 |
| Καλλιτεχνική απεικόνιση του Ευκλείδη στο διάστημα. |
Μια νέα αποστολή έχει τεθεί σε τροχιά από χθες, 1η Ιουλίου, που θα εξερευνήσει τη σκοτεινή πλευρά του σύμπαντος και κατευθύνεται ήδη στο νέο της σπίτι στο βαθύ διάστημα.
Το Euclid, ένα τηλεσκόπιο που αναπτύχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), έχει προγραμματιστεί να εκτοξευθεί με πύραυλο της SpaceX από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα στις 11:11 π.μ. ώρα Ανατολικής Ευρώπης το Σάββατο.
Η εκτόξευση θα μεταδοθεί ζωντανά στον παρακάτω σύνδεσμο.
Η αποστολή έχει ως αποστολή τη μελέτη της σκοτεινής ύλης, μιας άγνωστης ουσίας που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του σύμπαντος, και της σκοτεινής ενέργειας, μιας άγνωστης δύναμης που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος.
Για την καλύτερη κατανόηση αυτών των σκιωδών φαινομένων, το Euclid θα κοιτάξει 10 δισεκατομμύρια χρόνια στο χρόνο για να παρακολουθήσει τη μακροπρόθεσμη εξέλιξη του "κοσμικού ιστού", ενός δικτύου δομών μεγάλης κλίμακας που συνδέει το σύμπαν. Παρατηρώντας δισεκατομμύρια γαλαξίες που καλύπτουν το ένα τρίτο του ουρανού, το τηλεσκόπιο πλάτους τεσσάρων ποδιών θα δημιουργήσει έναν πρωτοφανή τρισδιάστατο χάρτη της σκοτεινής ύλης σε κοσμική κλίμακα και θα προσπαθήσει να εντοπίσει διακυμάνσεις στο ρυθμό της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντός μας.
"Το Euclid αγγίζει πραγματικά τα βασικά στοιχεία της φυσικής μας", συμπεριλαμβανομένου "του πώς λειτουργεί το σύμπαν μας και από τι είναι φτιαγμένο", δήλωσε ο René Laureijs, επιστήμονας του έργου του Euclid, σε τηλεφωνική επικοινωνία με το Motherboard. "Θα εξετάσουμε τις δομές στο σύμπαν για να δούμε πώς κινούνται τα πράγματα, βασικά, από 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, μέχρι σήμερα".
Αυτό το μοναδικό σύνολο δεδομένων θα επιτρέψει στους επιστήμονες να ελέγξουν το καθιερωμένο μοντέλο της κοσμολογίας, γνωστό και ως ΛCDM, ένα πλαίσιο που βασίζεται σε καλά επιβεβαιωμένες ιδέες, όπως η θεωρία της γενικής σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Το καθιερωμένο μοντέλο μπορεί να εξηγήσει πολλά από αυτά που βλέπουμε στο σύμπαν, αλλά δεν μπορεί ακόμη να εξηγήσει τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια.
Το Euclid είναι ένα από τα πολλά παρατηρητήρια επόμενης γενιάς που έχουν σχεδιαστεί για να λύσουν αυτά τα αινίγματα, ενδεχομένως ανακαλύπτοντας νέα φυσική πέρα από το καθιερωμένο μοντέλο.
Η κύρια αποστολή του Euclid είναι να μελετήσει τον μηχανισμό που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος, ο οποίος είναι γνωστός ως σκοτεινή ενέργεια.
Κατά την άποψη του καθιερωμένου μοντέλου, η τιμή της σκοτεινής ενέργειας θεωρείται ότι είναι μια θεμελιώδης σταθερά που δεν αλλάζει με την πάροδο του χρόνου.
Αν οι παρατηρήσεις του Ευκλείδη αποκαλύψουν ότι όντως μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής του σύμπαντος, αυτό θα υπονομεύσει το καλύτερο μοντέλο μας για την πραγματικότητα και θα ανοίξει το δρόμο προς μια νέα φυσική.
"Αυτό που θέλουμε να κάνουμε με το Euclid είναι να πάρουμε στατιστικά σχετικές παρατηρήσεις που θα μας δώσουν μια πολύ λεπτομερή περιγραφή της επιτάχυνσης, ώστε να μπορέσουμε να ελέγξουμε το καθιερωμένο μοντέλο", εξήγησε ο Laureijs. "Ελπίζουμε να βρούμε αποκλίσεις από το μοντέλο και παρατηρησιακές αποδείξεις ότι το καθιερωμένο μοντέλο δεν μπορεί να προσαρμοστεί στις παρατηρήσεις μας".
"Μπορεί επίσης να έχουμε μια τέλεια ταύτιση με το καθιερωμένο μοντέλο, και θα πρέπει να ξύσουμε το κεφάλι μας για το τι πραγματικά σημαίνει και αυτό", συνέχισε. "Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμά μας θα είναι αρκετά συναρπαστικό για τους κοσμολόγους".
Εκτός από τη διερεύνηση της σκοτεινής ενέργειας, το Euclid είναι εξοπλισμένο για να χαρτογραφήσει την κατανομή της σκοτεινής ύλης σε μια τεράστια έκταση του κοσμικού χώρου και χρόνου.
Το τηλεσκόπιο είναι ιδιαίτερα συντονισμένο με τα αποτελέσματα του βαρυτικού φακού, ο οποίος εμφανίζεται όταν τα βαρυτικά πεδία των μαζικών οντοτήτων παραμορφώνουν το φως των αντικειμένων που βρίσκονται πίσω τους, από τη δική μας οπτική γωνία στη Γη.
Το Euclid θα χρησιμοποιήσει αυτές τις μετρήσεις φακών για να χαρτογραφήσει το περίγραμμα του κοσμικού ιστού, ενός τεράστιου δικτύου νημάτων και κόμβων από σκοτεινή ύλη που εκτείνεται σε όλο το σύμπαν.
Ακόμη και καθώς παρατηρεί το σύμπαν σε αυτές τις επικά μεγάλες κλίμακες, το τηλεσκόπιο μπορεί επίσης να παράγει ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις στη δική μας γαλαξιακή αυλή.
Για παράδειγμα, το Euclid σχεδιάζει να συνεργαστεί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman της NASA, το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί το 2027, για να αναζητήσει κρυμμένους "αποστάτες" πλανήτες που περιπλανώνται στο διαστρικό διάστημα αφού αποδεσμευτούν από τα άστρα τους.
"Εάν το Roman έχει ανιχνευτή και το Euclid έχει ανιχνευτή, μπορούμε να καθορίσουμε την απόσταση από έναν εξωπλανήτη και στη συνέχεια μπορούμε να προσδιορίσουμε με μεγάλη ακρίβεια τη μάζα ενός εξωπλανήτη", δήλωσε ο Laureijs. "Ελπίζουμε, φυσικά, να βρούμε εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη".
Το Euclid επρόκειτο αρχικά να εκτοξευθεί με τον ρωσικό πύραυλο Soyuz, αλλά το σχέδιο αυτό χάλασε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Η αποστολή αντιμετώπισε αρχικά μεγάλες καθυστερήσεις για την εκτόξευση, αλλά η ομάδα κατάφερε τελικά να εξασφαλίσει μια διαδρομή στο διάστημα με τον Falcon 9 της SpaceX την 1η Ιουλίου, 2023, όπου και εκτοξεύτηκε με επιτυχία.
Θα περάσει τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες κατευθυνόμενος στο σημείο Lagrange 2, μια περιοχή βαρυτικής ισορροπίας σε απόσταση ενός εκατομμυρίου μιλίων από τη Γη, όπου βρίσκεται επίσης το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA.
Το τηλεσκόπιο θα χρειαστεί μερικούς μήνες για να συντονίσει τα όργανά του, αλλά ο Laureijs δήλωσε ότι αναμένει ότι το Euclid θα στείλει τις πρώτες του εικόνες μέχρι το τέλος του 2023, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός νέου ταξιδιού στα αινιγματικά σκοτεινά πεδία του σύμπαντος, το οποίο ετοιμάζεται για περισσότερο από μια δεκαετία.
"Βλέπουμε τώρα το τέλος του τούνελ", κατέληξε ο Laureijs.
"Νομίζω ότι είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στην πρόκληση να ανοίξουμε το τηλεσκόπιο και να πάρουμε τα δεδομένα".
Το Euclid, ένα τηλεσκόπιο που αναπτύχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), έχει προγραμματιστεί να εκτοξευθεί με πύραυλο της SpaceX από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα στις 11:11 π.μ. ώρα Ανατολικής Ευρώπης το Σάββατο.
Η εκτόξευση θα μεταδοθεί ζωντανά στον παρακάτω σύνδεσμο.
Η αποστολή έχει ως αποστολή τη μελέτη της σκοτεινής ύλης, μιας άγνωστης ουσίας που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του σύμπαντος, και της σκοτεινής ενέργειας, μιας άγνωστης δύναμης που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος.
Για την καλύτερη κατανόηση αυτών των σκιωδών φαινομένων, το Euclid θα κοιτάξει 10 δισεκατομμύρια χρόνια στο χρόνο για να παρακολουθήσει τη μακροπρόθεσμη εξέλιξη του "κοσμικού ιστού", ενός δικτύου δομών μεγάλης κλίμακας που συνδέει το σύμπαν. Παρατηρώντας δισεκατομμύρια γαλαξίες που καλύπτουν το ένα τρίτο του ουρανού, το τηλεσκόπιο πλάτους τεσσάρων ποδιών θα δημιουργήσει έναν πρωτοφανή τρισδιάστατο χάρτη της σκοτεινής ύλης σε κοσμική κλίμακα και θα προσπαθήσει να εντοπίσει διακυμάνσεις στο ρυθμό της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντός μας.
"Το Euclid αγγίζει πραγματικά τα βασικά στοιχεία της φυσικής μας", συμπεριλαμβανομένου "του πώς λειτουργεί το σύμπαν μας και από τι είναι φτιαγμένο", δήλωσε ο René Laureijs, επιστήμονας του έργου του Euclid, σε τηλεφωνική επικοινωνία με το Motherboard. "Θα εξετάσουμε τις δομές στο σύμπαν για να δούμε πώς κινούνται τα πράγματα, βασικά, από 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, μέχρι σήμερα".
Αυτό το μοναδικό σύνολο δεδομένων θα επιτρέψει στους επιστήμονες να ελέγξουν το καθιερωμένο μοντέλο της κοσμολογίας, γνωστό και ως ΛCDM, ένα πλαίσιο που βασίζεται σε καλά επιβεβαιωμένες ιδέες, όπως η θεωρία της γενικής σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Το καθιερωμένο μοντέλο μπορεί να εξηγήσει πολλά από αυτά που βλέπουμε στο σύμπαν, αλλά δεν μπορεί ακόμη να εξηγήσει τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια.
Το Euclid είναι ένα από τα πολλά παρατηρητήρια επόμενης γενιάς που έχουν σχεδιαστεί για να λύσουν αυτά τα αινίγματα, ενδεχομένως ανακαλύπτοντας νέα φυσική πέρα από το καθιερωμένο μοντέλο.
Η κύρια αποστολή του Euclid είναι να μελετήσει τον μηχανισμό που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος, ο οποίος είναι γνωστός ως σκοτεινή ενέργεια.
Κατά την άποψη του καθιερωμένου μοντέλου, η τιμή της σκοτεινής ενέργειας θεωρείται ότι είναι μια θεμελιώδης σταθερά που δεν αλλάζει με την πάροδο του χρόνου.
Αν οι παρατηρήσεις του Ευκλείδη αποκαλύψουν ότι όντως μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής του σύμπαντος, αυτό θα υπονομεύσει το καλύτερο μοντέλο μας για την πραγματικότητα και θα ανοίξει το δρόμο προς μια νέα φυσική.
"Αυτό που θέλουμε να κάνουμε με το Euclid είναι να πάρουμε στατιστικά σχετικές παρατηρήσεις που θα μας δώσουν μια πολύ λεπτομερή περιγραφή της επιτάχυνσης, ώστε να μπορέσουμε να ελέγξουμε το καθιερωμένο μοντέλο", εξήγησε ο Laureijs. "Ελπίζουμε να βρούμε αποκλίσεις από το μοντέλο και παρατηρησιακές αποδείξεις ότι το καθιερωμένο μοντέλο δεν μπορεί να προσαρμοστεί στις παρατηρήσεις μας".
"Μπορεί επίσης να έχουμε μια τέλεια ταύτιση με το καθιερωμένο μοντέλο, και θα πρέπει να ξύσουμε το κεφάλι μας για το τι πραγματικά σημαίνει και αυτό", συνέχισε. "Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμά μας θα είναι αρκετά συναρπαστικό για τους κοσμολόγους".
Εκτός από τη διερεύνηση της σκοτεινής ενέργειας, το Euclid είναι εξοπλισμένο για να χαρτογραφήσει την κατανομή της σκοτεινής ύλης σε μια τεράστια έκταση του κοσμικού χώρου και χρόνου.
Το τηλεσκόπιο είναι ιδιαίτερα συντονισμένο με τα αποτελέσματα του βαρυτικού φακού, ο οποίος εμφανίζεται όταν τα βαρυτικά πεδία των μαζικών οντοτήτων παραμορφώνουν το φως των αντικειμένων που βρίσκονται πίσω τους, από τη δική μας οπτική γωνία στη Γη.
Το Euclid θα χρησιμοποιήσει αυτές τις μετρήσεις φακών για να χαρτογραφήσει το περίγραμμα του κοσμικού ιστού, ενός τεράστιου δικτύου νημάτων και κόμβων από σκοτεινή ύλη που εκτείνεται σε όλο το σύμπαν.
Ακόμη και καθώς παρατηρεί το σύμπαν σε αυτές τις επικά μεγάλες κλίμακες, το τηλεσκόπιο μπορεί επίσης να παράγει ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις στη δική μας γαλαξιακή αυλή.
Για παράδειγμα, το Euclid σχεδιάζει να συνεργαστεί με το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman της NASA, το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί το 2027, για να αναζητήσει κρυμμένους "αποστάτες" πλανήτες που περιπλανώνται στο διαστρικό διάστημα αφού αποδεσμευτούν από τα άστρα τους.
"Εάν το Roman έχει ανιχνευτή και το Euclid έχει ανιχνευτή, μπορούμε να καθορίσουμε την απόσταση από έναν εξωπλανήτη και στη συνέχεια μπορούμε να προσδιορίσουμε με μεγάλη ακρίβεια τη μάζα ενός εξωπλανήτη", δήλωσε ο Laureijs. "Ελπίζουμε, φυσικά, να βρούμε εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη".
Το Euclid επρόκειτο αρχικά να εκτοξευθεί με τον ρωσικό πύραυλο Soyuz, αλλά το σχέδιο αυτό χάλασε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Η αποστολή αντιμετώπισε αρχικά μεγάλες καθυστερήσεις για την εκτόξευση, αλλά η ομάδα κατάφερε τελικά να εξασφαλίσει μια διαδρομή στο διάστημα με τον Falcon 9 της SpaceX την 1η Ιουλίου, 2023, όπου και εκτοξεύτηκε με επιτυχία.
Θα περάσει τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες κατευθυνόμενος στο σημείο Lagrange 2, μια περιοχή βαρυτικής ισορροπίας σε απόσταση ενός εκατομμυρίου μιλίων από τη Γη, όπου βρίσκεται επίσης το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA.
Το τηλεσκόπιο θα χρειαστεί μερικούς μήνες για να συντονίσει τα όργανά του, αλλά ο Laureijs δήλωσε ότι αναμένει ότι το Euclid θα στείλει τις πρώτες του εικόνες μέχρι το τέλος του 2023, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός νέου ταξιδιού στα αινιγματικά σκοτεινά πεδία του σύμπαντος, το οποίο ετοιμάζεται για περισσότερο από μια δεκαετία.
"Βλέπουμε τώρα το τέλος του τούνελ", κατέληξε ο Laureijs.
"Νομίζω ότι είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στην πρόκληση να ανοίξουμε το τηλεσκόπιο και να πάρουμε τα δεδομένα".
Το Euclid θα δημιουργήσει ένα μεγάλο αρχείο μοναδικών δεδομένων, πρωτοφανές σε όγκο για διαστημική αποστολή, επιτρέποντας την έρευνα σε όλους τους κλάδους της αστρονομίας.
Όπως καταλαβαίνουμε, το Ευκλείδης πήρε το όνομά του από τον Έλληνα μαθηματικό Ευκλείδη από την Αλεξάνδρεια, ο οποίος έζησε περίπου το 300 π.Χ. και θεμελίωσε το αντικείμενο της γεωμετρίας.
Καθώς η πυκνότητα της ύλης και της ενέργειας συνδέεται με τη γεωμετρία του σύμπαντος, η αποστολή ονομάστηκε προς τιμήν του.
μετάφραση και επιμέλεια κειμένου:ntina
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου