν μας ξενάγησε στον κήπο του σπιτιού του, μετά τη συνέντευξη, μιλώντας ελεύθερα, για τους αγαπημένους Ελληνες φίλους του. Η κουβέντα ήταν σχεδόν ολόκληρη «off the record», εκτός των αποσπασμάτων που δημοσιεύονται εδώ, τα οποία εν γνώσει του ειπώθηκαν «on camera», καθώς μας έδειχνε το αρχαιότερο δέντρο του κήπου του.

users.uoa.gr

https://www.entaksis.gr/sir-steven-ransiman-1903-2000/

Η Μεγαλύτερη Αγάπη Στον Κόσμο

Ακόμα ένα απρόσμενο encore στο μπλογκ που δε φανταζόμουν... 
Το βάζω μήπως έστω κι ένας πάρει ανάσα. 
Μεταφράζω ένα χιλιοαγαπημένο κείμενο, που δε νομίζω να ‘χει μεταφραστεί ποτέ στα Ελληνικά. 
Λίγο μπακγκράουντ: το έγραψε ο ΣόρενΚίρκεγκωρ στα τελευταία του, ετοιμαζόταν να παρατήσει την Κοπεγχάγη, να πάει στην επαρχία, σε κάποιο χωριό ή κωμόπολη, να ζήσει πάστορας εκεί (τελικά δεν το κατάφερε, λίγο μετά τον πρόλαβε ο θάνατος). 
Πάνω εκεί, ετοίμαζε μερικές εμπνευστικές ομιλίες για το εκκλησίασμα. Μια απ’ αυτές το παρακάτω κείμενο. 
Το οποίο είναι φοβερά τολμηρό: λίγο πολύ, ο Κίρκεγκωρ μιλά για τη μεγαλύτερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγάπη στον κόσμο; 
Τι θα απαντούσατε;... 
Ας δούμε τι έχει να πει ο Δανός. 
Κανείς άλλος δεν μπορεί να πιάσει τέτοιο θέμα, μόνο ο Κίρκεγκωρ. 
Δεν έχω εμπιστοσύνη σε άλλον συγγραφέα. 
Όμως το κείμενο έχει και συνέχεια! 
Κάπου 50 χρόνια μετά, το διάβασε ο Αντόρνο και το βρήκε αισχρό! 
Απαράδεκτο! 
Απαίσιο! 
Έκανε μια πολύ σφοδρή κριτική, μπορείτε να δείτε σχετικά εδώ. 
Οπότε προετοιμαστείτε: θα διαβάσετε κάτι που ή θα λατρέψετε ή θα μισήσετε, τίποτα ενδιάμεσο. 
Προειδοποιώ, έτσι; 
Αν έχετε καρδιά λιονταριού, συνεχίστε την ανάγνωση. 
Όσο για μένα, δεν τίθεται θέμα: είμαι 100% με τον Κίρκεγκωρ. 
Οπότε λοιπόν, φανταστείτε ότι είστε μέσα 19ου αιώνα στη Δανία, κάποιο αγροτικό–κτηνοτροφικό χωριό, πάτε την Κυριακή στην εκκλησία κι ακούτε τον πάστορα να λέει τα παρακάτω λόγια. 
Διαβάστε το γουλιά–γουλιά, αργά–αργά, κι απολαύστε το (ή μισήστε το): 

Η Πράξη Αγάπης, να Θυμάσαι τους Νεκρούς 

Ο θάνατος είναι η πιο συνοπτική επιτομή της ζωής. Φρόντισε να ελέγχεις πολύ τακτικά μ’ αυτή τη συνοπτική επιτομή όσα κατανόησες από τη ζωή. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς αίματος, παρόλο που συνεχώς αρνιόμαστε αυτήν τη συγγένεια. Όμως ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε συγγενείς πηλού, τη συγγένεια του θανάτου, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί αυτό. 

Όταν ένας άνθρωπος σχετίζεται μ’ έναν νεκρό, τότε σ’ αυτή τη σχέση υπάρχει μόνο ένας. Διότι ο νεκρός απλά δεν υπάρχει! Κανείς δεν μπορεί να περάσει τόσο απαρατήρητος όσο ένας νεκρός, γιατί πραγματικά είναι απαρατήρητος! Εδώ δεν τίθεται θέμα ότι κάποιος δεν κατάλαβε καλά, δεν πρόσεξε, δεν είδε. Εδώ ο ζωντανός θα ξεδιπλωθεί ολόγυμνος, θα δείξει τι στ’ αλήθεια είναι. Διότι ένας νεκρός είναι πολύ διακριτικός, έχει εντελώς αποτραβηχτεί, δεν ασκεί την παραμικρότερη επιρροή, ούτε ταράζει ούτε παροτρύνει τον ζωντανό που σχετίζεται μαζί του. Ο νεκρός δεν είναι αντικείμενο αγάπης, είναι μόνο η περίσταση που συνεχώς αποκαλύπτει τι είναι ο ζωντανός που σχετίζεται μαζί του. 

Δεν πρέπει να ταράζουμε τους νεκρούς με οδυρμούς και κλάματα. Πρέπει να τους συμπεριφερόμαστε όπως σε κάποιον που κοιμάται και δε μας κάνει καρδιά να τον ξυπνήσουμε. «Κλάψε απαλά για τους νεκρούς, έχουν βρει την ανάπαυσή τους», λέει το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ και πραγματικά δεν ξέρω καλύτερο τρόπο να δείξεις την ανάμνησή σου για τον νεκρό απ’ αυτό το απαλό κλάμα: κλάψε απαλά. Όμως κλάψε πολύ. Πόσο πολύ, κανείς δεν ξέρει. Όμως αν συνεχίζεις να θυμάσαι τον νεκρό με αγάπη, τότε ίσως μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάποια λόγια απ’ τον ψαλμό του Δαυίδ: «Αν σε ξεχάσω, να ξεραθεί το δεξί μου χέρι. Η γλώσσα μου να κολλήσει στον ουρανίσκο αν πάψω να σε θυμάμαι. Αν πάψω να σε βάζω πιο πάνω κι απ’ τη μεγαλύτερη χαρά μου». Εδώ έχεις δουλειά να κάνεις, έχεις καθήκον.

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ανιδιοτελής αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 

Αν θέλουμε να σιγουρευτούμε ότι η αγάπη μας είναι ανιδιοτελής, πρέπει να απομακρύνουμε κάθε πιθανότητα ανταπόδοσης. Κι οι ανταποδόσεις της αγάπης είναι πολλές και διάφορες. Υπάρχει και μια ανταπόδοση ομογενής με την αγάπη: η ανταποκρινόμενη αγάπη. Η πλειοψηφία των ανθρώπων θα θεωρούσε αυτήν πιο σημαντική, παρόλο που, ίσως, δε θα παραδέχονταν ότι είναι κι αυτή μια ανταπόδοση. 

Όμως με έναν νεκρό δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα για ανταπόδοση. Είναι τόσο ανήμπορο από μια σκοπιά αν το δεις, τόσο αχάριστο αυτό το καθήκον, τόσο αποκαρδιωτική αυτή η δουλειά, να συνεχίζεις να θυμάσαι τους νεκρούς!... Ο νεκρός δεν ανθίζει όπως το μικρό παιδί, να συναντήσει το μέλλον. Ο νεκρός δε σου δίνει χαρά, όπως το μικρό παιδί δίνει χαρά στη μάνα. Ο νεκρός δεν έχει αδυναμίες κι αγαπημένους, μοιάζει ότι δεν αγαπάει κανέναν. Είναι τόσο αποκαρδιωτικό ότι θα συνεχίσει να παραμένει ήσυχος στον τάφο του ενώ η λαχτάρα γι’ αυτόν θ’ αυξάνει. Τόσο αβάσταχτο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η παραμικρότερη αλλαγή στη σχέση σας. Ένα καλό παιδί δε δίνει άγρυπνες νύχτες στους γονείς ενώ, αντίθετα, όσο πιο καλός ήταν ο νεκρός, τόσο περισσότερες άγρυπνες νύχτες θα σου δώσει. Όμως είτε εσύ τον προσμένεις άγρυπνος είτε τον έχεις εντελώς ξεχάσει, μοιάζει ότι είναι αδιάφορο γι’ αυτόν. 

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο ελεύθερη αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο. 

Διώξε όλα όσα μπορούν να εξαναγκάσουν, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, την πράξη της αγάπης. Όμως αυτό ακριβώς είναι που απουσιάζει στη σχέση σου μ’ έναν νεκρό. Και τα πράγματα που μπορούν να εξαναγκάσουν την πράξη αγάπης είναι πάμπολλα. Το μικρό παιδί κλαίει, ο φτωχός ζητιανεύει, η χήρα ικετεύει, ο άνθρωπος σε ανάγκη σε πρήζει, ο τσακισμένος σε πιέζει κ.ο.κ. Όταν κάποιος θέλει να περιγράψει την τέλεια ανημπόρια, συνήθως σκέφτεται ένα μικρό μωρό που, με την ανημπόρια του και μόνο, αναγκάζει την πράξη αγάπης των γονιών. Κι όμως! Όταν ένας άνθρωπος ξαπλώνει στον τάφο του με δυο κυβικά μέτρα χώμα πάνω του, είναι πιο ανήμπορος κι απ’ αυτό το μωρό! 

Ο νεκρός δε θα κλάψει σαν το μικρό παιδί, δε θα σου υπενθυμίσει την παρουσία του, δε θα σε πρήξει όπως ο ζητιάνος, δε θα σε αναγκάσει να τον κοιτάξεις, δε θα σου καταδείξει την εμφανή κατάντια του: θα παραμείνει σιωπηλός, εντελώς ακίνητος. Κανείς δε θα σε απασχολήσει λιγότερο από έναν νεκρό. Κανέναν δε θα αποφύγεις πιο εύκολα από έναν νεκρό. Δεν έχει το παραμικρότερο δικαίωμα στη ζωή, κανείς δικαστής δε θα σου πει τίποτα αν σταματήσεις να τον θυμάσαι. Μια χαρά μπορούμε να γράψουμε στην είσοδο του νεκροταφείου: «Εδώ με μας δεν υπάρχει εξαναγκασμός». Ο νεκρός, πολύ απλά, δε σε αναγκάζει σε τίποτα. 

Ως προς τις άλλες ανθρώπινες αγάπες, συχνά υπάρχει εξαναγκασμός, αν μη τι άλλο από την καθημερινή συνήθεια, να τον συναντάς τακτικά. Οπότε, δεν μπορείς να δεις ξεκάθαρα πόσο η αγάπη σου ελεύθερα κρατά το αντικείμενό της, ή το αντικείμενο της αγάπης σου, με τον Α’ ή Β’ τρόπο, αναγκάζει την υπενθύμισή του. 

Κι η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στην πραγματικότητα, ώστε αυτή μην πάρει το πάνω χέρι με τα μυριάδες συγκλονιστικά βιώματα που συνεχώς φέρνει και φτάσει κάποια στιγμή να σβήσει τη θύμιση. Η αγαπημένη ανάμνηση του νεκρού πρέπει να αμυνθεί απέναντι στο χρόνο: να υπερασπίσει την ελευθερία της απέναντι σε όλα όσα θα σε προτρέψουν να ξεχάσεις. Κι η δύναμη του χρόνου είναι τεράστια. Στο μεταξύ θα ‘ρθουν οι πάμπολλες απαιτήσεις της ζωής. Θα ‘ρθουν οι ζωντανοί να σε τραβήξουν απ’ το μανίκι: «έλα σε μας, θα σ’ αγαπήσουμε εμείς». 

Ενώ ο νεκρός, αντίθετα, ούτε που θα σου κλείσει το μάτι. Δε θα κάνει το παραμικρότερο να τραβήξει την προσοχή σου, δε θα κουνήσει δαχτυλάκι. Πόσο εύκολο είναι η δύναμη της ζωής και της στιγμής να νικήσει αυτήν την ανημπόρια! Κανείς δεν είναι τόσο αδύναμος όσο ένας νεκρός, και μέσ’ στην αδυναμία του δε σε αναγκάζει στο παραμικρότερο! 

Αυτή η πράξη αγάπης, να θυμάσαι τους νεκρούς, είναι η πιο πιστή αγάπη που μπορεί να υπάρξει στον κόσμο.  

Αν θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι η αγάπη μας παραμένει σταθερή, πρέπει να διώξουμε όλα όσα μπορούν να κάνουν το αντικείμενο της αγάπης να μας βοηθήσει με τον Α’ ή Β’ τρόπο. Αλλά ακριβώς αυτό είναι που απουσιάζει στη σχέση μας μ’ έναν νεκρό διότι, πολύ απλά, εδώ δεν υπάρχει αντικείμενο στην αγάπη! Κι αν αυτή συνεχίσει να παραμένει, τότε πραγματικά στάθηκε πιστή. 

Κι είναι δύσκολο καθήκον να διατηρήσει κάποιος την αγάπη του αναλλοίωτη στο χρόνο. Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι λατρεύουμε να κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας μ’ ένα σωρό προσχήματα. Πόσοι από μας δεν είμαστε ακλόνητα πεπεισμένοι, μέχρι θανάτου, ότι φταίει ο άλλος που άλλαξε η αγάπη μας, δε φταίμε εμείς. 

Όταν δυο άνθρωποι είναι ενωμένοι στην αγάπη, τότε ο ένας κυριαρχεί πάνω στον άλλον κι η σχέση κυριαρχεί πάνω στους δυο τους. Όμως μ’ έναν νεκρό, δεν υπάρχει η παραμικρότερη πιθανότητα σχέσης. Γιατί ο νεκρός είναι πονηρός, μη βιάζεσαι να του μιλήσεις. Συχνά μπαίνουμε στον πειρασμό να πιστέψουμε πως μπορούμε να πούμε ό,τι θέλουμε σ’ έναν νεκρό, γιατί ακριβώς είναι νεκρός. Δεν ακούει τίποτα, δεν απαντά τίποτα. 

Κι όμως! Να είσαι πολύ προσεκτικός σ’ όσα λες στους νεκρούς! Είναι τελειωμένοι κι αποφασισμένοι. Δεν είναι σαν κι εμάς, τους ζωντανούς, που ψάχνουμε για περιπέτειες, για συγκλονισμούς και δεκαεφτά φορές τη μέρα ξεχνάμε όσα υποσχεθήκαμε. Όταν λες σ’ ένα νεκρό, «Δε θα σε ξεχάσω ποτέ», είναι σα να σου ‘χει απαντήσει την ίδια στιγμή: «Πολύ ωραία! Κι εγώ δε θα ξεχάσω ποτέ αυτό που μόλις είπες». Και δεν μπορείς να επικαλεστείς προσχήματα, φταίει ο νεκρός που γέρασε γι’ αυτό άλλαξε η αγάπη σου, ούτε μπορείς να πεις ότι φταίει αυτός που πάγωσε η αγάπη του, ή ότι έγινε κακότροπος, γι’ αυτό δεν τον αγαπάς πια, ή ότι ενδιαφέρεται για άλλους. Όχι. Είτε θες να ξεκινήσεις από κει που σταμάτησες είτε όχι, να ‘σαι σίγουρος πως ο νεκρός θα ξεκινήσει με τη μέγιστη ακρίβεια από κει που σταμάτησες. 

Γιατί ένας νεκρός είναι δυνατός: η δύναμή του είναι ότι δεν πρόκειται ν’ αλλάξει. Κι ένας νεκρός είναι περήφανος. Το ‘χεις προσέξει πώς γίνεται με τους περήφανους ανθρώπους στη ζωή; Ακριβώς σ’ αυτούς που απεχθάνονται φροντίζουν να μη φανερώσουν το παραμικρότερο, προσπαθούν να μην προδώσουν, μη δείξουν τίποτα, ν’ αφήσουν τον απεχθή να βυθιστεί στην αθλιότητά του — διότι ένας περήφανος άνθρωπος μόνο καλοπροαίρετα θα σου υποδείξει το σφάλμα σου, ώστε να σε βοηθήσει να καταλάβεις το σωστό. 

Όμως ένας νεκρός, που τόσο περήφανα δεν προδίδει τίποτα!... Ακόμα κι αν απεχθάνεται τον ζωντανό που τον ξέχασε και τα αποχαιρετιστήρια λόγια του, ένας νεκρός θα κάνει τα πάντα για να επιφέρει τη λησμονιά του. Δε θα σου υπενθυμίσει, δε θα σου ρίξει ματιές γεμάτες νόημα καθώς περνά δίπλα σου στον δρόμο, δε θα τον συναντήσεις ποτέ, ο νεκρός έχει την εμφάνισή του υπό έλεγχο. Πραγματικά πρέπει να τρέμουμε όταν επικαλούμαστε τους νεκρούς ποιητικά, το φοβερό είναι ότι δε θα φανερώσουν το παραμικρότερο. 

Οπότε να φοβάσαι τους νεκρούς! Να φοβάσαι την πονηριά τους! Να φοβάσαι την αποφασιστικότητά τους! Να φοβάσαι τη δύναμή τους! Να φοβάσαι την περηφάνεια τους! 

Αλλά αν συνεχίζεις να τους θυμάσαι με αγάπη, τότε δεν έχεις κανένα λόγο να φοβάσαι. 

Κι αν με το πέρασμα του χρόνου δεν επέρθει αλλαγή στη σχέση σας, σημαίνει ότι ο ζωντανός στάθηκε πιστός στην αγαπημένη ανάμνηση — ενώ ο άλλος δεν έκανε το παραμικρότερο να σε κρατήσει. Ενώ έκανε τα πάντα να παραστήσει ότι τάχα σ’ έχει ξεχάσει εντελώς, κι εσένα κι όλα όσα του υποσχέθηκες.

Είναι άρθρο από το ιστολόγιο: ironprison.blogspot.com