John Steinbeck "γι' αυτό θα αγωνιζόμουν: για την ελευθερία του νου να παίρνει όποια κατεύθυνση επιθυμεί, χωρίς να κατευθύνεται"

Και αυτό πιστεύω: ότι το ελεύθερο, 
εξερευνητικό μυαλό του κάθε ανθρώπου είναι το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο. 
Και γι' αυτό θα αγωνιζόμουν: για την ελευθερία του νου να παίρνει όποια κατεύθυνση επιθυμεί, χωρίς να κατευθύνεται. 
Και αυτό πρέπει να πολεμήσω: 
κάθε ιδέα, 
θρησκεία ή κυβέρνηση που περιορίζει ή καταστρέφει το άτομο. 
Αυτό είμαι και γι' αυτό αγωνίζομαι!!!

Μια δεκαετία πριν κερδίσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο John Steinbeck έγραψε το βιβλίο Ανατολικά της Εδέμ/East of Eden, το οποίο τελικά μεταφέρθηκε στην ομώνυμη ταινία του 1955 με πρωταγωνιστή τον James Dean και το οποίο ο John Steinbeck αρχικά απηύθυνε στους δύο μικρούς του γιους.

Στην αρχή της καριέρας του, ο John Steinbeck είχε δηλώσει την πρόθεσή του να βάλει τη "χώρα μου", την κοιλάδα  Salinas της Κεντρικής Καλιφόρνιας, στον παγκόσμιο λογοτεχνικό χάρτη:

Η χώρα μου είναι διαφορετική από τον υπόλοιπο κόσμο. 

Φαίνεται να είναι ένα από εκείνα τα εγκυμονούντα μέρη από τα οποία προέρχονται τα θαύματα.... 

Εγώ γεννήθηκα σ' αυτήν όπως και ο πατέρας μου. 

Τα σώματά μας προήλθαν από αυτό το χώμα - τα οστά μας προήλθαν από τον ασβεστόλιθο των δικών μας βουνών και το αίμα μας προέρχεται από τους χυμούς αυτής της γης. 

Σας λέω τώρα ότι η χώρα μου -εκατό μίλια μήκος και περίπου πενήντα πλάτος- είναι μοναδική στον κόσμο". 

Το δέκατο τρίτο κεφάλαιο του East of Eden περιλαμβάνει μερικά από τα πιο όμορφα, σπαρακτικά και διαχρονικά υπερβατικά πεζά που έχουν γραφτεί ποτέ - 
-. έναν υπέροχο διαλογισμό για το νόημα της ζωής και την ουσία του δημιουργικού πνεύματος:
Μερικές φορές ένα είδος αναλαμπής φωτίζει το μυαλό ενός ανθρώπου. 
Συμβαίνει σχεδόν σε όλους. 
Μπορείς να την αισθανθείς να μεγαλώνει ή να προετοιμάζεται όπως ένα φιτίλι που καίγεται προς τον δυναμίτη. 
Είναι ένα συναίσθημα στο στομάχι, μια απόλαυση των νεύρων, των μπράτσων! 
Το δέρμα γεύεται τον αέρα και κάθε βαθιά τραβηγμένη ανάσα είναι γλυκιά. 
Η αρχή της έχει την ευχαρίστηση ενός μεγάλου τεντωμένου χασμουρητού- αναβοσβήνει στον εγκέφαλο και όλος ο κόσμος λάμπει έξω από τα μάτια σας. 
Ένας άνθρωπος μπορεί να έχει ζήσει όλη του τη ζωή στο γκρίζο και η γη και τα δέντρα του σκοτεινά και ζοφερά. 
Τα γεγονότα, ακόμη και τα σημαντικά, μπορεί να έχουν περάσει από δίπλα του απρόσωπα και χλωμά. 
Και τότε - η δόξα - ένα τραγούδι του γρύλου να γλυκαίνει τα αυτιά του, 
η μυρωδιά της γης να ανεβαίνει τραγουδώντας στη μύτη του και το διάφανο φως κάτω από ένα δέντρο να ευλογεί τα μάτια του. 
Τότε ένας άνθρωπος ξεχύνεται προς τα έξω, ένας χείμαρρος από αυτόν και όμως δεν μειώνεται. 
Και υποθέτω ότι η σημασία ενός ανθρώπου στον κόσμο μπορεί να μετρηθεί από την ποιότητα και τον αριθμό των αναλαμπών του. 
Είναι ένα μοναχικό πράγμα, αλλά μας συνδέει με τον κόσμο. 
Είναι η μητέρα κάθε δημιουργικότητας και καθιστά κάθε άνθρωπο διαφορετικό από όλους τους άλλους ανθρώπους.
-. γράφοντας το 1952, και γράφοντας για τους δύο μικρούς του γιους, ο John Steinbeck κοιτάζει το μέλλον, ίσως και το παρόν μας, με ένα ανήσυχο και προφητικό μάτι:
Στον κόσμο συντελούνται τερατώδεις αλλαγές, δυνάμεις που διαμορφώνουν ένα μέλλον του οποίου το πρόσωπο δεν γνωρίζουμε. 
Ορισμένες από αυτές τις δυνάμεις μας φαίνονται κακές, ίσως όχι από μόνες τους, αλλά επειδή η τάση τους είναι να εξαλείψουν άλλα πράγματα που θεωρούμε καλά. 
Είναι αλήθεια ότι δύο άνδρες μαζί μπορούν να σηκώσουν πολύ εύκολα μια μεγάλη πέτρα από ό,τι ένας άνδρας. 
Μια ομάδα μπορεί να κατασκευάσει αυτοκίνητα πιο γρήγορα και καλύτερα από έναν άνθρωπο, και το ψωμί από ένα τεράστιο εργοστάσιο είναι φθηνότερο και πιο ομοιόμορφο. 
Όταν η τροφή μας και η ένδυση και η στέγασή μας γεννιούνται όλα μέσα στην περιπλοκή της μαζικής παραγωγής, η μαζική μέθοδος είναι βέβαιο ότι θα μπει στη σκέψη μας και θα εξαλείψει κάθε άλλη σκέψη. 
Στην εποχή μας η μαζική ή συλλογική παραγωγή έχει εισχωρήσει στην οικονομία μας, 
στην πολιτική μας, 
ακόμη και στη θρησκεία μας, 
έτσι ώστε ορισμένα έθνη έχουν αντικαταστήσει την ιδέα του Θεού με την ιδέα της συλλογικότητας. 
Αυτός είναι ο κίνδυνος στην εποχή μου. 
Υπάρχει μεγάλη ένταση στον κόσμο, ένταση που οδηγεί στην κατάρρευση και οι άνθρωποι είναι δυστυχισμένοι και μπερδεμένοι.
-. και μας προβάλει ο John Steinbeck, μια σπαρακτική υπενθύμιση για το τι μας γαντζώνει στη ζωή και τι κάνει αυτή τη ζωή να αξίζει να τη ζούμε:
Σε μια τέτοια στιγμή μου φαίνεται φυσικό και καλό να κάνω στον εαυτό μου αυτές τις ερωτήσεις. 
Σε τι πιστεύω; 
Για τι πρέπει να αγωνιστώ και τι πρέπει να πολεμήσω;
Το είδος μας είναι το μόνο δημιουργικό είδος και έχει μόνο ένα δημιουργικό όργανο, το ατομικό μυαλό και πνεύμα του ανθρώπου. 
Τίποτα δεν δημιουργήθηκε ποτέ από δύο ανθρώπους. 
Δεν υπάρχουν καλές συνεργασίες, είτε στη μουσική, 
είτε στην τέχνη, 
είτε στην ποίηση, 
είτε στα μαθηματικά, 
είτε στη φιλοσοφία. 
Μόλις πραγματοποιηθεί το θαύμα της δημιουργίας, η ομάδα μπορεί να το οικοδομήσει και να το επεκτείνει, αλλά η ομάδα δεν εφευρίσκει ποτέ τίποτα.
Η αξία βρίσκεται στο μοναχικό μυαλό ενός ανθρώπου.
Και τώρα οι δυνάμεις που έχουν συσπειρωθεί γύρω από την έννοια της ομάδας έχουν κηρύξει πόλεμο εξόντωσης στην αξία,
στη μοναδικότητα,
στο μυαλό του ανθρώπου. 
Με την απαξίωση, 
με την πείνα, 
με τις καταπιέσεις, 
την εξαναγκαστική καθοδήγηση και τα εντυπωσιακά σφυροκοπήματα του συστήματος, το ελεύθερο, 
δραστήριο μυαλό καταδιώκεται, 
καθηλώνεται, 
αποβλακώνεται,
ναρκώνεται. 
Είναι μια θλιβερή αυτοκτονική πορεία που φαίνεται να έχει πάρει το είδος μας.
Και αυτό πιστεύω: ότι το ελεύθερο, 
εξερευνητικό μυαλό του μεμονωμένου ανθρώπου είναι το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο. 
Και γι' αυτό θα αγωνιζόμουν: για την ελευθερία του νου να παίρνει όποια κατεύθυνση επιθυμεί, χωρίς να κατευθύνεται. 
Και αυτό πρέπει να πολεμήσω: 
κάθε ιδέα, 
θρησκεία ή κυβέρνηση που περιορίζει ή καταστρέφει το άτομο. 
Αυτό είμαι και γι' αυτό αγωνίζομαι. 
Μπορώ να καταλάβω γιατί ένα σύστημα που βασίζεται σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο πρέπει να προσπαθεί να καταστρέψει το ελεύθερο μυαλό,
γιατί αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να καταστρέψει ένα τέτοιο σύστημα. 
Σίγουρα μπορώ να το καταλάβω αυτό, και το μισώ και θα το πολεμήσω για να διατηρήσω το μόνο πράγμα που μας χωρίζει από τα μη δημιουργικά θηρία. 
Αν η αναλαμπή μπορεί να σκοτωθεί, είμαστε χαμένοι!
κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina