Θεωρίες και επιχειρήματα υπέρ και κατά της ύπαρξης παράλληλων συμπάντων

Η θεωρία της ύπαρξης παράλληλων συμπάντων αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα αντικείμενα της Επιστημονικής Φαντασίας, και ως εκ τούτου έχει εμφανιστεί πολλάκις σε σειρές, ταινίες, βιβλία, κόμικ κ.α.

Για την ακρίβεια, πρόκειται για τη θεωρία πίσω από μια ολόκληρη υποκατηγορία του χώρου της ΕΦ, που κινείται και στα «χωράφια» της ιστορικής φαντασίας:

Ο λόγος για την «εναλλακτική ιστορία» (alternate history, π.χ
 Ένας κόσμος όπου οι Ναζί έχουν κερδίσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας κόσμος όπου ο Μέγας Αλέξανδρος έζησε μέχρι τα γεράματα ή που η βιομηχανική επανάσταση άρχισε κατά την ελληνιστική περίοδο, ένας κόσμος όπου ο Ιησούς σκοτώθηκε ως βρέφος στη σφαγή των νηπίων, ή ακόμα και οι φανταστικοί κόσμοι των βιβλίων ηρωικής φαντασίας του Μάικλ Μούρκοκ κ.α.). Βεβαίως, πρόκειται για μια ιδιαίτερα εξωτική θεωρία, και συνεπώς είναι ιδιαίτερα «τολμηρό» να μιλά κανείς για αυτές από επιστημονικής πλευράς.

Σε σχετικό δημοσίευμα του space.com παρατίθενται επιχειρήματα υπέρ και κατά της θεωρίας του πολυσύμπαντος (multiverse).

Υπέρ
Δεδομένης της επικρατούσας θεωρίας περί «Big Bang», με την απότομη διαστολή στις τρεις διαστάσεις και την εμφάνιση του φωτός και της μάζας στις τρεις διαστάσεις, υπάρχουν τουλάχιστον πέντε θεωρίες που εξηγούν γιατί ένα πολυσύμπαν θα ήταν δυνατόν να υπάρχει.
1. Δεν ξέρουμε ποιο ακριβώς είναι το σχήμα του χωροχρόνου.
Σύμφωνα με μία θεωρία, είναι επίπεδο και εκτείνεται αιώνια, στο άπειρο.
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι υπάρχουν πολλά σύμπαντα.
Αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει και επανάληψή τους, καθώς υπάρχει πεπερασμένος αριθμός συνδυασμών των σωματιδίων.
2. «Αιώνια διαστολή»:
Βάσει έρευνας από τον Αλεξάντερ Βιλένκιν, κοσμολόγο του Πανεπιστημίου Tufts, όταν κάποιος κοιτά τον χωροχρόνο στο σύνολό του, κάποιες περιοχές του Διαστήματος σταματούν να διαστέλλονται (όπως το Big Bang διέστειλε το σύμπαν μας) ενώ κάποιες άλλες συνεχίζουν.
Οπότε, αν φανταστεί κανείς το σύμπαν μας ως μια «φούσκα», αυτό θα σήμαινε ότι μπορεί να αποτελεί απλά μία από ένα δίκτυο από «φούσκες»- άλλα σύμπαντα, που μπορεί να έχουν ακόμα και διαφορετικούς νόμους της Φυσικής.
3. Πιθανώς τα πολλαπλά σύμπαντα να ακολουθούν τη θεωρία της κβαντομηχανικής, όσον αφορά στη «συμπεριφορά» των υποατομικών σωματιδίων, στο πλαίσιο της θεωρίας του «θυγατρικού σύμπαντος».
Βάσει των νόμων των πιθανοτήτων, για κάθε εξέλιξη που μπορεί να προκύψει από μία επιλογή μας υπάρχει ένα διαφορετικό σύμπαν- οπότε είναι πρακτικά άπειρα.
4. Άλλη μία «οδός» την οποία μπορεί κάποιος να ακολουθήσει είναι η εξερεύνηση των μαθηματικών συμπάντων:
Εν ολίγοις, η «δομή» των μαθηματικών αλλάζει ανάλογα με το σύμπαν στο οποίο βρίσκεται κανείς.
«Μια μαθηματική δομή είναι κάτι που μπορείς να περιγράψεις με έναν τρόπο που είναι τελείως ανεξάρτητος από το ανθρώπινο “φορτίο”» αναφέρει ο Μαξ Τέγκμαρκ του ΜΙΤ, που πρότεινε τη θεωρία, στο σχετικό άρθρο το 2012. «Πιστεύω πραγματικά ότι υπάρχει εκεί έξω αυτό το σύμπαν, που μπορεί να υπάρχει ανεξάρτητα από εμένα, και θα συνεχίσει να υπάρχει ακόμα και αν δεν υπήρχαν άνθρωποι».
5. Παράλληλα σύμπαντα:
Βάσει της θεωρίας περί επίπεδου χωροχρόνου, ο αριθμός των πιθανών συνδυασμών σωματιδίων σε πολλαπλά σύμπαντα θα ήταν περιορισμένος- 10^10^122, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Οπότε, με έναν άπειρο αριθμό από κοσμικές «νησίδες», οι συνδυασμοί εντός τους πρέπει να επαναλαμβάνονται αιώνια.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν απείρως πολλά «παράλληλα σύμπαντα», δηλαδή «κοσμικές νησίδες» όμοιες με τη δική μας, καθώς και άλλες οι οποίες θα διαφέρουν π.χ. μόνο κατά τη θέση ενός ή δύο σωματιδίων, μέχρι και εντελώς διαφορετικά σύμπαντα.

Κατά
Δεν είναι λίγοι αυτοί που διαφωνούν με τις θεωρίες περί παράλληλων συμπάντων, ωστόσο.
Σε άρθρο του το 2015 στο Medium, ο αστροφυσικός Ήθαν Σίγκαλ δεχόταν ότι ο χωροχρόνος θα μπορούσε να εκτείνεται στο άπειρο, αλλά σημείωνε ότι υπάρχουν περιορισμοί στην ιδέα αυτή.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι το σύμπαν μας είναι ηλικίας 14 δισ. ετών, οπότε η ηλικία του δεν είναι «άπειρη».
Αυτό περιορίζει τις πιθανότητες συνδυασμού/ διάταξης των σωματιδίων.
Επίσης, η διαστολή/ επέκταση στην αρχή του Σύμπαντος έλαβε χώρα εκθετικά, επειδή υπήρχε πολλή ενέργεια στον χώρο.
Ωστόσο, αυτή η διαστολή επιβραδύνθηκε – αυτά τα σωματίδια ύλης που δημιουργήθηκαν κατά το Big Bang, σύμφωνα με τον Σίγκαλ, δεν συνέχισαν να επεκτείνονται.
Μεταξύ των συμπερασμάτων που εξάγονται από αυτό είναι ότι τα διαφορετικά σύμπαντα θα είχαν διαφορετικούς ρυθμούς διαστολής – και αυτό από μόνο του μειώνει την πιθανότητα ύπαρξης συμπάντων παρομοίων με τα δικά μας.

«Ακόμα και παραμερίζοντας ζητήματα περί ύπαρξης άπειρων πιθανών αξιών για θεμελιώδεις σταθερές, σωματίδια και αλληλεπιδράσεις, και προσπερνώντας ζητήματα ερμηνείας όπως το αν η προσέγγιση περί πολλών κόσμων περιγράφει στην πραγματικότητα τη δική μας φυσική πραγματικότητα, το θέμα είναι ότι ο αριθμός των πιθανών αποτελεσμάτων/ εξελίξεων αυξάνεται τόσο γρήγορα- πιο γρήγορα από εκθετικά – οπότε εκτός και αν η διαστολή λαμβάνει χώρα για πραγματικά άπειρο χρονικό διάστημα (στην αιωνιότητα), δεν υπάρχουν παράλληλα σύμπαντα όμοια με το δικό μας».
huffingtonpost.gr