Γεωπολιτική-Πιόνι στη «Μεγάλη Σκακιέρα» από το 1997 η Ουκρανία

Άγγελος Στάγκος

Το 1997 ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Προέδρου Κάρτερ, καθηγητής του Χάρβαρντ και από τους μεγάλους βραχμάνους που διαμορφώνουν την στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ , έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Η Μεγάλη Σκακιέρα».
Στο βιβλίο αυτό κάνει προβλέψεις, αλλά και υποδείξεις, για τα επόμενα βήματα που επρόκειτο να γίνουν, είτε στη βάση σχεδίου, είτε και εκ των πραγμάτων στον πλανήτη, ειδικά στην περιοχή της Ευρασίας (όπου Ευρασία, η Ευρώπη, η Σιβηρία και ένα μέρος της Κεντρικής Ασίας), ώστε να μην απειληθεί η μόνη πλανητική υπερδύναμη που είχε απομείνει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Μπρεζίνσκι λοιπόν υπενθυμίζει ένα δόγμα των αρχών του 20ου αιώνα που έλεγε ότι όποιος εξουσιάζει την Ανατολική Ευρώπη, ελέγχει την καρδιά της Ευρώπης, όποιος εξουσιάζει την καρδιά της Ευρώπης, ελέγχει τον νησιωτικό κόσμο, όποιος εξουσιάζει τον νησιωτικό κόσμο, ελέγχει τον πλανήτη. 

Αυτό συμπληρώνει το συμπέρασμά του ότι στη σύγκρουση της ηπειρωτικής υπερδύναμης (Σοβιετική Ένωση) και ναυτικής υπερδύναμης (ΗΠΑ) νικήτρια βγήκε η δεύτερη η οποία δεν θα πρέπει ποτέ να επιτρέψει να σηκώσει κεφάλι μία νέα ηπειρωτική υπερδύναμη (Ρωσία, Κίνα) που θα αμφισβητήσει την παγκόσμια ηγεμονία της (των ΗΠΑ δηλαδή).
Ο Μπρεζίνσκι ονόμασε και τους μεγάλους γεωστρατηγικούς παίκτες, που είναι εκτός των ΗΠΑ βέβαια, η Γαλλία και η Γερμανία οι οποίες μέσα από τον γαλλογερμανικό άξονα θέλουν να προχωρήσουν στην Ενωμένη Ευρώπη (να σημειωθεί ότι στην πρόσφατη επίσκεψη του Ολάντ στην Ουάσινγκτον, ο Ομπάμα ξεπέρασε τον εαυτό του προσπαθώντας να τον στηρίξει, χαιρετώντας την επάνοδο της Γαλλίας στον γαλλογερμανικό άξονα) και ταυτόχρονα ασκούν επιρροή στα περίξ - η Γαλλία προς τη Βόρεια Αφρική, η Γερμανία προς τα ανατολικά - στη Ρωσία και την Κίνα.
Στη συνέχεια ο Μπρεζίνσκι προσδιόριζε τον βασικό αντικειμενικό σκοπό των ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη:
Πρώτον, να στηρίξει την ευρωπαϊκή ενοποίηση και να πείσει ότι θέλει την Ευρώπη ως εταίρο στον πλανήτη. Το κάνει ήδη η Ουάσινγκτον και οι συνομιλίες για δημιουργία ελεύθερης ζώνης εμπορίου σε αυτό αποσκοπούν, μεταξύ άλλων.
Δεύτερον, απαιτείται η Ευρώπη να αποκτήσει διακριτή πολιτική και στρατιωτική ταυτότητα. Προφανώς μέσω Γαλλίας και Γερμανίας και είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία έχει αρχίσει να στέλνει περισσότερες στρατιωτικές αποστολές στο εξωτερικό. 

Πρόκειται για συνειδητή απόφαση.
Τρίτον, επειδή ούτε η Γερμανία, ούτε η Γαλλία μπορούν μόνες τους να ξεκαθαρίσουν με τη Ρωσία ( με την έννοια ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μαζί της) ποιες χώρες περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή σφαίρα, απαιτείται συνεχής ενεργητική, επικεντρωμένη και αποφασιστική ανάμειξη των ΗΠΑ. Μόνο έτσι μπορούν να αντιμετωπισθούν τα ευαίσθητα για τη Ρωσία ζητήματα της θέσης των Βαλτικών χωρών και της Ουκρανίας μέσα στο ευρωπαϊκό σύστημα.
Αυτά τα ανέφερε ο Μπρεζίνσκι (γκουρού των Δημοκρατικών για την εξωτερική πολιτική, όπως ο Κίσσινγκερ ήταν των Ρεπουμπλικάνων, αν και λίγο πολύ είναι κοινή η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ) στο «δόγμα» του ο Μπρεζίνσκι πριν 17 χρόνια.
Και όπως εντάχθηκαν οι Βαλτικές χώρες στο ευρωπαϊκό σύστημα, τώρα ήλθε η σειρά της Ουκρανίας και μάλιστα με πρωτοβουλία τυπικά της Λιθουανίας, που στην προεδρία της στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση προσπάθησε να ολοκληρώσει την συμφωνία σύνδεσης με την Ουκρανία, που η ματαίωσή της από την πλευρά του Κιέβου πυροδότησε το μακελειό.
Κατά τον Μπρεζίνσκι, η πολιτική ένωση της Ευρώπης και η εξασφάλισή της ασφάλειάς της είναι διαδικασίες αδιαίρετες. 

Είναι αδιανόητο μία πραγματικά ενωμένη Ευρώπη να μην έχει μία κοινή διευθέτηση ασφάλειας με τις ΗΠΑ μέσω ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό ΝΑΤΟ, Ευρωπαϊκή Ένωση και Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση πάνε μαζί. Το 1997 λοιπόν περιέγραψε ένα χρονοδιάγραμμα εξελίξεων προς αυτή την κατεύθυνση με τέσσερα βήματα:
Το πρώτο βήμα ήταν η ένταξη στο ΝΑΤΟ χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, δηλαδή των χωρών της λεγόμενης Ανατολικής Ευρώπης, ακόμη και πριν ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση. Αυτό έγινε.
Το δεύτερο βήμα ήταν η ένταξη των Βαλτικών χωρών και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και παράλληλα η έναρξη διαδικασίας να μπουν κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ μαζί με κάποιες βαλκανικές χώρες. Και αυτό έγινε, με εξαίρεση τα Σκόπια, επειδή αντιδρά η Ελλάδα εξαιτίας του ονόματος. 

Τις προάλλες που ήταν ο Ράσμουσεν, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ το θέμα ξανασυζητήθηκε, αλλά η εκκρεμότητα παραμένει. 

Το τρίτο βήμα θα ήταν η ένταξη πιθανώς της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αυτό δεν έγινε, αλλά μικρή σημασία έχει, αφού είναι πλήρως συνδεδεμένες οι δύο χώρες με τη Δύση.
Και ερχόμαστε στο τέταρτο βήμα που το ζούμε τώρα και γίνεται με μία μικρή καθυστέρηση, είτε γιατί τα σχέδια δεν υλοποιούνται πάντα με ακρίβεια, είτε γιατί μεσολάβησε η οικονομική. 

Ετσι, ενώ Μπρεζίνσκι το προσδιόριζε μεταξύ 2005 – 2010, η Ουκρανία θεωρείται πλέον μέρος της Κεντρικής Ευρώπης και μπαίνει σε διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ ταυτόχρονα.
Η συμφωνία σύνδεσης θα ήταν η αρχή… 

 Και το πιο καταπληκτικό είναι ότι γίνεται αναφορά σε εμβάθυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα στον τομέα της άμυνας, μεταξύ Γαλλίας – Γερμανίας – Πολωνίας. 

Και το σενάριο ήταν αυτή η συνεργασία να αποτελεί τον πυρήνα της Δύσης για διευθετήσεις που πιθανότατα θα περιλαμβάνουν την Ουκρανία, ακόμη και την Ρωσία. 

Με δεδομένο το γεωπολιτικό ενδιαφέρον της Γερμανίας και της Πολωνίας για την Ουκρανία, «προφήτευσε» ο Μπρεζίνσκι, η Ουκρανία θα συρθεί σε μία ειδική Γαλλο – Γερμανο – Πολωνική σχέση. Αυτή η Γαλλο – Γερμανο – Ουκρανική πολιτική συνεργασία που θα περιλαμβάνει 230 εκατομμύρια ανθρώπους θα εξελιχθεί σε μία «εταιρική σχέση» που θα ενισχύσει το γεωστρατηγικό βάθος της Ευρώπης.
Επισημαίνεται ότι όταν ο Γιαννουκόβιτς έκανε πίσω στη συμφωνία σύνδεσης, μάλλον με πίεση από τη Μόσχα που φρόντισε όμως να του προσφέρει 15 δις ως δέλεαρ, άρχισαν οι πρώτες διαδηλώσεις και αμέσως πήγε στο Κίεβο και εμφανίστηκε στο δρόμο με τους διαδηλωτές ο τότε γερμανός υπουργός Εξωτερικών, ο Βέστερβέλε. 

Επισημαίνεται επίσης ότι πίσω από τους διαδηλωτές βρίσκεται και η Πολωνία που εκτός των άλλων, διακρίνεται και για τον έξαλλο αντιρωσισμό της. 

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας πήγαν στο Κίεβο για να συμφωνήσουν με τον Γιαννουκόβιτς τους όρους εκτόνωσης της κατάστασης, άλλο αν η συμφωνία κατέρρευσε μέσα σε 24 ώρες. 

Ο Μπρεζίνσκι πάντως ήταν τόσο βέβαιος το 1997 για τις εξελίξεις, που στο βιβλίο του περιέλαβε και χάρτη στον οποίον Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Ουκρανία περικλείονται σε ένα σχήμα, σαν μία οντότητα!
Όπως γίνεται φανερό από την παραπάνω περιγραφή, το «δόγμα» Μπρεζίνσκι, που οι μέχρι τώρα εξελίξεις δείχνουν ότι υλοποιείται σχεδόν μέχρι κεραίας, θέλει κάποια στιγμή και τη Ρωσία να ενσωματωθεί σε τεράστια υπερατλαντική συμμαχία, (λέγε με ΝΑΤΟ) υπό την εποπτεία πάντα των ΗΠΑ, που μετά θα γίνει και τεράστια ευρασιατική συμμαχία, πάλι με επικεφαλής τις ΗΠΑ. 

 Μέχρι να γίνει αυτό όμως συνιστά ότι τα κτυπήματα που θα καταφέρονται κατά της Ρωσίας, και της Ουκρανίας είναι αναγκαίο, να συνοδεύονται από συνεχείς διαβεβαιώσεις για την ασφάλειά της, από διάφορες μορφές συνεργασίας και παράλληλα να της λένε ότι οι πόρτες της Ευρώπης είναι ανοιχτές. 

Κλασική συνταγή του καρότου και του μαστιγίου.
Το ερώτημα όμως είναι πως θα αντιδράσει η Μόσχα, καθώς χάνοντας την επιρροή της στην Ουκρανία πλήττεται σημαντικά ο ηγετικός της ρόλος στην ευρασιατική συμμαχία,όπως αυτή είχε διαμορφωθεί μετά την πτώση της Σοβιετικής ΄Ενωσης, βλέπει πολλούς ρώσους στην εθνικότητα (22 – 25% του πληθυσμού της Ουκρανίας) να κινδυνεύουν να γίνουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας σε μία Ουκρανία γεμάτη αντιρωσικό μένος, αντιμετωπίζει πιθανή απώλεια των βάσεών της στην Κριμαία, αισθάνεται να αμφισβητείται η θέση της ως προστάτης των απανταχού Σλάβων και βεβαίως στενεύει απελπιστικά το στρατηγικό βάθος που την προστάτευε από εισβολές.
Ο Μπρεζίνσκι προβλέπει ότι τελικά η Ρωσία θα ενδώσει μετά από τις τεράστιες καταστροφές που έχει υποστεί ο ρωσικός λαός εδώ και πολλές δεκαετίες και τώρα μαστίζεται από υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με τεράστιο ποσοστό πρόωρων θανάτων, ιδιαίτερα στον ανδρικό πληθυσμό. 

Τώρα όμως κανείς δεν είναι βέβαιος πως θα αντιδράσει, καθώς μεταξύ άλλων υπάρχει και θέμα γοήτρου. 

Ήδη οι ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, οι φιλορωσικές, βρίσκονται σε αναβρασμό και έτοιμες να αποσχισθούν. 

Οι ΗΠΑ μάλιστα έσπευσαν να προειδοποιήσουν τον Πούτιν ότι θα μπει σε επικίνδυνη περιπέτεια αν στείλει στρατό. 

Άλλωστε είναι φανερό ότι χωρίς να είναι βέβαιος ότι έχουν την προστασία ή την ενθάρρυνση της Ουάσινγκτον, καμία Γερμανία και καμία Πολωνία ( η Γαλλία παίζει ρόλο υποστήριξης στο πλαίσιο της Ενωμένης Ευρώπης) θα τολμούσαν να προκαλέσουν τέτοιο χάος για να αποσπάσουν την Ουκρανία από την επιρροή της Ρωσίας.
Συμπέρασμα : Όλα όσα προέβλεψε ο μάγος Μπρεζίνσκι στη «Μεγάλη Σκακιέρα» το 1997, φαίνεται ότι αποτελούν μέρος ενός σχεδίου που υλοποιείται σταδιακά, αλλά και με θαυμαστή ακρίβεια. 

Δυο ή τρία χρόνια μπρος ή πίσω δεν έχουν καμία σημασία και βέβαια το παιχνίδι παίζεται από μεγάλους παίχτες. 

Αυτό να το λάβουν οι ανόητοι στην Ελλάδα που αυτοπαραμυθιάζονται και παραμυθιάζουν με αντιευρωπαϊσμούς, λαϊκισμούς, εξόδους από την Ευρώπη ή το ΝΑΤΟ. Μαύρο φίδι που μας έφαγε…
Αγγελος Στάγκος

reporter.gr