Πoιο είναι το μυστικό της ιατρικής επιστήμης;
Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς
Πώς βοηθάει η ιατρική στην ίαση του ανθρώπινου οργανισμού;
Για να απαντήσουμε στα πιο πάνω ερωτήματα θα χρειαστεί να ρίξουμε μια ματιά στην ίδια τη ζωή και τη φύση του ανθρώπου.
Είναι παρατηρήσιμο γεγονός ότι ως άνθρωποι έχουμε τη φυσική τάση να αναζητάμε τη χαρά και την ευχαρίστηση, είτε σε σωματικό είτε σε πνευματικό επίπεδο. Η αναζήτηση της ευχαρίστησης (ή Ευδαιμονίας όπως την περιγράφει ο Πλάτωνας) είναι τόσο ισχυρό κίνητρο που μπορεί να μας δώσει τη δύναμη να υπομείνουμε και πολύ δυσάρεστα πράγματα στη προσμονή να την επιτύχουμε.
Η αναζήτηση της χαράς και της ευχαρίστησης εξ ορισμού συμπεριλαμβάνει την προσπάθεια απομάκρυνσης από το πόνο και τη δυστυχία. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ίδια τη ζωή και φαίνεται να είναι κοινά σε όλα τα έμβια όντα.
Η παραπάνω παρατήρηση έχει γίνει στο παρελθόν από πολλούς φιλόσοφους και ερευνητές και μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε περισσότερο την ίδια τη ζωή και τους νόμους που τη διέπουν.
Η ευχαρίστηση συνδέεται άμεσα με το να είμαστε υγιείς, να νοιώθουμε γεμάτοι ενέργεια, αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία για να αντιμετωπίσουμε τη ζωή και το μέλλον. Στις μέρες μας όμως φαίνεται ότι όλα τα παραπάνω είναι όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθούν. Υπάρχει ελπίδα να αλλάξουμε μια σταδιακά επιδεινούμενη εικόνα τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο;
Για να απαντήσουμε στα πιο πάνω ερωτήματα θα χρειαστεί να ρίξουμε μια ματιά στην ίδια τη ζωή και τη φύση του ανθρώπου.
Είναι παρατηρήσιμο γεγονός ότι ως άνθρωποι έχουμε τη φυσική τάση να αναζητάμε τη χαρά και την ευχαρίστηση, είτε σε σωματικό είτε σε πνευματικό επίπεδο. Η αναζήτηση της ευχαρίστησης (ή Ευδαιμονίας όπως την περιγράφει ο Πλάτωνας) είναι τόσο ισχυρό κίνητρο που μπορεί να μας δώσει τη δύναμη να υπομείνουμε και πολύ δυσάρεστα πράγματα στη προσμονή να την επιτύχουμε.
Η αναζήτηση της χαράς και της ευχαρίστησης εξ ορισμού συμπεριλαμβάνει την προσπάθεια απομάκρυνσης από το πόνο και τη δυστυχία. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ίδια τη ζωή και φαίνεται να είναι κοινά σε όλα τα έμβια όντα.
Η παραπάνω παρατήρηση έχει γίνει στο παρελθόν από πολλούς φιλόσοφους και ερευνητές και μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε περισσότερο την ίδια τη ζωή και τους νόμους που τη διέπουν.
Η ευχαρίστηση συνδέεται άμεσα με το να είμαστε υγιείς, να νοιώθουμε γεμάτοι ενέργεια, αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία για να αντιμετωπίσουμε τη ζωή και το μέλλον. Στις μέρες μας όμως φαίνεται ότι όλα τα παραπάνω είναι όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθούν. Υπάρχει ελπίδα να αλλάξουμε μια σταδιακά επιδεινούμενη εικόνα τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο;
Ζωή και Φυσικοί Νόμοι
Ας υποθέσουμε ότι μας πέφτει το κινητό μας τηλέφωνο από τα χέρια. Καταλήγει στο πάτωμα και ραγίζει η οθόνη του.
Ποιες είναι οι πιθανότητες αν το αφήσουμε και περιμένουμε για ένα μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να το ξαναβρούμε χωρίς ραγίσματα και πλήρως λειτουργικό ξανά; Πιστευετε ότι αν το βάζαμε σε γύψο θα βοηθούσε στο ανακτήσει την αρχική λειτουργική του κατάσταση;
Ποιες είναι οι πιθανότητες αν το αφήσουμε και περιμένουμε για ένα μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα να το ξαναβρούμε χωρίς ραγίσματα και πλήρως λειτουργικό ξανά; Πιστευετε ότι αν το βάζαμε σε γύψο θα βοηθούσε στο ανακτήσει την αρχική λειτουργική του κατάσταση;
Σύμφωνα με την εμπειρία μας αλλά και το 2ο νόμο της Θερμοδυναμικής (κλάδος της φυσικής επιστήμης που μελετά τις ιδιότητες της ενέργειας και της ύλης σε σχέση με τη θερμότητα) η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο είναι απλά μηδενική.
Ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής δηλώνει ότι το σύμπαν οδηγείται σε μια συνεχή αποδιοργάνωση και ότι τελικά θα καταλήξει σε θερμικό θάνατο (θα ισορροπήσει σε μια κατάσταση όπου δεν θα υπάρχει καμία κίνηση και διαφορά θερμότητας).
Ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής δηλώνει ότι το σύμπαν οδηγείται σε μια συνεχή αποδιοργάνωση και ότι τελικά θα καταλήξει σε θερμικό θάνατο (θα ισορροπήσει σε μια κατάσταση όπου δεν θα υπάρχει καμία κίνηση και διαφορά θερμότητας).
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες επιστημονικές και φιλοσοφικές συζητήσεις τα τελευταία 100 χρόνια αφορά τη σχέση της ζωής με τον παραπάνω νόμο και κατά πόσο η ζωή αψηφά ή όχι τον παραπάνω νόμο της φυσικής.
Ας επεκτείνουμε την παρατήρηση που κάναμε με το κινητό στο ανθρώπινο σώμα και ας υποθέσουμε ότι καθώς καρφώνουμε ένα καρφί στο τοίχο χτυπάμε το μεγάλο μας δάκτυλο .
Τι θα αναμέναμε σε μια τέτοια περίπτωση μετά από το χρονικό διάστημα ενός μηνός; Θα αναμέναμε να έχει ιαθεί πλήρως και να είναι ξανά λειτουργικό. Αν συνέβαινε κάτι διαφορετικό, θα ανησυχούσαμε και πολύ πιθανόν να πηγαίναμε στο γιατρό.
Θεωρούμε λοιπόν ως δεδομένη την ικανότητα επούλωσης του ανθρώπινου οργανισμού παρότι κάτι τέτοιο δεν παρατηρείται στην ανόργανη ύλη και δεν προβλέπεται από τους νόμους της φυσικής.
Πώς συμβαίνει λοιπόν και τα ζωντανά πλάσματα, έστω και για περιορισμένα χρονικά διαστήματα, οδεύουν προς υψηλότερες καταστάσεις οργάνωσης;
Δεν είναι ο σκοπός μου με το παρόν να λύσουμε το ομολογουμένως ενδιαφέρον επιστημονικό πρόβλημα, αλλά να σας επιστήσω την προσοχή ότι το ανθρώπινο σώμα έχει την εγγενή ιδιότητα της αυτοίασης και της επαναφοράς του, κατά το δυνατόν, σε μια φυσιολογική κατάσταση λειτουργίας.
Καμία χειρουργική επέμβαση ή ιατρική πράξη δεν θα λάμβανε χώρα ή δεν θα είχε αποτέλεσμα αν δεν υπήρχε αυτή η ιδιότητα της ζωής. Να οργανώνει την ύλη και την ενέργεια έστω και για πεπερασμένα χρονικά διαστήματα.
Όπως το έθεσε πολύ όμορφα ο Βολταίρος τον 18ο αιώνα:
«Η τέχνη της ιατρικής επιστήμης, συνίσταται στο να απασχολεί την προσοχή του ασθενούς ενώ η φύση πραγματοποιεί το θεραπευτικό της έργο.»
Με διαφορετικά λόγια ο Ιπποκράτης περιέγραψε το ίδιο πράγμα:
”'Ασκέειν, περὶ τὰ νουσήματα, δύο, ὠφελέειν, ἢ μὴ βλάπτειν.“
Με απλά λόγια ο γιατρός για να επιτύχει θεραπεία επί των νοσημάτων θα πρέπει να κάνει δύο πράγματα, να ωφελήσει και να μην προξενήσει βλάβη. Η ικανότητα αυτοίασης είναι δεδομένη και αυτό που πρέπει ο γιατρός να προσέξει είναι να επιφέρει μεγαλύτερη ωφέλεια παρά βλάβη για να επιτύχει τη θεραπεία ενός νοσήματος.
Η συγκεκριμένη αρχή είναι σήμερα μια από τις κύριες επιταγές της Ιατρικής Ηθικής και βασική αρχή κατά την άσκηση της επείγουσας ιατρικής σε όλο το κόσμο.
Τι θα αναμέναμε σε μια τέτοια περίπτωση μετά από το χρονικό διάστημα ενός μηνός; Θα αναμέναμε να έχει ιαθεί πλήρως και να είναι ξανά λειτουργικό. Αν συνέβαινε κάτι διαφορετικό, θα ανησυχούσαμε και πολύ πιθανόν να πηγαίναμε στο γιατρό.
Θεωρούμε λοιπόν ως δεδομένη την ικανότητα επούλωσης του ανθρώπινου οργανισμού παρότι κάτι τέτοιο δεν παρατηρείται στην ανόργανη ύλη και δεν προβλέπεται από τους νόμους της φυσικής.
Πώς συμβαίνει λοιπόν και τα ζωντανά πλάσματα, έστω και για περιορισμένα χρονικά διαστήματα, οδεύουν προς υψηλότερες καταστάσεις οργάνωσης;
Δεν είναι ο σκοπός μου με το παρόν να λύσουμε το ομολογουμένως ενδιαφέρον επιστημονικό πρόβλημα, αλλά να σας επιστήσω την προσοχή ότι το ανθρώπινο σώμα έχει την εγγενή ιδιότητα της αυτοίασης και της επαναφοράς του, κατά το δυνατόν, σε μια φυσιολογική κατάσταση λειτουργίας.
Καμία χειρουργική επέμβαση ή ιατρική πράξη δεν θα λάμβανε χώρα ή δεν θα είχε αποτέλεσμα αν δεν υπήρχε αυτή η ιδιότητα της ζωής. Να οργανώνει την ύλη και την ενέργεια έστω και για πεπερασμένα χρονικά διαστήματα.
Όπως το έθεσε πολύ όμορφα ο Βολταίρος τον 18ο αιώνα:
«Η τέχνη της ιατρικής επιστήμης, συνίσταται στο να απασχολεί την προσοχή του ασθενούς ενώ η φύση πραγματοποιεί το θεραπευτικό της έργο.»
Με διαφορετικά λόγια ο Ιπποκράτης περιέγραψε το ίδιο πράγμα:
”'Ασκέειν, περὶ τὰ νουσήματα, δύο, ὠφελέειν, ἢ μὴ βλάπτειν.“
Με απλά λόγια ο γιατρός για να επιτύχει θεραπεία επί των νοσημάτων θα πρέπει να κάνει δύο πράγματα, να ωφελήσει και να μην προξενήσει βλάβη. Η ικανότητα αυτοίασης είναι δεδομένη και αυτό που πρέπει ο γιατρός να προσέξει είναι να επιφέρει μεγαλύτερη ωφέλεια παρά βλάβη για να επιτύχει τη θεραπεία ενός νοσήματος.
Η συγκεκριμένη αρχή είναι σήμερα μια από τις κύριες επιταγές της Ιατρικής Ηθικής και βασική αρχή κατά την άσκηση της επείγουσας ιατρικής σε όλο το κόσμο.
Το Σώμα μας έχει τη τάση να είναι Υγιές
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το σώμα μας έχει τη τάση να είναι υγιές.
Δεν τείνει να αρρωστήσει όπως πολλοί από εμάς πιστεύουμε. Η νόσος προκύπτει γιατί οι βλάβες που προκαλούμε με τις ενέργειες ή τις παραλείψεις μας είναι συνήθως περισσότερες από την ικανότητα του οργανισμού να διορθώσει.
Πάνω από 10.000 αλλοιώσεις συμβαίνουν καθημερινά σε κάθε μας κύτταρο. Ειδικοί αντιοξειδωτικοί και άλλοι μηχανισμοί διορθώνουν την πλειοψηφία από αυτές τις αλλοιώσεις.
Είναι δική μας επιλογή αν θα συνεχίσουμε να προσθέτουμε αλλοιώσεις μέσα από μια κακή διατροφή, καπνίζοντας, κάνοντας υπερβολική χρήση αλκοόλ, καταναλώνοντας φάρμακα με το παραμικρό και εκεί που δεν χρειάζεται ή αν θα βοηθήσουμε το σώμα μας να κρατά τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης σε καλή κατάσταση καταναλώνοντας φρέσκες τροφές, πίνοντας άφθονο νερό, κάνοντας άσκηση και καλύπτοντας τις ανάγκες του οργανισμού μας στα απαραίτητα συστατικά ώστε να δημιουργεί υγεία αντί για νόσο.
Στην Υγειά Σας!
Δεν τείνει να αρρωστήσει όπως πολλοί από εμάς πιστεύουμε. Η νόσος προκύπτει γιατί οι βλάβες που προκαλούμε με τις ενέργειες ή τις παραλείψεις μας είναι συνήθως περισσότερες από την ικανότητα του οργανισμού να διορθώσει.
Πάνω από 10.000 αλλοιώσεις συμβαίνουν καθημερινά σε κάθε μας κύτταρο. Ειδικοί αντιοξειδωτικοί και άλλοι μηχανισμοί διορθώνουν την πλειοψηφία από αυτές τις αλλοιώσεις.
Είναι δική μας επιλογή αν θα συνεχίσουμε να προσθέτουμε αλλοιώσεις μέσα από μια κακή διατροφή, καπνίζοντας, κάνοντας υπερβολική χρήση αλκοόλ, καταναλώνοντας φάρμακα με το παραμικρό και εκεί που δεν χρειάζεται ή αν θα βοηθήσουμε το σώμα μας να κρατά τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης σε καλή κατάσταση καταναλώνοντας φρέσκες τροφές, πίνοντας άφθονο νερό, κάνοντας άσκηση και καλύπτοντας τις ανάγκες του οργανισμού μας στα απαραίτητα συστατικά ώστε να δημιουργεί υγεία αντί για νόσο.
Στην Υγειά Σας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου