Ο Φιλόλαος ο Κροτωνιάτης (470 π.Χ. – 385 π.Χ.) με καταγωγή από τον Κρότωνα ή τον Τάραντα της Κάτω Ιταλίας, ήταν σύγχρονος του Σωκράτη και θεωρείται ο ιδρυτής της θεωρίας "περί των αριθμών" των Πυθαγορείων φιλοσόφων.
Υπήρξε μετέπειτα διδάσκαλος και συνεχιστής της Πυθαγορείου αδελφότητος.
Ήταν ονομαστός φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και ιατρός στην εποχή του.
Θεωρείται ο πρώτος Πυθαγόρειος που άφησε γραπτά έργα, αν και από τα συγγράμματά του του διασώζονται μόνο κάποιοι τίτλοι και λίγα αποσπάσματα.
Ο Φιλόλαος ερμήνευσε τον κόσμο ως μείγμα περάτων και απείρων, το οποίο διέπεται από αρμονία.
Εισήγαγε πρώτος την αντίληψη ότι το πέρας και το άπειρο αποτελούν τις αρχές των όντων.
Υπήρξε μετέπειτα διδάσκαλος και συνεχιστής της Πυθαγορείου αδελφότητος.
Ήταν ονομαστός φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και ιατρός στην εποχή του.
Θεωρείται ο πρώτος Πυθαγόρειος που άφησε γραπτά έργα, αν και από τα συγγράμματά του του διασώζονται μόνο κάποιοι τίτλοι και λίγα αποσπάσματα.
Ο Φιλόλαος ερμήνευσε τον κόσμο ως μείγμα περάτων και απείρων, το οποίο διέπεται από αρμονία.
Εισήγαγε πρώτος την αντίληψη ότι το πέρας και το άπειρο αποτελούν τις αρχές των όντων.
Όπως αναφέρει ο Διογένης ο Λαέρτιος, θεωρούσε ότι τα πάντα ρυθμίζονται από την ανάγκη και την αρμονία.
Περίφημος είναι ο "μαθηματικός ορισμός" τής θεότητας, ο οποίος του αποδίδεται:
"Ἔστιν ἡγεμὼν καὶ ἄρχων ἁπάντων θεὸς, εἷς ἀεὶ ἐών, μόνιμος, ἀκίνητος, αὐτὸς αὑτῷ ὅμοιος, ἕτερος τῶν ἄλλων."
Η ύστερη φιλοσοφία του Πλάτωνα επηρεάστηκε σημαντικά από τις θέσεις του.
Σύμφωνα με τον Αέτιο, ο Φιλόλαος υποστήριξε ότι η Γη δεν βρίσκεται στο κέντρο του σφαιρικού Κόσμου, όπου και τοποθετούσε, όπως όλοι οι Πυθαγόρειοι, το "Κεντρικό Πυρ". Γύρω από αυτό περιφέρονταν κατά σειρά η Αντίχθων,
η Γη,
η Σελήνη,
ο Ήλιος,
ο Ερμής,
η Αφροδίτη,
ο Άρης,
ο Δίας,
ο Κρόνος και η σφαίρα των απλανών αστέρων ή, κατά τον Φιλόλαο, ο Όλυμπος.
Ο Όλυμπος συνόρευε με το "εξωτερικό" ή "υπέρτατο πυρ", που έφτανε μέχρι τα όρια του Σύμπαντος.
Οι απόψεις του Φιλολάου αμφισβητήθηκαν από τους αντιπάλους του λόγω της αδυναμίας να παρατηρήσει κανείς το κεντρικό πυρ.
Από το σύστημά του βλέπουμε να απαλείφονται τα στοιχεία εκείνα, κεντρικό πυρ, Αντίχθων, των οποίων η ύπαρξη αποδίδεται σε γενικές μεταφυσικές δοξασίες ενώ δεν απορρίπτεται τελείως η ιδέα της κινούμενης ή/και περιστρεφόμενης γης, μερικά μέλη της Σχολής των Πυθαγορείων εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν κοσμικά συστήματα με βάση την ιδέα της κινούμενης / περιστρεφόμενης γης, θεωρώντας πως ένα ορισμένο είδος κίνησης της γης ήταν αρκετό για να ερμηνεύσει -τουλάχιστον ποιοτικά- τα βασικά ουράνια φαινόμενα.
Σταδιακά δημιουργείται η ανάγκη αναζήτησης νέων γεωμετρικών μοντέλων -που θα προκύψουν με μαθηματικούς υπολογισμούς και όχι με απλές παρατηρήσεις- τα οποία όχι μόνο θα μπορούν να αναπαράγουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των φαινόμενων τροχιών των πλανητών αλλά επιπλέον θα είναι ικανά να χρησιμεύσουν και για τον υπολογισμό της θέσης ενός πλανήτη σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.
Περίφημος είναι ο "μαθηματικός ορισμός" τής θεότητας, ο οποίος του αποδίδεται:
"Ἔστιν ἡγεμὼν καὶ ἄρχων ἁπάντων θεὸς, εἷς ἀεὶ ἐών, μόνιμος, ἀκίνητος, αὐτὸς αὑτῷ ὅμοιος, ἕτερος τῶν ἄλλων."
Η ύστερη φιλοσοφία του Πλάτωνα επηρεάστηκε σημαντικά από τις θέσεις του.
Σύμφωνα με τον Αέτιο, ο Φιλόλαος υποστήριξε ότι η Γη δεν βρίσκεται στο κέντρο του σφαιρικού Κόσμου, όπου και τοποθετούσε, όπως όλοι οι Πυθαγόρειοι, το "Κεντρικό Πυρ". Γύρω από αυτό περιφέρονταν κατά σειρά η Αντίχθων,
η Γη,
η Σελήνη,
ο Ήλιος,
ο Ερμής,
η Αφροδίτη,
ο Άρης,
ο Δίας,
ο Κρόνος και η σφαίρα των απλανών αστέρων ή, κατά τον Φιλόλαο, ο Όλυμπος.
Ο Όλυμπος συνόρευε με το "εξωτερικό" ή "υπέρτατο πυρ", που έφτανε μέχρι τα όρια του Σύμπαντος.
Οι απόψεις του Φιλολάου αμφισβητήθηκαν από τους αντιπάλους του λόγω της αδυναμίας να παρατηρήσει κανείς το κεντρικό πυρ.
Από το σύστημά του βλέπουμε να απαλείφονται τα στοιχεία εκείνα, κεντρικό πυρ, Αντίχθων, των οποίων η ύπαρξη αποδίδεται σε γενικές μεταφυσικές δοξασίες ενώ δεν απορρίπτεται τελείως η ιδέα της κινούμενης ή/και περιστρεφόμενης γης, μερικά μέλη της Σχολής των Πυθαγορείων εξακολουθούσαν να υποστηρίζουν κοσμικά συστήματα με βάση την ιδέα της κινούμενης / περιστρεφόμενης γης, θεωρώντας πως ένα ορισμένο είδος κίνησης της γης ήταν αρκετό για να ερμηνεύσει -τουλάχιστον ποιοτικά- τα βασικά ουράνια φαινόμενα.
Σταδιακά δημιουργείται η ανάγκη αναζήτησης νέων γεωμετρικών μοντέλων -που θα προκύψουν με μαθηματικούς υπολογισμούς και όχι με απλές παρατηρήσεις- τα οποία όχι μόνο θα μπορούν να αναπαράγουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των φαινόμενων τροχιών των πλανητών αλλά επιπλέον θα είναι ικανά να χρησιμεύσουν και για τον υπολογισμό της θέσης ενός πλανήτη σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.
-. Παραπομπές
G. S. KIRK / J. E. RAVEN / MALCOLM SCHOFIELD, Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, Μετάφραση Δημοσθένη Κούρτοβικ, εκδ.ΜΙΕΤ, Αθήνα,1988, 2006 (4η εκδοση), σελ.332-360
The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/17081. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
↑ Γενική Παγκόσμιος Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς. Εταιρεία Εγκυκλοπαιδικών Εκδόσεων Ο.Ε. 1964. σελ. 741, τομ. 12.
↑ Διογένης Λαέρτιος, Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων, Βιβλίο Η'
↑ Φίλων ο Αλεξανδρεύς, Περί της κατά Μωϋσέα κοσμοποιίας, XXXIII, 100
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου