Σάββατο 24 Απριλίου 2021

August Sander: Ο πρωτοπόρος της φωτογραφίας ντοκουμέντου

August Sander (17 November 1876 – 20 April 1964)  ο Γερμανός φωτογράφος της εποχής του μεσοπολέμου που θεωρείτε  ο πατέρας της σύγχρονης φωτογραφίας και πρωτοπόρος της φωτογραφίας ντοκουμέντου...
"Η φωτογραφία είναι από τη φύση της η καλλιτεχνική απόδοση του ντοκουμέντου" (Photography is by nature a documentary art) θα δηλώσει το 1931 κατά τη διάρκεια μιας ραδιοφωνικής συζήτησης ο August Sander, εκφράζοντας το καλλιτεχνικό του πιστεύω στο οποίο έμεινε πιστός όλη του τη ζωή.
Οι επιτηδευμένες φωτογραφίες, οι γεμάτες πόζα και κόλπα για τον  August Sander δεν έχουν λόγο ύπαρξης!
Ο ίδιος επιλέγει, όπως αποσαφηνίζει και επισημαίνει, να αφηγείται  μέσα από τις φωτογραφίες του την ιστορία της εποχής του και των ανθρώπων της με τον πιό ειλικρινή τρόπο. 
Ο August Sander γεννήθηκε στην Herdorf της Ρηνανίας και ήταν  γιος ενός ξυλουργού ο οποίος εργαζόταν στην εξορυκτική βιομηχανία.
Σε νεαρή ηλικία όταν εργαζόταν σε ένα τοπικό ορυχείο, ο Sander ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με τη φωτογραφία βοηθώντας ένα φωτογράφο που δούλευε για μια εταιρεία εξόρυξης.
Με την οικονομική υποστήριξη του θείο του, αγόρασε τον πρώτο του  φωτογραφικό εξοπλισμό και δημιούργησε το δικό του σκοτεινό θάλαμο.
Πέρασε τη στρατιωτική του θητεία από το 1897 έως το 1899, ως βοηθός φωτογράφου και τα επόμενα χρόνια ξεκίνησε ένα οδοιπορικό όπου γνώρισε και επισκέφτηκε πολλά μέρη της Γερμανίας.
Το 1901, άρχισε να εργάζεται για ένα φωτογραφικό στούντιο στη Linz της Αυστρίας, το 1902 γίνεται από υπάλληλος συνεργάτης, και στη συνέχεια,το 1904,μοναδικός ιδιοκτήτης.
Μένει στη Linz μέχρι το τέλος του 1909 όταν και αναχωρεί για την Κολωνία.
Στην Κολωνία δημιουργεί ένα καινούργιο Στούντιο.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, βρίσκουμε τον August Sander ενταγμένο  στην "Group of Progressive Artists"  (ομάδα της προοδευτικών καλλιτεχνών) στην Κολωνία, όπου και περνάει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του με τους καλλιτέχνες της γερμανικής avant-garde και ιδίως τον Otto Dix, ο οποίος έγινε ένας από τους στενότερους φίλους του.
Εδώ αρχίζει να επεξεργάζεται και να βάζει τα πρώτα θεμέλια ενός μεγαλόπνοου σχεδίου...
ενός μεγαλειώδους έργου...
μιά μνημειώδη μελέτη της ανθρωπότητας μέσα από τα πορτρέτα του γερμανικού λαού μεταξύ 1892 και 1954, που σκοπό και στόχο είχε να αποδώσει και να αποτυπώσει τη ζωή των Γερμανών της εποχής εκείνης μέσα στον περίγυρό τους και στην καθημερινότητά τους.
Να διασώσει την ιστορία, την καθημερινότητα και τις συνήθεις της κοινωνίας του μέσα από μιά σειρά φωτογραφιών.
Θέματα για αυτές τις εικόνες βρήκε στους γνωστούς και στους πελάτες του, και δεδομένου ότι ο August Sander δεν μπορούσε να συλλάβει τους ανθρώπους ξέχωρα από το περιβάλλον, διηύθυνε μια ενεργή μελέτη του τόπου του και εργάστηκε σε ένα τοπογραφικό γραφείο για την περιγραφή των γερμανικών εδαφών παράλληλα με τη φωτογραφία πορτρέτου, ώστε να έχει μιά ολοκληρωμένη εικόνα στο μυαλό του.
Το 1927, ο Sander μαζί με τον συγγραφέας Ludwig Mathar φτάνουν στην Σαρδηνία,όπου και παραμένουν  για τρεις μήνες.
Γυρνάνε σχεδόν όλο το νησί και ο August Sander συγκεντρώνει περίπου 500 φωτογραφίες.
Ωστόσο, το προγραμματισμένο βιβλίο τους που θα ανέφερε όλες τις λεπτομέρειες του ταξιδιού δεν ολοκληρώθηκε, το δε πρώτο φωτογραφικό του λεύκωμα "τα πρόσωπα του καιρού μας"(γερμανικός τίτλος: Antlitz der Zeit), το οποίο είναι τμήμα της μνημειώδους δουλειάς του "οι άνθρωποι του 20ού αιώνα", και περιλαμβάνει φωτογραφικά πορτρέτα μέσα από τα οποία γνωρίζουμε τους ανθρώπους και τις συνήθεις της εποχής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, δημοσιεύθηκε το 1929 και χαρακτηρίζει τον Sander ως "τον πιο σημαντικό Γερμανό φωτογράφο πορτρέτων των αρχών του εικοστού αιώνα."
Περιέχει μια επιλογή από 60 πορτρέτα από τη σειρά "People of the 20th Century"(Οι άνθρωποι του 20ου αιώνα) 
Το 1933 άρχισε την παραγωγή θεματικών άλμπουμ αφιερωμένων σε διάφορες περιοχές της Γερμανίας, καθώς και στην κοιλάδα του Ρήνου.
Σύμφωνα όμως με το ναζιστικό καθεστώς, το έργο του και η προσωπική του ζωή ήταν σημαντικά αφύσικα.
 Ο γιος του, Erich, ο οποίος υπήρξε μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, συνελήφθη το 1934, καταδικάστηκε σε δεκαετή κάθειρξη και πέθανε στη φυλακή το 1944, λίγο πριν από τη λήξη της ποινής του
Το 1936  το βιβλίο του "Face of our Time" κατασχέθηκε και οι φωτογραφικές πλάκες καταστράφηκαν.
Το 1942, ο August Sander απογοητευμένος και πληγωμένος κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, έφυγε από την Κολωνία και μετακόμισε σε μια αγροτική περιοχή Εδώ κατόρθωσε να σώσει τα περισσότερα από τα αρνητικά του που είχαν απομείνει...
Ήταν περίπου 40.000!!!
Έσωσε περίπου τα 30.000 από τη μανία του πολέμου...
Το στούντιο του όμως που είχε αφήσει πίσω καταστράφηκε σε μια βομβιστική επιδρομή το 1944 και δεν φτάνει αυτό, σε μιά ανεξέλεγκτη φωτιά το 1946 χάνει ότι υλικό του είχε απομείνει...
καταστρέφεται σχεδόν όλο το έργο του...
Αυτό ήταν...
Ο μεγάλος φωτογράφος August Sander δεν ξαναφωτογράφισε!
Πέθανε στην Κολονία στις 20 Απριλίου 1964 σε ηλικία 87 χρονών!
Από τα 40.000 περίπου αρνητικά του σώζονται μόνο 540 πορτραίτα και τοπία, και αυτή όμως η περιορισμένη συλλογή είναι αρκετή για να τον κατατάξει στις σημαντικότερες μορφές της ιστορία της φωτογραφίας. 
Στα περίφημα αυτά του πορτρέτα ο August Sander οφείλει τη φήμη και την ιδιότητά του ως ο πατέρας της σύγχρονης φωτογραφίας και πρωτοπόρος της φωτογραφίας ντοκουμέντου...
Τα πορτρέτα του Γερμανού φωτογράφου είναι full-face με προσεκτικά μελετημένη σύνθεση, όπου τίποτα δεν προορίζεται για το εφέ και το θέαμα.
Ο Sander είχε την ιδιοφυΐα και την ικανότητα ώστε να μπορέσει να συλλάβει την προσωπικότητα και τα γνωρίσματα του χαρακτήρα των ανθρώπων που ήταν πίσω από τα πορτρέτα του, ενώ απροκάλυπτα αποδεικνύετο ότι ανήκαν σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα.
Κατά συνέπεια, οι φωτογραφίες του αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό κομμάτι του μεσοπολέμου της γερμανικής κοινωνίας, αλλά και ένα συναρπαστικό ιστορικό ντοκουμέντο και όχι απλά μια συλλογή από πορτρέτα.
Το έργο του περιελάμβανε τοπίο, 
φύση, 
αρχιτεκτονική φωτογραφία και φωτογραφία δρόμου, αλλά το έργο της ζωής του ήταν τα πορτρέτα του, όπως αποδεικνύεται από τη σειρά "άνθρωποι του 20ου αιώνα"
Η σειρά χωρίζεται σε επτά ενότητες: οι αγρότες οι τεχνίτες οι γυναίκες τάξεις και επαγγέλματα οι καλλιτέχνες η Πόλη, και οι τελευταίοι άνθρωποι -The Last People- (άστεγοι,βετεράνοι και διάφοροι άλλοι).
Το 2002, η Susanne Lange και ο Gerd Sander δημοσιεύουν μια επτάτομη συλλογή από το αρχείο του  August Sander που περιλαμβάνει 619 φωτογραφίες!
(August Sander: People of the 20th Century, Harry N. Abrams).
Κείμενο και επιμέλεια κειμένου: ntina
ας θαυμάσουμε κάποια από τα πορτρέτα του και κάποιες χαρακτηριστικές καθημερινές στιγμές των ανθρώπων του μεσοπολέμου στην επαρχιακή πόλη της Γερμανίας

August Sander

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου